به گزارش خبرنگار معارف ایرنا حسن بیتمز در پنجمین وبینار سی و ششمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی گفت: ما سازمان همکاری اسلامی داریم اما هیچ همکاری در میان برخی از کشورهای اسلامی نمی‌بینیم، بانک توسعه اسلامی وجود دارد اما برنامه مدون و مشترک برای توسعه وجود ندارد، در نتیجه کشورهای اسلامی مجبور به پرداخت سودهای کلان می‌شوند.
وی افزود: دید مشترک همه مسلمانان نسبت به حل و فصل این مشکلات، تأسیس اتحادیه اسلامی و اجرایی کردن آن است. در واقع اتحادیه اسلامی همکاری جامعی را در زمینه های سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی ۵۷ کشور اسلامی شامل می شود.
شاخه های فقهی مذاهب بومی سازی شود
حجت الاسلام عبدالرضا پورذهبی، نماینده ولی فقیه در استان کردستان به اولویت های مهم در مسیر تحقق وحدت اشاره کرد و اظهار داشت: برای تقویت وحدت و جلوگیری از تفرقه به نظر می رسد اولویت اول، تمرکز و تقویت مذاهب اهل سنت در کشور است. در کشور مذاهب فقهی، حنفی و شافعی فعالیت هایی را دارند و اگر هر کسی بر مبنای مذهب و افکار و فقه خود، تربیت و تقویت شود، بخشی از مشکلات جهان اسلام از بین می رود. به عنوان نمونه در کردستان در زمینه تربیت فقه شافعی قدری مشکلات دیده می شود که می توان با تقویت مدارس و تربیت افراد تحصیلکرده و طلاب به نتایج بهتری دست یافت.
وی در ادامه با بیان اینکه هر چقدر علم، تضعیف شده، متقابلا تحجر و جهل غلبه پیدا کرده است، افزود: رهبر معظم برای مقابله با داعش، تمرکز بر پژوهش و علم را توصیه فرموده اند. بنابراین گام اول، تقویت مدارس و تربیت طلاب علوم دینی و از طرفی هم دانشگاه است که دانش آموختگان بتوانند با تسلطی که پیدا می کنند، جامعه را روبه تعالی و ترقی به پیش ببرند. این کار در کردستان در حال انجام است و تصمیم گرفته شده حوزه هایی که کم رونق شده اند، رونق بگیرند و با تمرکز بر فقه و عقاید خود تحصیل کنند. این امر برای جلوگیری از تفرقه و تفرقه افکنی و پیشبرد اهداف و انسجام اسلامی ضروری است. نکته دوم این است که هر مکتب فقهی و اعتقادی باید بر آرا و نظریات خود تکیه داشته باشد؛ حنفیان بر حنفی، شافعی بر شافعی و جعفری هم بر جعفری. یعنی باید تبادل نظر شده و ارتقا و رشد علمی صورت گیرد.
پورذهبی از ضرورت بومی سازی بر اساس اقلیم هر کشور سخن گفت و ادامه داد: نیاز است به تعلیم و آموزش فقه شافعی در غرب کشور توجه شود. این در حالی است که علمای طراز اول یکی پس از دیگری یا از دنیا می روند و یا اینکه به سن کهولت رسیده اند که شاید بهره وری آموزش فقه را کم کرده باشد. وقتی قطب شافعی می تواند در منطقه ای مثل کردستان مورد توجه قرار گیرد، ما نباید از این مسئله غفلت بکنیم و لذا باید این مکاتب تقویت شوند و همان شکل هم به دنیا عرضه شوند. البته تبیین و نقد و نظر و مباحثه و گفت و گوی میان این مکاتب با یکدیگر، به رشد علمی و زمینه سازی برای وحدت بسیار کمک می کند.
