به گزارش ایرنا، شهرستان‌های جنوب‌شرق استان تهران شامل ورامین، قرچک و پیشوا از قدمتی بالغ بر هفت هزار سال برخوردارند که با وجود انجام مطالعات باستان‌شناسی و کشف آثار متعدد، موزه‌ای برای نمایش آن وجود ندارد و ساکنان آن نیز از تماشای این آثار بی بهره‌اند، در این نوشتار که مناسبت روز ۲۸ اردیبهشت روز جهانی موزه‌های تهیه شده، تلاش می‌شود تا گوشه‌ای از این قدمت تاریخی و لزوم احداث موزه که در سال‌های گذشته قول آن به مردم داده شود، به صورت اجمال بررسی شود.
شهرستان پیشوا:
یکی از مهمترین سایت‌هایی باستان‌شناسی جنوب‌شرق تهران، محوطه باستانی موسوم به تپه‌سفالین شهر پیشوا است که زمینی وسیع به صورت تپه ماهورهای است که بطور کامل از سفالینه‌های خاکستری و آجری رنگ منقوش هزاره دوم و آغازین سده‌های هزاره اول قبل از میلاد پوشیده شده است.
در کاوش‌های صورت گرفته از عمق ۳۸۵سانتیمتری تپه‌شغالی شهر پیشوا، پس از یک لایه سیلابی، بر روی خاک بکر، آثار و بقایای سفال‌های مربوط به اواخر هزاره‌های پنجم و ششم قبل از میلاد بدست آمده است.
ابزار سنگی و اشیای سفالی در این مکان به میزان قابل توجهی وجود داشته که روی آنها نقوش متنوع گیاهی و حیوانی متعلق به دوره قدیم به‌جدید از مرحله ساده تا پیچیده نقش بسته و تکامل یافته است.
تپه سفالین پیشوای نیز که در شمال شرقی این شهر واقع شده یکی از سایت‌های باستانی این شهرستان است که برای نخستین بار در سال ۱۳۶۱ مورد بازدید و بررسی های باستان شناسی قرار گرفت و در همان زمان به عنوان یکی از نقاط استقرار اقوام مهاجر عصر آهن قلمداد شد.
به منظور آشنایی با ویژگیهای تمدن شکل گرفته در آن، در سال ۱۳۸۳ هیأتی عازم منطقه شد و در این محوطه باستانی به کاوش پرداخت که حاصل کار آن هیات کشف تعدادی ازکوره های سفالگری عصر آهن و لایه های باستانی بود، برای حفظ و حراست از این محوطه تاریخی ارزشمند، در سال ۸۳ تعیین حریم و نشانه گذاری توسط معاونت پژوهشی میراث فرهنگی استان تهران انجام ومحدوده حریم آن با شاخص های فلزی مشخص شد.
تپه سفالین پیشوا به شماره ثبتی ۱۱ هزار و۴۵ در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفته است.
شهرستان قرچک:
یکی از مهمترین آثار تاریخی شهرستان قرچک، تپه پردیس است که قدمت آن به دوره آهن باز می‌گردد.
در کاوش هایی که در این تپه صورت گرفت مشخص شده که تپه باستانی پردیس قرچک متعلق به هزاره های پنجم و ششم پیش از میلاد بوده که آثاری از تمدن عصر آهن در آن یافت شده است.
کشف کوره های متعدد تولید سفال و نیز پیدا شدن چرخ سفالگری با استوانه‌ای از شاخ حیوانات در تپه پردیس قرچک متعلق به دوره سیلک دو، هزاره پنجم پیش از میلاد جامعه باستان شناسی فلات مرکزی را با اسرار بسیاری از زندگی آن دوران رو برو کرد.
یکی دیگر از محوطه‌های تاریخی شهرستان قرچک، تپه باستانی پوئینک است که طی کاوش‌های انجام شده طی سال‌های اخیر، اهمیت آن از نظر تاریخی مشخص شد و هر چند که آثار مهمی در آن کشف نگردید، ولی اهمیت آن باعث شد تا مسئولان میراث فرهنگی با همکاری شهرداری، حفظ آن را در دستور کار قرار داده و با وجود احداث کمربندی جنوبی، این اثر مهم را در میانه این مسیر حفظ کنند.
تپه پوئینک درتاریخ هشتم مرداد ماه سال ۱۳۸۶ به شماره ۱۵۷۷۳ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
شهرستان ورامین:
شهرستان ورامین نیز علاوه‌بر آثار و میراث فرهنگی مادی نظیر مسجد جامع، برج آرامگاهی علاءالدوله، امامزاده یحیی و چندین محوطه تاریخی، دارای آثار گرانبهای معنوی نظیر شخصیت‌های مختلف علمی است که تاکنون برای بسیاری از مردم و به خصوص اهالی شهرستان ناشناخته باقی مانده که در صورت معرفی نکردن به مردم، به فراموشی سپرده خواهند شد.
