دو راهی غرب در اوکراین؛ حمایت یا شکست

جانسون، نخست وزیر انگلیس که پیش از این همواره نسبت به خطر خستگی ناشی از طولانی شدن جنگ در اوکراین هشدار می داد به تازگی در اظهاراتی به شکست احتمالی این جنگ اعتراف کرد و با دادن امید واهی به همپیمانان غربی گفت: «بسیار مهم است که نشان دهیم برای مدت طولانی با آنها (اوکراینی‌ها) هستیم.»

وی با اشاره به احتمال انجام مذاکرات صلح میان رهبران روسیه و اوکراین در آینده نزدیک، درباره «توافق بد» کی‌ اف با مسکو هشدار داد و ابراز نگرانی کرد از اینکه پیامدهای اقتصادی جنگ باعث فشار فزاینده اروپا بر اوکراین به منظور رسیدن به توافق صلحی با روسیه شود که مطابق با منافع این کشور نیست.

نخست وزیر انگلیس با اعلام اینکه اگر پوتین بتواند اراده خود را در مذاکرات پیش رو بر اوکراین تحمیل کند، عواقب آن برای امنیت بین‌المللی خطرناک خواهد بود، گفت: «بسیاری از کشورها می‌گویند این جنگ غیرضروری است و بنابراین فشار فزاینده‌ای برای مجبور کردن اوکراینی‌ها به یک صلح بد وجود خواهد داشت.»

"امانوئل مکرون" رییس جمهوری فرانسه نیز روز ۲۵ خرداد و یک روز پیش از سفر خود به کی اف همراه با صدراعظم آلمان و نخست وزیر ایتالیا گفته بود که اوکراین باید درباره موضوعاتی با روسیه مذاکره کند تا جنگ پایان یابد.

 در حالی که متحدان غربی مشغول بحث درباره هفتمین بسته تحریم ها علیه روسیه هستند، اروپا در حال مصرف تمام ذخایر گاز خود است و برخی سیاستمداران اتحادیه اروپا به نتیجه معکوس دادن سیاست های تحریمی خود علیه روسیه اذعان کرده اند.
به گزارش شبکه تلویزیونی آر تی، "مایرید مک گینِس" کمیساریای ثبات مالی اروپا گفت: ما از کشورهای عضو اتحادیه می خواهیم سرمایه گذاری روی منابع تجدیدپذیر را افزایش دهند. ایرلند وابسته به گاز روسیه نیست، بلکه به واردات گاز از جاهای دیگر متکی است. اما در صورت آشفتگی در کل بازار که هم ناشی از اقدامات روسیه است و هم تحریم های ما، با عواقبی روبرو خواهیم شد.
"بالاز اوربان" مشاور بلندپایه نخست وزیر مجارستان نیز گفت: در حال حاضر چیزی که تجربه می کنیم این است که هرچه با تحریم های بیشتری موافقت کنیم، در وضعیت بدتری قرار می گیریم. روس ها چه؟ بله، تحریم ها به آن ها هم آسیب می زند، اما آن ها دوام می آورند. و حتی بدتر از آن این است که همچنان به پیشروی در اوکراین ادامه می دهند. بنابراین ما باید به فکر مذاکره، آتش بس، صلح و دیپلماسی باشیم، راه حل ما این است.
"رابرت هابک" وزیر اقتصاد و معاون صدراعظم آلمان نیز گفت: ما باید هر کاری که در توان داریم برای ذخیره هر میزان گاز که ممکن است در تابستان و پاییز انجام دهیم و این کار را هم خواهیم کرد. مصرف گاز باید همچنان کاهش یابد و گاز بیشتری ذخیره شود، در غیر این صورت، اوضاع در زمستان واقعاً سخت خواهد شد.

رئیس جمهوری آمریکا هم ۱۳ خرداد ماه در پاسخ به این سوال که آیا اوکراین برای دستیابی به صلح و پایان دادن به حملات روسیه نیاز به واگذاری بخشی از خاک خود دارد یا خیر؟ تاکید کرد، تصمیم گیری در مورد واگذاری بخشی از خاک اوکراین به روسیه، به کی‌یف بستگی دارد.

وی با اشاره به این که به نظر می‌رسد در مقطعی نیاز به دستیابی به یک توافق بین دو کشور وجود دارد و نمی دانم دستیابی به این توافق مستلزم چه کاری است، افزود: از ابتدا گفته ام که هر امری در مورد اوکراین باید با مشارکت این کشور باشد. این سرزمین آنها است. من به آنها نمی گویم که چه کاری باید انجام دهند و چه کاری را نباید انجام دهند.

