حسین خادمی روز پنجشنبه در گفت‌وگو با ایرنا افزود: بررسی تغییرات زمانی و مکانی گردوغبار در ۶۷ نقطه اصفهان نشان داده است در غرب این منطقه، مناطق اطراف و شرق به مرکزیت سجزی، نرخ فرونشست رسوبات اتمسفری به بیش از ۶۰ تن بر کیلومترمربع در سال می‌رسد.
سجزی یا سگزی شهری از توابع کوهپایه در ۳۵ کیلومتری اصفهان واقع‌شده است.
استاد گروه خاک‌شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان افزود: این نرخ فرونشستِ گردوخاک سومین رکورد جهانی ثبت‌شده پس از آمار گزارش‌شده برای بخشی از چین و شمال آفریقا است.
وی به همبستگی نرخ فرونشست گردوغبار با دما اشاره و بیان کرد: هر چه مقدار بارندگی و رطوبت یک منطقه کمتر باشد نرخ فرونشست گردوخاک بیشتر است و رسوبات به‌طور متوسط حاوی ۶۵ درصد ذرات سیلت، پنج‌تا ۶درصد رُس و بقیه شن هستند و این به این معنا است که منشأ گردوخاک بیشتر محلی و در درجه بعدی منطقه‌ای است.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان، افزود: این در حالی است که توزیع فلزات سنگین در نمونه‌های گردوغبار نشان می‌دهد که در فصل پاییز و زمستان غلظت این عناصر به دلیل وارونگی دما، آلودگی صنایع و ترافیک تشدید می‌شود.
به گفته وی، عناصری مانند روی، مس، کادمیوم، سرب و منگنز در گردوغبار اتمسفری منطقه اصفهان غلظت بسیار بالاتری نسبت به رسوبات غیر آلوده دارند.
خادمی افزود: هنگامی‌که نرخ فرونشستِ گردوخاک بیش از ۵۰ تُن در کیلومترمربع در سال باشد به این معناست که منشأ ذرات گردوخاک در داخل یا بسیار نزدیک به نقاط شهری و از منابع محلی است.
وی هشدار داد: مشکل فرسایش بادی خاک‌ها و تولید گردوغبار در شرق اصفهان بسیار جدی است و مطالعات فرضیه‌های موجود را تأیید می‌کند.
پژوهشگر بخش خاک‌شناسی دانشگاه صنعتی اصفهان به ورود گردوغبار و ریز گردها از صحرای عربستان، عراق و دیگر کشورهای منطقه به داخل کشور اشاره و بیان کرد: گردوخاکی که از غرب وارد کشور می‌شود نیز حاوی ذرات ریز رُسی سوزنی شکل مشابه گردوغبارهای محلی است.
هجوم گردوخاک به دنبال توسعه ناپایدار در اصفهان
استاد گروه خاک‌شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان، افزود: مهمترین نمود توسعه ناپایدار در اصفهان خشکی است؛ از طرفی دست‌اندازی‌های بالا و پایین‌دست به رودخانه،زاینده رود هجوم گردوخاک به مناطق پرجمعیت تاریخی و صنعتی استان را به دنبال داشته است.
به گفته وی، نتایج مطالعات نشان می‌دهد که از شرقی‌ترین قسمت استان اصفهان تا بقیه مناطق دچار تغییرات شدید اقلیم، پوشش گیاهی، دما و رطوبت هستند؛ بخشی از آلودگی هوای اصفهان مربوط به فرسایش خاک و بخش دیگر ناشی از فعالیت‌های منطقه ازجمله ترافیک و صنایع است بطوری که هرسال تعدادی از روزها با وضعیت قرمز کیفیت هوا روبه‌رو ست.
وی افزود: مجموعه‌ای از ذرات معدنی همراه با آلاینده‌ها و ذرات بیولوژیکی که به‌وسیله فرآیندهای انسان‌ساز یا با فرسایش بادی تولید می‌شوند ریز گردها را تشکیل می‌دهد که اکنون به‌عنوان معضل جدی در جهان به‌ویژه ایران مرکزی و اصفهان مطرح می‌شود.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان، نابودی باغ ها و مزارع غرب اصفهان ، بهره‌برداری غیراصولی از منابع آب در شرق اصفهان، برداشت‌های بی‌رویه و غیرعلمی از معادن گچ و شن منطقه سوزی، رها شدن اراضی شرق اصفهان پس از فرایند شخم زدن و برداشت بی‌رویه از معادن روباز را از دلایل بیابان زایی و تشدید بحران گرد و خاک در اصفهان برشمرد.
وی برنامه‌ریزی و اقدام برای مدیریت این چالش‌ها را ضروری دانست و افزود: راهکارهای کنترل مساله ریز گردها در اصفهان مشخص است اما برخی از آنها اجرا نمی‌شود.
احیای زاینده رود، مهمترین اقدام برای کنترل گردوغبار اتمسفری اصفهان
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان به اهمیت هوا در زیست انسان‌ها و موجودات زنده اشاره و بیان کرد: مساله این است که اگر هوا را از ما دریغ کنند، بیش از چند دقیقه زنده نخواهیم بود، بنابراین تأمین اکسیژن مهمترین نیاز انسان است اگرچه کمبودی ازنظر هوای در دسترس وجود ندارد اما کیفیت هوایی که تنفس می‌شود به‌شدت کاهش‌یافته است.
وی تصریح کرد: پرواضح است که مدیریت مساله ریز گردها و گردوخاک در اصفهان بدون حل مشکل آب امکان‌پذیر نیست.
خادمی بابیان اینکه اقدام فوری و ملموس دولتمردان و مسوولان برای نجات اصفهان از بحران‌های فعلی و پیش رو ضروری است، افزود: احیای زاینده‌رود و آبخوان‌ها تنها راهکار حل مشکلات زیست‌محیطی اصفهان از جمله ریزگردهاست.
وی با بیان اینکه اقدامات انجام شده برای تثبیت اراضی با هدف کاهش گرد و خاک کافی نیست، افزود: نکته دیگر در مدیریت مساله گرد و خاک و ریزگردها توجه به کنترل منابع برون مرزی است.
این استاد دانشگاه، تعلل در تصیم گیری ها برای احیای رودخانه زاینده رود را تهدید بزرگ توصیف کرد و افزود: مسوولان باید این مساله را در دستور کار جدی قرار بدهند.
به گزارش ایرنا و بنا بر اظهار کارشناسان، مهمترین کانون تولید گردو غبار اصفهان منطقه سجزی در شرق، و سپس تالاب گاوخونی و کوره ها و معادن اطراف است.
براساس مطالعات انجام شده در هر هکتار از اراضی دشت سگزی در شرق اصفهان حدود ۲۰ تن ریزگرد و رسوب جا به جا می شود.
وسعت بیابان های ایران ۲۰درصد مساحت کشور است در حالی که این رقم در استان اصفهان به ۳۰ درصد می رسد.
بیابان های اصفهان بیشتر در نیمه شرقی این استان قرار دارد.
نظر شما