مالزی؛ جنگ قدرت بین گروه‎‌های وهابی-سلفی و اخوان المسلمین

به گزارش روز دوشنبه ایرنا، این پایگاه خبری می افزاید: در مالزی امروز جنگ قدرتی بین اخوان المسلمین توسط علمای سنی به رهبری «عبدالهادی آوانگ» رئیس حزب اسلام سه-مالزی (PAS) و وهابی-سلفی ها، به رهبری «دکتر مازا» در پرلیس، در جریان است.

اخوان المسلمین مالزی
اخوان المسلمین، الهام بخش ظهور جنبش جوانان اسلامی مالزی، Angkatan Belia Islam Malaysia (ABIM) در طول دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ بود. حزب اسلام سه-مالزی (PAS) نیز عمیقاً تحت تأثیر الهیات این جنبش قرار داشت. عبدالهادی آونگ رهبر این حزب، در دوران دانشجویی عمیقاً تحت تأثیر علم الهیات قرار داشت و امروزه می توان او را یکی از رهبران معنوی این جنبش در منطقه دانست. بسیاری از رهبران PAS نیز در قاهره مصر تحصیل کردند و بسیاری از ایده های اخوان المسلمین را پذیرفته اند.

جماعت الاخوان المسلمین معروف به اخوان المسلمین، یک سازمان جهانی اسلام‌گرای سنی است که در سال ۱۹۲۸ در مصر تأسیس شد. هدف آن توسعه اسلام مبتنی بر دولت، تحت حاکمیت شریعت است که برخلاف سلفی‌ها، اخوان المسلمین را به یک سازمان سیاسی تبدیل می کند. اخوان المسلمین مسائل اجتماعی را از منظر اسلامی می بیند و به آن می پردازد. تمرکز اصلی آن‌ها بر گسترش عدالت اجتماعی، ریشه کنی فقر، آزادی سیاسی و تکیه بر فقه اسلامی در یک دولت اسلامی است. اخوان المسلمین دیدگاه خود را در اخلاق اجتماعی، مانند تفکیک جنسیتی در محیط های مدرسه ترویج می کند. 
نفوذ عمده اخوان المسلمین در مالزی از طریق ایالت هایی است که با اندیشه آنها اداره می شود. اکنون، اداره توسعه اسلامی مالزی (JAKIM) توسط یک وزیر PAS به نام «ادریس احمد» اداره می شود. با این حال، جای سوال است که او واقعاً تا چه اندازه در برابر «سلطان شرف الدین ادریس شاه» که توسط شورای حاکمان به ریاست حکیم منصوب شده است، اختیار دارد.

رشد وهابی-سلفی گری
در چند دهه گذشته اقلیتی از مالایی ها، دکترین های سلفی را که از عربستان سعودی سرچشمه می گیرد، اتخاذ کرده اند. سلفی گری تفسیری مستقیم از قرآن و سنت است که حول محور احیای ایمان ناب اسلامی و تقلید از سنتی است که به عقیده وهابی ها حضرت محمد (ص) و خلفا پس از رحلت او انجام دادند.

سلفی گری یک الهیات همگن نیست. تعدادی از گروه‌های فرعی منشعب از سلفی گری هستند که باعث می‌شود پیروان آن غیرسیاسی باقی بمانند تا از ظهور مفاسد سیاست جلوگیری کنند، گروه هایی که دخالت در سیاست و سازمان‌ها را می‌پذیرد و رشته‌های مختلف سلفی گری جهادی که به اقدام مسلحانه نیز معتقد است.

دکتر مازا یک سلفی گری ترکیبی ایجاد کرده است که مرکز این آموزه ها ایالت کوچک محافظه کار روستایی پرلیس است. قانون اساسی ایالت پرلیس بیان می کند که دین رسمی پرلیس برخلاف اسلام سنی در سایر ایالت ها، السنه و الجمه (دنباله روی از قرآن و سنت) است. دکتر مازا و «شهیدان قاسم»، رئیس سابق، دکترین سنت پرلیس را با اشتیاق مجدداً تأسیس و برای تبلیغ در سراسر کشور مالزی سفر کردند.

