کنترل ریزگردهای سمی در هوای اصفهان نیازمند جریان دائمی زاینده رود است

محمد کوشافر روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: آب و خاک در طبیعت همراهند و جداکردن آنها که  در دوره های مختلف  کنارهم بوده اند فرایندهای مخرب و غیر معمول زیست محیطی بدنبال خواهد داشت.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان تصریح کرد: خشکی زاینده رود از مهمترین علل فعال شدن کانون های داخلی گرد و غبار و ریزگردهاست؛  ذرات معلق حاصل از بستر خشک این رودخانه  بطور معمول در مناطقی درشت تر از بستر گاوخونی هستند و مسافت کمتری را طی می کنند اما شدت خطر آنها به این دلیل بیشتر است که از میان شهر با تراکم جمعیت بالا عبور می کنند.

کوشافر افزود: تالاب بین المللی گاوخونی از کانون های دارای پتانسیل ریزگردها و تشدید کننده آلودگی هواست که با استمرار خشکی رودخانه احتمال فعال شدن آن وجود دارد.

وی تصریح کرد: در این ناحیه ذرات بسیار ریز، ظرفیت این را دارند که مسافت های طولانی را در جهت افقی و عمودی طی کنند، همانطور که استدلال می شود گرد و غبار کشور منشاء بیرونی دارد و از طرف کشورهای همسایه است ذرات ریز تالاب گاوخونی نیز توان این را دارند که محدوده بسیار وسیعی در داخل و حتی خارج کشور را آلوده کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان افزود: آزمایش ها و پژوهش های متعدد نشان می دهد که بستر تالاب گاوخونی آلوده به فلزات سنگین است، به این معنا که ظرفیت خطرناکی برای انتشار آنها در صورت تداوم خشکی تالاب فراهم است.

وی هشدار داد: از طرفی پوشش گیاهی و جنگل های اطراف تالاب گاوخونی نیز بدنبال خشکی رودخانه ممکن است وارد تنش آبی بیشتر شوند و  تحت تاثیر قرار بگیرند، بنابراین  نمی توانند نقش طبیعی خود را درحفاظت خاک، کاهش گرد و غبار و جلوگیری ازانتشار ریزگردها انجام دهند.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان افزود: یک کانون خطرناک دیگر که براثر خشکی زاینده رود ایجاد می شود اراضی کشاورزی رها شده شرق است که می تواند تبدیل به کانون های ریزگرد و گرد و غبار شود.

وی اضافه کرد: همچنین عرصه های طبیعی مستعد فرسایش بادی در استان اصفهان را نباید از نظر دور داشت.

پژوهشگر و استاد دانشگاه نسبت به خطر ریزگردها و گرد و غبار برای سلامت انسان هشدار داد و افزود: در اصفهان این پدیده به دلیل ایجاد فرایندهای ترکیبی بین برخی ذرات ریزگردها با آلودگی های شیمیایی ناشی از خودرو و صنعت می تواند خطرناکتر شود.

کوشافر افزود: از دیگر تهدید های گسترش گرد و غبار و ریزگردها در اصفهان، اثر فیزیکی و شیمیایی آنها بر روی بناهای تاریخی است که البته باید بطور دقیق ارزیابی شود.

وی به نمود پدیده هایی مانند فرونشست زمین، فعال شدن کانون های فرسایش بادی  و آلودگی هوا در اصفهان اشاره و بیان کرد: ظهور محسوس گرد و غبار و انتشار ریزگردها در اصفهان که شاهد آن هستیم ودر آینده نیز بیشتر مشاهده خواهد شد به اقلیم و مدیریت (عامل انسانی) مرتبط است.

کوشافر با بیان اینکه کنترل این پدیده در داخل و خارج از کشور باید بطور همزمان مورد توجه  قرار بگیرد، افزود: انتظارها برای مهار وکنترل این پدیده در داخل کشور بخاطر اشراف مدیریتی که وجود دارد بیشتر است و از طرف دیگر نمی توان گفت به دلیل اینکه منشاء گرد و غبار از آنسوی مرزهای کشورمان است کاری نمی توانیم بکنیم و نسبت به آن بی توجه باشیم.

به گزارش ایرنا، تجزیه و تحلیل اطلاعات یک دوره ۱۰ ساله نشان می‌دهد که کلانشهر اصفهان بطور میانگین هر ۹ روز یک پدیده گرد و غبار داشته است.

سوم خرداد سال ۹۸ نیز گرد و غبار باعث ثبت شدن عدد ۵۰۰ (بحرانی) برای شاخص کیفی هوای اصفهان شد.

استان اصفهان پنج میلیون نفر جمعیت دارد و در سال های اخیر با معضلات زیست محیطی مانند آلودگی هوا، گرد و غبار، خشک شدن زاینده رود و تالاب گاوخونی و کمبود منابع آبی مواجه شده است.

رودخانه زاینده‌رود در ۲ دهه اخیر از سد چم آسمان در شهرستان لنجان واقع در غرب استان تا تالاب گاوخونی به دفعات خشکانده و از مهر سال ۹۹ تاکنون نیز، این موضوع تکرار شده است.

زاینده‌رود به طول افزون بر ۴۵۰ کیلومتر بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران به شمار می‌رود.