بر اساس اعلام جمعیت مبارزه با دخانیات کشور، مصرف سیگار از سال ۹۵ تا ۱۴۰۰ در بین گروه سنی (بالای ۱۸ سال) در زنان ۱۷.۲ درصد و در مردان ۰.۵۴ درصد کاهش داشته و بطور کلی ۷.۴۴ درصد کاهش داشته اما مصرف قلیان از سال ۹۰ تا ۱۴۰۰ در افراد بالای ۱۸ سال، در زنان ۵۷.۶ درصد و مردان ۱۷.۸درصد افزایش داشته و حدود ۲۸ درصد افزایش در گروه سنی بالای ۱۸ سال گزارش شده است.
سالیانه بیش از ۶۰ هزار نفر در ایران، بر اثر مصرف دخانیات جان خود را از دست می دهند که اگر روند افزایش مصرف سیگار کنترل نشود، میزان مرگ و میر در ایران در ۱۰ سال آینده به ۲۰۰ هزار نفر در سال خواهد رسید.
همچنین مصرف دخانیات، سالیانه موجب مرگ بیش از هشت میلیون نفر در جهان می شود، هفت میلیون نفر به علت مصرف مستقیم و ۱.۲ میلیون نفر به خاطر مواجهه با دود دست دوم فوت می کنند. تا سال ۲۰۳۰ این آمار به ۱۰ میلیون مرگ خواهد رسید که هفت میلیون این مرگ ها در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد.
دود ناشی از مصرف دخانیات سالانه باعث بیش از ۱.۲ میلیون مرگ زودرس می‌شود که از این تعداد ۶۵ هزار کودک در سال بر اثر بیماریهای ناشی از دود غیرمستقیم دخانیات، جان خود را از دست می‌دهند. صنایع دخانی با تولید سالانه ۸۴ مگاتن گاز گلخانه ای، باعث بر هم زدن تعادل آب و هوا در کره زمین می شوند و علاوه بر هدر دادن منابع محیط زیست به اکوسیستم آسیب می رسانند.
بهزاد ولی زاده در گفت و گو با خبرنگار بهداشت و سلامت ایرنا به مناسبت هفته دخانیات ( ۴ تا ۱۰ خرداد) افزود: قلیان نیز باعث پیری زودرس و کاهش باروری زنان و مردان می شود و شانس تولد نوزاد نارس را بیشتر می کند.
وی اظهار داشت: مواد سمی موجود در دود قلیان، با آب تصفیه نمی شود و دریچه ورود به مواد مخدر است. این ماده دخانی وسیله تفریحی نیست بلکه دعوت به مرگ دسته جمعی است، از حق خود دفاع کنید، هوای بدون دود قلیان، حق شماست و با کشیدن قلیان، سیستم ایمنی بدن خودمان را ضعیف نکنیم زیرا استفاده مشترک از قلیان، باعث انتقال بیماری می شود.
یکی از ترفندهای صنایع دخانی معرفی محصولات جدید مانند سیگارهای الکترونیک، سیستم های ایجاد بخار (ویپ) و سیستم های گرم کننده تنباکو به عنوان اقلام بی خطر استولی زاده ادامه داد: فاصله گذاری اجتماعی نمی تواند مشکل انتقال سموم منتشره از دود قلیان را کم کند، یکی از ترفند های صنایع دخانی، معرفی محصولات دخانی جدید مانند سیگارهای الکترونیک، سیستم های ایجاد بخار (ویپ) و سیستم های گرم کننده تنباکو به عنوان محصولات بی خطر است.
این مقام مسوول در وزارت بهداشت تصریح کرد: دود قلیان به همان اندازه دود سیگار حاوی مواد سمی، سرطان زا و مضر است، در اماکن عمومی و فضاهای سر بسته که مواد دخانی از جمله قلیان مصرف می شود، ویروس‌های بیماری زا از جمله کرونا ویروس به راحتی منتقل می شود.
بیش از ۸۰ درصد دود غیر مستقیم از مصرف دخانیات بی بو و غیر قابل مشاهده است و باز کردن درها و پنجره های خانه و خودرو باعث از میان رفتن تاثیر مخرب آن نمی شود
ولی زاده خاطرنشان کرد: بیش از ۸۰ درصد دود غیر مستقیم دخانیات، بی بو و غیر قابل مشاهده است و باز کردن درها و پنجره های خانه و خودرو، سبب از میان رفتن تاثیر مخرب این دود نمی شود.
به گفته وی، بر اساس تبصره ۱ ماده ۱۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات استعمال دخانیات در اماکن عمومی و وسایط نقلیه عمومی ممنوع است. جوانانی که با گمراهی و ترفندهای صنایع دخانی برای اولین بار مواد دخانی را تجربه می کنند، به راحتی در آنها وابستگی به نیکوتین ایجاد شده و به یک مصرف کننده دائمی مواد دخانی تبدیل می شوند.
ولی زاده، افزود: صنایع دخانی از طرق مختلف از جمله تولید محصولات جدید با طعم های متفاوت و متنوع و تبلیغات گسترده در فیلم ها و برنامه های تلویزیونی باعث فریب جوانان و نوجوانان می شوند. بازارهای فروش محصولات دخانی، آنها را به دام انداخته و نیمی از مصرف کنندگان این محصولات در نهایت به کام مرگ می روند.
