عرب‌ها ضرب المثلی دارند با این عبارت که «ما خفی اعظم» یعنی «بخش پنهان، بزرگتر است» از آنچه در ظاهر امر دیده می‌شود. قضیه جنجال بر سر آنچه بی اعتبار شدن مدارک تحصیلی ۲۷ دانشگاه ایرانی در عراق نامیده شد، مصداق همین ضرب المثل است که در این مورد خاص، کنایه‌ای به دیدن گزینشی برخی بخش‌ها و ندیدن تعمدی یا ناآگاهانه سایر ابعاد نیز دارد.
آنچه در قضیه جنجال بر سر دانشگاه‌ها و رتبه‌های اعتباری آنها از سوی توییتربازها و داغ کنندگان هشتگ‌های اختلافی دیده نشد، بسیار بیشتر از آن چیزی است که به خورد برخی افراد کم اطلاع داده شد و البته برای برخی شبکه‌های مساله دار که همواره برای تخریب وجهه روابط دو ملت ایران و عراق به بهانه‌های متعدد آمادگی و ماموریت دارند، این مساله خوراکی رسانه‌ای فراهم کرد.
حجت الاسلام و المسلمین «غلامرضا اباذری» رایزن فرهنگی ایران در عراق در گفت وگو با خبرنگار ایرنا در بغداد از ابعاد پنهان و ناگفته موضوع می‌گوید؛ ابعادی که در جنجال رسانه‌ای مغفول ماند و تلاش شد که زیر کومه‌ای از هشتگ‌های شبکه‌های اجتماعی مدفون بماند تا بخش مغرضانه داستان، مبنایی برای قضاوت‌های غیرمنصفانه و جوسازی‌های رایج شود.
به گفته رایزن فرهنگی ایران در بغداد، در ابتدای کار رایزنی در عراق تنها ۵ دانشگاه ایرانی مورد تائید طرف عراقی بود که با پیگیری‌های بسیار زیاد و به دشواری به ۴۸ دانشگاه ایرانی معتبر در عراق رسید. این ۴۸ دانشگاه شهریه پرداز هستند یعنی دانشجوی عراقی باید با پرداخت شهریه در آن دانشگاه‌ها تحصیل کند.
اباذری ادامه داد: بخش دوم دانشگاه‌های ایرانی است که دولت عراق یعنی وزارت آموزش عالی عراق به آنها دانشجویان بورسیه‌ای می فرستاد که ۱۲ دانشگاه بود.
رایزن فرهنگی ایران در عراق توضیح می‌دهد که «در هر دو بخش یاد شده چه بخش شهریه پرداز و چه بخش بورسیه پیش از این، ضابطه پذیرش و اضافه کردن دانشگاه‌ها وجود نداشت. ما دانشگاه خوب زیاد داریم اما چرا مثلا ۴۸ دانشگاه باید در فهرست شهریه پرداز باشد و مثلا ۷۰ تا نباشد؟ دلیلش این بود که ضابطه‌ای وجود نداشت؛ لذا هر دانشگاهی از ایران که بیشتر پیگیری می‌کرد اسم آن در لیست مورد تائید عراق می‌آمد و خیلی از مواقع، کاری به بحث ارزش علمی نداشتند و البته دانشگاه‌های مذکور از لحاظ علمی خوب بودند اما صحبت این است که دانشگاه‌های دیگری هم مثل اینها هست و ما می‌خواستیم ۲۷ دانشگاه را به این ۴۸ دانشگاه اضافه کنیم تا اینکه وزارت آموزش عالی عراق تصمیم به ضابطه مند کردن پذیرش دانشگاه‌ها گرفت.»
ضابطه مندسازی دانشگاه‌های مورد تایید عراق چگونه انجام شد؟
اباذری مساله و راهکارهای آن را با در نظر گرفتن فرصت‌های خوب این رویداد این گونه تشریح کرد و گفت که این اقدام در سه بخش صورت گرفت: بخش اول دانشگاه‌هایی که وزارت آموزش عالی عراق به آنها بورسیه اعزام می‌کند، بخش دوم دانشگاه‌های مجاز به پذیرش دانشجویان عراقی بر اساس شهریه هستند و بخش سوم که جدید و مهم است اما متاسفانه در ایران به آن توجه نشد شامل دانشگاه‌هایی می‌شود که این ضابطه‌های ابلاغی وزارت آموزش عالی عراق را ندارند اما می‌خواهند دانشجوی عراقی بگیرند.
او ادامه داد: موضوع ضابطه مندی فقط در ارتباط با دانشگاه‌های ایران نیست بلکه در قبال خیلی از کشورها در عراق اجرا شده است. خیلی از کشورها (۱۳ کشور) در عراق دانشگاه داشتند اما حالا بر اساس ضابطه‌های جدید وزارت آموزش عالی عراق، کلا دانشگاه‌های خود را از دست دادند و حتی یک دانشگاه هم دیگر ندارند که عراق آن را معتبر بداند.