طی سال‌های اخیر در حفاری‌های صورت گرفته در امامزاده یحیی(ع) ورامین، چند کوزه سفاله مربوط به دوره اشکانیان کشف شد.
در دوره چهارم شورای اسلامی شهر ورامین، زمینی سه هزار متری برای احداث موزه در ننظر گرفته شد ولی پس از گذشت سال ها، این مهم هیچ گاه محقق نشد و تکلیف زمین در نظر گرفته شده نیز معلوم نیست.
هرچند به همت شهرداری ورامین، موزه ای با عنوان مردم شناسی در پارک ۱۵ خرداد این شهرستان دایر شد و گوشه ای از زندگی اجتماعی مردم ورامین را در معرض عموم قرار داد ولی این موزه نیز پس از چند سال کار، امروز تعطیل شده است.
بازگشایی موزه مردم شناسی ورامین در دستور کار قرار دارد
رئیس سازمان فرهنگی، ورزشی و اجتماعی شهرداری ورامین بازگشایی مجدد موزه مردم شناسی شهرداری را از اولویت‌های شهرداری یاد کرد.
مصطفی نظری به خبرنگار ایرنا گفت: سال‌های گذشته ساختمان این موزه به دلیل نیاز به مرمت، تعطیل شد و با توجه به این که آثار نگهداری شده در این مکان، از سوی افراد به امانت نزد شهرداری قرار داشت، این آثار باز پس گرفته شد و امروز این مکان تعطیل شده است.
وی افزود: با توجه به این که قرار است سازمان فرهنگی شهرداری، در این ساختمان مستقر شود، بازگشایی موزه در دستور کار شهرداری قرار دارد و قطعا این مکان بار دیگر مرمت و به نمایش آثار تاریخی اختصاص پیدا می‌کند.
قرچک به موزه مردم شناسی نیاز دارد
رئیس دفتر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرچک نیز به خبرنگار ایرنا گفت: این شهرستان به دلیل قدمت زیاد، لااقل به موزه مردم شناسی نیاز دارد تا بخشی از تاریخ و فرهنگ کهن این دیار در معرض دید عموم قرار گیرد.
مریم خدابنده افزود: موضوع لزوم راه‌اندازی موزه مردم شناسی در سال‌های گذشته و در جلسات تخصصی به مسئولان استانداری ارائه شد ولی تا کنون اقدامی برای راه‌اندازی آن صورت نگرفته است.
وی تصریح کرد: آثار متعددی در کاوش‌های صورت گرفته در مناطق مختلف قرچک کشف شده که همه این آثار به نام قرچک ثبت شده و در صورتی که مکان مناسبی برای نمایش آن وجود داشته باشد، بار دیگر به شهرستان عودت داده می‌شود.
آثار کشف شده در ورامین در موزه‌های تهران نگهداری می‌شود
رئیس دفتر میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان ورامین اعلام کرد: این شهرستان با وجود شمار زیادی ابنیه تاریخی ناشناخته، به تلاش مسئولان میراث فرهنگی برای شناسایی این آثار نیاز دارد.
ژیلا خدادادی به خبرنگار ایرنا گفت : شهرستان ورامین علاوه بر آثارتاریخی، زمینه‌ساز تحولات عظیمی در تاریخ معاصر نظیر قیام ۱۵خرداد بوده که باید همگان از آن آگاه باشند.
وی اظهار داشت: احداث موزه استاندارد مورد تایید وزارت میراث فرهنگی، مهمترین نیاز دشت ورامین است تا آثار کشف شده در مناطق مختلف این بخش از استان تهران که بخشی از آن در موزه‌های تهران و بخشی دیگر در انبارهای میراث فرهنگی نگهداری می‌شود، در معرض دید مردم شهرستان قرار گیرد تا آنان با سابقه طولانی و درخشان خود آگاه شوند.
این مسئول اضافه کرد: سال ۹۷ مدیرموزه‌های کشورو موزه ملی موافقت خود برای احداث موزه در شهرستان ورامین اعلام کرده و اظهار داشت در صورت تامین مکان مناسبی از سوی مسئولان، همه آثار کشف شده در این شهرستان در اختیار مردم قرار می‌گیرد ولی تا کنون اقدامی عملی برای راه‌اندازی موزه از سوی مسئولان صورت نگرفته است.
شهرستان‌های ورامین، پیشوا، قرچک با یک ۷۰۰ هزار نفر جمعیت در جنوب شرق تهران واقع شده‌اند.
نظر شما