وی با اشاره به اینکه باید شاخه های متعدد فقه را برای هر منطقه بومی سازی کرد، افزود: نکته مهم در این رویکردهای فرهنگی و متحد کننده، تمرکز بر نقاط مشترک است که در این زمینه برخی اقدامات مثبت هم صورت گرفته است. مثلاً تصوف و نگاه دراویش در کنار مباحث فقهی در غرب خیلی مورد توجه قرار دارد اما رویکرد مهم، توجه به اصول اصلی است که می تواند نقطه وحدت بین غرب، شمال، جنوب و شرق باشد. اما آیا ما می توانیم همان روشی که در شرق داریم، همان را در غرب کشور پیاده کنیم؟ در این روند باید آداب و رسوم و فرهنگ های مختلف را مورد توجه قرار داد.
۱۴ پیشنهاد وحدت‌بخش
محمد عزام مجیدی، اندیشمند سریلانکایی راهکارهایی را برای تثبیت و نهادینه ساختن وحدت و انسجام میان مذاهب اسلامی ارائه داد که عبارتند از:
۱ـ برگزاری گفت و گوهای علمی و منطقی میان علمای شیعه و سنی که دارای پایبندی به مبانی اسلامی بوده و از استقلال فکری برخوردار هستند. این گفت و گوها باید پیرامون اختلاف‌نظرهای فقهی، سیاسی، اقتصادی و ... انجام شود.
۲ـ برگزاری کنفرانس‌ها و همایش‌های گسترده با محوریت بررسی چگونگی برخورد با فرهنگ غربی. لازم است در این کنفرانس‌ها در خصوص راهکاری مناسب به منظور جلوگیری از به حاشیه رانده شدن نقش مدارس و دانشگاه‌های دینیِ فعال در زمینه وحدت، بحث و تبادل‌نظر صورت پذیرد.
۳ـ تأسیس و راه‌اندازی نهادها و مؤسسات دینی به منظور مقابله با مفاهیم دینیِ انحرافی و اعتقادات باطل و نیز جلوگیری از تحریف مفاهیم قرآن کریم و سنت نبوی شریف.
۴ـ راه‌اندازی مرکزی به منظور شناخت دقیق اهل بیت نبوت (علیهم السلام) و معرفی آنها به گونه‌ای که تمامی روزنه‌ها برای مخدوش ساختن چهره اهل بیت پیامبر اکرم (ص) مسدود شوند.
۵ـ گسترش فرهنگ انس با قرآن کریم و سنت پیامبر (ص) به جای غرق شدن جوانان در سرگرمی‌هایی نظیر فوتبال و ... .
۶ـ اهتمام به تزکیه نفس، اقامه نماز، خواندن دعا و توسل به اهل بیت (ع).
۷ـ دفاع از دین و فقه و پایبندی به اصول و ارزش‌های قرآن کریم و سنت نبوی شریف و مقابله با هرگونه اهانت و تعرض به أنبیا و ائمه معصومین (ع).
۸ـ باور داشتن سخنان و گفته‌های مؤمنان و اجتناب از متهم کردن دیگران به امور مختلف و نیز پایبندی به امر به معروف و نهی از منکر در جوامع اسلامی.
۹ـ استفاده از اصطلاحاتِ فرهنگی ـ اسلامی و امتناع از مشارکت در گردهمایی‌هایی که در آنها از اسلام و مسلمانان با بکارگیری اصطلاحات غیر مؤدبانه و غیر منطقی، سخن گفته می‌شود.
۱۰ـ احیای اعتماد به نفس در نزد جوانان جهان اسلام و مقابله با پدیده گرایش به غرب در این جوامع.
۱۱ـ از بین بردن خرافات و تطهیر فرهنگ مؤمنان از خرافات و دروغ‌پردازی.
۱۲ـ افزایش ارتباطات و مراودات میان حوزه‌های علمیه و نیز دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی در جوامع اسلامی.
۱۳ـ اهتمام به شناخت دشمن مشترک و مواجهه فکری و سیاسی با آن و رسوا کردن مزدورانِ مرتبط با کفّار جهانی در جهان اسلام.
