نگاه کاخ سفید و آمریکای لاتین به انتخابات تاریخی ریاست جمهوری در کلمبیا

به گزارش روز جمعه ایرنا به نقل از تارنمای اسپوتنیک موندو، بیش از ۳۹ میلیون کلمبیایی می‌توانند روز یکشنبه، آرای خود را به صندوق‌های رای انداخته و برای سرنوشت کشوری که فراتر از مرزهای جغرافیایی خود، برای منطقه آمریکای لاتین، دولت ایالات متحده و ناتو از اهمیت بالایی برخوردار است، تعیین تکلیف کنند.

انتخابات ۲۰۲۲ کلمبیا در حالی در هفته‌های اخیر با خشونت سیاسی همراه بوده است که بر اساس نظرسنجی‌ها، «گوستاوو پترو» نماینده ائتلاف چپگرای «پیمان تاریخی» (Pacto Histórico) و شهردار سابق بوگوتا (۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵) پیشتاز انتخابات است.

پرسشی که مطرح می‌شود اینکه آیا پترو بیش از ۵۰ درصد را برای پیروزی در دور اول کسب می‌کند یا اینکه باید در ۱۹ ژوئن (۲۹ خرداد) به دور دوم برود؟ چشم‌انداز انتخاباتی کلمبیا تا پایان آوریل نشان داد که در صورت کشیده شدن انتخابات به دور دوم، گوستاوو پترو در برابر فدریکو فیکو گوتیرز، شهردار سابق مدلین و از نزدیکان آلوارو اوریبه، رئیس‌جمهوری سابق قرار خواهد گرفت اما داده‌های هفته‌های اخیر نشان داد که رودولفو اِرناندز، شهردار سابق بوکارامانگا با گفتمان ضد فساد که در شبکه‌های اجتماعی کلمبیا، «ترامپ کریویو» (اسپانیایی‌تبار متولد مستعمرات در آمریکای لاتین) لقب گرفته است، نامزد رقیب پترو در دور دوم خواهد بود.

کلمبیا در سال ۲۰۲۱ شاهد شدیدترین اعتراضات اجتماعی در طول ۷۰ سال گذشته بود و نارضایتی‌ها سبب شد تا ایوان دوکه رئیس جمهوری فعلی در سطح بسیار پایینی از محبوبیت قرار گیرد. اواخر سال گذشته، بیش از ۷۵ درصد کلمبیایی‌ها گفتند که رئیس‌جمهوری این کشور را تایید نمی‌کنند.

۲۸ آوریل ۲۰۲۱ (هشتم اردیبهشت) نخستین اعتراض‌های مردم کلمبیا به اصلاحات مالیاتی دولت به ریاست جمهوری ایوان دوکه کلید خورد و اعتراض‌ها با وجود سرکوب پلیس برای هفته‌ها ادامه داشت. بحران عمیق اجتماعی در حالی خواب از چشمان بیش از ۵۱ میلیون شهروند کلمبیا، چهارمین کشور بزرگ آمریکای جنوبی ربود که طبق نظرسنجی‌ها، رسیدگی به معضل فقر و خشونت و پایان دادن به وضعیت فعلی حاکم بر این کشور خواسته اصلی مردم در سایه انتخابات یکشنبه است.

این کشور با نارضایتی اجتماعی ناشی از افزایش قیمت مواد غذایی و رشد سرسام‌آور تورم مواجه است. همچنین بیش از ۲۱ میلیون نفر در این کشور آمریکای لاتین در فقر زندگی می‌کنند و حدود ۱۱.۸ درصد از جمعیت فعال اقتصادی در وضعیت بیکاری قرار دارند.   

ضرورت تغییر در شرایط فعلی کشور اگر چه تاکید نامزدها هم از جناح راست و هم از چپ است اما رقبا استراتژی‌های متفاوتی را در پیش گرفته‌اند. جو انتخاباتی در کلمبیا در هفته‌های اخیر به اندازه‌ای داغ بوده است که از خبرهای لغو برنامه‌های تبلیغاتی به دلیل تهدید ترور تا تصاویر از حضور در رقابت‌های انتخاباتی با تجهیزات امنیتی ضد گلوله منتشر شده است.  

پیروزی پترو به معنای روی کارآمدن اولین دولت مترقی در تاریخ کلمبیا خواهد بود و به گفته کارشناسان این امر می‌تواند تحولاتی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایجاد کند چرا که جناح راست همیشه در کلمبیا حکومت کرده است.

نگاه آمریکای لاتین به انتخابات کلمبیا

روی کارآمدن یک دولت مترقی در کلمبیا به نوبه خود به معنای شرایط مساعدتری برای تقویت ابزارهای همگرایی منطقه‌ای آمریکای لاتین همچون جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب (CELAC) خواهد بود.