جنبش سلفی پول و منابع زیادی را برای توسعه رسانه های اجتماعی به عنوان ابزاری برای دسترسی به جوانان به ویژه دانشجویان، فارغ التحصیلان، متخصصان جوان، دانشگاهیان و سایر تحصیل کرده های مالایی، صرف کرده است. سایت های فیسبوک و یوتیوب این جنبش، بیش از ۱.۲ میلیون دنبال کننده دارند.

بنیاد اولیه دکتر مازا، پتوبوهان یایاسان القایم مالزی است و بسیاری از گروه‌های همسو دیگر از جمله بنیاد بین‌المللی خیر امت (IKAF) که توسط دکتر «فتحول باری»، حامی محافظه‌کار UMNO اداره می‌شود، وجود دارد. این سازمان ها تا حدی توسط عربستان سعودی تأمین می شوند، جایی که دکتر مازا و شهیدان قاسم روابط نزدیکی با سفارت عربستان سعودی در کوالالامپور دارند. سعودی ها یک برنامه بورسیه تحصیلی دانش آموزی برای تحصیل در عربستان سعودی ایجاد کردند، مدارس مورد نظرشان را تامین مالی کردند و مبلغان و کارشناسان علمی را به پرلیس فرستادند. سایر وجوه از VVIPها و پرداخت‌های زکات شرکتی از اداره فرهنگ Perlis Malay (MAIPs) تامین می‌شود.

ابزار اصلی نفوذ وهابی ـ سلفی همان چیزی است که دانش آموختگان نامیده می شود، این گروه از فارغ التحصیلان دانشگاه های محلی، بریتانیا، عربستان سعودی و اردن تشکیل شده اند که به خانه بازمی گردند و در خدمات وزارتی، نیروهای مسلح، سازمان های مذهبی، مدارس و دانشگاه ها مشغول می شوند، تا جایی که آنها اکنون بر شوراهای فتوا، JAKIM و سازمان های مذهبی دولتی تسلط دارند.

بسیاری از فارغ التحصیلان، لزوماً عقاید و تمایلات واقعی خود را برای اعمال نفوذ بر دیگران فاش نمی کنند. این گروه همچنین از تصویر اجتماعی جنبش محافظت می کند و به گفته یک خبرچین داخلی، به هر یک از فارغ التحصیلان کمک هزینه ای معادل ۵۰۰۰ رینگیت در ماه داده می شود که به مرور زمان برای تبلیغ دین افزایش می یابد، این بودجه عمدتاً توسط عربستان تامین می شود و علاوه بر حقوقی است که در شغل استخدامی خود می گیرند.

دو پارگی امت در مالزی

تفاوت اصلی این دو گروه اسلام‌گرا در این است که اخوان المسلمین از یک استراتژی سیاسی برای افزایش نفوذ در دولت استفاده می کند، در حالی که وهابی-سلفی‌ها نهادهای داخلی را هدف قرار می دهند و قلب و ذهن جوانان را در سراسر کشور به دست می آورند.

جنگ قدرت بین وهابی-سلفی و اخوان المسلمین امت مالزی را از هم جدا می کند، کلانتان و ترنگانو (دو شهر مالزی) تابع الهیات اخوان المسلمین هستند، در حالی که پرلیس به شدت در حال تبدیل شدن به یک دولت وهابی است، جایی که حتی مومنانی که از پیروی از دکترین های وهابی خودداری می کردند، کنار گذاشته شدند.

همانطور که با ممنوعیت حضور دکتر مازا در کلانتان نشان داده شد، خطوط مرزی مشخصی بر مبنای اعتقادات در سراسر مالزی ترسیم شده است. به جای اینکه مالزی به عنوان یک ملت به هم نزدیکتر شود، جنگ قدرت بین این دو الهیات باعث ایجاد اختلافات فرقه ای بزرگ می شود.

