وقوع فاجعه زیست‌محیطی به دنبال نابودی جنگل‌ها

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از وبگاه گاردیَن (Guardian)، دانشمندان درخصوص تأثیر جهانی انقراض درختان، هشدار می‌دهند. آن‌ها در مقاله‌ای، عواقب جدی تداوم نابودی گسترده درختان را برای انسان‌ها، حیات وحش و زیست‌بوم سیاره ما بیان کردند. مالین ریوِرز (Malin Rivers) رئیس حافظت بین‌المللی از باغ‌های گیاه‌شناسی اظهار می‌کند: سال گذشته گزارشی درباره وضعیت درختان در جهان منتشر کردیم که نشان می‌داد حداقل ۱۷ هزار و ۵۰۰ گونه درخت، حدود یک‌سوم از ۶۰ هزار گونه درختی که در جهان وجود دارد، در معرض انقراض قرار دارند. اکنون ما قصد داریم این مسئله را روشن کنیم که چرا انقراض این تعداد از گونه‌های درختان اهمیت دارد.

آن‌ها هشدار می‌دهند در صورتی که اکنون وارد عمل نشویم، انقراض درختان بر انسان‌ها، اقتصاد و معیشت تأثیر خواهد گذاشت و از نظر زیست‌محیطی تأثیری فاجعه‌بار برای سیاره ما به دنبال خواهد داشت.

هشدار اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت 

۴۵ دانشمند از بیش از ۲۰ کشور دنیا از جمله انگلیس، آمریکا، هند و هائیتی، از هشدار مشترک اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت و مؤسسه حفاظت بین‌المللی از باغ‌های گیاه‌شناسی حمایت کردند و بیش از ۳۰ سازمان از جمله باغ‌های گیاه‌شناسی و دانشگاه‌ها این هشدار را امضا کردند و خواستار اقدام در این زمینه شدند.

بر اساس این مقاله، جنگل‌های جهان ۱.۳ میلیارد دلار به اقتصاد جهانی کمک می‌کنند. الوار باارزش ترین کالا است اما محصولات غیرچوبی مانند میوه، آجیل و دارو در تجارت جهانی ۸۸ میلیارد دلار ایجاد می‌کنند. ۵۳ درصد میوه‌هایی که در جهان به مصرف می‌رسند، از درختان به‌ دست می‌آیند.

بیش از ۱.۶ میلیارد نفر در جهان، در ۵ کیلومتری جنگل زندگی می‌کنند و برای شغل و کسب درآمد به آن متکی هستند. در کشورهای در حال توسعه، جنگل‌ها تا ۲۵ درصد درآمد خانوار را تأمین می‌کنند.

برخی از مردم در جنگل‌ها زندگی می‌کنند و امرار معاش، غذا، سرپناه و داروی آن‌ها از آن تأمین می‌شود. بسیاری از مردم از جنگل‌ها کسب درآمد می‌کنند؛ به این صورت که آنچه را از جنگل‌ها جمع‌آوری کرده‌اند یا محصولاتی را که با آنچه در جنگل وجود دارد ساخته‌اند، می‌فروشند. نابودی درختان به صورت مستقیم بر همه این افراد تأثیر خواهد گذاشت.

بسیاری از درختان معنای معنوی یا فرهنگی خاصی نیز دارند؛ وقتی چنین درختانی از بین می‌روند، میراث فرهنگی نیز به همراه آن‌ها از دست می‌رود؛ درختان خون اژدها در یمن، یا بائوباب‌ها در ماداگاسکار از این جمله‌اند.

انقراض گسترده گونه‌های درختی منجر به تلفات عمده تنوع زیستی می‌شود. درختان زیستگاه نیمی از گونه‌های جانوری و گیاهی جهان هستند. جنگل‌ها حدود ۷۵ درصد گونه‌های پرندگان، ۶۸ درصد گونه‌های پستانداران و ۱۰ میلیون گونه بی‌مهرگان را در خود جای داده‌اند. تعداد گونه‌هایی که حیاتشان به جنگل وابسته است، از سال ۱۹۷۰ میلادی (۱۹۴۸) تاکنون حدود ۵۳ درصد کاهش یافته‌ است. بنا به گفته ریورز، علت اصلی انقراض پستانداران یا پرندگان از دست‌دادن زیستگاه است و از دست‌ دادن زیستگاه اغلب به معنی از دست‌دادن درختان است.

حتی انقراض یک گونه درختی تغییر شایان توجهی در یک زیست‌بوم ایجاد می‌کند و مانند یک دومینو عمل می‌کند و بر سایر گونه‌ها تأثیر می‌گذارد؛ مثلاً وقتی درختان اکالیپتوس و دیپتروکارپ از بین می‌روند، جنگل‌ها بیشتر در معرض خطر آتش‌سوزی، آفات و بیماری قرار می‌گیرند.

جنگل‌ها تامین‌کننده ۵۰ درصد ذخیره کربن جهان 

جنگل‌ها ۵۰ درصد ذخیره کربن جهان را تأمین می‌کنند؛ بنابراین انقراض بیشتر درختان، ما را برای مبارزه با تغییر اقلیم ناتوان‌تر می‌کند.

ریورز اظهار کرد: نکته جدید این مقاله تأکید بر اهمیت تنوع درختان است. ما نشان می‌دهیم که جنگل‌های متنوع، کربن بیشتری نسبت به جنگل‌های تک‌کشت‌ ذخیره می‌کنند و این برای بسیاری از عملکردهای زیست‌محیطی اهمیت دارد و در کنار جذب کربن، بر ایجاد زیستگاه برای حیوانات، تثبیت خاک، انعطاف‌پذیری در برابر آفات و بیماری‌ها، انعطاف‌پذیری در برابر طوفان‌ها و آب‌وهوای نامساعد تأثیر می‌گذارند. با از دست‌دادن تنوع درختی، تنوع همه موجودات از جمله پرندگان، حیوانات، قارچ‌ها، میکروارگانیسم‌ها و حشرات نیز از بین خواهد رفت.