آیا انتخابات پارلمانی امروز فرانسه روندی ۲۰ ساله را دگرگون می‌کند؟

به گزارش روز یکشنبه ایرنا، امسال «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه پس از ۲۰ سال نخستین رئیس جمهوری شد که توانست دوره پنج ساله خود را یکبار دیگر تمدید کند. اما کاهش میزان آرای او نسبت به دوره اول ریاست جمهوری در کنار افزایش قدرت نامزدهای رقیب سبب شد تا کارزار انتخابات ریاست جمهوری به سرعت به کارزار انتخابات پارلمانی تغییر رویکرد دهد. رقبای مکرون در انتخابات ریاست جمهوری از نخستین روز اعلام نتایج دور نخست انتخابات ریاست جمهوری بر اتحاد احزاب برای پیروزی در انتخابات پارلمانی تمرکز کردند. این جنب و جوش تبلیغاتی و تحرک احزاب رقیب مکرون سبب شده تا این سوال مطرح شود که آیا در انتخابات پارلمانی امروز نتیجه ای متفاوت از ۲۰ سال گذشته رقم زده می‌شود.

اما چرا امروز کسب اکثریت کرسی ها در مجلس توسط احزاب نزدیک به رئیس جمهوری تا این اندازه زیرسوال است و نتیجه انتخابات اینقدر مبهم؟

ژان لوک ملانشون نامزد حزب چپ تندروی «فرانسه تسلیم ناپذیر» که در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری نزدیک به ۲۲ درصد آرا را کسب کرد، نخستین چهره سیاسی بود که بر طبل اهمیت انتخابات مجلس کوبید. وی با استفاده از عبارت «دور سوم» در فاصله دو دور انتخابات که روزهای ۱۰ و ۲۴ آوریل (۲۱ فروردین و ۴ اردیبهشت) برگزار شد، انتخابات مجلس را هم ارز انتخابات ریاست جمهوری کرد. وی همچنین با فراخواندن مردم به انتخاب خود به عنوان «نخست وزیر»، فعالیت برای پیروزی احزاب چپ را در این رویداد سیاسی آغاز کرد. وی در نهایت توانست «اتحادیه جدید مردمی اکولوژیکی و اجتماعی» (Nupes)را متشکل از حزب «فرانسه تسلیم ناپذیر»، «اروپ اکولوژی-سبزها» (EELV)، حزب کمونیست (PC) و حزب سوسیالیست (PS)ایجاد کند.

در هفته گذشته نظرسنجی ها در حالی افزایش بخت پیروزی اتحاد احزاب چپ را نشان داد که تردیدهای جدی در مورد موفقیت احزاب موسوم به «مکرونی» متشکل از حزب مکرون با عنوان «جمهوری به پیش»، «جنبش دمکراتیک» (Modem)، «افق‌ها» ((Horizons نزدیک به ادوارد فیلیپ نسخت وزیر اسبق) و «اقدام» از احزاب سیاسی راست میانه، در کسب اکثریت کرسی‌ها حتی در صورت پیروزی بر رقیب وجود دارد.

روزنامه فرانسوی «لو فیگارو» در گزارشی با اشاره به اینکه این دو ائتلاف دوشادوش هم در نظرسنجی‌ها پیش می‌روند، به ابهام در نتیجه انتخابات پیش رو اشاره کرد و نوشت: در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۷ میلادی، مکرون همانند اسلافش توانست از حمایت اکثریت در مجلس برخوردار شود. اما او امسال در حالی دور دوم ریاست جمهوری خود را آغاز کرده است که برنامه‌های اصلاحی زیادی در سر دارد که برای اجرای آن به همراهی نمایندگان مجلس نیاز دارد. در راس این برنامه ها افزایش سن بازنشستگی تا ۶۵ سال قرار دارد. اما امروز فضای سیاسی فرانسه بسیار متفاوت از سال ۲۰۱۷ است. همچنان که تحرک احزاب رقیب در ۵ روز گذشته سبب شده تا نتیجه انتخابات پارلمانی همچون گذشته واضح و آشکار نباشد.

