هوش مصنوعی اثرات جانبی نامطلوب داروها را محاسبه می‌کند

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از وبگاه سای‌تِک‌دِیلی (SciTechDaily)، هوش مصنوعی به شناسایی افرادی که مستعد دچارشدن به عوارض جانبی داروهای ضدافسردگی، آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای مثانه هستند، کمک می‌کند.

یک تیم پژوهشی به سرپرستی دانشگاه اکسِتِر و دانشکده پزشکی کِنت و مِدوِی در انگلیس تحقیقاتشان را بر روی یک ابزار جدید انجام دادند تا تعیین کنند کدام داروها اثرات آنتی‌کولینرژیک نامطلوبی بر بدن و مغز دارند. بسیاری از داروهای تجویزی و بدون نسخه که با مهار انتقال‌دهنده عصبی اَسِتیل‌کُلین (acetylcholine) بر مغز اثر می‌گذارند، ممکن است منجر به اثرات آنتی‌کولینرژیک نامطلوب شوند.

داروهای متعددی از جمله برخی از داروهای مثانه، داروهای ضدافسردگی، داروهای معده و داروهای بیماری پارکینسون درجاتی از تأثیر آنتی‌کولینرژیک دارند. معمولاً افراد مسن این داروها را مصرف می‌کنند.

اثرات نامطلوب آنتی‌کولینرژیک شامل ناآگاهی از موقعیت، تاری دید، سرگیجه، زمین‌خوردن و کاهش عملکرد مغز هستند. اثرات داروهای آنتی‌کولینرژیک احتمالاً بیشتر باعث سقوط افراد می‌شود و ممکن است خطر مرگ را افزایش دهد. استفاده طولانی‌مدت از آن‌ها نیز خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهد.

اکنون پژوهشگران ابزاری ساخته‌اند که با استفاده از هوش مصنوعی اثرات نامطلوب داروها را محاسبه می‌کند. آن‌ها ابزار بین‌المللی بار شناختی آنتی‌کولینرژیک

(International Anticholinergic Cognitive Burden Tool) را طراحی کردند. این ابزار یک ابزار آنلاین (برخط) است که از تجزیه‌وتحلیل ساختار شیمیایی و پردازش زبان طبیعی برای شناسایی داروهایی که دارای اثر آنتی‌کولینرژیک هستند، استفاده می‌کند.

این اولین ابزاری است که از فناوری یادگیری ماشین برای ایجاد یک ابزار به‌روزشده خودکار استفاده می‌کند که از طریق یک پورتال وب‌سایت دسترسی‌پذیر است. بار آنتی‌کولینرژیک از طریق امتیازدهی براساس عوارض جانبی مستند و مطابقت نزدیک با ساختار شیمیایی داروی مورد نظر برای نسخه محاسبه می‌شود، که منجر به سیستم امتیازدهی دقیق‌تر و به‌روزتری در مقایسه با روش‌های قبلی می‌شود.

در نهایت، این ابزار پس از بررسی بیشتر و مدل‌سازی با استفاده از داده‌های واقعی بیمار می‌تواند به کاهش خطرات ناشی از داروهای رایج کمک کند.

پروفسور کریس فاکس (Chris Fox)، از دانشمندان دانشگاه اکستر بیان کرد: استفاده از داروهای با اثرات آنتی‌کولینرژیک ممکن است اثرات مضر چشمگیری داشته باشد؛ مثلاً زمین‌خوردن و گیجی که قابل اجتناب است.

باید فوراً عوارض جانبی مضر را کاهش دهیم؛ زیرا ممکن است به بستری‌شدن و مرگ بینجامد. این ابزار جدید راه امیدوارکننده‌ای را به سمت یک روش پزشکی شخصی‌سازی‌شده‌تر فراهم می‌کند تا اطمینان حاصل شود که فرد یک درمان مناسب، ایمن و مؤثر دریافت می‌کند و در عین حال از اثرات آنتی‌کولینرژیک ناخواسته جلوگیری می‌شود.