به گزارش خبرنگار حوزه سلامت ایرنا، فرآیند درمان بیماری علاوه بر رنج فراوان هزینه و آشفتگی فرد و خانواده را نیز به همراه دارد که در این مسیر ارتقا و تجهیز آزمایشگاه ها می تواند باعث بهبود کیفیت تشخیص و در نتیجه تسریع روند بهبود بیماری و پیشگیری از به وجود آمدن اپیدمی ها و ارتقا سطح کیفیت نظام سلامت کشور شود.
اکنون حدود ۶ هزار آزمایشگاه تشخیص پزشکی در کشور در حال فعالیت هستند که از این تعداد ۳۳۰۰ آزمایشگاه خصوصی است.
آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی به عنوان مهمترین مراکز علمی شناسایی و رصد وضعیت داخلی بدن از جمله، شاخص های مختلف خون، وجود یا عدم وجود برخی بیماری ها و غیره نقش مهمی در رصد و پایش سلامت هر فردی را بر عهده دارند و پزشکان به استناد انجام چنین آزمایشاتی می توانند نسبت به درمان بهتر و موثر تر بیماران اقدام کنند. البته تنها نمی توانیم به درمان بیماری اشاره کنیم که بسیاری از پیشگیری ها با تشخیص درست قابل انجام است.
با این حال حتما شما هم به پزشکانی برخورد کرده اید که اصرار دارند، آزمایش خود را در آزمایشگاه خاصی انجام دهید، چرا که سیستم آزمایشگاهی در تمام آزمایشگاه های کشور یکسان نیست. این پزشکان برای تشخیص بیماری نمی توانند به هر آزمایشگاهی اعتماد کنند چرا که ممکن است با کوچکترین خطا مسیر درمان شما منحرف شود. پس دقت و کامل بودن گزارش آزمایشگاه، برای تشخیص دقیق و تصمیم گیری در مورد بهترین برنامه درمانی بیمار بسیار مهم است و بعد از آن سایر اعضای تیم مراقبتی بیمار باید همکاری کنند تا یک استراتژی درمانی مناسب آماده گردد. بسیاری از ویروس ها و اپیدمی ها با تشخیص درست پیشگیری شده اند.
اینکه تشخیص درست چقدر می تواند سلامت فرد و حتی جامعه را تضمین کند را دکتر محمود یعقوبی متخصص علوم آزمایشگاهی به خبرنگار ایرنا گفت: در گذشته علائم بالینی بیمار تنها ابزار کمک به پزشک برای تشخیص بیماری بود هر چقدر زمان گذشت، آزمایشگاه، رادیولوژی و غیره توانستند برای تشخیص درست بیماری به کمک پزشک بیایند. در حال حاضر بسیاری از بیماری ها، توسط آزمایش های مولکولی قابل تشخیص هستند.
وی ادامه داد: در آزمایش ها، ژنتیک نقش بسیار مهمی ایفا کرده است و ما می توانیم تشخیص دهیم که فرد آیا مبتلا به سرطان خواهد شد یا نه؟ با بیماری های خاص درگیر خواهد شد یا نه؟ این پیشگیری ها بسیار مهمتر از درمان خواهد بود و برای کل جامعه همچنین سبک زندگی فرد و حوزه سلامت بسیار قابل اهمیت است. چرا که به لذت بیشتر از زندگی ختم خواهد شد.
سهم مرگ ومیر خطاهای آزمایشگاهی در ایران
یعقوبی به خطای تشخیصی در آزمایشگاه ها اشاره کرد و اظهارداشت: نمی توانیم بگوییم خطای تشخیصی وجود ندارد، این موضوع به دقت و حساسیت دستگاه، کیت های تشخیصی و شرایط روانی پرسنل بستگی دارد. اما اگر بخواهیم درصدی برای خطای تشخیصی در آزمایشگاه اعلام کنیم، ۲ درصد خطا مجاز است.
می توانیم بگوییم خطای تشخیصی وجود ندارد، این موضوع به دقت و حساسیت دستگاه، کیت های تشخیصی و شرایط روانی پرسنل بستگی دارد و میزان خطای مجاز آزمایشگاهی ۲ درصد است
رئیس آزمایشگاه آرامش با اشاره به اینکه در کشور ما به دلیل تحریم کیت های آزمایشگاهی، ممکن است این درصد بیشتر و تا ۱۰ درصد هم افزایش پیدا کند، گفت: خطای رندوم ماهیت کار آزمایشگاه محسوب می شود.
یعقوبی از تفاوت کیفیت جوابدهی در روش دستی و تمام اتوماتیک صحبت کرد و افزود: در آزمایشگاه های بزرگ روش های دستی منسوخ شده است، چرا که به جواب این آزمایش ها اعتماد زیادی نداریم و اگر بخواهیم تشخیص درستی بدهیم با دستگاه های اتوماتیک قطعا به جواب بهتری خواهیم رسید.
غلامرضا رعیتی متخصص علوم آزمایشگاهی نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: اگر بگوییم تشخیص درست از ۹۵ درصد بیماری ها جلوگیری خواهد کرد و مسیر درمان را سهل می کند بیراه نگفته ایم. متاسفانه بسیاری اینطور فکر می کنند که تشخیص های آزمایشگاهی برای سهولت درمان است در حالی که تشخیص آزمایشگاه ها می توانند از بیماری ها جلوگیری کند. مثلا در بحث غربالگری ما می توانیم به بیماری هایی که نوزاد در آینده دچار آن خواهد شد تمرکز کنیم و پزشک برای آن برنامه ریزی و پیشگیری داشته باشد.
وی ادامه می دهد: بیشتر خطاهای آزمایشگاهی شامل سه دسته ی قبل از ورود، هنگام انجام و بعد از انجام می شود. می توانیم بگوییم در دسته اول یعنی قبل از ورود خطای بیشتری رخ می دهد. مثلا می گوییم ۱۲ ساعت ناشتایی داشته باشید ولی فرد، انجام نمی دهد و این موضوع در جواب آزمایش خطا ایجاد خواهد کرد.
تشخیص بیماری ۷۰ درصد مسیر درمان را بویژه در بیماریهای عفونی شامل می شود و این موضوع قدرت تشخیصی آزمایشگاه را می طلبد
دکتر مسعود مردانی متخصص بیماری های عفونی نیز در این رابطه به خبرنگار ایرنا می گوید: روزانه بین ۶۰ تا ۷۰ بیمار را ویزیت می کنم و باید به جرات بگویم تشخیص بیماری ۷۰ درصد مسیر درمان را به خصوص در بیماری های عفونی شامل می شود و این موضوع قدرت تشخیصی آزمایشگاه را می طلبد. به همین دلیل اصرار داریم بر روی فرایند تشخیص نظارت زیادی انجام شود. چرا که ممکن است تشخیص اشتباه، حتی پزشک را هم به اشتباه بیندازد.
وی تصریح می کند: هر چند ممکن است اشتباهاتی صورت بگیرد اما این اشتباهات نباید تکرار شود. دستگاه های تمام اتوماتیک و پیشرفته در درمان بیماری ها بسیار مهم هستند. در صورتی که تجهیزات به روز شود و تکنولوژی های نوین تولید شده در دنیا وارد کشور شود، کیفیت خدمات بهبود و افزایش می یابد.
نظر شما