به گزارش روز یکشنبه ایرنا، رئیس سابق مجلس فدرال آلمان در سخنانی با ادعای تهدید هسته‌ای روسیه علیه اروپا و غرب، خواستار کمک مالی برلین به زرادخانه هسته‌ای فرانسه شد و اعلام کرد: ما به بازدارندگی هسته‌ای در سطح اروپا نیاز داریم.
ولفگانگ شویبله در گفت‌وگو با روزنامه آلمانی «ولت‌ام‌زونتاگ»، گفته است: به نفع ما آلمانی‌هاست که در ازای بازدارندگی هسته‌ای مشترک، به نیروی هسته‌ای فرانسه کمک مالی کنیم.
وزیر دارایی پیشین آلمان تصریح کرد: فرانسه و آلمان به عنوان دو کشور همسایه و دیگر شرکای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) باید به صورت مشترک درباره بازدارندگی هسته‌ای تصمیم بگیرند.
پیشینه خبر
در طول جنگ سرد، عامل هسته‌ای ساختار و زیربنای روابط بین المللی را تشکیل داد. این اساس راهبرد اصلی نظامی جهان غرب بود و همه کارکردهای دفاعی را تعیین می کرد. در این دوره سلاح‌های هسته‌ای هم به‌عنوان نشانه‌های برتر قدرت سیاسی و هم به‌عنوان ابزار نظامی ضروری تلقی می‌شدند. اما فروپاشی پیمان ورشو و پس از آن اتحاد جماهیر شوروی، چشم انداز جغرافیای سیاسی را به طور اساسی تغییر داد و در نتیجه، درک جهان از انرژی هسته ای متفاوت شد.
در دوره جدید، نبود تهدید بزرگ، کارکرد نظامی سلاح هسته ای را زیرسوال برد چرا که دیگر پاسخگوی مواجهه با چالش های دوره جدید دوران پس از جنگ سرد نبود. کاهش اهمیت نظامی از وزن سیاسی این سلاح مخرب و کشتار جمعی کاست تا جایی که دیگر کمتر کشوری با جایگاه هسته‌ای خود در دنیا شناخته می‌شد. با اینحال قدرت‌های هسته‌ای جهان کمابیش بدون تاکید بر این قدرت، حق برخورداری از این سلاح را برای خود محفوظ داشتند اما به بهانه‌های مختلف با مشروعیت‌زدایی از سلاح هسته‌ای کشورهای دیگر را به خلع سلاح هسته‌ای و تسلیم آن فراخواندند و یا فعالانه در مسیر دستیابی دیگر کشورها به فناوری هسته‌ای حتی جنبه صلح آمیز آن به بهانه های واهی مانع‌تراشی کردند.
اهمیت موضوع
در همین راستا، اوکراین در سال ۱۹۹۴ سلاح هسته ای خود را که از اتحاد جماهیر شوروی به ارث برده بود، در ازای تضمین‌های امنیتی آمریکا، انگلیس و روسیه تسلیم کرد. اما زمان نشان داد که این تضمین‌ها قابل اتکا نیستند.
ولادیمیر پوتین روز پنجشنبه ۲۴ فوریه (۵ اسفند ۱۴۰۰) عملیات نظامی که آن را «عملیات ویژه» خواند، علیه اوکراین آغاز کرد و به این ترتیب روابط پرتنش چندساله مسکو - کی‌یف به رویارویی نظامی تغییر وضعیت داد. تنها سه روز بعد از آغاز آنچه کشورهای غربی «تهاجم نظامی» به خاک اوکراین خواندند، پوتین با استناد به «بیانیه‌های تهاجمی» رهبران ناتو و در واکنش به اعمال تحریم‌های سنگین غرب علیه مسکو، به نیروهای بازدارنده هسته‌ای این کشور دستور داد تا در حالت آماده‌باش قرار گیرند.
ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو، این تصمیم را «لفاظی خطرناک و رفتاری غیرمسئولانه» خواند که «به وخامت اوضاع می‌افزاید».
از آنجا که اوکراین عضو ناتو نیست، زیر پوشش چتر بازدارندگی هسته‌ای آمریکا قرار نمی‌گیرد. این در حالی است که منابع غربی، احتمال استفاده مسکو از سلاح هسته‌ای را در جنگی که پنجمین ماه خود را می‌گذراند، رد نمی کنند.