وی ادامه داد: استفاده از طعم دهنده های جذاب و اسانس های خاص که برای استفاده جوانان در تنباکو و محصولات نیکوتین به کار می رود، مانند طعم گیلاس و غیره عاملی برای ترغیب جوانان به شروع مصرف این محصولات است.
مسوول دبیرخانه کنترل دخانیات وزارت بهداشت تاکید کرد: تبلیغ محصولات جایگزین به عنوان "کم خطر و کم آسیب" یا "تمیزتر" به جای سیگارهای معمولی، ترفندی دیگر از صنایع دخانی است و وجود گلیسیرین در محلول سیگار الکترونیکی با آسیب به کیسه های هوایی ریه، خطر ابتلا به کرونا ویروس را افزایش می دهد.
ولی زاده اظهار داشت: استفاده از سیگارهای الکترونیکی، خطر ابتلا به بیماری های قلبی و ریوی را افزایش می دهد و مصرف تنباکوهای بدون دود با افزایش تولید بزاق و دفع آن در محیط های عمومی، موجب تشدید انتقال کرونا ویروس می شود.
صنایع دخانی از طرق مختلف از جمله تولید محصولات جدید، متفاوت و متنوع و تبلیغات گسترده در فیلم ها باعث فریب نوجوانان می شوند در حالیکه نیمی از مصرف کنندگان این محصولات به کام مرگ می روند
وی اظهار داشت: استفاده از محصولات دخانی نوپدید موجب بیماری های لثه، پوسیدگی دندان و ریزش دندان می شود. محصولات دخانی نوپدید در دوران بارداری، خطر زایمان زود رس و تولد نوزاد مرده را افزایش می دهد.
ولی زاده، افزایش بیماریهای قلبی و سکته مغزی در اثر مصرف محصولات دخانی نوپدید را یادآور شد و گفت: محصولات دخانی نوپدید، حاوی نیکوتین هستند که بسیار اعتیاد آور است. صنایع دخانی در تلاش برای تضعیف ممنوعیت تبلیغات و ممنوعیت مصرف دخانیات در اماکن عمومی هستند.
محمد رضا مسجدی استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: مصرف کنندگان دخانیات نسبت به دیگر افراد جامعه ایمنی پایین تر داشته و در مقابل هرگونه عفونت ازجمله این ویروس بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند. پاسخ ایمنی ضعیف ناشی از اعتیاد به نیکوتین، به افزایش بیماری ها و اختلالات جدی از جمله بیماری قلبی منجر می شود.
وی افزود: از سوی دیگر عدم توانایی افراد مصرف کننده دخانیات در مدیریت و جلوگیری از تماس با ویروس، از قبیل تماس دستی و دهانی سبب می‌شود تا پروسه استعمال دخانیات از خرید تا باز کردن پاکت، استفاده از فندک یا کبریت آلوده، تماس دست و فیلتر آلوده با مخاط دهان و غیره خطر انتقال ویروس را بیشتر از دیگر افراد جامعه تشدید کند.
مصرف کنندگان مواد دخانی ایمنی پاییین تر نسبت به سایر افراد جامعه دارند و در مقابل هر گونه عفونت از جمله ویروس بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند و ابتلا به بیماریها را در آنها افزایش می یابد
این فوق تخصص بیماریهای ریوی تصریح کرد: دخانیات یا هر ماده ای که تمام یا بخشی از ماده خام تشکیل‌دهنده آن، گیاه توتون یا تنباکو یا مشتقات آن باشد مصرف آن، می‌تواند باعث ایجاد وابستگی شود.
دخانیات سکته قلبی و مغزی را چهار برابر افزایش می دهد
مسجدی تصریح کرد: مصرف دخانیات باعث آسیب به راه‌های تنفسی و کیسه‌های هوایی در ریه می‌شود، بیماریهای ریوی ناشی از مصرف کشیدنی محصولات تنباکو شامل بیماری انسدادی مزمن ریوی مانند آمفیزم و برونشیت مزمن است و افراد سیگاری حدود ۱۲ برابر بیش از افراد غیرسیگاری ممکن است در اثر بیماری انسدادی مزمن ریه فوت کنند.
به گفته این پزشک، دخانیات خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها شامل سرطان ریه، برونش حنجره، گلو، زبان، لوزه‌ها، کام نرم، خون، مری، معده، روده بزرگ و مقعد، کبد، کلیه و حالب، مثانه، پوست و لوزالمعده را افزایش می‌دهد و در زنان مصرف دخانیات خطر سرطان گردن رحم و پستان را به صورت قابل‌توجهی بالا می‌برد. در بارداری با افزایش خطر زایمان زودرس، تولد نوزاد مرده، وزن کم تولد و بارداری نابجا و تولد نوزادان مبتلا به فشار خون ریوی و شکاف کام و لب همراه است.
مسجدی اظهار داشت: خطر ابتلا به آب مروارید، دیابت نوع۲، پوسیدگی دندان‌ها، بیماریهای مخاط دهان، ناتوانی جنسی در مردان، ضایعات شنوایی، ریزش مو، چین و چروک پوست، پوکی استخوان، زخم معده را افزایش می دهد.
آنچه مسلم است بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی راحت‌ترین و سودمندترین راه کنترل دخانیات، اجرای قانون جامع کنترل دخانیات است که این قانون در سال ۸۵ در ایران به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده اما به طور واقعی و کامل هنوز اجرایی نشده و نیازمند طلبه یاری دستگاههای مختلف با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
نظر شما