این اظهارات مقام های عالی رتبه غربی که تا قبل از شروع درگیری به دنبال ماجراجویی بین روسیه و اوکراین بودند، چهار ماه پس از آغاز حملات روسیه به اوکراین صورت می گیرد.  

رئیس‌جمهوری روسیه روز ۲۱ فوریه (دوم اسفندماه ۱۴۰۰) با انتقاد از بی‌توجهی غرب به نگرانی‌های امنیتی مسکو، استقلال جمهوری‌های خلق دونتسک و لوگانسک را در منطقه دونباس به رسمیت شناخت.

وی سه روز پس از آن در پنجشنبه ۵ اسفند آغاز عملیات نظامی ویژه علیه اوکراین را اعلام‌ کرد و روابط پرتنش مسکو-کی‌ اف به رویارویی نظامی تغییر وضع‌ داد و روند در ۴ ماه گذشته به گونه ای ادامه یافت که اوکراین روز جمعه سوم تیر ماه با قبول شکست دستور خروج نیروهای خود را از شهر استراتژیک "سیویرودونتسک" در شرق این کشور صادر کرد.

در واقع با سقوط این شهر که یکی از آخرین شهرهای بسیار راهبردی در منطقه لوهانسک است، روسیه و نیروهای نیابتی‌اش در دنباس بر بیش از نیمی از این منطقه کنترل می‌یابند که زمانی مرکز صنعتی اوکراین و بخشی از استان‌های عمدتا روسی زبان در جنوب شرقی این کشور بودند.

تصرف شهر سیویرودونتسک و افتادن آن به دست نیروهای روسی یکی از بزرگترین پیروزی های ارتش روسیه از زمان تصرف شهر بندری «ماریوپل» در ماه گذشته است.

روس ها طی چند روز اخیر پیشرفت های قابل توجهی در خاک اوکراین داشتند از جمله آنها کنترل کامل دو شهر در جنوب «لیسیچانسک» و «سورودوینسک» در منطقه «هرکسی» در استان لوگانسک واقع در شرق این کشور است.

اسکای نیوز عربی روز جمعه به نقل از مقامات اوکراینی از کنترل کامل روس ها بر این منطقه خبر داده بود و نوشت که مقامات اوکراینی با وجود اعلام کمک یک میلیارد دلاری از سوی جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا، این اقدام را برای عقب راندن قوای روسیه از خاک اوکراین کافی نمی‌دانند.

اکنون جنگ به همراه تحریم های فزاینده کشورهای غربی علیه روسیه بدون هیچ دستاورد ملموسی برای آنها حتی با افزایش شکست های اوکراین جریان دارد و آنها پی برده اند که ادامه این روند برای شهروندان اوکراینی و کشورهای حامی آنها تاثیر منفی به دنبال خواهد داشت.

اولین برداشت از اظهارات اخیر مقام های غربی در ارتباط با تحولات اوکراین و نیاز به توافق نشان می دهد که آنها اکنون با اعتراف به شکست در برابر روسیه در اوکراین دریافتند که با افزایش تورم در کشورهای خود بعد از اعمال تحریم ها علیه روسیه و بحران مواد غذایی از جمله غلات باید بهای اقدامات خود را به هر قیمتی بپردازند.

اعتراف به شکست در جنگ اوکراین صرفا به اروپایی ها و حتی رهبران اوکراین محدود نمی شود چون آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز شب گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی در برلین گفت: مسکو دستاوردهای نظامی مشخصی در منطقه دونباس به دست آورده است، ولی این مسئله تاکتیکی است و نه استراتژیک.

رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا ضمن اعتراف به شکست غرب در اوکراین با اعلام اینکه غرب اشتباها به جای وضعیت استراتژیک روسیه بر موفقیت‌های تاکتیکی آن کشور در اوکراین تمرکز کرده بود، گفت: "این دستاوردهای نظامی روسیه نگرانی‌هایی را در اروپا و فراتر از آن از اینکه وضعیت به کدام سمت حرکت می‌کند، ایجاد کرده است. البته این موفقیت‌ها به دور از تأثیرگذاری بر نتیجه کلی جنگ در اوکراین هستند.  

