سیر، محصولی سودآور اما مغفول در آذربایجان‌غربی

به گزارش ایرنا، سیر یکی از محصولات درآمدزا در حوزه کشاورزی کشور به شمار می‌آید که به دلیل شرایط خاص صادراتی و مصرف بالای آن در اروپا و کشورهای حوزه خلیج فارس، هم اکنون دارای طرفداران زیادی در بسیاری از کشورهای جهان است.

سیر تولید شده در ایران بویژه برخی استان‌های کشور محصولی برجسته و نام آشنا با جایگاه جهانی در کشورهایی چون بلغارستان، آلمان، فرانسه و ترکیه است که سالانه چند صد هزار دلار به پای حبه‌های مرواریدی‌اش می‌ریزند.

به دلیل ماندگاری عصاره بوی سیر، این گیاه در صنعت عطرسازی بسیار کاربردی است بطوریکه شرکت‌های برند عطرسازی، آرایشی، بهداشتی و دارویی جهان از خریداران پرو پاقرص آن محسوب شده و هر لیتر اسانس آن در بازار لندن به قیمت ۹۰ تا ۱۰۰ هزار دلار خرید و فروش می‌شود.   

با توجه به اینکه آذربایجان غربی به عنوان دومین استان پرآب کشور از پتانسیل‌های بسیار خوبی در حوزه کشاورزی برخوردار است، توسعه کشت این محصول در کنار وجود صنایع تبدیلی زمینه بسیار مناسبی برای کشت، فرآوری و صادرات آن در این استان بوجود آورده که می‌تواند محرک بسیار خوبی برای حوزه اقتصادی منطقه باشد.   

سیر از مقوی‌ترین و شگفت انگیزترین خوراکی‌هایی است که در بدن انسان تاثیر مثبت دارد و هم اکنون کشورمان در تولید آن خودکفا است.

سیر یک گیاه علفی و دائمی، که ساقه آن تا ارتفاع ۴۰ سانتی‌متر می‌رسد، این گیاه یکی از قدیمی‌ترین موارد مصرف غذایی و دارویی است که قسمت زیر زمینی آن متورم و مرکب از ۵ تا ۱۲ قطعه و محصور در غشاهای نازک و ظریف به رنگ خاکستری مایل به سفید است.

سیر گیاهی از راسته مارچوبه سانان از تیره نرگسیان و زیر تیره پیازیان، که جایگاه خوبی در سبد سبزیجات ایرانی‌ها دارد، ماده آلیسین در سیر دارای اثر دارویی است که موجب از بین رفتن آنزیم‌های میکروبی و ویروسی در بدن می‌شود.

سیر گیاهی علفی، چندساله و پیازدار از خانوادۀ Amaryllidaceae (که شامل گیاهانی مانند پیاز، تره‌فرنگی، موسیر و پیازچه) است که به دلیل پیازهای ظریف و خوراکی خود به‌صورت یک‌ساله پرورش می‌یابد و پس از پیاز دومین گونۀ مهم جنس آلیوم است.

طبق باور دانشمندان، سیر از آسیا سرچشمه گرفته‌ و مدارکی که از اهرام جیزه به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که در حدود پنج هزار سال پیش مصریان از سیر استفاده‌می‌کرده‌اند.

سیر تازه منبع خوبی از ویتامین‌ها مواد معدنی و مواد گوگردی است، در حقیقت مواد گوگردی که اجسام اصلی این گیاه هستند، اسانس سیر را تشکیل می‌دهند و طبعی به شدت گرم و خشک دارد که در هنگام پخت از نظر بو و خواص ضعیف‌تر می‌شود.

 سیر دارای اثرات بسیار متنوع از جمله ضد میکروبی، ضد قارچ، ضد ویروس، ضد سرطان، کاهنده فشار خون و چربی خون است و عصاره سیر اثر خوبی بر روی بعضی کرم‌های مزاحم دستگاه گوارش از جمله کرم‌های اسکاریس و قلاب دار می‌گذارد.

کشت ۳۸۲ هکتاری سیر در اراضی کشاورزی آذربایجان غربی 

مسوول سبزی و صیفی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی می‌گوید: در سال زراعی جاری ۳۸۲ هکتار از اراضی کشاورزی این استان به کشت سیر اختصاص پیدا کرده است.

