لهستان و بلغارستان قطع گاز از طرف روسیه را نقض قرارداد دانستند

به گزارش ایرنا از دویچه وله، «الکساندر نیکولوف» وزیر انرژی بلغارستان به خبرنگاران گفت که کشورش اصرار دارد که هزینه تحویل گاز روسیه در ماه آوریل را پرداخت کرده است.

وی درباره تصمیم ولادیمیر پوتین در زمینه پرداخت بهای گاز صادراتی به روبل افزود: بلغارستان به مواضع کمیسیون اروپا که از کشورها می‌خواهد هزینه گاز روسیه را به روبل پرداخت نکنند، پایبند خواهد ماند.

وزیر انرژی بلغارستان تاکید کرد: از آنجایی که تمامی تعهدات تجاری و قانونی رعایت می شود، واضح است که در حال حاضر گاز طبیعی بیشتر به عنوان یک سلاح سیاسی و اقتصادی در جنگ کنونی مورد استفاده قرار می گیرد.

شرکت گاز لهستانی (PGNiG) نیز تایید کرد که شرکت گازپروم به طور کامل عرضه از طریق خط لوله یامال را متوقف کرده است و افزود که مشتریان این شرکت همچنان سوخت را مطابق با نیاز خود دریافت می‌کنند.

براساس بیانیه شرکت گاز لهستان، قطع گاز نقض قرارداد است و شرکت حق مطالبه غرامت را برای خود محفوظ می دارد و از تمامی ابزارهای قراردادی و قانونی موجود برای این کار استفاده خواهد کرد.

اورسولا فون درلاین رییس کمیسیون اروپا در واکنش به بیانیه گازپروم برای قطع صادرات گاز به لهستان و بلغارستان، آن را تلاش دیگری از جانب روسیه جهت باج گیری از اروپا توصیف کرد.

وی امروز چهارشنبه در صفحه توئیتر خود نوشت: ما آماده این سناریو بودیم و در حال تنظیم واکنش هماهنگ اتحادیه اروپا هستیم.

به گفته رییس کمیسیون اروپا، اروپایی ها می توانند مطمئن باشند که "ما متحد هستیم و در کنار کشورهای عضو (اتحادیه اروپا) تحت تاثیر این تصمیم ایستاده ایم."

واکنش ها از طرف لهستان و بلغارستان در حالی عنوان می شود که شرکت گازپروم تامین کننده بزرگ گاز در روسیه روز چهارشنبه اعلام کرد که تحویل گاز به بلغارستان و لهستان را به دلیل عدم پرداخت هزینه ها به روبل از سوی این کشورها به طور کامل متوقف کرده است.

بر اساس بیانیه این شرکت، تا زمانی که صوفیه و ورشو شرایط جدید را رعایت نکنند، عرضه گاز از سر گرفته نخواهد شد.

مسکو روز چهارشنبه، هفتم اردیبهشت، صادرات گاز به لهستان و بلغارستان را قطع کرد. گازپروم روسیه دلیل این اقدام را عدم پرداخت با روبل اعلام کرد. در واکنش به این اقدام اتحادیه اروپا بر داشتن آمادگی در مقابله با این گونه اقدامات مسکو  گفت که کشورهای عضو باید واکنشی هماهنگ داشته باشند.

خط لوله بسیار استراتژیک یامال گاز طبیعی روسیه را از طریق بلاروس به لهستان و آلمان می‌رساند. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، در اواخر فروردین‌ماه، اعلام کرد که از این پس گاز کشورش تنها به روبل، واحد پول روسیه، معامله خواهد شد، شرطی که به گفته اروپایی‌ها خلاف قراردادهای موجود معامله نفت و گاز است و مورد موافقت آنها قرار نگرفته است.

وابستگی اروپا به گاز  روسیه 

 گزارش ها نشان می دهد که ۴۰ درصد از گاز و زغال‌سنگ مصرفی، همچنین یک چهارم نفت و محصولات نفتی اروپا از  روسیه تأمین می‌شود و این آمار بیانگری وابستگی قاره سبز به انرژی روسیه است.بنابر این قطع کامل واردات گاز روسیه و جایگزین کردن منابع دیگر برای اروپا غیرممکن است. با این‌حال، اتحادیه اروپا می‌تواند وابستگی خود به گاز روسیه را در سال جاری از ۴۰ درصد به ۳۰ درصد کاهش دهد.