نخست‌وزیر انگلیس هم امروز (یکشنبه) در آلمان به خبرنگاران گفت که سران جهان باید هزینه پشتیبانی از اوکراین از جمله افزایش بهای مواد غذایی و انرژی را پذیرفته و اذعان کنند که تاوان آنکه به روسیه اجازه پیروزی را دهند، بسیار سنگین‌تر خواهد بود.

خبرگزاری رویترز در این خصوص نوشت که جانسون در نخستین روز اجلاس سه روزه سران کشورهای عضو گروه ۷ گفت که غرب لازم است اتحاد خود را در برابر روسیه حفظ کند و برای حفاظت از این اتحاد و کارآمد کردن آن باید رایزنی‌های بسیار بسیار صادقانه ای در مورد پیامدهای آنچه در جریان است و فشارهایی که دوستان و شرکا احساس می کنند، انجام داد.

وی افزود: همه کشورهای عضو درک می‌کنند که تاوان پا پس کشیدن، اجازه موفقیت به پوتین دادن، جدا کردن بخش های وسیعی از اوکراین و ادامه برنامه کشورگشایی (روسیه) بسیار بسیار گزاف‌تر خواهد بود.

حتی "الکساندر ووچیچ" رئیس جمهوری صربستان هم دو روز بعد از شرکت در نشست ۲۷ کشور اتحادیه اروپا و سران ۶ کشور غرب بالکان امروز در یک کنفرانس مطبوعاتی با بیان اینکه امروز بیشتر کشورهای عضو اتحادیه اروپا در جنگ مستقیم با روسیه هستند، گفت، غرب با تحت فشار قرار دادن بلگراد برای تحمیل تحریم ها بر روسیه به دنبال آن است که خود را از جنایت هایی که مرتکب می شود «تبرئه» کند.

به گزارش تارنمای شبکه راشاتودی روسیه، وی با اعتراف به این شکست غرب در جنگ اوکراین چشم انداز تیره ای را درباره وضعیت اقتصادی در اروپا ارائه داد و گفت: بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا اکنون وارد «جنگ مستقیم» با روسیه شده اند و اگر درگیری ها در دونباس با یک آتش بس پایان نیابد، جهان با جنگ جهانی وخیم تری نسبت به دو جنگ جهانی قبلی مواجه خواهد شد.

در هر حال از آنجایی که آمریکا و اروپا به این نتیجه رسیدند که اعمال تحریم ها علیه روسیه به دلیل حوادث اوکراین با توجه به نزدیک شدن فصل سرما تا چند ماه آینده نمی تواند بدون عواقب برای بازار انرژی باشد؛ جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا دیروز اعتراف کرد که تحریم‌های ضد روسیه به آمریکا هم آسیب می‌زند.

وی در یک سخنرانی ویژه خطاب به مردم کشورش گفت: روسیه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان است. ما واردات نفت روسیه به آمریکا را قطع کردیم و شرکای ما در اروپا نیز اقدامات مشابهی انجام دادند، ما می دانستیم که شاهد افزایش قیمت بنزین خواهیم بود. ما می‌توانستیم اقدامات پوتین را نادیده بگیریم و قیمت بنزین به این شکل بالا نمی‌رفت، اما این کار اشتباه بود.

بایدن روز چهارشنبه گذشته نیز در گفت گو با خبرنگاران در دِلاوِر" اذعان کرده بود که قیمت گاز در ایالات متحده از زمان آغاز عملیات ویژه روسیه در اوکراین به طور متوسط ‌۲ دلار و حتی در سایر کشورها بیشتر شده است، به همین دلیل از کنگره کشورش خواست تا یک تعلیق سه ماهه مالیات بر بنزین را برای کمک به مقابله با افزایش بی‌سابقه قیمت بنزین در کشور تصویب کند اما در عین حال اذعان کرد این اقدام به تنهایی مشکل گرانی بنزین را حل نمی‌کند و به آثار تحریم های ضد روسی بر این گرانی‌ها اعتراف کرد.

وی در ادامه ضمن انتقاد از شرکت های مالک جایگاه های سوخت در آمریکا به دلیل عدم واکنش به کاهش اخیر قیمت نفت و در نتیجه عدم کاهش قیمت بنزین گفت: پیام من برای شرکت‌هایی که پمپ بنزین‌ها را اداره و قیمت‌ها در جایگاه های سوخت را تعیین می کنند این است که ما در شرایط خطرناکی زندگی می کنیم، ما با جنگ در اوکراین مواجه هستیم. این یک زمان عادی نیست. هزینه ای را که در پمپ بنزین دریافت می کنید، پایین بیاورید تا منعکس کننده هزینه واقعی محصول باشد. همین امروز این کار را انجام دهید.

