نگاه رسانه‌های غربی به سفر اوجی/گسترش همکاری‌ ایران و ونزوئلا بدون توجه به تحریم‌ها

ایران و ونزوئلا تحت تحریم‌­های آمریکا قرار دارند اما با این وجود، «جواد اوجی» وزیر نفت ایران روز شنبه ۳۰ آوریل (۱۰ اردیبهشت) در صدر یک هیأت راهی ونزوئلا شده تا از تأسیسات نفتی این کشور بازدید و چندین قرارداد در حوزه انرژی امضا کند. بلومبرگ به نقل از منابع مطلع که نمی‌خواسته‌اند نامشان فاش شود، نوشت: اوجی و هیأت او به همراه «استروبال چاوز» رئیس شرکت نفت ونزوئلا از مجتمع پایشگاهی پالاگوانا واقع در غرب ونزوئلا بازدید کردند.

مشکلات انرژی غرب و آمریکا پس از تحریم روسیه

رئیس‌جمهوری ونزوئلا در چند ماه اخیر با چند مقام عالی‌رتبه آمریکا دیدار داشته است. این ملاقات به گمانه‌زنی‌هایی در کاراکاس دامن زد، مبنی بر این‌که آمریکا قصد دارد در پی تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، تحریم ذخایر نفتی ونزوئلا را لغو کند.رویترز نیز در این زمینه نوشت: ایران و ونزوئلا تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارند و ایالات­‌متحده از هیچیک از کشورهای یاد شده نفت وارد نمی‌کند اما «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهوری ونزوئلا چندی پیش دیداری با چند مقام عالی‌رتبه آمریکا داشته است. این دیدار به گمانه‌زنی‌هایی در کاراکاس دامن زد، مبنی بر این‌که آمریکا قصد دارد در پی تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، تحریم ذخایر نفتی ونزوئلا را لغو کند.
اتحادیه اروپا و آمریکا با بررسی ششمین بسته تحریمی روسیه از زمان تهاجم این کشور به اوکراین، آماده به صفر رساندن خرید نفت و محصولات نفتی روسی هستند اگر چه مجارستان به عنوان یکی از اعضای این اتحادیه اعلام کرده با استفاده از حق کرسی خود چنین تصمیمی را وتو خواهد کرد. در واقع، تهاجم این کشور به اوکراین و تحریم صنعت نفت روسیه از سوی آمریکا، موجب افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی شده است.

اندیشکده آمریکایی «موسسه خاورمیانه» در گزارشی نوشت: «اورزولا فون درلاین» رئیس کمیسیون اروپا جزئیات طرح تازه تحریم روسیه بابت حمله این کشور به اوکراین را اعلام کرده که در صورت تصویب نهایی، قرار شده خرید نفت از روسیه در یک زمان‌بندی ۶ ماهه به صفر برسد و بر اساس این طرح، محصولات پالایش شده نفتی روسیه نیز تا پایان سال جاری میلادی یعنی تا حدود هفت ماه آینده از بازار اروپا حذف خواهد شد. در حالی که در ابتدا گزارش‌هایی درباره عدم پیشرفت جدی در مذاکرات آمریکا و ونزوئلا منتشر شد اما ونزوئلا در روزهای بعد دو شهروند آمریکایی زندانی در این کشور را آزاد کرد و ولادیمیر پوتین رئیس‌­جمهوری روسیه، نیز از آنچه تلاش آمریکا برای امضای قراردادهای انرژی با ونزوئلا خواند، انتقاد کرد.

تقویت همکاری ایران و ونزوئلا در سایه تحریم‌­های آمریکا

سفر اوجی به کاراکاس در حالی است که ایران و ونزوئلا در سایه تحریم‌های آمریکا همکاری‌های خود را افزایش داده‌اند. وال‌استریت ژورنال گزارش داد میزان صادرات نفت ایران در سه ماهه نخست سال جاری میلادی بیش از هر کشور دیگر خاورمیانه رشد داشت و به بالاترین سطح از زمان خروج آمریکا از برجام رسید.سفر اوجی به کاراکاس در حالی است که ایران و ونزوئلا در سایه تحریم‌های آمریکا همکاری‌های خود را افزایش داده‌اند. کاراکاس میعانات گازی ایران را برای رقیق کردن نفت خام خود وارد می‌کند. ایران همچنین محصولات پالایشی، خدمات مهندسی و قطعات یدکی برای کمک به صنعت نفت ونزوئلا به این کشور ارسال می­‌کند.

چند روز پیش، وال‌استریت ژورنال گزارش داد، میزان صادرات نفت ایران در سه ماهه نخست سال جاری میلادی بیش از هر کشور دیگر خاورمیانه رشد داشت و به بالاترین سطح از زمان خروج آمریکا از برجام رسید. این روزنامه آمریکایی اضافه کرد، چین مشتری اصلی نفت ایران است و فقط بخش کمی از محموله‌های نفت آن به سوریه و ونزوئلا می‌رود.

رویترز نیز در خبری اعلام کرد: اسناد شرکت نفتی دولتی پترولئوس دی ونزوئلا (PDVSA) نشان می‌دهد این کشور روند آغاز واردات نفت سنگین ایران را برای تغذیه پالایشگاه‌های داخلی خود آغاز کرده است.
به نوشته این خبرگزاری، با واردات نفت سنگین ایران توافق سوآپ (تهاتری) که سال گذشته بین دو کشور تحت تحریم آمریکا امضا شد، گسترش می‌یابد.  

