شیر مصنوعی در راه است/ صنعت لبنیات متحول می‌شود

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از تارنمای ساینس‌الرت ، صنعت جهانی لبنیات در حال تغییر است. یکی از تغییرات ایجاد رقابت از سوی جایگزین‌های غذایی است که از منبع دامی تولید نمی‌شوند و از جمله آنها چالشی از سوی شیر مصنوعی است.

تولید شیر مصنوعی نیازی به گاو یا سایر دام‌ها ندارد و در عین حال می‌تواند همان ترکیب بیوشیمیایی شیر دامی را داشته باشد اما با استفاده از یک تکنیک نوظهور بیوتکنولوژی موسوم به «تخمیر دقیق» (precision fermentation) تولید می‌شود.

بیش از ۸۰ درصد از جمعیت جهان به طور منظم محصولات لبنی مصرف می‌کنند و درخواست‌های فزآینده‌ای برای فراتر رفتن از سامانه‌های غذایی مبتنی بر دامداری به سمت اشکال‌ پایدارتر تولید غذا مطرح شده است. شیر مصنوعی می‌تواند پاسخگوی تقاضای شیر مصرفی بدون نگرانی از انتشار گاز متان (حاصل از دامداری) یا حقوق حیوانات باشد اما برای تبدیل شیر مصنوعی به یک جایگزین پایدار برای شیرهای دامی باید بر چالش‌ها و نقایص زیادی غلبه کرد.

بر خلاف گوشت مصنوعی که دشواری زیادی برای رقابت با پیچیدگی‌های گوشت دامی دارد، گفته می‌شود که شیر مصنوعی همان طعم و شکل شیر طبیعی دامی را دارد. شیر مصنوعی یک فانتزی علمی - تخیلی نیست بلکه در حال حاضر وجود دارد به عنوان مثال در کشور آمریکا شرکت پرفکت دی پروتئین‌های غیرحیوانی تولید شده از میکروفلورا (microflora) عرضه می‌کند که از آنها برای تولید بستنی، پودر پروتئین و شیر استفاده می‌شود.

در کشور استرالیا شرکت ادن برو در ایالت ویکتوریا مدتی است که شیر مصنوعی تولید می‌کند. این شرکت به طور فزآینده‌ مشتریانی را هدف قرار داده است که نگران تغییرات آب و هوایی و انتشار گاز متان از دامداری‌ها هستند. 

همچنین شرکت آل‌جی فودز در استرالیا در ماه جاری میلادی (آگوست) ۲۵ میلیون دلار (استرالیا) برای تسریع در تولید شیر مصنوعی اختصاص داد. این شرکت هدف گذاری کرده که تا هفت سال آینده شیر مصنوعی تولیدی آن ارزان‌تر از شیر گاو باشد.

اگر صنعت شیر مصنوعی بتواند به این کاهش قیمت برس ، در این صورت ظرفیت بالایی برای اختلال در صنعت لبنیات کنونی وجود خواهد داشت و می‌تواند بشریت را از کشاورزی و دامداری سنتی دور کرده و به سمت سامانه‌های غذایی به شدت متفاوتی سوق بدهد.

 یک گزارش که در سال ۲۰۱۹ درباره آینده صنعت لبنیات منتشر شد، پیش بینی کرد که تا سال ۲۰۳۰ صنعت «تخمیر دقیق» در آمریکا دست‌کم ۷۰۰ هزار شغل ایجاد خواهد کرد.

در حال حاضر تولید شیر متعارف دامی در جنوب جهانی بیش از شمال جهانی است که علت آن تا حد زیادی رشد سریع در سراسر آسیا است، به طور حتم می‌توان گفت که صنعت سنتی و متعارف لبنیات به این زودی‌ها ناپدید نمی شود و البته باید خاطرنشان کرد که هرگونه شیر مصنوعی یک راه حل جادویی برای مشکلات محیط زیستی جهان نیست. هر چند این فناوری ظرفیت بالایی برای بهبود وضعیت محیط زیست دارد اما چالش‌ها و معایبی هم دارد.