زمین امانت امروز؛ میراث آیندگان

 به گزارش ایرنا، زمین زیبا از دستمان به تنگ آمده است، ما که در همه شاخص‌های نابودی زمین کم نگذاشته ایم از فرسایش خاک تا تکثیر و توسعه فرونشست‌ها و فروچاله‌هایی که همچون اژدهایی تشنه به سوی شهرها و روستاها در حال پیش‌روی هستند.

فعالان محیط زیست و آنها که بهره مند از دانش فاخر نگهداری از محیط زیست و منابع طبیعی هستند بر این باورند که عبور از بحران های محیط زیست لازمه اش همراهی مردم و روی آوردن به سمت انجمن های مردم نهاد است تا بتوان به مشارکت و هم افزایی خوبی در این عرصه دست یافت که نتیجه آن حفظ زمین باشد.

سازمان ملل متحد در سال ۱۹۶۹ روز زمین را نامگذاری کرد و از آن زمان تا کنون ۲۲ آوریل بعنوان روز زمین گرامی داشته می شود و هر سال یک شعار محوری برای این روز انتخاب شده، شعار امسال روز و هفته زمین پاک "سرمایه گذاری در زمین با کاهش زباله " نامگذاری شده است.

در برخی کشورها هفته زمین جشن گرفته می‌شود و مردم از روز زمین تا یک هفته پس از آن به فعالیت‌های مختلفی برای حفاظت از کره زمین اقدام می کنند، در ایران نیز همزمان با سراسر جهان رویداد هفته زمین پاک برگزار می‌شود.

دوم اردیبهشت به‌عنوان روز زمین پاک و شروع این هفته است، با شروع این روز، همه افراد و موسسات تمام تلاش خود را به‌کار می‌گیرند تا فعالیت‌های مثبتی را برای کمک به محافظت از محیط زیست و سلامتی کره زمین انجام دهند.

مهم‌ترین تاثیر برگزاری رویدادهای روز زمین، آگاهی بخشی به مردم جهان در مورد خطراتی است که کره زمین را تهدید می‌کند، بررسی‌های گالوپ نشان می‌دهد که ۴۲ درصد از آمریکایی‌ها خطرات و هشدارهای تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین را اغراق شده و غیر واقعی می‌دانند، همچنین نزدیک به نیمی از مردم معتقدند تولید انرژی مورد نیاز برای بشر مهم‌تر از محیط زیست است.

این آمارها نشان می‌دهد که عدم آگاهی مردم از شرایط فعلی زمین، مهم‌ترین عامل افزایش آلودگی‌های زیست محیطی است، روز زمین از این جهت اهمیت دارد که به مردم ارزش‌های بشری و تهدیدهایی که سیاره زمین با آن روبروست را یادآوری می‌کند و زمانی برای فکر کردن به راه‌های حفاظت از محیط زیست است.

لازمه داشتن حیات سالم، آب، خاک و هوای با کیفیت و مناسب انجام مسوولیت اجتماعی هر یک از ما نسبت به محیط زیست است، حفاظت از محیط زیست به معنای تداوم سلامت کره زمین است و محیط زیست سرمایه مشترک نسل‌های امروز و فردا است که حفاظت از آن، حمایت از نسل ها به شمار می رود.

تولید ۹ میلیارد تن پلاستیک در کره زمین

رییس منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: از دهه ۵۰ میلادی که استفاده از پلاستیک رواج یافت تا کنون حدود ۹ میلیارد تن پلاستیک در کره زمین تولید شده است که ۹۰ درصد آن قابلیت بازیافت ندارد و زمینه ساز آلودگی زمین، آب، خاک و هوا را فراهم می کند.

امیر ثقلینی با بیان اینکه هم افزایی خوبی بین کشورهای مختلف در حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی وجود ندارد، افزود: کشوری همچون ایالات متحده آمریکا بیش از ۳۰ درصد آلودگی جهان را تولید می کند و این در حالی است که ۲۵ درصد یعنی یک چهارم منابع طبیعی جهان را مصرف می کند.

وی با اشاره به کمبود منابع آب شیرین بعنوان یکی از چالش های کره زمین بیان کرد: فقر معیشتی در مواردی منجر به دست اندازی بر طبیعت شده است، تغییر اقلیم و حتی تغییر مصنوعی آب و هوا از بین رفتن تنوع زیستی و انقراض انواع گونه های گیاهی و جانوری از جمله چالش های مهمی است که در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی شاهد آن هستیم.

رییس منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد با بیان اینکه پدیده ریزگرد روز به روز در حال افزایش است، اضافه کرد: در کنار مسئله ریزگردها، زمینه سازی انسان برای ایجاد فرسایش آبی و خاکی را شاهد هستیم.

ارتقای دانش محیط زیست در کنار مدیریت جامع

وی با اشاره به شعال امسال روز زمین پاک مبنی بر سرمایه گذاری در زمین با کاهش زباله ادامه داد: در کنار اقدامات فرهنگی و ارتقای دانش محیط زیستی مردم به منظور کاهش تولید زباله، باید اقداماتی برای مدیریت زباله های تولید شده انجام دهند، مدیریت پسماند از طریق تفکیک آن از مبدا از جمله اقدامات لازم در این خصوص است، علاوه بر این باید تلاش شود زباله تولید نکنیم و اگر تولید شد باید به راهکارهایی دست یافت تا آن را از چرخه طبیعت دور ساخت.

