ریشی سوناک، متولد شهر ساوتهمپتون از یک خانواده مهاجر هندی است. او مدرک کارشناسی خود را در زمینه فلسفه، سیاست و اقتصاد از دانشگاه آکسفورد کسب کرد و برای ادامه تحصیل به دانشگاه استنفورد رفت؛ جایی با همسرش آکشاتا مورتی دختر یک میلیاردر هندی آشنا شد. سوناک و همسرش با داشتن دارایی بالغ بر ۷۳۰ میلیون پوند در ردیف دویست و بیستودومین افراد ثروتمند انگلیس قرار دارند.
سوناک در انتخابات عمومی سال ۲۰۱۵ به عنوان نماینده منطقه ریچموند (یورک) وارد پارلمان شد و در دولت ترزا می، به معاونت وزیر دولتهای محلی رسید. او در دوره صدارت «می» به سیاستهای وی وفادار بود اما هنگامی که نام بوریس جانسون برای تصدی رهبری حزب سر زبانها افتاد به اردوگاه او ملحق شد.
در عوض جانسون هم هنگامی که در سال ۲۰۱۹ به مقام نخست وزیر رسید، سوناک را به معاونت وزارت دارایی ارتقاء داد. یک سال بعد نیز نامبرده را پس از استعفای ساجد جاوید، به مقام وزیر دارایی منصوب کرد.
سوناک پس از معماری سیاستهای اقتصادی دولت در بحبوحه کرونا، به یک شهرت بالایی دست یافت. نامبرده با آغاز موج اول شیوع کرونا و اعلام قرنطینه از کارفرمایان خواست کارکنان خود را به مرخصی بفرستند و در عوض پرداخت ۸۰ درصد حقوق آنها تا سقف ۲۵۰۰ پوند را تقبل کرد. این طرح که سپتامبر پارسال (۲۰۲۱) به پایان رسید بالغ بر ۷۰ میلیارد پوند خرج روی دست دولت گذاشت.
اما محبوبیت سوناک بعد از آن، در دو مقطع کاهش یافت. هنگامی که مشخص شد او در مهمانیهای غیرقانونی دفتر نخست وزیری حضور داشت و بابت آن از سوی پلیس جریمه شد. همچنین آوریل گذشته که او لایحه بودجه دولت را با افزایش قابل توجه مالیاتها تنظیم کرد و این مساله محبوبیت حزب حاکم محافظهکار را بشدت کاهش داد.
هم زمان زمزمه استعفای نامرده از وزارت دارایی مطرح شد تا او در یک چرخش ناگهانی پشت نخست وزیر را، هنگامی محبوبیت او به پایینترین حد و فشارها برای کنارهگیری او از قدرت به اوج رسیده بود، خالی کرد.
سوناک پنجم ژوئیه، به فاصله کوتاهی پس از وزیر بهداشت وقت انگلیس استعفانامه خود را ارائه کرد و نوشت: ترک پست وزارتی در هر زمان امری جدی است. برای من کنارهگیری از سمت وزیر دارایی در حالی که جهان از پیامدهای اقتصادی همهگیری، جنگ در اوکراین و سایر چالشهای جدی رنج میبرد، تصمیمی است که به سادگی نگرفتم. با این حال، عموم مردم انتظار دارند که دولت به درستی، شایسته و جدی اداره شود. وی افزود: میدانم که این ممکن است آخرین شغل وزارتی من باشد، اما معتقدم که پایبندی به اصول و استانداردها ارزش مبارزه دارند و به همین دلیل استعفا میدهم.
زلزلهای که استعفای این زوج در کابینه به راه انداخت باعث شد تا سایر اعضای معترض کابینه نیز جرات پیدا کرده و از مقام خود کنارهگیری کنند. سرانجام بوریس جانسون هفتم ژوئیه رسما اعلام کرد که از مقام خود کنارهگیری میکند تا انتخابات برای تعیین رهبر جدید آغاز شود.
یک روز بعد (هشتم ژوئیه) سوناک نخستین کسی بود که رسما تمایل خود را برای شرکت در انتخابات اعلام کرد. او در کارزار تبلیغاتی خود وعده داده که مالیاتها را دوباره کاهش و به اوضاع اقتصادی سامان خواهد داد.