مهدیه فلاح اظهار کرد: شهرستان شاهین دژ با بیش از ۳۰۰ هکتار بیشترین سطح زیر کشت سیر در آذربایجان غربی را به خود اختصاص داده است و شهرستان‌های میاندوآب و بوکان در جنوب استان به ترتیب در جایگاه دوم و سوم بیشترین سطح زیر کشت این محصول را دارند.

این کارشناس ارشد زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی در خصوص میزان برداشت سیر از اراضی زیر کشت این محصول در سال‌جاری گفت: پیش بینی می‌شود امسال بیش از هفت هزار و ۶۰۰ تُن سیر از مزارع زیر کشت این محصول برداشت شود.

وی از عدم استقبال کشاورزان این استان از کشت سیر خبر داد و افزود: به دلیل زحمت زیادی که کشت و برداشت این محصول دارد بیشتر افرادی که در استان اقدام به کشت سیر می‌کنند از استان‌های اصفهان و آذربایجان شرقی هستند که با اجاره کردن اراضی کشاورزی اقدام به کشت این محصول می‌کنند.

فلاح ادامه داد: بزرگترین مزرعه سیر در این استان نیز هم اکنون توسط یکی از کشاورزان اهل آذربایجان شرقی به زیر کشت رفته است.

بزرگترین مزرعه سیر آذربایجان غربی با ۱۲ هکتار در بوکان قرار دارد

رییس اداره بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی بوکان هم گفت: در سال زراعی جاری در مجموع در این شهرستان ۱۵ هکتار به کشت سیر اختصاص یافته که از این میزان ۱۲ هکتار در قالب بزرگترین مزرعه سیر آذربایجان غربی کشت شده است.

فتاح نادری ادامه داد: پیش بینی می شود که امسال در مجموع ۴۰۰ تن سیر تر از مزارع سیر این شهرستان برداشت شود.

وی با بیان اینکه سال گذشته پنج هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان به زیر کشت سیر رفته بود، اضافه کرد: امسال سطح زیر کشت سیر در این شهرستان سه برابر افزایش یافته است.

نادری با بیان اینکه جهاد کشاورزی از کشت سیر در این شهرستان حمایت می‌کند، افزود: تامین کود و دیگر نهادهای بخش کشاورزی، نظارت و حمایت از محصولات استراتژیک از جمله سیر از برنامه‌های مهم این مدیریت از تولید کنندگان است.

تسهیلات ارزان قیمت در اختیار تولیدکنندگان سیر قرار می‌گیرد

مدیر جهادکشاورزی شهرستان بوکان نیز می‌گوید: برای حمایت از کشاورزان سیر کار شهرستان دستگاه‌ها و ادوات کشاورزی از جمله دستگاه‌های کاشت و برداشت محصول سیر در اختیار کشاورزان این بخش قرار داده می‌شود.

انور امینی خواه ادامه داد: همچنین نهاده‌های کشاورزی از جمله کود و سم نیز تامین و در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد و از زمان کشت تا پایان برداشت محصول سیر نظارت کارشناسی در مزارع انجام می‌شود.

وی در خصوص تامین سرمایه در گردش مورد نیاز کشاورزان نیز افزود: در این خصوص تسهیلات ارزان قیمت پیش بینی شده که در اختیار کشاورزان پیشرو قرار داده می‌شود.

کشت یک مزرعه ۱۲ هکتاری سیر ۲۰۰ هزار دلار سودآوری ارزی دارد

یکی از کشاورزانی که در بوکان اقدام به کشت این گیاه کرده است نیز گفت: امسال ۱۲ هکتار از اراضی خود را سیر کشت کرده که این امر برای ۲۰ نفر در سال جاری اشتغال مستقیم ایجاد کرده است.

یونس رسولی که از اهالی آذربایجان شرقی است با بیان اینکه کشت ۱۲ هکتار از اینم محصول در صورت صادرات می‌تواند ۲۰۰ هزار دلار ارزآوری داشته باشد، ادامه داد: محصول ما بیشترا به کشورهای عراق و روسیه صادر و این امر سالانه ارز فراوانی نصیب کشور می‌کند.

