مصرف بهینه برق، چرا و چگونه؟

بسیاری از افراد مصرف بهینه برق را سخت می دانند، این افراد در ذهن خود تصویری عرق ریزان از انسان هایی را مجسم می کنند که اجازه روشن کردن دستگاه‌های خنک کننده هوا را ندارند، بادبزن به دست گرفته اند و به زمین و زمان ناسزا می گویند، یا شاید تصور برخی افراد از موضوع مصرف بهینه آن است که لباس های چرک و کثیف و اتو نکرده بپوشیم، در فضایی پر از خس و خاشاک و مندرس زندگی کنیم، در تاریکی مطلق بنشینیم و به سختی بیفتیم.

حال شرایط زیاده روی در مصرف برق را مجسم کنید ، وارد بانک می شوید و کارمندانی می بینید که در ساعت اوج مصرف برق با کت و جلیقه پشت باجه نشسته اند و بیم آن می رود که دچار سرما خوردگی شوند ، وارد اداراتی می شوید که پنجره ها باز و کولرهایش روشن است و در ساعت ۱۰ صبح همه لامپ های راهروها و اتاق هایش روشن است در حالی که پرده ها را کشیده اند و نور آفتاب اجازه عبور از پنجره را ندارد ، وارد خانه هایی می شوید که همزمان با گرمترین ساعت های روز همه کولرها روشن است ، ماشین لباسشویی و ظرفشویی کار می کند ، افرادی آبگرمکن روشن کرده اند و استحمام می کنند و تلویزیون بدون مخاطب برای خود برنامه پخش می کند ، یکی دو نفری که در خانه هستند سر در گوشی های خود مشغولند.

واقعیت این است که بهینه سازی مصرف برق به معنی منطقی شدن مصرف است ، به معنی آن است که ما کار غیر منطقی انجام ندهیم ، به معنی آن است که بپذیریم که جمع اضداد ناممکن است و اگر همزمان هم دستگاههای خنک کننده   و هم آبگرمکن را روشن کنیم کار غیر منطقی انجام داده ایم ، بپذیریم که برای نوشیدن یک لیوان آب خنک نباید هر بار در یخچال را باز و بسته کنیم ، بپذیریم که روشن ماندن تلویزیون بدون مخاطب و بیینده کاری غیر منطقی است ، بپذیریم که در ساعت هایی که نیاز به شارژ گوشی تلفن نداریم باید دوشاخه ها و شارژر ها را از برق بکشیم.

بهینه سازی مصرف برق به معنی آن است که هر خانواده در ساعت های اووج مصرف فقط دو عدد لامپ ۱۰۰ وات را خاموش کند ، خاموش کردن دو عدد لامپ ۱۰۰ وات مسوولیت چندان سنگینی نیست که از عهده آن بر نیاییم فقط کافیست این کار را باور داشته باشیم ، در ذهن خود مرور کنیم و در برابر آن احساس مسوولیت کنیم ، خاموش کردن دو عدد لامپ ۱۰۰ وات یعنی اگر صحبت های همسایگان در یک آپارتمان طولانی است زیر چشم اتوماتیک روشن خاموش شدن چراغ ها نایستیم و ادامه مکالمات خود را در خارج از راه پله ها ادامه دهیم.

امروزه در سراسر جهان با شروع یک روز کاری حجم عظیمی از وسایل برقی در اختیار و مورد استفاده عموم مردم قرار می گیرد که این حجم از بکارگیری ابزارآلاتی که برای کارکرد خود به نیروی برق احتیاج دارند فشار سنگینی را به نیروگاه ها و مولدهای تولید برق وارد خواهد ساخت.همین مسئله  در برخی از ایام سال مانند فصل های گرم بیشتر مطرح است و باعث افت فشار، و در نهایت قطعی و یا جیره بندی برق در طول شبانه روز برای مناطق مختلف شهری می شود ، همچنین هزینه های فردی بیشتری را بر ما تحمیل می کند، اما چه راهکار هایی را می توان برای حل این مشکل به کار بست؟

شاید بهتر باشد قبل از هر چیز اندکی با روند و نحوه  تولید برق آشنا شویم تا به درک عمیق تری نسبت به انرژی الکتریکی که موجب فعالیت ابزارآلات برقی ما خواهد شد برسیم،تولید الکتریسیته فرایندی است که در طی آن از یک منبع انرژی به منظور تولید انرژی الکتریکی استفاده می شود، این فرایند در نیروگاه ها و توسط ژنراتورها و مولدهای برق انجام می پذیرد، ژنراتورها به منظور انجام این امر نیاز به یک محرک مکانیکی دارند که این محرک می تواند یک توربین یا یک موتور دیزل باشد.

اوج تقاضا برای برق  رابطه عکس بین مصرف بیش از اندازه برق و منبع محدود برقی دارد ، با در نظر داشتن فرایند تولید انرژی الکتریکی و انتقال آن توسط خطوط انتقال به کارخانه ها ، اماکن عمومی و اداری و همچنین منازل مسکونی، برق نهایتا در اختیار عموم قرار خواهد گرفت تا از آن بهره گیری کنند، اما این روند گاهی به علت مصرف بیش از حد انرژی الکتریکی در فصل گرما و یا سرما و همچنین محدود بودن منبع برق موجب به وجود آمدن محدودیت های انتقالی خواهد شد و در این شرایط است که بهینه سازی مصرف برق الزام آور می شود.