رقابت دیپلماتیک فراتر از سواحل مالزی

اقدام «نجیب رزاق» برای دیدار با رهبران حماس، که به شدت با اخوان‌المسلمین غزه در دوران نخست‌وزیری او همسو بودند، نشان‌دهنده کنترل نادرست «ویسما پوترا» بر دیپلماسی کشور بود. این سفر به جای یک سفر دولتی به فلسطین، به یک سفر سیاسی تبدیل شد. پیام تبریک «محمد خلیل عبدالهادی» رئیس اطلاع رسانی پاس، به طالبان افغانستان به مناسبت بازپس گیری کابل در ۱۸ اوت سال گذشته، باعث اعتراض بین المللی شد. اظهارات یهودستیزانه نخست وزیر سابق «ماهاتیر محمد» در سفرش به ایالات متحده در سال ۲۰۱۹ باعث شد بسیاری از مالزی به عنوان کشوری یاد کنند که با بسیاری از کشورهای عربی همخوانی ندارد.

 MAIP ها ۲۰ میلیون THB (۶۱۱۸۰ دلار آمریکا) از پول زکات را برای تأمین بودجه ساخت مرکز قرائت قرآن و سنت در دانشگاه فاتونی (در شهر پاتانی، تایلند) اهدا کردند. MAIPs همچنین بودجه قابل توجهی را به مقامات اسلامی استانی در جنوب تایلند برای تجمعات سالانه سلفی اهدا کرده است.

اسلام توسط مسلمانان سرکوب شد!

همه اینها به قیمت آزادی عمل به اسلام بوده است، روشی که میلیون ها مالایی برای صدها سال انجام داده اند. مالایی‌ها از انجام «اسلام نوسانتارا» منصرف شده‌اند. برخی از جنبه های فرهنگ و لباس مالایی از نظر اجتماعی تابو یا به طور رسمی ممنوع است، باهاسای مالزی، عربی شده و لباس های سنتی مالایی در جامعه عمومی مورد بی مهری قرار گرفته است.

به مالایی ها آموزش داده می شود که هر غیرمسلمان یک خطر بالقوه برای ایمان آنها است و حتی با دیگرمسلمانان به گونه ای رفتار می شود که گویی نمی توان برای حفظ ایمان خود به اسلام به آنها اعتماد کرد. جنگ قدرت بین وهابی-سلفی گری و اخوان المسلمین به قیمت آزادی جمعیت مالایی در اجرای اسلام مطابق سنت های خود تمام شده است.

اسلام در مالزی، دیگر دینی درباره ایمان و معنویت شخصی خود در برابر خداوند نیست، عمل به اسلام باید به موازین و قوانین دولتی پایبند باشد. از طریق مهندسی اجتماعی برنامه ریزی شده، جوانان مالایی امروزی به یکی از محافظه‌کارانه‌ترین گروه‌های جهان اسلام تبدیل شده‌اند. صاحب نظران سیاسی، انتظار داشتند جنبش Undi ۱۸، موجب استقبال گسترده از احزاب سیاسی سکولار شود اما انتخابات عمومی آینده ممکن است نشان دهد چنین نیست.

در سال ۲۰۲۰، شورای علمای ارشد عربستان، اخوان المسلمین را یک جنبش انحرافی توصیف کرد که به اسلام واقعی احترام نمی گذارد. آنها اخوان المسلمین را یک جنبش تروریستی نامیدند که منجر به محکومیت تعدادی از سازمان های غیردولتی مالزی از جمله ABIM و IKRAM شد. تعدادی از کشورها اخوان المسلمین را در فهرست سازمان های تروریستی قرار داده اند.

مجاهد «یوسف راوا» وزیر سابق امور مذهبی در دولت پاکاتان هاراپان، یکی از اعضای آمانه، با استناد به حمایت ABIM و IKRAM ادعا کرد که اخوان المسلمین تهدیدی برای مالزی نیست.

دکتر مازا و دیدگاه سلفی او، پلیس امنیت مالزی را با نگرانی عمیق و جدی در مورد تشدید تروریسم در محیط سلفی پرلیس رو به رو کرده است.