رسولی اضافه کرد: اگر به کشت این محصول در کشور توجه شود سالانه سود آوری ارزی خیلی زیادی دارد ولی متاسفانه به کشت این محصول اهتمام جدی نمی‌شود.

کشاورزان بوکانی رغبتی به کشت سیر ندارند

یک کشاورز بوکانی با بیان اینکه کشاورزان این شهرستان به کشت این محصول به دلیل زحمت زیادی آن رغبتی نشان نمی‌دهند و از کشت آن استقبال خوبی نمی‌کنند، گفت: در سطح کم و برای رفع نیاز خانواده اقدام به کشت سیر کرده که این امر باعث عدم سودآوری خوبی شده است.

احمد واحدی افزود: در شهرستان‌های بوکان و شاهین دژ افراد غیر بومی از استان‌های اصفهان و آذربایجان شرقی در سطح وسیع اقدام به اجاره زمین کشاورزی و کشت سیر در سطح وسیع در این مناطق می‌کنند.

این کشاورز بوکانی یادآور شد: چون کشت سیر در قطعات کوچک نیاز به نیروی کار فراوانی دارد، از این رو ایجاد شرایط مناسب با یکپارچه سازی اراضی کشت این محصول کم آب بر و استفاده بیشتر از ماشین آلات در مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت (تغییر فن آوری) می‌تواند باعث کاهش هزینه تولید این محصول شود که این شرایط در این منطقه فراهم نیست.

واحدی ادامه داد: نیاز است تا مسوولان این حوزه در بوکان و استان با اتخاذ سیاست‌های درست و مناسب در زمینه تامین شرایط لازم از جمله سیاست‌های تشویقی، کشاورزان را به کشت این محصول و به کارگیری شیوه‌های نوین زراعت سیر ترغیب کنند.

وی گفت: برای رسیدن به هدف افزایش تولید، افزون بر فراهم کردن نهاده‌های مهم تولیدی با قیمت مناسب، باید تسهیلات و آموزش‌های لازم نیز برای کشاورزان مهیّا و ارایه شود.

این سیرکار بوکانی گفت: باید قدم‌ها را در مسیر ارزآوری و درآمدزایی با کمک مسوولان و حمایت آنها در تولید سیر برداشت تا شاهد توسعه کشت محصول و سود آوری ارزی فراوان باشیم.

تسهیل شرایط صادرات موجب افزایش رغبت کشاورزان به کشت سیر می‌شود

مسوول سبزی و صیفی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی می‌گوید: سیر جایگزین خوبی برای محصولات آب بر بهاره در راستای تغییر الگوی کشت در استان به شمار می‌رود که کشاورزان می‌توانند از آن استفاده کنند.

وی با بیان اینکه این محصول ارزآوری خوبی دارد، معتقد است: به شرطی کشاورزان با وجود زحمت فراوان آن رغبت پیدا می‌کنند که اقدام به کشت آن در استان کرده و زمینه صادرات آن فراهم باشد.

فلاح افزود: باید برای تشویق کشاورزان به کشت این محصول، ابتدا مسوولان ساز وکارهای لازم را برای صادرات این محصول فراهم کنند تا بدینوسیله کشاورزان به سمت کشت آن ترغیب شوند.   

به گزارش ایرنا، استان آذربایجان غربی با داشتن یک میلیون هکتار اراضی قابل کشت و تولید سالانه ۶.۸ میلیون تن محصول با ارزش ۳۳ هزار میلیارد تومان یکی از قطب‌های حوزه کشاورزی در کشور به شمار می‌رود.

وجود شرایط بسیار مناسب برای حوزه کشاورزی در این استان موجب شده تا هم اکنون ۴۶ نوع محصول باغی و زراعی در استان آذربایجان غربی کشت شود و ۲۰۵ هزار خانوار بهره بردار به صورت رسمی در این زمینه فعال باشند.  

این استان با ۴۳۰ هزار هکتار مساحت اراضی آبی و ۳۹۷ هزار هکتار مساحت اراضی دیم خود به ویژه هم مرز بودن با سه کشور می‌تواند با افزایش سطح زیر کشت گیاه سیر در این محصول نیز به ویژه در امر صادرت نقش آفرینی کند.