مسوولیت های تعریف شده برای بهینه سازی مصرف برق

برای بهینه سازی مصرف برق ، مردم و مسوولان رسالت ها و مسوولیت هایی دارند ، مدیر عامل شرکت توزیع برق شیراز برخی از مسوولیت ها برای بهینه سازی مصرف برق را بیان کرد و گفت: با توجه به تذکرات و هشدارهای داده شده، برق دستگاه ها و ادرات دولتی پرمصرف برای بهینه سازی مصرف برق قطع خواهد شد.

محمد رضا سلاحی افزود: تغییر ساعت کار ادارات نیز در جهت کاهش مصرف برق اعمال خواهد شد و پیش بینی ما این است که این تغییر ساعت در کلانشهر شیراز بتواند حداقل ۱۷ مگاوات کمبود پیک ما را جبران کند.

او ادامه داد: هرچه بتوانیم از میزان مصرف برق در بخش‌های عمومی و تجاری بکاهیم، می توانیم انرژی مازاد را به سمت تولید سوق دهیم. در اکثر کشورها سعی بر این است که با مدیریت مصرف، انرژی به سمت تولید سوق داده شود و ما نیز در تلاشیم تا ضمن جلوگیری از اعمال خاموشی در بخش خانگی، بخشی از انرژی را با مدیریت به سمت تولید سوق دهیم.

سلاحی افزود: ۳۰ درصد برق مصرفی در حوزه فعالیت این شرکت توسط سه درصد مشترکان مصرف می شود که اگر این سه درصد مشترک پرمصرف با ما همکاری کنند مشکل پیک بار نخواهیم داشت. در همین راستا تاکنون پیامک هایی مبنی بر همکاری برای این مشترکان ارسال شده که در صورت همکاری و کاهش مصرف مورد تشویق واقع می شوند و در صورت عدم همکاری مباحث تنبیهی در خصوص آنها اعمال خواهد شد.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق شیراز با یادآوری اینکه اقدامات و مشوق‌های ارزشمند و تاثیرگذاری در موضوع بهینه‌سازی مصرف انرژی برق اجرایی شده است، گفت: با اجرایی شدن این طرح‌ها و همراهی مشترکان، امکان گذر از شرایط سخت پیک مصرف در تابستان امسال با صرفه جویی ۶ درصدی وجود دارد.

محمدرضا سلاحی اقدامات لازم برای گذر از پیک مصرف برق در فصل گرم سال را شامل هوشمند سازی شبکه، نصب تجهیزات بر روی خطوط برق به منظور کنترل از راه دور، روئیت پذیر و کنترل پذیری مشترکین با اولویت مشترکین پر مصرف  و اداراتی که مصرف زیاد دارند، دانست.

سلاحی با اشاره به اهمیت تعامل مطلوب با فرمانداران و مدیران دستگاه‌های دولتی در این زمینه، گفت: مدیران برق باید با استفاده از ظرفیت موجود بویژه تصویب نامه هیات دولت، ادارات دولتی و نیمه دولتی پرمصرف را شناسایی و اشتراک برق آنان را کنترل پذیر کنند.

سلاحی همچنین بر ایجاد مشوق و پیگیری جهت ترغیب ادارات، مراکز نظامی و اماکن دارای دیزل ژنراتور به تولید برق در ماههای گرم و ساعات اوج باری شبکه، تاکید و اضافه کرد: به نظر می‌رسد که اگر از ۱۰۰ درصد ظرفیت موجود در این بخش استفاده شود، امکان کاهش ۶درصد از پیک مصرف، میسر می شود.

لزوم همکاری مردم و مسوولان برای بهینه سازی مصرف برق

استاندار فارس هم بر لزوم بهینه سازی مصرف برق تاکید کرد و  گفت: با توجه به نزدیک شدن به فصل تابستان ضرورت دارد که مصرف برق در استان به ویژه در ساعات اوج مصرف با همکاری دستگاه‌های اجرایی و تمام مشترکان مدیریت شود.

 محمد هادی ایمانیه افزود: مدیریت مصرف باید به درستی و بر مبنای عقلانیت انجام شود و برای این منظور در کنار ارائه پیشنهادهای نوآورانه و کاربردی، به تمام مشترکان راهکار مناسب ارائه شود.

وی ادامه داد: همچنین مصرف برق در حوزه صنایع، کشاورزی و خانگی نیز به شکل دقیق تفکیک شود تا بتوان بهترین تصمیم را در جهت مدیریت مصرف اتخاذ کرد.

استاندار فارس همچنین پیشنهاد داد که سهم این استان از محل صرفه جویی در مصرف برق از سوی وزارت نیرو تعیین و چگونگی اعمال برنامه های صرفه جویی به مدیران استان تفویض شود.

موضوع خیلی ساده است

درک این موضوع چندان سخت نیست که بپذیریم و باور کنیم که مدیریت درست منابع و همچنین صرفه جویی در مصرف منابع باعث بهینه سازی مصرف می شود، بهینه سازی مصرف یکی از وظایف می‌باشد که بر عهده تمامی افراد جامعه است ، از جمله مزایای بهینه سازی مصرف کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و همچنین کاهش روند گرم شدن زمین می باشد ، از جمله  راه هایی که باعث بهینه سازی مصرف برق می شود این است که از وسایل الکتریکی در ساعات اوج مصرف بصورت بی رویه و غیر متعارف استفاده نکنیم.