به گزارش ایرنا، فریبرز عباسی روز سه شنبه در گردهمایی مدیران ستادی و استانی آب و خاک سراسر کشور که در سالن اجتماعات معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی مستقر در کرج برگزار شد، افزود: این مصوبات نشان از اهمیت دادن دولت مردمی سیزدهم به بخش آب و خاک دارد که در این میان رویکرد اصلی برای هزینه اعتبارات، تکمیل پروژه های نیمه تمام و ناقص است.
وی اظهار داشت: در ۱۵ سال گذشته به خصوص ۲ سال اخیر با کاهش تدریجی نزولات آسمانی و منابع آبی مواجه بودیم به طوریکه ۲ سال کم بارش را به صورت پیوسته داشته ایم که شرایط را برای مدیریت منابع آب و مصرف آن در بخش کشاورزی دشوارتر از قبل کرده است.
عباسی گفت: وظیفه اصلی ما در کنار سایر وظایف برنامه ریزی، سیاستگذاری و نظارت بر فعالیت های آب و خاک است که در شرایط خشک و کم آب سال های اخیر شرایط ما را دشوارتر از گذشته شده است.
سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی افزود: بر اساس سند تحول دولت مردمی چالش هایی در بخش های مختلف آب و خاک از جمله محدودیت منابع آب در دسترس برای کشاورزی و همچنین هدر رفت ظرفیت پایدار خاک و کوچک شدن اراضی کشاورزی داریم.
وی افزایش تدریجی شوری منابع آب و خاک و تغییر اراضی کشاورزی را از دیگر چالش ها در این بخش عنوان کرد و تصریح کرد: در سند تحول دولت مردمی عوامل و اقداماتی برای مقابله با این چالش ها آمده که دو راهبرد اصلی افزایش بهره وری آب و توسعه بهره برداری صیانتی از خاک در بخش کشاورزی ذکر شده است.
وی ادامه داد: در فصل ششم سند تحول دولت مردمی به موضوع آب و خاک پرداخته شده ضمن اینکه در برنامه تحول بخش کشاورزی، سند امنیت غذایی، اقتصاد مقاومتی و برنامه ششم توسعه که در انتهای آن قرارداریم به آن تاکید شده است.
عباسی گفت: عصاره و وجه مشترک تمام این برنامه ها ارتقای بهره وری و امنیت غذایی است که باید فعالیتهای معاونت آب و خاک در راستای این دو راهبرد اصلی باشد.
تکمیل پروژه های نیمه تمام بخش کشاورزی رویکرد اصلی دولت مردمی
سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی افزود: در بخش سازه ای و سخت افزاری این برنامه یکسری اقدامات داشته ایم ولی یکسری برنامه ها هنوز پایان نیافته که اولویت اصلی تکمیل و اجرای برنامه های نیمه تمام است.
وی از جمله این پروژه های نیمه تمام را زهکشی اراضی کشاورزی استان گلستان برشمرد و اظهار داشت: همچنین اجرای پروژه های مرزی که هنوز ۶۰ درصد از آن به بهره برداری نرسیده و این در حالی است که از ۴۰ تا ۹۰ درصد در نواحی مختلف از این پروژه ها داریم ضمن اینکه عملیات اجرایی فاز دوم پروژه ۵۵۰ هکتاری خوزستان نیز به زودی آغاز می شود.
وی ادامه داد: پیگیری عملیات اجرایی آب و خاک سه استان شمالی کشور از دیگر این پروژه های نیمه تمام است که برای بهره مندی بیشتر از آب سبز اجرا می شود.
عباسی به یکپارچه سازی اراضی کشاورزی به عنوان یکی از اولویت های کاری تاکید کرد و اضافه کرد: مشارکت مردمی در پروژه ها به خصوص درداخل مزارع بسیار تاثیرگذار است ضمن اینکه توسعه سامانه های نوین آّبیاری به روش پایدار و توجه و تاکید بر ارتقای کیفی سامانه ها جزو اولویت ها در این بخش است.
وی، بازسازی و احیای قنواتی که توسعه پایدار را در پی دارد را از دیگر اولویت های کاری برشمرد و گفت: در همین راستا با سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور تفاهم نامه ای با عنوان طرح «از آبخیز تا جالیز» داشته ایم که به آب دهی بیشتر قنوات می پردازد که جزو برنامه های جامع مدیریت خاک هم خواهد بود.