این رسانه افزود: دو کشور سال گذشته ابتدا درباره سوآپ توافق کردند و مقرر شد شرکت نفتی «پترولئوس دی» ونزوئلا میعانات گازی ایران را برای رقیق کردن و فراوری نفت سنگین مازاد ایران برای صادارت وارد کند. در مقابل شرکت نفت ملی ایران (NIOC) نفت خام ونزوئلا را تحویل می‌گیرد.

نفت خام سنگین ایران که از نظر کیفیت مشابه نفت خام «مسا ۳۰» ونزوئلا بوده، قرار است نفت داخلی را که در پالایشگاه های PDVSA تغذیه می‌شود، افزایش دهد. ونزوئلا همچنین در سال‌های اخیر قطعات و تجهیزات ایرانی را برای بازسازی پالایشگاه‌های خود دریافت کرده است.

اسناد شرکت نفتی دولتی ونزوئلا نشان می‌دهد دستکم ۲۰۰ هزار بشکه نفت خام سنگین ایران در اواسط ماه آوریل به پالایشگاه کاردون تحویل داده شد. این پالایشگاه با ظرفیت ۳۱۰ هزار بشکه نفت خام دومین پالایشگاه بزرگ ونزوئلا محسوب می‌شود و قرار است در این روزها نیز ۴۰۰ هزار بشکه نفت دیگر از ایران به در بندر خوزه تخلیه شود.

ونزوئلا در سال‌های اخیر با سنگین‌تر شدن تولید نفت داخلی این کشور، برای تامین گریدهای(درجه) متوسط و سبک برای پالایشگاه‌های خود تلاش کرده که به تولید محدود و کمبود متناوب سوخت موتور کمک کرده است.
تولید نفت سنگین این کشور آمریکای جنوبی همچنین به شکل فزاینده‌ای به نفت خام سبک‌تر و یا تولیدات پالایش شده نیاز دارد تا به عنوان رقیق‌کننده استفاده شود تا بتواند نفت را در درجه‌های قابل صادرات تولید کند. 

آغاز واردات نفت خام سنگین ایران
جواد اوجی وزیر نفت ایران، به‌تازگی سفری به ونزوئلا و نیکاراگوئه داشت. او در جریان سفر به ونزوئلا ضمن دیدار با «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهوری این کشور، با «طارق العیسمی» همتای ونزوئلایی خود درباره توافق‌های تجاری بین دو کشور گفت‌وگو کرد. مقام‌های وزارت نفت ایران با اشاره به قرارداد سوآپ با ونزوئلا، گفتند تا پیش از این قرارداد، ایران معادل ۸۵ تا ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی روی آب و در مخازن خشکی داشت و میزان صادرات میعانات گازی در دولت روحانی روزانه بین ۲۰ تا ۶۰ هزار بشکه بود.
جواد اوجی همچنین افزود: ما می‌خواهیم از همه ظرفیت‌ها برای توسعه روابط و ‌همکاری‌های مشترک بهره‌گیری کنیم. نیکلاس مادورو نیز با یادآوری دیدار خود با وزیر نفت ایران، آن را «یک نشست سازنده برای گسترش پیوندهای برادری و همکاری در زمینه انرژی» خواند و درست یک هفته پس از سفر اوجی به کشورش، بر اساس اسناد شرکت دولتی نفت ونزوئلا، واردات نفت خام سنگین ایران را برای مصرف در پالایشگاه‌های خود آغاز کرده است.

به ‌گزارش رویترز، اسناد شرکت دولتی نفت ونزوئلا، «پترولئوس دی ونزوئلا» نشان می‌دهد که واردات نفت خام سنگین، توافق معاوضه‌، سوآپ، سال گذشته ایران و ونزوئلا را توسعه می‌دهد. ونزوئلا خود نیز دارنده ذخایر بزرگی از نفت سنگین است و پالایشگاه‌های این کشور به طور عمده برای فرآوری نفت خام سنگین تنظیم شده‌اند و در دو سال گذشته با واردات میعانات گازی از ایران اقدام به رقیق‌کردن و فرآوری نفت فوق سنگین خود کرده است.

بر اساس اسناد شرکت دولتی نفت ونزوئلا، دست‌کم ۲۰۰ هزار بشکه نفت خام سنگین ایران در نیمه ماه آوریل (فروردین) به دومین پالایشگاه بزرگ ونزوئلا تحویل داده شد و ۴۰۰ هزار بشکه نفت خام سنگین نیز در هفته جاری به بندر خوزه در ونزوئلا برده می‌شود. علاوه براین «نفتکش ماکسیم گورکی» ونزوئلا قرار شده دو میلیون بشکه میعانات گازی را در این بندر خوزه تخلیه کند و نفتکش دریا با پرچم ایران نیز در آب‌های ونزوئلا در انتظار تخلیه محموله خود است.
به‌عنوان بخشی از این قرارداد همکاری دو کشور، ونزوئلا در سال‌های اخیر تجهیزاتی از ایران دریافت کرده تا پالایشگاه‌های خود را ارتقاء دهد.  

پی‌نوشت:
۱. https://www.reuters.com/business/energy/exclusive-under-us-sanctions-iran-venezuela-strike-oil-export-deal-sources-۲۰۲۱-۰۹-۲۵
۲. https://dissidentvoice.org/۲۰۲۲/۰۵/iran-and-venezuela-energy-cooperation
۳. https://www.bloomberg.com/news/articles/۲۰۲۲-۰۵-۰۱/iran-oil-minister-travels-to-venezuela-for-energy-deals
۴. https://www.wsj.com/articles/iran-ramps-up-oil-exports-as-china-pulls-back-on-russian-oil-۱۱۶۵۱۱۴۲۱۱۵
۵. https://www.reuters.com/article/us-venezuela-iran-oil-exclusive-idCAKBN۲GL۰۹S