حمله مجدد حیوان وحشی به دام‌ها در شهداد؛ عامل همچنان ناشناخته، مردم هنوز نگران

به گزارش ایرنا پیشتر، سال ۹۵ حکایت حمله مستمر حیوانات وحشی به دام‌ها در شهداد با تیترهای «حمله حیوان جگرخوار» داغ و خبری شده بود.

دو سه هفته قبل اما خبری مبنی بر حمله حیوان یا حیواناتی وحشی به تعدادی از دام ها در شهداد بازتاب یافت تا اینکه براساس گزارش ها ۲ شب پیش نیز دوباره چنین حمله ای رخ داده و در حمله تازه ۱۳ یا ۱۴ حیوان دیگر تلف شده‌است.

نکته قابل تامل اینکه درباره ماهیت حیوان وحشی هنوز سازمان‌های متولی به اتفاق‌نظر نرسیده‌اند؛ محیط زیست که متولی اصلی به شمار می‌رود هنوز از احتمالات در این زمینه سخن به میان می‌آورد و می‌گوید حیوان، سگ های ولگردی هستند که در طبیعت، خوی وحشی گرفته‌اند.

در این زمینه احتمال حمله گرگاس(حیوانی حاصل زادوولد گرگ و سگ) نیز دور از انتظار تخمین زده نمی‌شود اما به طور متقن در این زمینه اعلام نظر نشده و البته مشخص نیست چرا درباره موضوع مهمی با این اهمیت تاکنون نصب دوربین یا تله برای زنده گیری حیوان نیز انجام نشده است.

این درحالی است که شهروندان در بخش شهداد استان کرمان این روزها نگران هستند و ترس حمله احتمالی دوباره این حیوان یا حیوانات حتی به انسان‌ها را نیز دارند زیرا می گویند اهالی، نیمه‌شب یا بامداد برای آبیاری، تقسیم آب یا دیگر امور کشاورزی مجبورند در نقاط مختلف تردد داشته باشند.

همچنین ناشناخته ماندن هویت عامل حمله طی سال ۹۵ و اینک، شک و تردیدها و گلایه ها از این وضعیت را افزایش داده است. همه این مسائل یک طرف، موضوع ضرورت پرداخت خسارت ناشی از تلف شدن دام‌ها نیز موضوع مهم دیگری است که مسئولان محیط زیست استان می‌گویند سرفصل اعتباری در اختیار ندارند اما فهرستی از این موضوع برای دام های تلف شده به منظور امکان‌سنجی تخصیص اعتبار تهیه و به سازمان کشوری خود ارسال کرده است.

انتشار اطلاعات متناقض

اما نکته قابل توجهی که خبرنگار ایرنا در این زمینه متوجه شد، اطلاعات، روایت ها و حرف و حدیث های متناقضی است که درباره این موضوع در افکارعمومی مطرح می شود و طرح این مسائل درحالی که نگرانی و وحشت از حمله احتمالی و مجدد حیوان وحشی همچنان وجود دارد، ضرورت ورود فوری و اصولی متولیان برای پیشگیری یا شناخت عامل را دوچندان کرده است.

یکی از شهروندان ساکن در شهداد که می‌گوید این مساله مهم را از همان سال ۹۵ دنبال کرده معتقد است بررسی نحوه حمله و ایجاد جراحت ها روی لاشه حیوانات نشانگر علامت پرسش های بسیار و ضرورت ورود فوری متولیان به موضوع است.

به گفته سعید مومن‌زاده که به عنوان فعال رسانه‌ای در شهداد شناخته می‌شود و موضوع این حملات را از سال های گذشته پیگیری کرده، این رویداد در سال ۹۵ به گونه‌ای بوده که عامل، تنها شکم گوسفندان را پاره می کرده و جگر آنها را می خورده است.

البته وی به نکته قابل تامل و نیازمند بررسی دیگری هم اشاره می‌کند که یک مورد حمله به سگ گله و نیز یکبار دیگر حمله به یک راس دام سنگین( گاو) در همان سال ۹۵ پرسش ها را درباره ماهیت حیوان وحشی زیاد کرده بود.

تفاوت از جگرخواری تا جمجمه‌خواری

مومن‌زاده اما می‌گوید براساس بررسی‌های انجام شده روی لاشه حیوانات در چند هفته اخیر تاکنون، شاهد حمله حیوان وحشی به سر گوسفندان نیز بوده اند و این نشان می دهد که عامل حمله باید دارای فک بسیار قوی باشد که توانسته سر و فک گوسفندان را از بین ببرد.

این شهروند ساکن در شهداد می گوید: آنچه محرز است اینکه حیوان وحشی عامل حمله به گوسفندان بسیار باهوش است.

وی تشریح کرد: سال ۹۵ به اتفاق چند شهروند دیگر شهداد زمان و محل وقوع چند حمله را روی نقشه احصا کردیم تا شاید بتوانیم مکان احتمالی حملات بعدی حیوان را محاسبه کنیم یا تشخیص دهیم که این اتفاق نیفتاد زیرا حیوان به شکل کاملا مرموز و هوشمندانه‌ای چند کیلومتر دورتر از نقطه قبلی برای حمله ورود کرد.

