رکوردشکنی بورس کالا در سال ۱۴۰۰/ تصمیم‌گیری شورای‌عالی بورس در مورد عرضه خودرو

"سید جواد جهرمی" در نشست خبری بررسی بازار سیمان، فولاد و خودرو که در جمع خبرنگاران برگزار شد، اظهار کرد: سال گذشته بورس کالا بهترین سال فعالیت خود را گذراند و در سال ١٤٠٠ رقمی معادل ۶۵۰ هزار میلیارد تومان ارزش معاملات بورس کالا بود که رقمی بسیار قابل توجهی است.

وی افزود: حجم معاملات در دوران اعلام شده بیش از ۷۵ میلیون تن بود که این عدد به‌عنوان رکوردی جدید در بورس کالا محسوب می‌شود. 

جهرمی خاطرنشان کرد: امسال در سه ماه نخست سال بیش از ۲۱۲ میلیارد تومان ارزش معاملات بود که امیدواریم روند رشد معاملات تا پایان سال ادامه دار باشد.

معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران با بیان اینکه ورود کالاهای جدید به بورس کالا و تنوع بخشی بازارهای صادراتی جزو برنامه‌های سال ۱۴۰۱ است، گفت: تشکیل بازارهای جدیدی مانند خودرو، معاملات آتی شمش طلا با هماهنگی بانک مرکزی در حال اجرایی شدن است.

وی ادامه داد: عرضه خودرو در بورس کالا با ابهاماتی همراه است که از سال گذشته به دنبال عرضه آن در این بازار هستیم، همچنین بحث عرضه سیمان و طرح مجلس نیز اکنون در حال بررسی است.

جهرمی اظهار داشت: با توجه به عرضه سیمان در بورس کالا و نیز موفقیت‌های به دست آمده، به این نتیجه رسیدیم که بورس کالا می‌تواند کمک شایانی به اقتصاد ملی کشور داشته باشد.

معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران تاکید کرد: بورس کالا یک پلتفرم معاملاتی بیشتر نیست تا سیاستگذار بتواند با توجه به اطلاعاتی که به دست می‌آورد معاملات را در چارچوب عرضه و تقاضا انجام دهد.

وی ادامه داد: بورس تشکیل شد تا قیمت‌گذاری دستوری از بین برود و قیمت‌گذاری‌ها از طریق عرضه و تقاضا انجام شود؛ این در حالی است که اکنون بخشی از تصورات و رویکردها نشان‌دهنده بازگشت به عقب است.

جهرمی اظهار داشت: سال گذشته که قیمت سیمان با حمایت دولت کاهش پیدا کرد، اعلام کردیم که این روزهای کاهش با روزهای افزایش هم همراه می‌شود، اما زمانی که قیمت افزایش پیدا می‌کند راهکارهای دیگری داده می‌شود که قابل دفاع نیست.

معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران با اشاره به اینکه خودروساز هیچ راهی ندارد تا برای خروج از این وضعیت، خودروهای خود را وارد بورس کالا کند، افزود: سال گذشته مذاکراتی را با خودروسازهای متفاوت داشتیم و با ایران‌خودرو برای خودروهایی مانند تارا به توافق رسیدیم که در نهایت مدیرعامل این شرکت تغییر کرد.

وی ادامه داد: بعد از آن با گروه خودروسازی سایپا و گروه بهمن مذاکراتی انجام و مقرر شد وانت در این بازار عرضه شود و کلیه مکانیسم و قانون و مقررات بر اساس بازار سرمایه شکل گرفته است.

جهرمی با بیان اینکه خودروهایی که قرار بود وارد بورس کالا شود، مشمول قیمت‌گذاری نبودند، ادامه داد: بحث بین وزارت صمت و شورای رقابت شکل گرفته بود که بیشتر مربوط به خودروهایی است که انحصاری شناخته شدند و به نوعی پرتیراژ بودند.

به گفته وی، این خودروها مشمول قیمت‌گذاری دستوری هستند و اختیار آنها به وزارت صمت سپرده شده بود.

جهرمی با اشاره به توقف عرضه دو خودروی فیدلیتی و دیگنیتی در بورس کالا، گفت: قرار شد شورای‌عالی بورس تصمیم‌گیری لازم را در خصوص عرضه خودرو در بورس انجام دهد که قرار است در جلسات بعدی این شورا مطرح و تصمیم‌گیری شود.

معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالا گفت: خودرو با قیمت کمتر از بازار در بورس عرضه شد و سوال ما این است عرضه در بورس رانت بوده یا نحوه قرعه‌کشی خودرو که مشخص نمی‌شود خودرو در اختیار چه کسانی قرار می‌گیرد؟

وی گفت: بر اساس ماده ۹۰ اصل ۴۴ قانون اساسی اگر دولت به هر دلیلی کالایی را کمتر از هزینه تمام شده در بازار قیمت‌گذاری کند، موظف است مابه‌التفاوت آن را در همان سال به تولیدکننده پرداخت کند، طبق این بند سهامداران تقاضا دارند که اگر خودروهایی که  اکنون در حال قیمت‌گذاری است و صورت‌های مالی آنها زیان‌ده بودن را نشان می‌دهد، باید مابه‌التفاوت آن پرداخت شود.

حجم پایین عرضه سیمان در بورس کالا

معاون بورس کالا  به عرضه سیمان در بورس کالا اشاره کرد و گفت: زمانی که معاملات سیمان در بورس کالا آغاز شد، حجم معاملات آن بسیار کم و میزان آن کمتر از ۱۰۰ هزار تن در هفته بود.

وی ادامه داد: تجربه عرضه سیمان در بورس کالا نشان داد زمانی که عرضه سیمان در بورس کالا را آغاز کردیم، به مرور باقی شرکت‌ها به دنبال عرضه در بورس بودند و وارد این بازار شدند.

جهرمی آشنایی خریداران با بورس را دستاورد یک ساله عرضه سیمان در بورس کالا عنوان کرد و گفت: تعداد خریداران سیمان در بورس کالا از 50 خریدار در هفته طی سال گذشته، به سه هزار خریدار از طریق بورس در سال جاری رسیده است.

معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالا  افزود: برنامه بورس کالا این بود که در ابتدا عرضه خودروهای کم تیراژ در بورس را آغاز کنیم  تا از این طریق عرضه کننده و خریدار با فرایند معاملات آشنایی شوند و سپس بر اساس بازخوردی که از عرضه خودرو به دست می‌آید درمورد سایر عرضه‌ها تصمیم‌گیری شود.

ایجاد مشکلات جدی برای بازار سرمایه و شرکت‌های تولیدی با طرح مجلس

وی گفت: زمانی که عرضه خودروهای فیدلیتی و دیگنیتی پذیرش شد، دیگر شرکت‌های خودروساز به دنبال عرضه محصولات خود در این بازار بودند، درست است که این اقدام اجرایی نشد، اما این اتفاق نشان داد که بازار خودرو در حال حرکت به سمت بورس کالا بود.

جهرمی با اشاره به طرح مجلس مبنی بر تنظیم بازار کالاهای مشمول الزام به عرضه در بورس‌های کالایی تاکید کرد: با پیگیری‌های رییس سازمان بورس و وزیر اقتصاد، دولت مخالفت خود را در این خصوص طی نامه‌ای در جلسه ۵ تیرماه اعلام کرد. امیدواریم نمایندگان مجلس هم این موضوع را مورد بررسی قرار دهند، زیرا این طرح می‌تواند مشکلات جدی را برای بازار سرمایه و شرکت‌های تولیدی ایجاد کند.