به گزارش خبرنگار ایرنا ،تصویری که از عشایر در ذهن افراد جامعه وجود دارد، ایل‌های کوچ‌رو در مناطق غربی کشور است و کمتر کسی اطلاع دارد که مازندران هم از جمله استان هایی است که عشایر در آن ساکن و بنا به شرایط جوی و طبیعی در سال از نقطه ای به نقطه دیگر کوچ می کنند.
در حالی که مازندران یکی از استان‌های دارای جمعیت عشایری قابل توجه است و خانوارهای زیادی در این استان به سبک عشایر، زندگی خود را می‌گذرانند.
طبق آمارهای رسمی حدود ۷۰ درصد دام سبک و ۶۰ درصد دام سنگین مازندران در اختیار عشایر است. طی سال‌های اخیر فعالیت‌های متعددی برای حفظ جمعیت عشایر در مازندران انجام شده است.
عشایر مازندران به دلیل شرایط جوی پُربارانی و رطوبت همچون عشایر دیگر نقاط کشور نمی توانند در چادر زندگی کنند و آن ها با استفاده از امکانات متناسب منطقه از قبیل چوب و سنگ مبادرت به ساخت سکونتگاه‌های مختص این استان به نام "کِلین گاه" (دیوار سنگ خالی) ، "چینه" (خانه ساخه شده با سنگ و گِل ) و "لاردو" (خانه ساخته شده با ستون های چوبی و کاهگل )می کنند.
همچنین این اقلیم باعث شده تا مازندران رویشگاه انواع علوفه به میزان زیاد باشد و عشایر استان را بی نیاز از تامین علوفه از دیگر استان های کشور کرد و آنها مجبور به کوچ برون استانی نیستند و مسیر کوچ آنها از شهرستانی به شهرستانی دیگر در مازندران اتفاق می افتد.
نوع سکونتگاه و همچنین نوع کوچ عشایر مازندران باعث شده تا افرادی که بدین شکل در استان زندگی می کنند از نظر مرکز آمار کشور مورد تایید نباشند و این موضوع منجر به محرومیت آنها از خدمات دولتی شده بود.
در تعاریف هیات وزیران برای عشایر سه ویژگی داشتن ساختار قومی و قبیله ای ، اشتغال در زمینه دامداری و کوچ رو بودن لحاظ شده است و ثبت اطلاعات مربوطه در این زمینه باعث می شود تا هر فرد عشایری از خدمات و امکانات دولتی بهره مند شوند.
عشایر مازندران به دلیل تفاوت نوع سکونتگاه‌هایشان که در سیاه چادر زندگی نمی کنند و نیز کوچ درون شهرستانی و درون استانی که به عنوان پارامتر کوچ رو بودن تلقی نمی شد اطلاعات آنها در سامانه ثبت عشایر متعلق به مرکز آمار و اداره امور عشایری کشور بارگذاری نشده بود.
عدم پذیرش این بخش از جامعه مازندران به عنوان عشایر باعث شده بود تا از آنها طی سال‌ها از خدمات و امکانات دولتی در این خصوص بی بهره باشند. علاوه بر این مسوولان در صدر کشور با این ذهنیت که مازندران فاقد جمعیت عشایری است اعتباری را تخصیص نمی دادند یا اینکه مبالغ مورد نظر بسیار ناچیز بود که جوابگوی انجام اقدامات نبود.
به طوری که در سال ۱۳۹۹ اعتبار ۲۵ میلیارد ریالی برای عشایر مازندران تخصیص داده شد در حالی که برای ارائه خدمات در قالب طرح های زیر ساختی آب و راه مجموعه خانوار حدود پنج هزار عشایر استان به اعتباراتی فراتر از این رقم نیاز دارد.
با روی کارآمدن دولت سیزدهم و تلاش برای گستراندن چتر عدالت در ارایه خدمات به اقشار مختلف جامعه ، عشایر مازندران نیز از این نگاه دولت بی بهره نماندند و اقدامات قابل توجهی در این خصوص انجام شده است.
هویت دار شدن عشایر مازندران
رئیس امور عشایری سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به آغاز فعالیت این اداره از سال ۱۳۹۶ گفت: شرایط زندگی عشایری و نوع سکونتگاه‌های عشایر در این استان باعث شده بود تا مدت‌ها این افراد جزو این قشر قرار نگیرند و از خدمات دولتی در این زمینه بی بهره بمانند.
حجت‌الله شعبانی افزود: از سال گذشته برنامه جمع آوری و ثبت اطلاعات مربوط به عشایر مازندران آغاز شد و در همین راستا چهار هزار و ۷۰۰ خانوار عشایری شناسایی و اطلاعات آنها در استان ثبت شده است.
