وحید تیموری درباره شرایطی که ناشر، کتاب‌فروش و مخاطب دچار آن شده‌اند و تاثیر آن بر روند فعالیت چرخه نشر به خبرنگار ایرنا گفت: چرخه نشر به وضعیتی دچار شده است که ناشر حق دارد نقدینگی خود را بالا ببرد، کتاب‌فروش حق اعتراض به این روند را دارد و مخاطب هم حق دارد کتابش را از ارزان‌ترین راه تهیه کند. به همین دلیل است که ناشران تلاش کردند تا از فرصت ۱۰ تا ۱۱ روزه نمایشگاه حضوری و مجازی کتاب بهترین استفاده را بکنند. زیرا در نتیجه آن توانستند نقدینگی خود را تا حدی بالا ببرند و امورات خود را برای مدت زمانی اندک بگردانند.
به گفته مدیر کتاب‌فروشی کتاب پارسه در نتیجه فروش کتاب توسط ناشران در نمایشگاه حضوری و مجازی کتاب، فروش کتاب‌فروشان پایین می‌آید. تمام این مسائل دست به دست هم دادند که وضعیت نابسامانی شکل بگیرد.
مدیر کتاب‌فروشی «کتاب پارسه» ادامه داد: مخاطب مهم‌ترین حلقه این چرخه، به واسطه وضعیت عجیبی که در همه اصناف گریبان‌گیر جامعه شده‌است، حق دارد بخواهد کتاب را از راهی ارزان‌تر مانند نمایشگاه کتاب تهران بخرد و بقای کتاب‌فروش برایش مهم نباشد.
تیموری با تاکید بر اینکه لزوم خرید از کتاب‌فروشی‌ها از دوران نوجوانی باید در ذهن افراد شکل بگیرد، ادامه داد: نمی‌توانید عقیده فرهنگی را که در ۱۰ تا ۱۵ ساله اخیر به آن فکر نشده‌است، یک شبه تغییر دهید. افراد می‌توانند به تهیه کتاب مانند دیگر کالاهای مورد نیاز خود نگاه کنند و تغییر این دیدگاه در کوتاه مدت ممکن نیست. برای حفظ کتاب‌فروشی‌ها باید بسترسازی شود تا فرد کتاب‌خوان متوجه باشد حتی اگر نمایشگاه کتاب، این کالای فرهنگی را با درصدی تخفیف ارائه بدهد، مراجعه به کتاب‌فروشی محلی را انتخاب کند و آن را زنده نگه دارد.
فاصله زمانی کم موجب کاهش استقبال از طرح بهارانه خواهدشد
مدیر کتاب‌فروشی کتاب پارسه با اشاره به هرج و مرجی که میان سه حلقه ناشران، کتاب‌فروشان و مخاطبان شکل گرفته‌است، ادامه داد: ناشران از یک طرف، کتاب‌فروشان و مخاطبان هر سه حلقه درگیر مسائل مختلف اجتماعی و اقتصادی هستند. امیدوارم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه‌ریزی کند تا فاصله برگزاری نمایشگاه کتاب تا بهارانه بیشتر شود؛ زیرا تعداد زیادی از مردم بیشتر کتاب‌های مورد نیاز خود را از نمایشگاه خریدند. فقط مخاطب‌هایی که از خرید در نمایشگاه حضوری و مجازی جاماندند، برای خرید از بهارانه کتاب باقی‌ماندند. طبیعی است کسی که ۱۰ تا ۲۰ روز قبل، از نمایشگاه کتاب خرید کرده‌است نتواند از کتاب‌فروشی حمایت کند و مجددا کتاب بخرد.
برای حفظ کتاب‌فروشی‌ها باید بسترسازی شود تا فرد کتاب‌خوان متوجه باشد حتی اگر نمایشگاه کتاب، این کالای فرهنگی را با درصدی تخفیف ارائه بدهد، مراجعه به کتاب‌فروشی محلی را انتخاب کند و آن را زنده نگه دارد
او با اشاره به برگزاری نمایشگاه کتاب به شکل حضوری بعد از سه سال و شور و شوق مردم برای شرکت در این رویداد فرهنگی بیان کرد: متاسفانه اردیبهشت ۱۴۰۱ سی‌وسومین دوره نمایشگاه کتاب تهران با فاصله کمی از دومین نمایشگاه مجازی کتاب که در بهمن ۱۴۰۰ برگزار شده‌بود، اجرا شد. این رویداد برای ناشران اتفاق خوبی بود، اما برای کتاب‌فروشان اتفاق خوبی نبود، زیرا موجب افت فروش آن‌ها شد. تعدادی از ناشران برای حمایت از کتاب‌فروشان و کمک به آن‌ها شرکت در نمایشگاه کتاب را تحریم کردند، اما متاسفانه از قدیم گفتند که یک دست صدا ندارد و تا زمانی که همدلی اتفاق نیفتد، نمی‌توان شاهد به ثمر نشستن اقدامات جدی بود.
تیموری افزود: برای مثال باید نمایشگاه را اواخر فروردین و طرح بهارانه کتاب را اواخر خرداد برگزار می‌کردند تا مدت دو ماه میان این دو رویداد فاصله وجود داشته‌باشد. این در حالی است که فاصله برگزاری نمایشگاه کتاب و طرح فصلی کمتر از یک ماه خواهدبود. این فاصله زمانی کم موجب کاهش استقبال از طرح بهارانه خواهدشد. پیشنهاد می‌کنم بهارانه ۱۴۰۱ را اواخر خرداد و اوایل تیر برگزار کنند، تا فاصله‌ای مشخص با نمایشگاه کتاب داشته‌باشد.