این فعال رسانه‌ای تاکید کرد: حتی شنیده شده یکی از اهالی، همان سال، یک شب، گوسفندی را به عنوان طعمه در آغل نگه داشته و خودش نیز با اسلحه آماده شناسایی و شکار حیوان وحشی شده بود که تنها برای چند دقیقه کوتاه به منظور آب خوردن یا سرویس بهداشتی از محل موردنظر خارج می‌شود اما وقتی بر می‌گردد می‌بیند حمله حیوان وحشی رخ داده که نشان می‌دهد حیوان بسیار باهوش است و در آن لحظه، طعمه، انسان و شرایط را کاملا زیرنظر داشته است.

مومن زاده اظهارداشت که شهروندان شهداد اینک نگران حمله احتمالی این حیوان به انسان ها هم هستند ضمن اینکه خود حمله به دام ها نیز خسارت آفرین است.

وی با بیان اینکه محیط زیست تاکنون احتمال سگ بودن عامل حمله را مطرح کرده تاکید کرد: ایرادی ندارد، محیط زیست اگر می تواند اثبات کند که سگ عامل حمله است؛ ضمن اینکه برای ساماندهی سگ‌های ولگرد قانون و فرآیندهای اجرایی وجود دارد که از طریق شهرداری یا دیگر ارکان باید موضوع مورد پیگیری در جمع آوری، عقیم سازی و دیگر اقدامات قرار گیرد.

مومن‌زاده با بیان اینکه قبلا محیط زیست در شهداد نمایندگی مستقر داشته اظهار می‌دارد که ضرورت دارد باتوجه به اهمیت موضوع و نگرانی مردم، نماینده محیط زیست در این مواقع اضطراری سر صحنه حضور یابد و موضوع با فوریت و حساسیت لازم پیگیری شود.

وی می گوید که مردم انتظار دارند محیط زیست به وظایف قانونی خود عمل کند و با نصب دوربین یا تله برای شناسایی و به دام انداختن عامل حمل اقدام لازم را داشته باشد.

بخشدار: پیگیر هستیم

رضا اعتماد بخشدار شهداد نیز می گوید باتوجه به اهمیت موضوع، از زمانی که در جریان حادثه قرار گرفته پیگیری بحث در زمینه پیشگیری با نصب دوربین یا تله و نیز جبران خسارت را از طریق محیط زیست در دستور کار قرار داده است.

وی به خبرنگار ایرنا اظهارداشت که اظهارات مختلفی از ماهیت حمله و نوع حیوان وحشی بین اهالی بیان می شود که مسئولان و کارشناسان متولی باید پس از بررسی های کارشناسی و دقیق در این زمینه ورود، اعلام نظر و اقدام کنند.

شکار یک کفتار؟

خبرنگار ایرنا در این میان شنید که برخی اهالی روز گذشته یک کفتار را در اطراف دام‌ها مشاهده و شکار کرده‌اند که تالحظه مخابره گزارش درباره درست بودن این شنیده نتوانست اطلاعات کامل تری کسب کند.

عکس هایی از وجود کفتار و شکار آن توسط برخی اهالی دست به دست شده بود که اصالت آنها درباره زمان و مکان وقوع رویداد نیازمند بررسی بیشتر است؛هرچند اگر این نکته و احتمال وجود نقش کفتار در این حوادث صحت داشته باشد از نظر شناسایی هویت عامل حمله بسیار قابل توجه است زیرا برخی کارشناسان در این زمینه احتمال می دهند عامل حمله گرگاس بوده باشد.

خوی وحشی گرگ، هوش سگ؟

به گفته کارشناسان، گرگاس در نتیجه آمیزش سگ و گرگ به وجود می آید که اگرچه مادر بودن گرگ یا سگ بسیار در نوع حیوان تعیین کننده است ولی گرگاس ها خوی وحشی گرگ و هوش بالای سگ ها را دارند.

از نظر متخصصان حیوان شناسی، هرکدام از گونه های حیوانی شیوه خاص خود را برای حمله و خوردن لاشه دارد؛ به طور مثال پلنگ لاشه را با خود می برد؛ برخی حیوانات پس از حمله، نرم ترین اجزای بدن مانند جگر و دیگر اجزای داخل شکم را می خورند و بعضی حیوانات نیز با شیوه های  دیگری حمله می کنند که باتوجه به مشاهده جمجمه‌خواری دام ها باید موضوع مورد بررسی دقیق کارشناسی قرار گیرد و امید که موانع پیش روی ورود جدی تر متولیان زیست محیطی به این مقوله برداشته شود.

پای صحبت محیط زیست

در عین حال رییس اداره نظارت بر امور حیات وحش محیط زیست استان کرمان با اشاره به تلف شدن تعدادی دام در شهداد گفت: لیست دام های خسارت دیده را به سازمان ارسال کردیم شاید از دامداران حمایت‌هایی شود اما سرفصلی برای جبران خسارت دامداران نداریم.