به این ترتیب، کلمبیا با اولین رئیس‌جمهوری مترقی در تاریخ خود می‌تواند یک سیاست خارجی که منحصرا به ایالات متحده می‌نگرد را پشت سر بگذارد و بخشی فعال از یکپارچگی قاره‌ای باشد.

خشونت فزاینده و نگران‌کننده در کلمبیا از آغاز سال جاری میلادی تا کنون منجر به قتل ۴۴ رهبر اجتماعی شده است؛ بنابراین، پیروزی گوستاوو پترو نه فقط در کلمبیا که خواستار پایان دادن به خشونت سیاسی سیستماتیک است، نتایجی به همراه خواهد داشت بلکه در سطح بین‌المللی و به ویژه آمریکای لاتین نیز تاثیرگذار خواهد بود.

کلمبیا، کشوری در آمریکای جنوبی است که به لحاظ تاریخی توسط حکمرانان راستگرا اداره شده است و نتایج انتخابات یکشنبه می‌تواند تغییرات سیاسی قابل توجه و مسیر سیاسی متفاوتی را در این کشور رقم زند. روندی که در ماه‌های گذشته نیز در آمریکای لاتین به گونه‌ای پیش رفت تا نامزدهای جدید، رهبران سنتی را کنار زنند.

پدرو کاستیو معلم روستایی کمتر شناخته شده در آوریل گذشته، رقیب سرسخت خود را شکست داد و جایگاه ریاست جمهوری پرو را تصاحب کرد.

در ماه نوامبر نیز سیومارا کاسترو یک کاندیدای زن سوسیالیست در انتخابات هندوراس به پیروزی شگفت‌انگیزی دست یافت و به سیطره ۱۲ ساله حزب راستگرا در این کشور پایان داد.

در ماه دسامبر نیز شیلیایی‌ها، گابریل بوریک فعال دانشجویی سابق را برگزیدند و او وعده داده است تا نابرابری‌ها و خشونت علیه زنان را مورد توجه قرار دهد.   

برخی تحلیلگران معتقدند، روی کار آمدن رهبران جدید را نباید تقویت «موج چپ» در آمریکای لاتین دانست، بلکه این رویگردانی از کسانی است که به طور سنتی قدرت را در دست داشتند.

بایدن و ناتو، در انتظار نتایج انتخاباتی در کلمبیا

کلمبیا جایگاهی مرکزی برای سیاست ایالات متحده در منطقه آمریکای لاتین دارد. دفتر جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا روز دوشنبه (۲۲ مه) در بیانیه‌ای به طور رسمی کلمبیا را متحد اصلی غیر ناتو واشنگتن معرفی کرد. در نتیجه نتایج انتخابات روز یکشنبه برای واشنگتن از اهمیت بالایی برخوردار است

ناتو از طریق سه کشور کلمبیا، آرژانتین و برزیل به عنوان متحدان اصلی خارج از ناتو در منطقه آمریکای لاتین نفوذ دارد. اتحادی که همکاری‌ها و توافق‌نامه‌های میان آن‌ها، بیش از همه به سود ایالات متحده است.  کلمبیا تنها کشور آمریکای لاتین بوده که عنوان «شریک جهانی» پیمان آتلانتیک شمالی را از آن خود کرده است. آرژانتین و برزیل نیز به ترتیب از سال‌های ۱۹۹۸ و ۲۰۱۹ متحدان خارج از ناتو محسوب می‌شوند.    

کلمبیا به عنوان یک شریک جهانی، امنیت سایبری، امنیت دریایی و مبارزه با تروریسم، مبارزه با جرائم سازمان‌یافته و تقویت نیروهای مسلح کلمبیا را به عنوان زمینه‌های اولویت برای همکاری با ناتو در نظر گرفته است.

«دیگو مولانو» وزیر دفاع کلمبیا، برنامه جدیدی را در دسامبر ۲۰۲۱، در بروکسل امضا کرد که بر آموزش نیروها و همچنین همکاری در زمینه تغییرات آب‌وهوایی و امنیت با اتحاد آتلانتیک متمرکز بود.

مطالعه‌ای که توسط «مجمع کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کارائیب» (CELAG) انجام شده است، نشان می‌دهد نظامیان کلمبیایی به طور منظم در دوره‌های مدرسه ناتو در اوبرامرگاو آلمان و مدرسه دفاع ناتو در رم ایتالیا شرکت می‌کنند. دوره‌های مین‌زدایی، مبارزه با شورش و مبارزه با مواد مخدر از جمله آموزش‌های برجسته در این مراکز است.

در تازه‌ترین مورد از همکاری‌های ناتو و کلمبیا، منابع رسمی هفته گذشته گزارش دادند گروهی از مهندسان ارتش کلمبیا به درخواست پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) با اعزام به یکی از کشورهای عضو ناتو در همسایگی اوکراین به سربازان اوکراینی در زمینه مین‌زدایی آموزش خواهند داد.