ثقلینی با بیان اینکه کشور ما از نظر خاک در وضعیت بحرانی قرار دارد، گفت: زمینه سازی این وضعیت با تخریب طبیعت ایجاد شده است که خود زمینه فرسایش آبی، خاکی و بادی را فراهم می کند. وی تاکید کرد: امروز در کشور شاهد هستیم که در برخی نقاط کانون های بحران فرسایش بادی ایجاد شده و این نتیجه مجموعه اقدامات انسان است که علیه منابع طبیعی، آب و خاک انجام می دهد.

رییس منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد یادآور شد: بهره برداری و بهره کشی بیش از حد از محیط زیست و منابع طبیعی موجبات زمینه سازی برای یک چالش خیلی گسترده برای فرسایش خاک ایجاد می کند که اگر بخواهیم این موضوع را با شعار امسال هفته زمین مرتبط کنیم متوجه می شویم، زمینه سازی استفاده از پلاستیک و بروز آلودگی و خسارت بر تنوع محیط زیست و از بین رفتن خاک و هوا را ایجاد می کند.

وی با اشاره به گرمایش جهانی بعنوان یکی از چالش های محیط زیستی و منابع طبیعی گفت: در کشور ما گرمایش زمین با تخریب زیستگاه‌ها و رویشگاه‌های مرتعی و از بین رفتن جنگل فراهم شده است.

ثقلینی ادامه داد: فشار جمعیتی و استفاده بیش از حد از آب در کنار چرای بی رویه همگی زمینه سازی افزایش وسعت بیابان‌ها را سرعت می دهد، خاک زراعی در کشور ما که بستری برای حیات زمین است ۲۰ برابر سریع تر از آنچه تشکیل می شود از بین می رود که باید به دنبال مجموعه راهکارهایی بود تا بتوان منابع طبیعی را بر یک پایه ای بومی مدیریت کرد.

وی افزود: به سیاست ها و قوانین محکم تری در حوزه زمین و آب احتیاج است که از ضمانت اجرایی بالایی برخوردار باشند تا با مدیریتی جامع بتوان آلودگی و برهم خوردن اکوسیستم را کاهش داد و از تهدیدهایی اعم از طوفان، رانش زمین و سیل عبور کرد، به عبارتی باید با مدیریت بحران در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست از خسارت تنوع زیستی پیشگیری شود.

رییس منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد با اشاره به اینکه ۵۷ درصد کشور تحت تاثیر پدیده گرد و غبار است، بیان کرد: پیش بینی ها حکایت از این دارد که در آینده ای نزدیک این پدیده ۷۵ درصد کشور را درگیر خواهد کرد، باید بحث زمین را به سبب اینکه ما در کشور ۱۰ میلیون هکتار بیابان داریم و اینکه بیابان هایی مثل خوزستان که از کانون های ریزگرد است باید از همه فناوری های موثر استفاده کنیم تا بتوانیم یک نگهداری و بهره برداری پایداری از زمین داشته باشیم.

ثقلینی افزود: ما بایدبه سمت مردم برویم با کار دولتی نمی توان این موضوع را حل کرد بلکه مردم و سازمان‌های مردم نهاد باید روی کار آیند تا به یک حوزه بیابان زدایی مردمی روی بیاوریم.

وی گفت: با مشارکت مردم و همه دستگاه های مرتبط و فعالیت های دانشگاهی می توان به سمت کشوری سرسبز پیش رفت و زمین را برای نسل های آینده نگهداری کرد.

اولویت دادن به تربیت شهروندان سبز

پژوهشگر اجتماعی و جامعه شناس در این خصوص می گوید: اکنون به‌راستی باید تاسیس مدرسه‌های طبیعت و تربیت شهروندان سبز، نویسندگان و هنرمندان و صنعت‌گران سبزاندیش به اصلی‌ترین و اصیل‌ترین سیاست راهبردی نظام تبدیل شود.

سلمان احمدوند افزود: اکنون که در گستره وسیعی بحران کمبود و پایان منابع آب از هر زمان دیگری، عمیق‌تر وخیم‌تر شده است و کاهش ذخایر آب‌های زیرزمینی، خشک‌سالی و کم‌آبی را از پدیده‌ای بوم‌شناختی به مسئله ای امنیتی تبدیل کرده است، نوبت آن رسیده که اندیشیدن به زمین و پاسداری از طبیعت و نگاهبانی از آب و خاک، از شعارهای بی‌‎ اثر و سیاست‌های بی‌ثمر خارج شود و به بزرگ‌ترین گفتمان برای ایرانیان تبدیل شود.

وی گفت: در موضوع حراست از طبیعت و زیست بوم افزون برنقش نظام تدبیر که بی بدیل و سرنوشت ساز است، آموزش که در نهاد تعلیم و تربیت تجسم یافته و نهادینه شده، از بیشترین دامنه نفوذ و درجه اثربخشی برخوردار است.

احمدوند افزود: همانطور که در جوامع توسعه یافته و پیشرفته برای تعمیق آگاهی اجتماعی و درونی کردن مهارت های حیاتی، آموزش را از سنین پایه آغاز می‌کنند تا هم برای آینده سرمایه ای اندوخته باشند و هم از رهگذر انباشت تجارب مدنی، چراغی پیش روی آیندگان افروخته باشند.

وی  تاکید کرد: ارتقای دانش محیط نیز از همان کودکی تاثیر گذاری طولانی مدتی خواهد داشت.

وی گفت: به آموزه های دین و فرهنگ و باورهایمان که نیم نگاهی داشته باشیم به گفته هایی ارزشمند می رسیم که خود به تنهایی می تواند نمایشگاهی از دانش نگهداری از زمین و منابع طبیعی و داشته های محیط زیستی مان باشد، پیامبر اکرم (ص) می فرمایند؛ زمین مادر شماست از آن حفاظت کنید.