منصور پورسینا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: دام های شهداد چندسال پیش نیز طعمه یک حیوان شدند که موضوع را چندین بار بررسی کردیم.

به گفته وی، مردم محلی شایعات بسیار و داستان های متفاوتی در مورد آن تعریف می کردند و از این حیوان هیولایی ساخته بودند لذا با مردم صحبت کردیم که ما حیوان ناشناخته ای نداریم زیرا حیوان جفت می خواهد و اگر یکی باشد، منقرض می شود.

پورسینا اظهارداشت: همچنین دوربین تله‌ای و تله زنده‌گیر را (در گذشته) در منطقه شهداد کار گذاشتیم و تنها چیزی که در تله افتاد سگ های بلاصاحب بودند.

رییس اداره نظارت بر امور حیات وحش محیط زیست استان کرمان گفت: گونه ای از سگ ها وارد طبیعت شدند و ضمن زندگی با دیگر حیوانات همچون گرگ، خلق و خوی وحشی گرفته اند و بسیار باهوش هستند؛ این سگ ها با زندگی در محیط انسانی، رفتارهای انسان ها را پیش بینی می کنند و خلق و خوی وحشی هم گرفتند، پس در تله نمی افتادند.

وی ادامه داد: دوربین های ما هم فقط سگ های بلاصاحب را ضبط کرده بود و هیچ حیوان وحشی ضبط نشده بود.

پورسینا یادآور شد: حتی ۱۰ محل را پایش کردیم که هیچ حصاری نداشت لذا به مردم شهداد اعلام کردیم حصاری برای حیواناتشان درست کنند و پس از انجام این اقدامات گزارشات تلفات دام در شهداد قطع شد و آن حیوان هم دیگر پیدا نشد.

وی تصریح کرد: در واقع سگ های گرسنه با خلق و خوی وحشی پس از وارد شدن به آغل گوسفندان باعث تلفات دام های این منطقه شده و این دام ها عمدتا بر اثر فرار ناشی از استرس، ضربه و حتی خفه شدن تلف شده بودند.

پورسینا افزود: مردم ضمن هدایت زباله ها برای دور شدن این حیوانات، محل های نگهداری دام های خود را نیز ساماندهی کنند.

رییس اداره نظارت بر امور حیات وحش محیط زیست استان کرمان گفت: غیر از شهداد ۲ هفته پیش در کوهپایه ( در نزدیکی شهداد) و نیز در جنوب کرمان نیز این تلفات ها را داشته ایم.

وی با اشاره به ارسال نامه ای به دادگستری ابراز داشت: دام طبق قانون بایستی بیمه باشد تا در صورت حادثه خسارت به دامدار پرداخت شود، ضمن آنکه محل نگهداری دام نیز باید استاندارد با سیم کشی محکم باشد تا آسیبی به آن نرسد و در صورت رعایت تمامی این موارد بیمه درصدی از خسارت را پرداخت می کند.

پورسینا اضافه کرد: یک سال سازمان حفاظت محیط زیست پلنگ را بیمه کرد و بر این اساس اگر دامداری در کوهستان از پلنگ خسارت می دید، سازمان محیط زیست خسارت او را جبران می کرد اما پس از آن همین بیمه را هم نداشتیم.

ضرورت نگاه از بالاتر و ورود جدی‌تر متولیان

به گزارش ایرنا اظهارات متولیان در این زمینه درحالی است که باید برای افکارعمومی منطقه که باتوجه به ماهیت حمله و تکرار آنها نگرانی دارند، اهمیت قائل شد، حساسیت لازم و ارتباط نزدیک را با آنان به کار گرفت تا ضمن ورود برای انجام اقدامات کارشناسی مثل نصب دوربین، تله یا هراقدام کارشناسی دیگر، بتوان ضمن شناسایی نوع حیوان، زمینه پیشگیری از چنین حوادثی را نیز از بین برد و تا حد امکان هم خسارت ها را جبران کرد.

گرچه به نظر نمی رسد اداره کل محیط زیست استان در شرایط کنونی مشکلی برای انتقال و جاگذاری دوربین های در اختیار یا دیگر اقدامات داشته باشد اما در عین حال و در این شرایط اگر مشکل و مانعی هم از نظر تامین اعتبار برای تهیه تجهیزات وجود دارد باید با سرعت چه از محل بودجه استان چه دستگاه های کشوری تامین شود تا زمینه نگرانی و وحشتی که بین اهالی یک منطقه شکل گرفته از بین برود.

واقعیت اینکه نمی توان انتظار داشت کسی، از مردم منطقه بخواهد نگران نباشند یا در این زمینه دست به داستان‌سرایی نزند زیرا اصل رویداد و حادثه که با حمله چندباره به دام ها یا جمجه خواری دام ها به وقوع پیوسته و یک واقعیت است.

براساس گزارش ها کار امحای لاشه دام های تلف شده در شهداد با حضور سازمان های متولی برای امحای بهداشتی و با هدف جلوگیری از احتمال بیماری هایی مثل هاری و غیره نیز بخوبی انجام شده است.

شهداد در ۸۷ کیلومتری شمال شرق مرکز استان کرمان قرار دارد.