تولید و برداشت علوفه در اتاق‌های کشت خوراک دام دانش بنیان

پرورش دام شاید در ابتدا کاری بسیار ساده به نظر آید اما نکاتی دارد که در صورت بی توجهی به آن‌ها می‌تواند دامدار را با مشکلات بسیاری مواجه کند، این مشکلات باعث می‌شود دامدار نه تنها از این کار سود نبرد بلکه ممکن است با ضررهای هنگفتی مواجه شود.

دامداران برای کاهش هزینه‌های پرورش دام معمولاً در فصل برداشت علوفه به میزان موردنیاز خود علوفه تهیه و آن را انبار می‌کنند اما در صورتی که این انبار کردن به روش درست و اصولی انجام نشود، علوفه فاسد می‌شود و دیگر نمی‌توان از آنها در هنگام نیاز استفاده کرد.

گسترش فناوری موجب شده که این نیاز دامداران یعنی دسترسی به علوفه تازه در تمام فصول مهیا شود، شرکت دانش بنیان رویشگر مستقر در شهرک علمی تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان توانست با استفاده از توان داخلی محصول دانش بنیان «اتاق کشت خوراک دام» را برای تهیه انواع خوراک دام وطیور وحتی آبزیان طراحی و تولید کند.

احسان شکرانی مدیر اجرایی این شرکت دانش بنیان در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا درخصوص این محصول فناورانه گفت: در اتاق های کشت برای دامدار علوفه های تازه به صورت روزانه تولید می شود که روزانه شاهد برداشت یک تن تا ۱۰ تن علوفه هستیم و قابلیت افزایش تناژ علوفه هم مهیا است.

وی ادامه داد: خوراک دامی رویشگر برای تولید انواع جوانه ها از بذرهای مختلف و تبدیل آن به خوراک دام استفاده می شود، این دستگاه برای تهیه خوراک انواع دام سبک و سنگین طیور، اسب و آبزیان قابل استفاده است.

مدیر اجرایی دانش بنیان رویشگر یادآور شد: فرآیند تولید خوراک دام به روش هیدروپونیک و در بهینه ترین شرایط رشد صورت می گیرد و با کمترین مصرف آب و انرژی و به صورت روزانه تولید می شود.

شکرانی با بیان اینکه علوفه تولیدی در اتاق کشت طراحی شده بسته به نیاز در چهار الی هفت روز تولید می شود و برداشتن به صورت روزانه صورت می گیرد، افزود: در اتاق های کشت خوراک دام این شرکت از هیچگونه بستر و مواد افزودنی استفاده نشده و محصول کاملا ارگانیک تولید می شود.

وی یادآور شد: به طور معمول دوره رشد گیاه در زمین ۱۵ تا ۲۰ روز است اما در اتاق کشت همه این فرآیند را بهینه کرده و در مدت زمان تا هفت روز رشد می کند، اینکه برداشت روزانه خواهد بود به این صورت است که کاشت بذر را در یک دوره هفت روزه قرار داده ایم و در پایان روز هفتم برداشت صورت می گیرد و باز بذر جدید جایگیزین می شود، به این صورت همواره علوفه جدید به صورت روزانه قابل برداشت است.

این فناور گفت: از این اتاق کشت می توان برای تولید علوفه، نشا برنج و حتی برای تولید میکروگرین ها (سبزی ها درد مقیاس کوچک) استفاده کرد.

به گزارش ایرنا، هیدروپونیک واژه‌ای یونانی است که از “Hydro” به معنی آب و “ponos” به معنی کار گرفته شده است. از نظر لغوی به معنی کار با آب است. هیدروپونیک علم محصولات بدون خاک است. سیستم کشت هیدروپونیک عمودی در حقیقت یک روش بسترساز برای کشت هیدروپونیک است که با افزایش تراکم کشت گیاه سبب افزایش بهره‌وری از یک مساحت ثابت تحت کشت می‌شود.

با استفاده از این روش کشت و با توجه به هزینه اولیه آن که معادل سایر روش‌های بسترسازی معمول است، می‌توان راندمان تولید محصول در گلخانه یا زمین مورد نظر را تا ۳۰ درصد افزایش داد و با توجه به ثابت ماندن هزینه‌های مربوط به گرمایش و سرمایش و همچنین هزینه‌های بسترسازی، میزان تولید خالص نیز افزایش می‌یابد.

این روش پیش از این در کشورهای دیگر با موفقیت اجرا شده است و برای کشت انواع میوه و سبزی و حتی گل‌های کوچک بسیار مناسب است و با اعمال تغییرات اندکی در نحوه پیاده‌سازی سیستم می‌تواند تقریباً در هر گلخانه‌ای مورد استفاده قرار گیرد.

از این روش به دلیل کاهش چشمگیر مصرف آب می‌توان در مناطق کم آب کشور نیز استفاده کرد. همچنین این روش کشت، قابلیت انطباق با روش کشت آکوپونیک و سیستم‌های هیدروپونیک را نیز داراست. کیفیت بالای محصول تولید شده به جهت قرار گرفتن در ارتفاع و چرخش ۳۶۰ درجه‌ای و سهولت کار در تمام مراحل کشت از دیگر مزایای این روش است.

در واقع هیدروپونیک (آبکشت) علم و فن کاشت گیاهان بدون خاک است. ریشه‌ها در هوا که باید بسیار مرطوب نگه داشته شوند یا در آب که باید خوب تهویه شود یا در برخی مواد جامد غیر از خاک که رطوبت را در خود نگه می‌دارد، رشد می‌کنند. آب موجود در اطراف ریشه‌ها که غذا و اکسیژن مورد نیاز گیاه را تامین می‌کند حاوی ترکیبات متعادلی از مواد غذایی است.

یکی از موارد مورد بحث در صنعت تولید علوفه در دنیا، تولید علوفه هیدروپونیک است، در این سیستم دامداران با خرید دستگاه تولید کننده علوفه هیدروپونیک در فضایی ناچیز اقدام به تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می پردازند.

تولید علوفه هیدروپونیک شامل رشد و نمو دانه های غلات با رطوبت و مواد غذایی فراهم شده، خارج از بسترهای رشد شناخته شده مانند خاک یا کوکوپیت …است.

با توجه به این که در روش تولید این علوفه وابستگی به خاک وجود ندارد بجای استفاده از علوفه هیدروپونیک می توان از واژه علوفه آبکاشت استفاده کرد و همچنین علوفه هیدروپونیک به علت عدم وابستگی به بافت خاکی، از بسیاری از آفت ها وموانع رشد نیز به دور است.

بذوری که دراین سامانه به خوبی رشد کرده و علوفه  هیدروپونیک آن دارای خوش خوراکی مناسبی برای دام است عبارت هستند از: گندم، جو، ذرت، اتاقک های کشت تولیدعلوفه هیدروپونیک توانسته اند حداکثر مقدار تولید علوفه از بذر به وسیله جوانه زدن را تولید کنند که این مقدار ۶ تا ۸ کیلو گرمی به ازای هر یک کیلو گرم دانه بوده است.

پیدایش این ایده، از همان سبزه نوروز ایرانیان باستان با قدمتی بیش از ۳۰۰۰ سال است که در طول زمان و با پیشرفت فناوری، این تکنیک نیز پیشرفت کرده و هم اکنون به یکی از روش های تهیه خوراک سالم دام در کل دنیا بدل گشته است.