با این حال به‌ دلیل مخالفت چند کشور اروپایی از جمله آلمان، تحریم کامل نفت‌ و گاز روسیه هنوز در اتحادیه اروپا تصویب نشده است.

تقریباً یک سوم گاز اتحادیه اروپا در نیروگاه‌های برقی مصرف می‌شود و این کشورها در میان‌مدت شاید بتوانند با توسعه هر چه بیشتر منابع انرژی پاک خورشیدی و بادی، همچنین سرمایه‌گذاری در پروژه‌های گاز دیگر کشورها تا حد زیادی از وابستگی به گاز روسیه کم کنند؛ اما در حال حاضر چاره‌ای جز ادامه واردات گاز روسیه نیست.

تشدید تنش‌ها بین غرب و روسیه بر سر اوکراین، نگرانی‌ها را در مورد تبعات کاهش یا قطع احتمالی جریان گاز روسیه به اروپا چنان افزایش داده که کمیسیون اروپا و ایالات متحده وادار به بررسی گزینه‌های اضطراری برای جایگزینی گاز روسیه شده‌اند.

روسیه از لحاظ تاریخی بزرگترین تامین کننده گاز اتحادیه اروپا بوده است. پس از بروز اختلافات گازی میان روسیه، اوکراین و اروپا در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۹ و به دنبال آن وقوع بحران اوکراین در سال‌های ۲۰۱۴-۲۰۱۳، اتحادیه اروپا به فکر کاهش وابستگی خود به واردات گاز روسیه افتاد.

با وجود تلاش کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی به گاز روسیه، این کشور همچنان تامین کننده ۴۰ درصد گاز مصرفی اتحادیه اروپاست. بر همین اساس، اتحادیه اروپا گفتگوها با برخی شرکای خود مانند آذربایجان را آغاز کرده تا بتواند تصویری واقعی از پتانسیل افزایش عرضه گاز در صورت تشدید بحران اوکراین به دست بیاورد.

پیامدهای قطع گاز 

نتایج بررسی اندیشکده بروگل (Bruegel) که در بروکسل مستقر است، نشان می‌دهد که در صورت وقوع بدترین سناریوی ممکن قطع کامل جریان گاز روسیه به اروپا، منابع موجود برای جایگزینی کامل کافی نخواهد بود و در چنین شرایطی اروپا همزمان با افزایش تلاش برای شناسایی منابع جدید، در کوتاه مدت ناگزیر به اجرای سیاست محدود کردن تقاضای داخلی خواهد شد.

بنابراین این امکان وجود دارد که سطح تولید برخی کارخانه‌ها برای مدتی کاهش یابد و حتی تعدادی از تولیدکنندگان محصولات غیرضروری متوقف شود تا تامین گاز لازم برای تولید برق مورد نیاز واحدهای مسکونی ممکن باشد.

در واقع اگر روسیه عرضه گاز خود را در اوایل فوریه متوقف کند، ذخیره گاز اتحادیه اروپا از ۳۲۰ تراوت ساعت در آوریل ۲۰۲۲ که با فرض ادامه همکاری عادی روسیه و سایر تامین‌کنندگان گاز اروپا و حفظ تقاضا در حدود میانگین دوره ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ محقق می‌شود به سطح ۱۴۰ تراوات ساعت کاهش می‌یابد. اما اگر همزمان با قطع گاز ارسالی روسیه، سردی غیرمترقبه هوا نیز رخ دهد آنگاه ذخیره گاز اتحادیه اروپا با وجود ادامه عرضه سایر تامین‌کنندگان فعلی، در پایان مارس آینده به حدود صفر می‌رسد. پس ظاهرا اتحادیه اروپا در کوتاه‌مدت می‌تواند از بحران اجتماعی و اقتصادی کمبود گاز نجات پیدا کند.