بایدن که بارها پوتین را مقصر افزایش هزینه سوخت و همچنین تورم در آمریکا معرفی کرده بود، درباره دلایل افزایش قیمت بنزین، اعتراف کرد که تصمیمات آمریکا و اتحادیه اروپا برای اعمال تحریم ها علیه روسیه، به ویژه ممنوعیت خرید نفت در این گرانی ها نقش داشته است.

بر اساس اعلام وزارت کار آمریکا، تورم در ماه مه در این کشور به ۸.۶ درصد رسیده است و افزایش سرسام آور قیمت ها همچنان در بالاترین سطح خود در ۴۰ سال گذشته قرار دارد.

مشکلات در زنجیره تأمین، جنگ اوکراین و تقاضای بسیار از سوی مصرف کنندگان، قیمت کالاها را همچنان در آمریکا در بالاترین سطح خود در ۴۰ سال گذشته نگاه داشته است.

این همه در حالی است که فشارهای ناشی از جنگ اوکراین بر کشورهای اروپایی نیز هر روز بیشتر و بیشتر می شود و رهبران این قاره درگیر در جنگ را واداشت تا زمینه را برای برگزاری گفت وگو صلح میان رهبران روسیه و اوکراین آماده کنند تا بیشتر از این از ادامه بحران اوکراین آسیب نبینند.

در همین حال این روزها با ادامه درگیری ها در شرق اوکراین و همزمان با هشدار جانسون درباره توافق احتمالی زیان‌بار و صلح بد اوکراین با روسیه به دلیل فشارها، "اولنا سلنسکا" همسر زلنسکی نیز نیروهای روسیه را با گروه داعش مقایسه می کند.

اظهارات همسر رئیس جمهوری اوکراین خود اعتراف به شکستی بزرگ در پافشاری قبلی رهبران این کشور برای ادامه جنگ بی حاصل با روسیه و امید بستن به رهبران آمریکا و دیگر کشورهای اروپایی است و این ناامیدی هر روز در نیروهای اوکراینی نیز به خوبی مشهود است.

از جمله پرسنل نظامی اوکراینی که در محاصره "گورسکویه" در جمهوری خلق لوهانسک تسلیم شدند، رهبری خود را متهم کردند که آنها را بدون اهداف مشخص و آمادگی لازم به نبرد اعزام کرده اند.
در ویدئویی که وزارت دفاع روسیه منتشر کرده است، یکی از سربازان شکایت داشت که آموزش پیش از جنگ آنها به دو جلسه تمرین هدف محدود شده بود که در طی آن آنها فقط می توانستند ۱۱ گلوله را در یک زمان شلیک کنند.
ضعف و ناتوانی نیروهای اوکراین در برابر روسیه و ناتوانی حامیان غربی آنها به جایی رسیده است که زلنسکی، رئیس جمهوری این کشور در یک پیام ویدئویی برای دانشجویان اسرائیلی اعلام کرد که خستگی ناشی از ادامه جنگ در این کشور، در میان سایر کشورها و حتی در مناطق داخلی اوکراین بوجود آمده است.

وی گفت: «خستگی از ادامه جنگ در کشور ما و در سایر کشورها وجود دارد و این خستگی در داخل اوکراین و کسانی که زیر گلوله باران قرار ندارند دیده می‌شود و آنها آنچه را که باید در شرایط کنونی انجام شود، فراموش می‌کنند.»

وی در همین حال امروز نیز از لزوم واگذاری سامانه های پدافند هوایی از سوی کشورهای غربی به اوکراین خبر داد که این نیز نشانه ای از ضعف نیروهای اوکراینی برای مقابله با اقدامات نیروهای روسیه به خصوص عملیات هوایی آنان علیه اوکراین است.

دیمیتری کوله‌با، وزیر امور خارجه اوکراین هم چندی پیش گفت که درخواست‌های اخیر سران چندین کشور برای سازش در مذاکرات با روسیه محصول فرعی خستگی فزاینده از روند اوضاع است.

در واقع اعتراف رئیس جمهوری اوکراین به ناتوانی از ادامه جنگ حتی او را واداشت تا در تصمیمی جدید رئیس سرویس امنیت کشور را برکنار کند.

