خاموشی ۱۸ ساله یک کتابخانه در رشت پشت گره‌های کور

به گزارش خبرنگار ایرنا، گیلان به پیشینه وسیع فرهنگ و هنر و  ویژگی هنرمند و نخبه پرور شناخته می شود؛ عرصه ای که سالهاست به دلیل محرومیت از زیرساخت‌های فرهنگی آماده بهره برداری با مشکلات بسیاری مواجه بوده است و گرفتار تصمیمات، ناهماهنگی و اختلاف نظرهای میان دستگاهی هست. 

عملیات احداث کتابخانه مرکزی شهر رشت به عنوان بزرگ ترین کتابخانه عمومی شمال کشور با اسکلت بتنی در ۶ طبقه با مساحت هشت هزار و ۲۰۰مترمربع، در سال ۱۳۸۳ آغاز شد و فارغ از همه آنچه در این سال ها از بازدید ها و وعده های مدیران وقت، ساخت آن از سال ۹۸ به طور جدی وارد فاز عملیاتی شد بطوریکه در مرداد ۱۴۰۰ توسط معاون رئیس جمهوری وقت افتتاح شد اما هیچ گاه به بهره برداری نرسید.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم ، بار دیگر مطالبه بهره برداری از این پروژه مطرح  شد؛ این در حالی بود که در پیگیری خبرنگار ایرنا یکی از مسئولان فرهنگی استان که خواست نامش فاش نشود، گفت: اگرچه پیشرفت فیزیکی این کتابخانه بارز است و عملیات ساخت آن با حضور مقامات رسمی اعلام شد، اما درصد باقیمانده بسیار پیچیده و به دلیل تولیت چندین دستگاه کار سخت است.

وی اظهار داشت: فضای مطالعه گیلان حدود ۲۷ هزار متر مربع است و فضای استاندارد مطالعه برای هر یکصد نفر هشت متر مربع است؛ این در حالی است که این شاخص برای گیلان به ازای هر یکصد نفر یک متر مربع و در رشت کمتر از نیم متر مربع است در حالی که افتتاح کتابخانه مرکزی رشت با هشت هزار متر مربع ظرفیت عظیمی برای رشد این شاخص در رشت و استان خواهد بود که متاسفانه به دلیل در نظر نگرفتن منفعت مردم از فضای فرهنگی شهر و استان هنوز به بهره برداری نرسیده است.

این مسئول فرهنگی بیان کرد: کتابخانه مرکزی رشت به اصطلاح افتتاح شد اما هنوز با مشکلات زیادی دسته و پنجه نرم می کند. سالن اجتماعات، سالن های جنبی، محوطه سازی و بزرگترین مشکل عدم اجازه شهرداری برای انشعابات انرژی است و تجهیزات مشکل بزرگ دیگری است که گریبانگیر بهره برداری کامل این پروژه است که تنها با تعامل و همکاری بین دستگاهی مرتفع می شود.

ورود استاندار گیلان به رفع مانع

تعویق در بهره برداری از کتابخانه مرکزی رشت ادامه یافت تا اینکه نماینده عالی دولت در استان خود به حل این موضوع ورود کرد و طی جلسه ای در تاریخ ۱۲ دی ماه سال گذشته بر تعامل و انعطاف دستگاه های اجرایی چون شهرداری، مسکن و شهرسازی و اداره کل کتابخانه های عمومی در تسهیل روند بهره برداری از کتابخانه مرکزی رشت تاکید کرد.

اسدالله عباسی در این نشست با انتقاد از اینکه شهرداری در ادای سهم فرهنگی خود کوتاهی می‌کند گفت: معنای سهم فرهنگی تبلیغات و نصب چند بنر نیست؛ بلکه لازم است همه نهادها در راستای سرعت‌گیری روندِ بهره‌برداری از کتابخانه مرکزی رشت انعطاف به خرج داده و با تعامل این مجموعه را برای بهره مندی مردم استان آماده سازند.

مدیرکل راه و شهرسازی گیلان نیز در همان جلسه گفت: کتابخانه مرکزی رشت از سال ۸۳ تا ۹۸ یک اسکلت بود و در واقع از ۹۸ تا ۹۹ به وضعیت کنونی رسید. سال ۹۸ تاکنون ۴۸ میلیارد تومان به این پروژه اختصاص داده شد در حالی که جمع اعتبارات پیش از آن بسیار ناچیز بوده است.

ماکان پدرام با بیان اینکه تجهیز کتابخانه در حوزه وظایف راه و شهرسازی نیست و در موافقت نامه این اداره کل با سازمان برنامه و بودجه قید نشده است ، اعلام کرد که این پروژه برای تکمیل به ۲۵ میلیارد تومان اعتبار دیگر نیاز دارد و در ارتباط با تجهیزات، بخشی را نهاد کتابخانه های عمومی کشور و بخش دیگر را استان باید تامین کند.

کتابخانه مرکزی در ترافیک مشکلات انباشته شده رشت 

شهردار رشت نیز در همان نشست انجمن کتابخانه های عمومی گیلان گفت: شهرداری رشت وارث مشکلات انباشته شده ای است که چاره ای جز یک به یک حل کردن آنها نیست. در بحث ساختمانی کتابخانه مرکزی رشت تنها یک نامه در سال ۱۳۸۴به شهرداری ارسال شد و هیچ اقدامی برای دریافت پروانه ساختمانی انجام نشد.

بر اساس گفته های سید امیرحسین علوی، شهرداری سال ۹۸ به ناچار بر مبنای کمیسیون تخلف سال۹۲ این پرونده را به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارجاع داد و بر همان اساس در مجموع ۱۰ میلیارد تومان جریمه شد.