از سوی دیگر برخی از کشورهای اروپایی با توانمندی هسته ای همانند آلمان از مدت ها پیش این صنعت را کمابیش رها و یا حتی برنامه‌هایی برای تعطیلی برخی نیروگاه‌های قدیمی را تعریف کرده بودند. البته برخی دیگر از کشورهای اروپایی همانند فرانسه همواره بخشی از انرژی برق خود را از نیروگاه‌های هسته ای تامین کرده اند و همین امر سبب شده تا فناوری به روزتری در اختیار داشته باشد. همچنان که این کشور سال گذشته اعلام کرد با خرید چهار فروند زیردریایی هسته ای به ارزش میلیاردها یورو و جایگزین کردن زیردریایی‌های قدیمی، ناوگان نیروی دریایی خود را به‌روز می‌کند.
بطور کلی جنگ اوکراین مساله بازدارندگی هسته‌ای را در سطح جهان دوباره مطرح و به رهبران کشورها یادآوری کرد که کاهش خطر باید در دستور کار برنامه‌های جهانی قرار گیرد. اما سرمایه‌گذاری مجدد در زمینه بازدارندگی هسته‌ای از سال ۲۰۲۰ آغاز شده بود. در این سال هزینه‌های تسلیحاتی جهان به یک هزار و ۸۳۰ میلیارد دلار رسید و جزئیات آن نشان می دهد که فراتر از سلاح‌های متعارف، این حوزه بازدارندگی هسته‌ای است که سرمایه‌های کلان و تازه‌ای را جذب کرده است.
برخی از کشورهای اروپایی و آمریکا برخوردار از سلاح هسته‌ای همچنان تلاش سایر کشورها برای دستیابی به فناوری هسته‌ای را توجیه افزایش سرمایه‌گذاری خود در بخش بازدارندگی هسته‌ای معرفی می‌کنند.
دولت آمریکا در حال تمدید بودجه خود برای بازدارندگی هسته ای است و انگلیس اظهارات متعددی در مورد افزایش سقف ذخیره سازی کلاهک های هسته ای خود ارائه کرده است. برای فرانسه، نیروی هسته ای ضامن حاکمیت این کشور معرفی می‌شود.
ارزیابی
با وجود تلاش‌های انگلیس و فرانسه برای معرفی خود به عنوان چتر بازدارندگی هسته‌ای اروپا، همچنان ناتو از طریق اتحاد هسته‌ای در مسئولیت مشترک با ۲۱ کشور عضو اتحادیه اروپا، سنگر دفاع جمعی اروپا محسوب می‌شود. با این حال کشورهای اروپا با درک خطر افزایش وابستگی به آمریکا همچنان تلاش می‌کنند تا راهبرد بازدارندگی اروپایی مستقل از ناتو را برای خود تعریف کنند که پیشنهاد اخیر رئیس سابق مجلس فدرال آلمان در کمک به افزایش قدرت بازدارندگی هسته ای فرانسه ذیل این تلاش قابل تعریف و درک می‌شود.
دلیل تلاش‌های اروپا برای تقویت قدرت هسته‌ای هر چه باشد نپذیرفتن همین دلایل برای کشورهای دیگر همانند ایران بیش از گذشته سیاست یک بام و دو هوای غرب را در مواجهه با مسائلی یکسان به نمایش می‌گذارد. تجربه هشت سال جنگ تحمیلی در کنار افزایش تهدیدهای منطقه ای، تهدید مداوم از جانب قدرت های بزرگ و نیز نحوه موضع گیری آنان در قبال موجودیت نظام جمهوری اسلامی، نیاز ایران به نیروی بازدارندگی نظامی و دفاعی توانمند را توجیه و حتی قابل دفاع می‌کند.
در حال حاضر ۱۲ هزار و ۷۰۵ کلاهک هسته‌ای شناخته شده در جهان وجود دارد و رژیم صهیونیستی با تهدیدی آشکار علیه جمهوری اسلامی ایران ۹۰ کلاهک در اختیار دارد. تهران که بارها تاکید کرده قصدی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای ندارد امروز در حالی با مانع‌تراشی غرب در فعالیت های هسته ای در حوزه فناوری و انرژی مواجه است که فعالیت های هسته ای صلح آمیز خود را به طور کامل زیر نظارت و اطلاع آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار داده است.
نظر شما