روزنامه پولیتیکو روز چهارشنبه گزارش داد که ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین در نظر دارد ایوان باکانوف، رئیس سرویس امنیت اوکراین (SBU) را برکنار کند. دلیل این امر، عدم حرفه ای بودن باکانوف و این واقعیت است که چندین مقام عالی رتبه SBU پس از شروع عملیات نظامی روسیه، سمت خود را ترک کردند.  

دوست دوران کودکی زلنسکی و رئیس سابق انتخابات باکانوف از سال ۲۰۱۹ ریاست SBU را برعهده داشت. منابع پولیتیکو از او به دلیل فقدان صلاحیت در مدیریت بحران مربوط به شروع عملیات نظامی روسیه در اوکراین انتقاد کردند.  

به گفته این روزنامه، SBU بیش از ۳۰ هزار کارمند دارد که حدود ۷ برابر بیشتر از سازمان اطلاعات داخلی بریتانیا MI۵ و تقریباً به اندازه FBI ایالات متحده است. SBU سال‌ها به دلیل اتهامات فساد و سوء استفاده از قدرت مورد انتقاد قرار گرفته است.  

اکنون شرایط در جبهه های جنگ بین اوکراین و روسیه به گونه ای پیش می رود که کشورهای غربی تلاش می کنند تا فشار بر روسیه را برای کشاندن این کشور به میز مذاکره افزایش دهند و در همین ارتباط سران کشورهای گروه ۷ از امروز به مدت سه روز در شهر "آلمائو" در جنوب آلمان گردهم می آیند تا از سر استیصال پیشنهاداتی را برای انجام اقدامات جدید برای پایان جنگ در اوکراین به مسکو بدهند.

جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی در شورای امنیت ملی ایالات متحده نیز شب گذشته این مسئله را در یک نشست خبری در کاخ سفید اعلام کرد.

وی گفت: رهبران گروه ۷ در این نشست نه‌ تنها به نحوه برخورد با چالش‌های اقتصاد جهانی که ناشی از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین به‌وجود آمده است، بلکه به موضوع مجبور کردن پوتین به مسئولیت‌پذیری و عواقب جدی و بهای اقداماتش، توجه خاص خواهند داشت و اطمینان حاصل خواهد شد که او این هشدارها را بشنود، بنابراین قطعاً اظهاراتی در این رابطه وجود خواهد داشت.

یادآوری می شود یکی از راهکارهایی که غربی ها برای برون رفت از اوضاع نابسامان اوکراین پیشنهاد داده بودند ابتکار الحاق این کشور بحران زده و حتی کشورهای فنلاند و سوئد به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بود که این موضوع حتی اختلافاتی را در میان اعضای ناتو برانگیخت اما رهبران اوکراین به این موضوع امیدوار شده بودند.

اما تحولات اخیر پیرامون بحران اوکراین موجب شد که روز گذشته معاون دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین اذعان کرد که کی‌ اف ایده پیوستن به ناتو را کنار گذاشته است و پیوستن به این بلوک نظامی در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست.

«ایگور ژوکوا» در مصاحبه با فایننشال تایمز گفت: اوکراین گامی برای پیوستن به ناتو برنخواهد داشت، زیرا اعضای این ائتلاف خواسته های آن را رد کرده اند.

روسیه بارها اشاره کرده است که هدف ناتو درگیری نظامی است. «دیمیتری پسکوف» سخنگوی ریاست‌جمهوری گفت که گسترش بیشتر ائتلاف ناتو، امنیت بیشتری را برای اروپا به ارمغان نخواهد آورد، ناتو دارای شخصیت تهاجمی است.

اکنون به نظر می رسد که دولتمردان اوکراین و غربی ها در ارتباط با جنگ با روسیه بر خلاف تبلیغاتی که روزهای اول جنگ به راه انداخته بودند، با فشارهای وارده به اقتصاد آمریکا و اروپا و ظهور نشانه هایی از شکست اوکراین در برابر روسیه با وجود حمایت های غرب بر سر دو راهی ادامه حمایت ها و یا پذیرش شکست قرار گرفته اند.

در این وضعیت آنان با توجه به سخت بودن ادامه حمایت ها از اوکراین بر پذیرش شکست و انعقاد قرارداد بین روسیه و اوکراین با ایجاد شرایط مطلوبی به نفع کی اف به دنبال پایان دادن به این ماجرا تا قبل از فرارسیدن سرما و کمبود شدید انرژی در اروپا و آمریکا هستند.