مخالفان سوناک، او را متهم میکنند که استعفای او، نمایشی سیاسی برای رسیدن به قدرت بود. اما نامبرده ادعا کرده که برای هدایت و عبور کشور از مشکلات اقتصادی برنامه دارد. او در پیام تبلیغاتی خود گفته است: وقتی تورم را مهار کردیم، مالیاتها را کاهش خواهیم داد. به گفته سوناک کاهش مالیاتها یک مساله قطعی است نه «اگر»
لرد لامونت وزیر دارایی اسبق انگلیس و نماینده ویژه دولت در امور تجارت با ایران هم معتقد است که سوناک شجاعت اتخاذ "تصمیمات سخت" را برای مقابله با وضعیت اقتصادی "بسیار جدی" دارد.
او در گفتوگویی بیان داشت: « گذر از طوفان به درجه بالایی از شایستگی نیاز دارد که با شجاعت گرفتن تصمیمات واقعاً سخت همراه است. مردم این را بهتر از بسیاری از سیاستمداران درک می کنند.» لامونت افزود: «کاهشهای مالیاتی که با کم شدن مخارج همسو نباشد، نتیجهای ندارد. همانطور که ریشی سوناک نیز معتقد است، فشار مالیاتی باید کاهش یابد، اما تنها زمانی که بودجه عمومی اجازه دهد.»
این مقام انگلیسی بر همین اساس گفت: ریشی سوناک مهارت، عزم و ایدههایی دارد که ما را از این دوره دشوار به دوران پررونقتری ببرد.
انتخابات برای تعیین رهبر جدید حزب محافظهکار از چهارشنبه آغاز شده است. در جریان دو دور رایگیری به عمل آمده، سه نفر از اعضای کلیدی حزب محافظهکار حذف شدهاند. ریشی سوناک در هر دو رایگیری موفق شد تا بیشترین آراء را به نسبت سایر رقبا کسب کند. او در رایگیری روز چهارشنبه ۸۸ رای و روز پنجشنبه ۱۰۱ رای کسب کرد.
طبق رویه حزب محافظهکار، انتخابات در دو مرحله انجام میشود. نخست نامزدها برای کسب تائید نمایندگان حزب رقابت می کنند. بر همین اساس چندین دور رای گیری انجام میشود تا زمانی که تنها دو نفر باقی بمانند. سپس نام آنها برابر ۱۸۰ هزار عضو عمومی حزب محافظهکار قرار می گیرد تا رهبر جدید را انتخاب کنند.
انتظار میرود تا پیش از آغاز تعطیلات تابستانی پارلمان (۲۱ ژوئیه) دو نامزد نهایی حزب محافظهکار مشخص شوند تا انتخاب رهبر جدید به رای اعضای عمومی گذاشته شود.
هرچند بنظر می رسد که سوناک در میان همکاران خود از محبوبیت بالایی برخوردار است اما در نظرسنجی های صورت گرفته، پنی موردانت وزیر دفاع دولت ترزا می شانس بیشتری برای پیروزی در انتخابات دارد.
بر اساس نظرسنجی موسسه یوگاو (YouGov) که روز چهارشنبه صورت گرفت خانم موردانت ۲۷ درصد آراء و ریشی سوناک ۱۳ درصد آراء را بلحاظ محبوبیت کسب کردهاند. در این نظر سنجی، پیشبینی مثبتی از احتمال پیروزی سوناک ارائه نشده و او فقط در برابر جرمی هانت که روز چهارشنبه از دور رقابتها حذف شد، شانس بالاتری دارد.
ناظران و عموم رسانهها در انگلیس یکی از ویژگیهای انتخابات اخیر را غیرقابل پیشبینی بودن آن توصیف میکنند. برخی ریشی سوناک و پنی موردانت را دو چهره کلیدی انتخابات میدانند و تعدادی از تحلیلگران هم شانس صعود لیز تراس وزیر امور خارجه به مرحله نهایی رایگیری را بیشتر از سوناک تلقی میکنند.
به هر روی انتظار میرود که نخست وزیر جدید انگلیس ۱۴ شهریور معرفی شود.
نظر شما