کتاب‌فروشان هم باید به سمت دنیای مدرن حرکت کنند
مدیر کتاب‌فروشی کتاب پارسه با ارائه پیشنهادی برای تاسیس سایت سراسری که اطلاعات کتاب‌های کتاب‌فروشی‌ها از شهرهای مختلف را داشته‌باشد، درباره آن توضیح داد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند سایتی را راه‌اندازی کند که کتاب‌فروشی‌ها در آن اطلاعات کتاب‌فروشی و کتاب‌هایی را که دارند ثبت کنند. اگر اطلاعات همه کتاب‌فروشی‌ها در همه شهرهای ایران در این سامانه ثبت شود، مخاطب در هر جای ایران می‌تواند کتاب مورد نیاز خود را از نزدیک‌ترین کتاب‌فروشی پیدا کند.
به گفته او ناشران و کتاب‌فروشان در دوره‌های نخست برگزاری طرح‌های فصلی کم و کاستی‌هایی از نظر امکانات داشتند، اما توانستند آن‌ها را رفع کنند.کتاب‌فروشان هم باید به سمت دنیای مدرن حرکت کنند. کتاب‌فروش محلی نمی‌تواند تنها به فکر خودش باشد و دربرابر تغییرات ایستادگی کند. تا زمانی که کتاب‌فروش محلی نخواهد تغییرات را بپذیرد و انجام دهد، محکوم به حذف خواهدبود و جلوی این روند را نه تنها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بلکه هیچ فرد و سازمانی نمی‌تواند بگیرد.
تیموری با اشاره به لزوم استفاده از تجربیات کتاب‌فروشانی که سال‌ها در این حوزه فعالیت کردند، بیان کرد: از طرفی باید در اداره کتاب‌فروشی از نیروهای جوان استفاده شود. تا زمانی که تغییرات پذیرفته نشود و در خودمان تغیرات را نبینیم و برای به‌روزرسانی کسب و کار اقداماتی انجام ندهیم، عقب می‌افتیم. کتاب‌فروشان قدیم هم باید دکور خود را به‌روز و سایت راه‌اندازی کنند؛ همچنین باید برخورد خود را با مخاطب تغییر بدهند. این‌ها از بدیهیات بازار است. اگر کتاب‌فروشان این اقدامات را انجام ندهند، طبیعتا حذف خواهند شد. ماند سوپرمارکت‌های محلی که نتوانستند خدماتی مانند سوپرمارکت‌های بزرگ بدهند و حذف شدند.
شاید شاهد تعطیلی کتاب‌فروشی‌های بیشتری باشیم
مدیر کتاب‌فروشی کتاب پارسه با اشاره به دو کتاب‌فروشی که در یک ماه اخیر تعطیل شدند، بیان کرد: قدرت خرید مردم درحال کاهش است و در نتیجه این روند باید منتظر باشیم تا کتاب‌فروشی‌های بیشتری تعطیل شوند؛ هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی این روند را بگیرد. ابتدا کتاب‌فروشی‌هایی که مستاجر هستند، کار را تعطیل می‌کنند و زمانی که فشار بیشتری وارد شد، کم‌کم صاحب ملک، مغازه‌ها را به صنوفی اجاره می‌دهند که توانایی پرداخت اجازه بالا را دارند. در نهایت کار به جایی می‌رسد که در تهران به تعداد انگشتان دست کتاب‌فروشی خواهیم داشت، در آینده نه چندان دور قطعا این اتفاق می‌افتد.
کم‌کم کتاب‌فروشی‌هایی که حاشیه سود آن‌ها به کمتر از ۲۰ درصد رسیده است، توان پرداخت اجاره‌های بالا را نخواهند داشت و بدیهی است که دانه‌دانه جمع خواهندشد
او افزود: کم‌کم کتاب‌فروشی‌هایی که حاشیه سود آن‌ها به کمتر از ۲۰ درصد رسیده است، توان پرداخت اجاره‌های بالا را نخواهند داشت و بدیهی است که تک تک جمع خواهندشد.
به گفته این کتاب‌فروش، حتی کتاب‌فروشی که ملک دارد، آن را به صنف‌های دیگر اجاره می‌دهد. در نتیجه می‌تواند درآمد بالاتری نسبت به اقدامات فرهنگی داشته‌باشد. این در حالی است که برای اینکه فرد بتواند معیشت خانواده خود را تامین کند، مجبور است، در اقدامی میزان درآمد خود را افزایش دهد. برای مثال ملک خود را به غذافروشی اجاره بدهد. نمونه بارز آن کتاب‌فروشی هوپای تهرانپارس است که در سکوت خبری جمع شد، زیرا صاحب ملک اجاره را چند برابر کرد و زمانی که کتاب‌فروش نتوانست آن را پرداخت کند، به محله دیگری منتقل شد؛ اما در آنجا هم موفق نبود و به همین دلیل تعطیل شد.
تیموری گفت: شرایط مناسبی نیست امیدوارم دولت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هرکسی که برایش حفاظت از کتاب‌فروشی‌ها اهمیت دارد، اقدامات مناسبی انجام دهد.
نظر شما