شهردار رشت خواستار استفاده از ظرفیت بند ۳ تبصره ۵ بودجه همانند شهرهای بزرگ شد که از محل بودجه دولت تامین می شود که البته این مسئله را نمی توان ایفای سهم شهرداری تلقی کرد.

البته علوی با اشاره به اینکه شهرداری سهم خود از عوارض سالیانه برای کتابخانه های عمومی را ایفا کرده و اداره کل کتابخانه های عمومی گیلان نیز طی اقدامی این سهم را برداشته است، پیشنهاد داد که باید از فرصت تهاتر بدهی دولت با شهرداری استفاده کرد تا نیازهای مالی کتابخانه را تامین کرد. 

نفس تنگی کتابخانه‌ مرکزی در انبوهی از جلسات  

کتابخانه مرکزی رشت در حالی سال ۱۴۰۱ را نیز بی نصیب از بهره برداری سپری می کند که مسئولان استانی از جمله مدیرکل کتابخانه‌های عمومی گیلان از سال ۱۳۹۹ بارها اعلام کردند که این پروژه تا پایان سال ۱۴۰۰ بهره برداری خواهد شد. 

حال ربع سال ۱۴۰۱ را پشت سر گذاشتیم و همچنان کتابخانه مرکزی با همه مشکلات پیش رو برای بهره برداری انتظار می کشد. در اردیبهشت ماه امسال نیز جلسه ای به منظور رفع موانع بهره برداری پروژه کتابخانه مرکزی رشت همانند جلسات گذشته برگزار شد.

این جلسه با حضور مدیران کل کتابخانه های عمومی گیلان و راه و شهرسازی استان برگزار شد که در خصوص چگونگی رفع نیازهای تکمیل کتابخانه مرکزی رشت و جذب اعتبارات این پروژه بحث و تبادل نظر شد.

جلسه ای پشت جلسات دیگر. در صورتی که کتابخانه مرکزی رشت بیش از نیاز به جلسات مکرر و بعضاً بی نتیجه، نیازمند انجام وظیفه هریک از متولیان براساس تعاریف قانونی است که تا به امروز به دلیل خلاء همین اقدامات و تعهدات قانونی شاهد معطلی ۱۸ ساله یک کتابخانه هستیم.

گره کجاست؟ متولیان چه می‌گویند؟

روند بهره برداری پروژه عظیم کتابخانه مرکزی پس از نزدیک به ۲۰ سال تا امروز تحقق نیافته و ایرنا گیلان برحسب وظیفه و طبق مطالبه مردمی پیگیر موضوع شد. مدیرکل کتابخانه های عمومی گیلان در پاسخ به این سوال خبرنگار ایرنا که گره کار کجاست، بار دیگر این نهاد را بهره بردار دانست و گفت: وقتی سازه تکمیل شد و در اختیار بهره بردار قرار گرفت تجهیز را عهده دار می شویم.

پریسا کرمی اظهار داشت: بهره برداری از این پروژه به بحث مدیریت شهری باز می‌گردد. رایزنی هایی انجام شد و شهرداری هم پای کار آمده است اما چون از لحاظ قانونی بهره بردار هستیم نمی دانیم مشکل کار کجاست؟

همانطور که در پاسخ مدیرکل کتابخانه های عمومی گیلان پیداست این نهاد دخالت چندانی در فرآیند ساخت و بهره برداری نداشته است و خود را کاملاً بهره بردار می داند. 

معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهر سازی گیلان به عنوان متولی ساخت پروژه در خصوص وضعیت بهره برداری کتابخانه مرکزی به ایرنا گفت: این پروژه، در زمان حاضر بدلیل مشکلات اساسی زیربنایی همانند آب، برق و گاز آماده بهره برداری نیست.

یعقوب حیدری ادامه داد: بحث کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری مطرح است. از سویی برای انشعاب گاز بایستی عرض خیابان را می کندیم که  شهرداری این اجازه را نمی داد اما با پیگیری ها و جلسات بسیار، اخیراً گویا قرار است مشکلش حل شود.

وی اظهار داشت: گاز برقرار شود اگر چه مشکل ۱۰۰درصد حل نمی شود اما به هر حال مشکل عمده ای حل خواهد شد؛ بیشتر دغدغه ما گاز است که مشکل دریافت مجوزش با مکاتبات بسیار در حال انجام است. پیش بینی می کنیم که این پروژه در هفته دولت امسال به مرحله بهره برداری برسد.

پیکان کلام مدیران دستگاه های متولی شهرداری رشت است اما متاسفانه پیگیری ایرنا گیلان برای گفت و گو با شهردار رشت در این خصوص پس از روزها هماهنگی بی نتیجه ماند و باز هم گره کلاف سر درگم این پروژه عظیم فرهنگی پس از نزدیک به ۲۰ سال همچنان باقی است.

کتابخانه مرکزی شهر رشت به عنوان بزرگ ترین کتابخانه عمومی شمال کشور با اسکلت بتنی در ۶ طبقه با مساحت بیش از هشت هزار مترمربع، دارای بخش های مختلفی چون سالن آمفی تاتر، سالن های جلسات، مخزن کتاب، سالن های مطالعه مجزا ویژه آقایان و خانم ها، بخش ویژه گویا و بریل ویژه نابینایان، کتب مرجع، امانت، بخش ویژه و مستقل مادر و کودک و دیگر بخش های استاندارد کتابخانه ای است که عملیات احداث این پروژه از سال ۱۳۸۳ آغاز شد و تا کنون به ۹۱ درصد پیشرفت فیزیکی رسیده است .