این گزارش افزود: فرانسه در ماه‌های گذشته با مسائلی چون بحران سلامت و بازگشت جنگ به اروپا مواجه بوده که مردم را خسته کرده و احتمال کمی وجود دارد مردم  در آغاز دوره دوم ریاست جمهوری مکرون تساهل و تسامح داشته باشند. رئیس دولت از فردای انتخابش می‌دانست که با وضعیت متفاوتی رو به روست. از سوی دیگر طولانی شدن دوره تبلیغات برای انتخابات پارلمانی و فاصله گرفتن آن از انتخابات ریاست جمهوری این فرصت را به مردم می دهد تا نظر قبلی خود را تغییر دهند همچنان که فضایی برای اشتباه کردن در اختیار دولت قرار می دهد. همین امر مکرون را بر آن داشت تا برای معرفی کابینه اش سه هفته زمان صرف کند و این در حالی بود که ملانشون از همین تاخیر هم به نفع خود استفاده کرد.

قدرت گرفتن احزاب طرفدار ملانشون در روزهای اخیر و در سکوت مکرون، «نوپس» را به قدرتمندترین حزب اپوزیسیون دولت تبدیل کرده است. این اتحاد امروز توانسته حزب راست تندروی «مجمع ملی» به رهبری «مارین لو پن» را که به دور دوم انتخابات ریاست جمهوری فرانسه راه یافته بود، به حاشیه بکشاند. نظر سنجی ها تعداد کرسی‌های این حزب را در مجلس آینده ۲۰ تا ۴۵ برآورد می‌کنند.

انتخابات پارلمانی فرانسه و انتخاب نخست وزیر

مردم فرانسه امروز (یکشنبه  ۱۲ ژوئن / ۲۲ خرداد ) و ۱۹ ژوئن (۲۹خرداد) برای انتخاب صاحبان ۵۷۷ کرسی مجلس ملی به پای صندوق‌های رای می‌روند. در این انتخابات، مردم به فرد و نه به لیست رای می دهند تا شبهه ای در مورد انتخاب نمایندگان وجود نداشته باشد. با این حال طبق قوانین جمهوری پنجم فرانسه، یک حزب، جنبش یا ائتلاف باید دستکم ۲۸۹ کرسی مجلس را برای دستیابی به اکثریت از آن خود کند.

اگر حزب رئیس جمهوری با حزب دارای اکثریت مجلس یکسان باشد، رئیس جمهوری هر کس را بخواهد به عنوان نخست وزیر انتخاب می کند. اما اگر یکی از احزاب مخالف دولت، اکثریت را در پارلمان به دست آورد، مطابق قانون اساسی ۱۹۵۸ فرانسه، دولت مجبور می‌شود تا از حزب مخالف، نخست وزیر انتخاب کند. این امر به این سبب پیش‌بینی شده تا فضای سیاسی وارد بن بست نشود چرا که هیچ لایحه ای امکان تصویب نداشته و از سوی دیگر به انتخاب رای دهندگان احترام گذاشته نخواهد شد.

آخرین نظرسنجی‌ها از وضعیت ائتلاف‌ها مربوط به موسسه «ایفوپ فیدوسیال» نشان می‌دهد که اتحادیه جدید مردمی اکولوژیکی و اجتماعی (نوپس) از اقبال ۲۶.۵ درصدی در برابر بخت ۲۶ درصدی ائتلاف مکرونی برخوردار است. با این حال همین نظرسنجی به تفکیک مناطق و توزیع کرسی‌ها میان احزاب نشان می دهد که ملانشون (نوپس) به ۱۸۰ تا ۲۱۰ کرسی دست یابند. این تعداد نزد ائتلاف احزاب نزدیک به مکرون ۲۷۰ تا ۳۰۵ کرسی را در اختیار خواهند گرفت. در صورت کسب حداقل این برآورد، رئیس جمهوری و احزاب طرفدار او در دستیابی به اکثریت مجلس ناکام خواهند ماند.

انتخاب مجدد امانوئل مکرون و تمدید دوره ریاست جمهوری او روندی ۲۰ ساله را در فرانسه شکست ، حال باید دید رکورد شکنی ۲۰ ساله دیگری این بار در انتخابات مجلس فرانسه رخ خواهد داد و مکرون را به تقسیم قدرت با نخست وزیری منتخب حزب و ائتلاف صاحب اکثریت در مجلس مجبور خواهد کرد؟