اباذری افزود: نزدیک به یکهزار و ۷۰۰ دانشگاه از سراسر جهان مورد تائید وزارت آموزش عالی عراق بود که حالا تقریبا به یکهزار دانشگاه کاهش یافته است یعنی حدود ۷۰۰ دانشگاه دنیا در عراق فاقد اعتبار شدند. اما این قابل افزایش است.
رایزن فرهنگی ایران در عراق گفت: جالب است بدانید که یکی از کشورها ۶۴ دانشگاه خود را در عراق بر اساس این ضابطه از دست داده است.
آخرین وضعیت ما چیست؟
اباذری افزود: در بخش اول بر اساس ضابطه‌های جدید آموزش عالی عراق، دانشگاه‌های ایرانی که وزارت آموزش عالی عراق به آنها بورسیه می داد نه تنها کاهش نیافته که از ۱۲ دانشگاه به ۱۴ رسیده است.
رایزن فرهنگی ایران در عراق گفت: در بخش دوم یعنی شهریه پردازها ۴۸ دانشگاه داشتیم که تبدیل به ۳۳ دانشگاه شده و ۱۵ دانشگاه بر اساس همان ضابطه‌ها جابجا شده است.
وی افزود: بخش سوم اما دانشگاه‌هایی هستند که نه در بورسیه جایی دارند و نه شهریه پرداز هستند. حال تکلیف اینها چیست؟
اباذری ادامه داد: اینها باید به رایزن علمی عراق در تهران مراجعه و دانشگاه خود را معرفی و فرم‌هایی را پر کنند که در کمیته‌ای به نام کمیته رسیدگی به امور دانشگاه‌های مورد تائید، این پرونده‌ها به بررسی گذاشته می‌شود. حالا ما می‌توانیم به جای آن ۱۵ دانشگاهی که ضابطه مورد تائید طرف عراقی را نداشتند ۴۰ دانشگاه بیاوریم و معرفی کنیم یا یک دانشگاه. این دیگر بستگی به پیگیری و رغبت و کوشش دانشگاه دارد. ممکن است برخی دانشگاه‌ها اصلا نخواهند دانشجوی عراقی بگیرند.
ضابطه تایید دانشگاه از سوی عراق چیست؟
رایزن فرهنگی ایران در عراق در ادامه افزود: در ضابطه دانشگاه‌های بورس پذیر مورد تائید عراق، هر دانشگاهی از ایران و سایر کشورها طبق اعلام وزارت آموزش عالی عراق اگر دارای رتبه رنکینگ (رتبه بندی) شانگهای زیر ۱۰۰۰ ، رتبه بندی تایمز زیر ۵۰۰ و رتبه کیو اس زیر ۲۵۰ باشد به صورت خودکار وارد دانشگاه‌های بورس پذیر عراق می‌شود.
اباذری ادامه داد: در وضعیت شهریه پرداز، هر دانشگاه ایرانی که رتبه شانگهای زیر یا بالای ۱۰۰۰ (صرفا عضو رتبه بندی شانگهای باشد) یا تایمز زیر ۱۰۰۰ و یا کیو اس زیر ۵۰۰ داشته باشد به طور اتوماتیک وارد دانشگاه‌های شهریه پرداز می‌شود. عراقی‌ها در این بخش شهریه پرداز، ۳۳ دانشگاه ما را قبول کردند اما در ۱۸ مورد هنوز اختلاف است.
دلیل اختلاف
وی افزود: اختلافی درباره این ۱۸ دانشگاه با وزارت آموزش عالی عراق داریم. در حال رایزنی فعال با طرف عراقی هستیم که ۱۸ دانشگاه ما طبق ضابطه اعلامی باید به ۳۳ دانشگاه مورد تائید طرف عراقی یعنی فهرست شهریه پرداز اضافه شود. ضابطه عراق شامل اینها می‌شود و هر کشوری باید ضابطه‌مند باشد. ما موافق این ضابطه‌مندی هستیم اما اگر دولتی ضابطه گذاشت نباید تبعیض قائل شود.
او ادامه داد: طبق اعلام وزارت آموزش عالی عراق، این ۱۸ دانشگاه رتبه بندی زیر ۱۰۰۰ و بالای ۱۰۰۰ شانگهای را دارند که باید در بخش دوم قرار بگیرند اما عراق می‌گوید اینها دانشگاه‌هایی هستند که موضوعی رتبه گرفته‌اند نه بر اساس کلی، دانشگاهی و واحدی و چون موضوعی رتبه گرفته‌اند طرف عراقی می‌گوید ما نمی‌توانیم آنها را تائید کنیم.
اباذری گفت: مثلا یک رشته خاص به صورت موضوعی در دانشگاهی رتبه گرفته نه خود دانشگاه. طرف عراقی می‌گوید مثلا اینکه رتبه رشته برق فلان دانشگاه شما در رنکینگ جهانی خوب است ملاک نیست بلکه این رتبه باید متعلق به کلیت دانشگاه باشد نه رشته‌های خاص. ما اکنون در حال رایزنی با طرف عراقی درباره حل این اختلاف هستیم.