وی همچنین به موضوع کشت در اراضی دیم اشاره کرد و افزود: بایستی کشت در اراضی دیم موجود انجام شود و این اراضی توسعه نیابد ضمن اینکه بایستی در اراضی دیم آبیاری تکمیلی یک یا دو بار انجام شود.
سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی همچنین با اشاره به آبیاری بارانی اجاره ای، اظهار داشت: در اراضی کوچک که نمی توانند دستگاه های مربوطه را خریداری کنند باید شرکت های خدمات فنی و مهندسی فعال شوند و این شرکت ها این سرویس ها را به بهره برداران خرد بدهند.
توان فنی مهندسی کشور در موضوع کشاورزی خوب است
عباسی در ادامه با موضوع سازه ها در آبیاری نوین اشاره کرد و گفت: در این بخش مشکل فنی زیادی نداریم زیرا توان فنی مهندسی کشور خوب است ولی چالش اصلی در بحث سازه ای عدم دسترسی به منابع آب و محدود بودن این منابع است که مدیریت مصرف را به دنبال دارد.
وی افزود: بخشی از این مدیریت مصرف به نظارت بر برداشت و تحویل حجمی برمی گردد که در حوزه وزارت نیرو است که بدون این مقوله برای ما خیلی ساده نیست و باید تعاملاتی با وزارت نیرو برای این موضوع داشته باشیم.
وی در موضوع سازه ای در داخل مزرعه و حوزه فنی خیلی مشکلی نداریم ولی یکی دیگر از مشکلات موضوع کمبود اعتبارات است ولی چالش اصلی ما در آب و خاک که در گذشته به آن کمتر توجه شده بحث نرم افزاری مدیریتی و غیر سازه ای است.
عباسی ضعف عمده در این بخش را نگهداری و بهره برداری پروژه هایی دانست که با هزینه هنگفت اجرا شده اند که زمانیکه تحویل بهره بردار می شوند درنگهداری آن مشکل داریم که در این راستا برای معاونت آب و خاک هیچ مسوولیتی دراسناد بالادستی تعریف نشده است.
وی افزود: این موضوع در برنامه های قبلی و دو دهه گذشته به سازمان تعاون روستایی واگذار شده است و متولی بحث های بهره برداری و نگهداری تشکل ها و تعاونی ها دفتر نظام های بهره برداری در سازمان تعاون روستایی است.
۳.۴ میلیون هکتار از اراضی آبی کشور زیر پوشش تعاونی های روستایی است
سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه در آب و خاک نگاه ویژه ای به تعاونی های تولید و سهامی زراعی شده، گفت: حدود ۳.۴ میلیون هکتار از اراضی آبی تحت پوشش تعاونی های تولید روستایی و سهامی زراعی هستند که یک ظرفیت بسیار خوب است.
وی افزود: بیشتر محصولات باغی همچون پسته تا ۵۰ درصد زیر پوشش تعاونی ها هستند و به همین دلیل باید یک نگاه ویژه ای به این بخش داشته باشیم زیرا توان مالی بیشتر و اراضی یکپارچه دارند و اثر بخشی این فعالیت ها در این تعاونی ها بیشتر است.
وی همچنین به موضوع استفاده از فناوری های نوین در پروژه های آب و خاک اشاره کرد و اظهار داشت: در بخشی از شعار سال به این موضوع تاکید شده که یک جنب و جوشی هم در کشور ایجاد کرده و در راستای آن آیین نامه هایی مثل حمایت از شرکت های دانش بنیان مصوب شده که باید در موضوع آب و خاک توجه ویژه ای شود که افزایش ضریب دانش در پروژه های آب و خاک یکی از نیازهای آن است.
خلق فناوری های جدید به زودی به موسسات تحقیقاتی ابلاغ می شود
عباسی گفت: بایستی استفاده از فناوری های موجود و خلق فناوری و تکنولوژی های جدید انجام شود که به زودی به موسسات تحقیقاتی ابلاغ می شود؛ در موضوع هوشمندسازی و آبیاری زیرسطحی اقداماتی شده ولی در کاربردی بودن این اقدامات در ابتدای راه هستیم و شاید وجود داشته باشد ولی هزینه سازی زیادی دارد که برای کاهش هزینه ها باید کار شود.
