به گزارش خبرنگار معارف ایرنا حجت الاسلام رودگر که از شاگردان مرحوم آیت الله محمدتقی بهجت است، در کتاب ما زبالاییم و بالا می رویم آورده است: خداوند متعال شخصیت انسان را به گونه ای آفریده است که به همدم و مونس نیاز دارد و اینکه انسان را انسان می نامند یا بدان سبب است که انسان از نسی مشتق شده و به معنای فراموشی است. چون انسان نوعا فراموشکار است او را به این عنوان نامیده اند یا انسان بدان سبب انسان است که از انس مشتق شده و انسان را انسان می نامند، زیرا به انیس و همدم نیاز دارد و زندگی او بدون حضور اجتماعی امکان پذیر نیست. همچنانکه ملاصدرا وقتی انسان را تعریف می‌کند خصوصیت ضرورت حیات اجتماعی را در او یادآور می‌شود که انسان بدون حیات اجتماعی بقایی ندارد.(صفحه ۱۳)
وی افزود: نیاز به انیس در انسان بسیار جدی است، به گونه‌ای که بدون آن حیاتش آسیب می‌بیند. در میان همدم ها برای انسان، همدم حقیقی و مونس جان، یاد خداوند متعال است که یاد خدا مایه آرامش دل و فراموشی و دوری از یاد خداوند زمینه خودفراموشی است. بلکه بالاتر می توان گفت که اصلا انسانیت انسان در گرو ارتباط با خداست و به فرمایش علامه حسن زاده آملی آنکه با یاد تو همدم نیست آدم نیست. همچنان که یکی از اهداف فلسفه اسلامی این است که انسان با مطالعه علمی و عملی فلسفه بتواند به مقام برتر برسد و خود، جهانی برتر باشد. (صفحه ۱۴)
به اعتقاد نویسندگان این کتاب: پس وقتی هویت انسان و حقیقت وجودی او در سایه سار ارتباط با خداوند شکل می‌گیرد، به اهمیت بهداشت معنوی بیشتر می‌توان پی‌برد. بهداشت معنوی در مرحله سلبی با پیشگیری از آلوده شدن جان به آلودگی‌ها راهگشاست و در مرحله ایجابی با بیان دستورالعمل‌هایی مقدمه عروج انسان را فراهم می‌آورد. ورود انسان در بخش بهداشت معنوی در چهار قدم تجلیه، تخلیه، تحلیه و فناست.
تجلی یعنی انسان قوای نفسی و اعضای بدن را به انقیاد از دستورهای دینی وادار کند و با انجام دادن واجبات و ترک محرمات و در کل با رعایت احکام دینی به طهارت صوری و ظاهری دست یابد. تخلیه یعنی انسان با رفع ناپاکی های درونی و زدودن رذایل اخلاقی مانند بخل، حسد، خودبینی، غرور... زمینه را برای اتصاف به فضایل اخلاقی مستعد نماید و تحلیه یعنی انسان با کسب فضایل اخلاقی به طهارت باطنی دست یابد و جانش را برای فیض ها و عطایایی الهی و مقام فنا مستعد سازد.(صفحه ۱۴)
کتاب پیش رو بر همین اساس نگارش شده و در تلاش است رهنمودی راهگشا برای اهل معرفت در کسب فضایل معنوی و در آراستن جان به صفات الهی قدم بردارد که این روش با همنشینی در خرابات چهارگانه سلوکی، یعنی بهداشت معنوی به دست می‌آید. فصل اول کتاب به کلیات و فصل دوم به آسیب شناسی بهداشت معنوی اختصاص دارد. در فصل سوم مرحله تجلیه در بهداشت معنوی بررسی می شود، در فصل چهارم مرحله تخلیه در بهداشت معنوی و در فصل های پنجم و ششم موضوع های تحلیه و فناء مطرح می شود.(صفحه ۱۵)
در پشت جلد کتاب نیز آمده است: مرحوم آیت الله بهجت می فرمود هیچ ذکری بالاتر از ذکر عملی نیست و هیچ ذکر عملی، بالاتر از ترک معصیت در اعتقادیات و عملیات نیست. زیرا تا درون از آلودگی ها پاک نشود، سالک نمی تواند مراحل عروج را طی کند. مرحله تجلیه با پرهیز از گناهان تحقق پیدا می کند؛ ترک کردن گناهان، اکسیری است که به وسیله آن سلوک معنوی حاصل می شود.
کتاب ما ز بالاییم و بالا می رویم؛ مراحل چهارگانه بهداشت معنوی از سوی انتشارات کانون اندیشه جوان وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ۱۱۴ صفحه و در ۵۰۰ نسخه منتشر شده است.
نظر شما