گروه سیاسی خبرگزاری ایرنا_ ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ بعد از یک دوره پر فراز و نشیب اتفاق جدیدی به واسطه انتخاب مردم رخ داد که راه نجات کشور از این تصمیم گشوده شد، در تاریخ دولتهای بعد از انقلاب، هیچ رئیسجمهوری بهاندازه آیتالله رئیسی میراثدار مشکلات، ضعفها و کاستیهای برجایمانده از دولت پیش از خود نبوده و شرایط هنگام تحویل دولت آنقدر سخت بود که بسیاری از شاخصهای کلان اقتصاد ایران در وضعیت بدی قرار داشت و بسیاری از چالشهای اقتصادی مانند کسری بودجه، کاهش ارزش پول ملی و تورم بالا ماحصل هشت سال سیاستگذاری نادرست و ناکارآمدی بود، شرایط در زمان تحویل دولت آنقدر بد بود که مطابق اظهارنظر خود آیتالله رئیسی از همان اولین جلسه حضورش در دولت با وزرای روحانی بر سر پرداخت حقوق مردادماه بحث و چالش داشتند! این یعنی شروع کار جهادی در یک شرایط غیر عادی. در این اتمسفر، مهمترین چالش دولت سیزدهم در آغاز کار، اقتصاد و تامین معیشت مردم بود، اما در عین حال تعیین دستمزد عادلانه برای کارگران، تفکیک پیشرانهای اقتصادی کشور از مذاکرات وین، پایان دادن به رانت ارزی و دیپلماسی بدیع و گسترده رابطه با همسایگان به کانون تمرکز دیپلماسی دولت سیزدهم تبدیل شد. مهمتر از همه این موارد شروع برای بازگشت سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی بود که دولت گام های مهمی در این زمنیه برداشت؛ حالا در اولین سالگرد انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ در گفتوگوهای تفصیلی متعدد با چهرهها و یادداشت و گزارشهای مرتبط به مرور این اتفاقات پرداختهایم.
محمد سعید احدیان دستیار سیاسی رئیس مجلس شورای اسلامی در ارزیابی خود از عملکرد و کارنامه دولت سیزدهم در ۹ ماه گذشته در یادداشتی نوشت: یکی از بزرگترین دستاوردهای دولت سیزدهم در طول یک سال فعالیت خود مهار کرونا بوده است. این اتفاق بسیار بزرگی است. برخی می خواهند این اتفاق را کم جلوه دهند اما این مسأله بی تردید کارنامه بسیار بزرگی است. رسیدن از نقطه چند صد فوتی در روز به چند نفر بسیار عالی بوده؛ آنهم در شرایطی که تحریمها باقی مانده و در عمل فشار حداکثری دوره ترامپ ادامه یافته است. درحالیکه آمار کشورهای تحریم کننده هنوز سه رقمی است، ایران توانسته به یک رقمی برسد.
رشد تولید واکسن و خرید واکسن از منابع معتبر خارجی هم از اقدامات ارزشمندی بوده که باید به آن توجه شود. البته لازم به ذکر است که کنترل کرونا صرفاً یک امر پزشکی نیست که فقط با خرید واکسن حل شده باشد؛ چهبسا که اولین تولیدکنندگان واکسن همچنان با صدها فوتی در روز دست به گریبانند، بلکه امید و انسجام اجتماعی هم یکی از پارامترهای مهم در کنترل این اپیدمی است که اقداماتی چون حضورهای میدانی رئیس جمهور جدید در بین مردم و مسئولین و اهتمام ویژه دولت به کنترل کرونا سبب افزایش اعتماد جامعه و همراهی بیشتر آحاد مردم با برنامهریزیها و اقدامات دولت شد و این روزها شاهد نتایج خرسندکننده آن هستیم.
بی تردید حضور میدانی رئیس جمهور و دیگر اعضای کابینه در میان مردم واقعاً در اینکه مردم احساس کنند پناه دارند بسیار مهم است. مردمی بودن از ضرورتهای یک دولت انقلابی است و آثار مثبت زیادی دارد که ما امروز شاهد آن هستیم.
یکی از مشکلات بزرگ پیش روی دولت آقای رئیسی مینهایی بود که دولت آقای روحانی کار گذاشته بود: کسری بودجه، استفاده از تمام منابع ارز ترجیحی تا نیمه سال ۱۴۰۰، ماهیانه بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان بدهی از دولت قبل و از همه مهم تر، اعتماد بهشدت آسیبدیده مردم نسبت به دولت مواردی بود که آقای روحانی برای آقای رئیسی به جا گذاشته بود و جبران برخی از آنها، هم زمانبر است و هم بسیار دشوار. اگر چه نقدهایی بر عملکرد دولت وارد است و همین که وزیر کار از ادامه کار در دولت انصراف دادند، به همین معناست که در این عملکرد نقاط ضعف وجود داشته است یا مثلاً در قضیه حذف ارز ترجیحی، بهنظر می رسد اگر دولت ابتدا زیرساختهای کالابرگ الکترونیک را فعال می کرد و بعد حذف ارزترجیحی را کلید می زد، بسیار بهتر از وضعیت کنونی بود. یا اگر دولت یکپارچهتر در این زمینه عمل می کرد، فشار بعد از حذف کاهش می یافت.
در عین حال نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که دولت آقای رئیسی باید ابتدا مینهای دولت آقای روحانی را خنثی کند که یکی از آنها همین ارز ترجیحی بود. اگر این موضوع در همان سال اول اجرا در دولت آقای روحانی تصحیح میشد، تبدیل به چنین دمل چرکینی نمی شد که برای برداشتن آن مشکل در کشور به وجود آید. یا مثلا مین دیگری که دولت قبل بهجا گذاشته و حالا همان رئیس بانک مرکزی آمده و طلبکار موضوع شده است، نقدینگی گستردهایست که ایجاد شده بود. آثار تورمی این مسأله متأسفانه در دولت بعد خود را نشان می دهد که بخشی از آثار آن را امروز می بینیم.
یکی دیگر از مهلکترین مین هایی که دولت سابق برای کشور تولید کرده، شرطی کردن اقتصاد ایران نسبت به مذاکرات است؛ بالاخره ۸ سال اقتصاد ایران حتی آب خوردن ما به مذاکرات پیوند خورده بود و این خود یک مین بزرگ است که می بینیم شورای حکام می آید و یک قطعنامه سیاسی صادر می کند و نرخ ارز در کشور بالا می رود؛ حال اینکه وضعیت ارزی کشور بسیار مطلوبتر از دو سال پیش است.
در مجموع میتوان گفت که دولت سیزدهم در این یکساله تلاش زیادی کرده تا مین های دولت قبل را خنثی کند و این اتفاق بزرگی است و حرکت دولت در ریل درستی قرار گرفته است که انشاءالله در ادامه بتواند با استمرار حرکت در این ریل کار را به سرانجام نیز برساند.
نظر شما