وی با بیان اینکه تا ۸۰ درصد منابع آبی ما تبخیر می شود، اظهار داشت: برای زهکشی و به کارگیری انرژی های نوین برای جلوگیری از این معضل به دانش فناوری های جدید نیاز داریم.
سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی گفت: راهبرد ارتقای بهره وری با جبران خلاء عملکرد می تواند تحقق یابد به طوریکه اکنون حدود ۵۰ درصد تا ۶۰ درصد خلاء عملکرد داریم .
وی افزود: تدوین ضوابط معیارها و استانداردها در بحث نرم افزاری نیز مورد تاکید است که موسسات تحقیقاتی و مراکز علمی در این بخش کمک زیادی می کند و بیشترین جایی که نیاز به تدوین ضوابط و دستورالعمل ها دارد در موضوع خاک است.
عباسی با اشاره به تصویب قانون حفاظت از خاک در سال های اخیر، اظهار داشت: در این حوزه قانونی در گذشته نداشته ایم در حالیکه در بحث ضوابط و معیارها خلاء زیادی داریم .
وی یکی از بخش هایی که جای کار زیادی در موضوع خاک دارد را قاچاق و جابجایی خاک عنوان کرد و گفت: در این موضوع نیز موارد تدوین شده خوبی نداریم.
عباسی ادامه داد: در موضوع برنامه ریزی آبیاری و نرم افزارهای مربوطه همچون کشورهای توسعه یافته برنامه ای نداریم که بایستی دستورالعمل های گام به گام به زبان ساده برای آّبیاری گیاهان زراعی و باغی داشته باشیم که کمک موسسات را می طلبد.
وی اضافه کرد: بایستی برای قیمت گذاری آب و ارزشی کردن واقعی آب تلاش کنیم و تعیین آب بها همگام با میزان مصرف باید باشد ضمن اینکه برنامه ریزی برای اجرای طرح های تشویقی ارتقای بهره وری آب در اراضی خرد را داشته باشیم.
وی گفت: به همین منظور بایستی کشت هالوفیت ها در خاک و آب های شور در برنامه های بالادستی داشته باشیم که در آینده به همفکری و بررسی های اولیه و کاربردی توسط مجامع علمی برای اجرا نیاز داریم.
تشکیل کمیته مشورتی آب و خاک در استان ها
عباسی از جمله برنامه ها برای ارتقای بهره وری آب و خاک را تشکیل کمیته مشورتی آب وخاک به عنوان یکی از شاخص های عملکردی مدیران استانی دانست و افزود: در این کمییته ها بایستی ترکیبی از بخش علمی، تحقیقاتی، دانشگاهی و پیشکسوتان بخش خصوصی باشد تا برای مشاوره و تبادل نظر در خصوص فعالیت های موجود آّب و خاک و نیازهای آتی فعالیت کنند.
وی اظهار داشت: بهره گیری از اطلاعات ماهوره ای و پایش سطح زیر کشت و میزان آب مصرف شده در اراضی را نیز خواهیم داشت زیرا قرار نیست دیگر همه چیز به صورت اجرایی و حضور در مزرعه انجام شود.
سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی گفت: همچنین در تهاتر نفت چند تفاهم نامه منعقد کرده ایم که در تمام آن ها پروژه های آب وخاکی و آیین نامه حمایت از تولیدهای دانش بنیان دیده شده است.
قانون بودجه سالجاری تاکنون ابلاغ نشده است
عباسی افزود: هنوز قانون بودجه سال جاری ابلاغ نشده در حالیکه در سال های گذشته در نیمه اول فروردین ابلاغ شده بود.
وی تصریح کرد: بزرگترین دغدغه ما خاک است و با وجودی که حدود سه سال از تشکیل دفتر خاک در معاونت می گذرد ولی فقط یک اسم است که هنوز نه ردیف اعتباری دارد نه جایگاه خاصی که باید کمک شود تا جایگاه خاک به صورت واقعی تر آن در بحث تشکیلات و انجام ماموریت ها داشته باشیم.
وی تاکید کرد: برای حل چالش های آب و خاک کشور باید از ظرفیت سمن ها و تشکل های زیست محیطی استفاده کرد و استفاده حداکثری از ظرفیت های علمی کشور داشته باشیم.
۲ میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور به سامانه های نوین آبیاری تجهیز شده است.
نظر شما