۱۴ـ تبیین اقدامات أنبیا و معصومین (علیهم السلام) برای ایجاد وحدت اسلامی و معرفی الگوی وحدت به نسل جوان در جهان اسلام.
شش راهکار از سیره پیامبر برای وحدت
ملیحه سادات سیدرضا دولابی، رییس دانشکده اصول دین تهران نیز به بیان شش راهکار از سیره پیامبر در راستای ایجاد اتحاد پرداخت و گفت: راهکار اول مدارا با مخالفان تا رسیدن مردم به آگاهی لازم است؛ راهکار دوم نرمش و انعطاف پذیری، سوم پایبندی به عهد و پیمان ها، چهارم قاطعیت در امر حکومت برای ایجاد امنیت، پنجم دادگری و عدالت گستری و راهکار ششم دعوت مردم به گذشت است.
وی درباره راهکار دادگری گفت: پیامبر در اجرای عدالت موجبات تبعیضات حقوقی را از بین برد؛ به عنوان نمونه در جلد پنج «صحیح بخاری» آمده است که پیامبر شفاعت «اسامه بن زید» را درباره زنی که از قبیله بنی مقصود بود و مرتکب سرقت شده و جرم آن هم محرز گردیده بود، نپذیرفت و فرمود چه جای شفاعت است. مگر می توان حد و قانون خدا را بلااجرا گذاشت. به این ترتیب پیامبر در اجرای قانون، تبعیض را روا نمی دانست و می فرمود اقوام ملل پیشین دچار سقوط و انقراض شدند، زیرا در اجرای قانون، تبعیض روا می داشتند.
سید سعد احمد الاعرجی، روحانی شیعه عراقی گفت: وحدت اسلامی از رهگذر دو مسیر قابل تحقق است. مسیر اول، تحقق وحدت سیاسی به معنای جمعآوری ابزار قدرت است و محور دینی به عنوان دومین مسیر تحقق وحدت اسلامی است. تحقق این وحدت [وحدت دینی] از طریق تلاش مجدانه امت اسلامی ممکن و میسر خواهد بود. تحقق وحدت دینی باوجود وجود مذاهب مختلف در صفوف امت اسلامی نظیر حنبلی، شافعی، مالکی و حنفی قابل تحقق است و فقط کافی است که مذاهب مختلف امت اسلامی را به رسمیت بشناسیم و همکاری با آنها را مجاز بشماریم.
سید محمود کریم المیالی، پژوهشگر اسلامی و استاد دانشگاه عراق گفت: تفرقه دو دلیل دارد، دلیل اول، داخلی که همان نفس و مشکلاتی است که از طریق حسد و رقابت های منفی به وجود می آید و دلیل دوم، خارجی و تشویق امت اسلامی به پراکندگی است. یکی از بدترین انواع تفرقه افکنی توسط کشورهای متخاصم و به وسیله جذب گروهی از مسلمانان صورت می گیرد. به این صورت که کشورهای متخاصم گروهی از کشورهای اسلامی را جذب می کنند و اینگونه دو قطبی کردن گروه ها و کشورها صورت می گیرد و تفرقه از طریق قطب بندی بین المللی عمیق تر می شود. بنابراین ما باید برای ورود به درگیری های بین المللی اصول خاصی داشته باشیم و بر اساس آن حرکت کنیم، نه اینکه بر اساس اصول و منافع دیگران به پیش برویم.
شیخ غازی حنینه، رئیس جبهه العمل الاسلامی، ماموستا محمود ابن الخیاط، مدیر مدرسه علوم دینی امام شافعی سقز، مولوی احمد صارمی، مدرس مدرسه احمدیه تربت جام و حجت الاسلام سید هاشم موسوی، امام جمعه شیعیان کویته پاکستان از دیگر سخنرانان این وبینار بودند که به راهکارهای عملیاتی کردن وحدت در کشورهای اسلامی پرداختند.
نظر شما