وی ادامه داد: ثبت نهایی افراد به عنوان عشایر می بایست در سامانه مرکز آمار ایران انجام شود که با بازنگری های صورت گرفته تاکنون ۹۹۷ خانوار قشلاقی و یکهزار و ۴۷۰ خانوار ییلاقی مازندران در این سامانه ثبت شده اند.
رئیس امور عشایر مازندران توضیح داد : ثبت و تایید اطلاعات دیگر خانوارهای عشایر استان در دست اقدام است تا با ثبت آنها بتوانیم خدمات یارانه ای را در اختیار همه آنها قرار دهیم که از آن جمله دادن ۱۲ کیلوگرم آرد یارانه ای به هر عشایر است.
وی گفت : پیش از این به دلیل عدم آمار دقیق از تعداد خانوارهای عشایر مازندران میزان اعتباری که به این بخش اختصاص می یافت اندک بود به طوری که در سال ۱۳۹۹ ، ۲۵ میلیارد ریال اعتبار برای این بخش اختصاص یافته است.
به گفته شعبانی این در حالی است ۲۵ درصد تولیدات پروتئینی و نیز ۳۵ درصد صنایع دستی کشور را عشایر تولید می کنند که نشان دهنده نقش کلیدی این افراد در تولیدات محصولات مختلف است.
شناسایی ۱۵ طایفه در هر شهرستان مازندران
رییس اداره عشایری سازمان جهادکشاورزی مازندران با اشاره به اینکه عشایر این استان به عنوان افراد فاقد ایل ، طایفه و تبار محسوب می شدند ، افزود: با پیگیری های صورت گرفته و ارسال مدرک و مستندات تاریخی در این خصوص به مرکز آمار و اداره امور عشایری کشور هم اکنون طایفه های عشایر مازندران شناخته و در سامانه های مورد نظر ثبت شده اند.
وی ادامه داد: در حال حاضر در هر شهرستان مازندران ۱۰ تا ۱۵ طایفه مشخص و اطلاعات آن در سامانه های کشوری ثبت و ضبط شده است.
اعتبار ۶۰۰ میلیارد ریالی، خدمت دولت سیزدهم برای عشایر
رئیس اداره امور عشایر سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: ۳۵۰ میلیارد ریال اعتبار مصوب سفر رییس جمهور برای عشایر مازندران در مرحله ابلاغ قرار دارد که این اعتبارات صرف امور زیرساختی از قبیل ایجاد راه ، تامین آب آشامیدنی و نیز خرید یک دستگاه لودر یا گریدر برای انجام فعالیت های عمرانی در زمان وقوع حوادث در مناطق عشایر نشین شود.
به گفته شعبانی، ۱۵۰ میلیارد ریال اعتبار محرومیت زدایی نیز در مرحله امضای موافقت نامه در سطح کشور قرار دارد که پیش بینی می شود این اعتبار نیز تا آذر امسال به بخش عشایر استان تعلق بگیرد.
وی از در نظر گرفتن اعتبار یکصد میلیارد ریالی از محل تملک دارایی به عنوان بخش دیگری از اعتبارات عشایری مازندران نام برد که این بخش نیز در مرحله تخصیص قرار دارد.
باز شدن پایِ انرژی های پاک به جامعه عشایری مازندران
رئیس اداره امور عشایری سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: همسو با تلاش دولت برای بهره مندی اقشار مختلف جامعه از خدمات و توسعه عدالت ۱۰۷ مولد خورشیدی به عشایر مازندران داده شد.
شعبانی هزینه خرید هر مولد خورشیدی را بیش از ۱۱۰میلیون ریال اعلام کرد و افزود: ۱۰ درصد از این هزینه توسط عشایر پرداخت شد و مابقی از محل اعتبارات دولتی تامین و پرداخت شده است.
بهره مندی عشایر از امکانات نوین همپایِ جامعه شهری و روستایی
وی از نصب پنل های خورشیدی برای تامین برق مورد نیاز عشایر استان خبر داد و بیان کرد: نخستین پنل خورشیدی در منطقه عشایرنشین سیاه کِله سَر آمل نصب شده است و عشایر از این خدمات بهره مند شدند.
وی ادامه داد : از محل مالیات بر ارزش افزوده سه پکیج خورشیدی برای حمام عشایر خریداری شده و در آمل نصب شده است.
به گفته شعبانی ظرفیت هر یک از این پکیج خورشیدی ۲۵۰ لیتر آب گرم است که برای خرید آنها ۲۰۰میلیون ریال هزینه شده است و با فعال شدن این امکانات ضمن ارتقای امکانات بیشتر ، خسارت به طبیعت و محیط زیست کاهش می یابد چرا که عشایر برای تامین سوخت مورد نیاز گرم کردن آب حمام نیاز به قطع درختان دارند که با این پکیج ها از این مساله جلوگیری شده است.
نظر شما