چه باید کرد؟
رایزن فرهنگی ایران در عراق در ادامه و در پاسخ به این پرسش که «حال باید چه باید کرد؟»، گفت: اگر دانشگاهی در ایران رتبه بندی شانگهای زیر ۱۰۰۰ و تایمز زیر ۵۰۰ و کیو اس زیر ۲۵۰ دارد مدارک خود را به رایزنی فرهنگی ایران در عراق یا رایزن علمی عراق در تهران بدهد تا در بخش اول یعنی بورسیه پذیرها قرار گیرد.
او ادامه داد: همچنین اگر دانشگاهی در ایران تمایل به پذیرش دانشجوی عراقی (شهریه پذیری) دارد و حائز رتبه بندی زیر یا بالای ۱۰۰۰ شانگهای، تایمز زیر ۱۰۰۰ و کیو اس زیر ۵۰۰ است و اسمش داخل لیست ۳۳ دانشگاه تائید شده نیست، مدارک خود را به ما یا رایزن علمی عراق در تهران تحویل بدهد تا وارد فهرست دانشگاه‌های بخش دوم مورد تائید یعنی شهریه پرداز شود.
اباذری افزود: اما بخش سوم شامل دانشگاه‌هایی که هیچ رنکینگ و رتبه بندی بین المللی ندارند (یا نخواسته‌اند یا نتوانسته‌اند رتبه بندی بگیرند) و تمایل دارند که دانشجوی عراقی بپذیرند؛ باید به رایزن علمی عراق در تهران مراجعه و فرم‌های لازم را پر کنند و بعد از تکمیل فرم‌ها براساس کمیته سیاستگذاری دانشگاه‌های وزارت علوم عراق، درباره پذیرش مدارک آنها تصمیم گیری خواهد شد.
وی تاکید کرد: توصیه ما این است که دانشگاه‌های بزرگ ایران که عمدا یا به هر دلیلی وارد رتبه بندی نشده‌اند، از این فرصت (بخش سوم) استفاده کنند.
او ادامه داد: هر سال این لیست‌ها بروزرسانی و اضافه خواهد شد و هر دانشگاهی تلاش کند می‌تواند خود را در لیست آن سال ارتقا دهد.
رایزن فرهنگی ایران در عراق گفت: این را هم باید اضافه کنم که دانشگاه‌های ایرانی که دانشجوی عراقی پذیرش کرده‌اند تا تاریخ ۰۱ / ۰۹ / ۲۰۲۲ (پایان سال تحصیلی جاری میلادی در عراق) مشکلی برای دانشجویان پذیرش شده قبلی خود نخواهند داشت و مدارک دانشجویان آنها معتبر خواهد بود (ضوابط جدید عطف بما سبق نمی‌شود).
او ادامه داد: واقعیت این است که این مساله، اساسا بین ایران و عراق نیست بلکه چنانچه پیشتر هم با عدد و رقم ذکر شد، ضابطه‌ای است که درباره همه کشورهای طرف تعاملات دانشگاهی با عراق اعمال شده است.
اباذری در پایان توضیحات خود تصریح کرد: رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، آمادگی ارائه مشاوره به دانشگاه‌های ایرانی را دارد و از مسئولان دانشگاهی خواهشمندیم تحت تاثیر شایعات و فضای ایجاد شده به وسیله توئیت‌های ناآگاهانه قرار نگیرند.
***
این روزها یک بار دیگر در ارتباط با روابط ایران و عراق و این بار بر سر تعاملات دانشگاهی، عده‌ای با موضع گیری‌های ناقص و بدون اطلاع از جزئیات شیپور را از سر گشاد آن نواختند و عده‌ای دیگر تلاش کردند از این موسیقی نامانوس در کنسرتی رسانه‌ای بهره بگیرند؛ عملیات روانی جدیدی که مورد سوء استفاده برخی شبکه‌های معاند قرار گرفت.
این در حالی است که بنا به گفته « أمجد حمید المظفر» رایزن فرهنگی عراق در ایران، حدود ۶۰ هزار دانشجوی عراقی اکنون در دانشگاه‌های ایران مشغول تحصیل هستند؛ رقمی بی سابقه که به گفته این مقام عراقی نتیجه تقویت و تحول روابط علمی و دانشگاهی دو کشور در دوره اخیر است.
المظفر این رقم را در نشست اخیر امضای یادداشت تفاهم بین سفارت جمهوری عراق در ایران با دانشگاه علوم پزشکی مازندارن در ساری اعلام کرد و افزود: بسیاری از دانشگاه‌های ایران در ردیف بهترین دانشگاه‌های دنیا هستند و عراق قطعا از این توانمندی علمی ایران استفاده خواهد کرد.
نظر شما