مهدی سیف سهندی در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، در پاسخ به این سوال که چرا نظارت کافی بر عطاری های کشور در ترکیب، ساخت و عرضه گیاهان دارویی وجود ندارد، اظهار کرد: این مساله شامل گیاهان دارویی است نه داروهای گیاهی؛ یکسری داروهای گیاهی داریم که شرکت ها تولید می کنند و مجوز خود را هم از سازمان غذا و دارو دریافت و تحت کنترل هستند مثل سایر داروهای شیمیایی که تولید می شود و در این حوزه مشکلی نداریم.
وی افزود: با این حال در حوزه گیاهان دارویی و فرآوردهای طب سنتی که خود عطاری ها و حکیمان در داخل منزل و عطاری ها تولید می کنند نظارت آنچنانی وجود ندارد. تلاش های زیادی انجام دادیم که با وزارت صمت، اقداماتی در این زمینه داشته باشیم و اقدامات خوبی هم انجام شده است اما تغییر فرهنگ موجود در کسب و کار عطاری ها مقداری پیچیده است و نیازمند تامل و برنامه ریزی دقیق تری است.
فعالان عطاری ها باید توسط وزارت بهداشت تایید صلاحیت شوند
سیف سهندی با بیان اینکه، در حال حاضر عطاری ها مجوز خود را از وزارت صنعت، معدن تجارت دریافت می کنند و زیرنظر این وزارتخانه هستند، گفت: این درحالی است که انتظار وزارت بهداشت این است که اینها بیایند ذیل مجموعه این وزارتخانه و حداقل انتظار آنها این است که عطاری ها بتوانند تعیین صلاحیت شوند.
وی اظهار کرد: اگر فعالان عطاری ها تعیین صلاحیت شوند، افراد حائز شرایط می توانند مجوز فعالیت دریافت کنند و اگر هم نیاز به آموزش داشته باشند باید آموزش ببینند، ضمن اینکه وجود بازرسی های دوره ای و ادواری در این حوزه ضروری است.
سیف سهندی در ادامه تاکید کرد: اگر فعالان حوزه گیاهان دارویی مجوزی را از وزارت صمت گرفته اند به طورحتم نیازمند دریافت و تعیین صلاحیت از وزارت بهداشت نیز هستند.
وی افزود: این برای آن است که مشخص شود آیا فعالان در عطاری های کشور شاخص های بهداشتی و فنی را در کار خود رعایت می کنند یا اینکه آیا این گیاهی که فروخته می شود از کیفیت لازم برخوردار است یا نه؛چراکه گیاهان دارویی به مرور زمان ماده موثره شان را از دست می دهند، لذا نظارت بر فعالیت عطاری ها و آموزش آنها ضروری است.
ستاد گیاهان دارویی معاونت علمی یک بازوی سیاست گذار است
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری همچنین در پاسخ به این سوال که آیا این ستاد می تواند در این حوزه ورود کند، گفت: ما بحث سیاست گذاری و پیگیری اجرای سیاست ها و توسعه را عهده داریم و در اصل یک بازوی سیاست گذار هستیم اما اجرا نیز در قانون مشخص شده است که با وزارتخانه های مربوطه است.
سیف سهندی افزود: اگر ما تصمیم بگیریم که عطاری ها باید سر و سامان پیدا کنند، این موضوع باید توسط وزارتخانه با همکاری ما اجرا شود، چراکه بر اساس سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، سیاست گذاری و پیگیری اجرای این سیاست ها برعهده ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است. ما دراین حوزه تعاملات بین وزارتخانه ها را برنامه ریزی می کنیم و در تقسیم وظایف مشارکت داریم.
تعارض منافع در حوزه پزشکی و خرافات اصلی ترین مشکل حوزه گیاهان دارویی
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی با بیان اینکه، هزینه های سلامت کشور در سال ۱۳۹۷ حدود ۳۵ میلیارد دلار، هزینه های خدمات درمانی ۲۱ میلیارد دلار و هزینه دارو نیز ۶.۵ میلیارد دلار بوده است، افزود: این درحالی است که در همین سال کل عدد مربوطه در حوزه درمان، دارو و پیشگیری و بهداشت گیاهان دارویی تنها رقم ۲.۷ میلیارد دلار بوده است.
سیف سهندی ادامه داد: با گذشت چهارسال هنوز نتوانسته ایم به هدف خود دست یابیم چراکه وزارت بهداشت دولت قبل همکاری لازم را در این بخش نداشته است.
وی در حالی این آمار را ارائه کرد که بر اساس اهداف اقتصادی تعریف شده مطابق با سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی باید ۲۲ درصد داروها و ۴ درصد خدمات درمانی نیز باید از ضطب سنتی باشد.
وی افزود: بیماران هنگامی که به بیمارستان ها و درمانگاه های خدمات پزشکی مراجعه می کنند، مثلا به جای اینکه برای مشکل گوارشی به متخصص داخلی مراجعه کنند، باید بتوانند به پزشک طب سنتی نیز مراجعه کنند و یا برای پیشگیری حق ویزیت، حق درمان و همچنین حق خدمات درمانی پرداخت کنند.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی در پاسخ به این سوال که اصلی ترین مشکل توسعه گیاهان دارویی برای درمان در کشور چیست، با بیان اینکه در این حوزه چندین چالش وجود دارد، نخستین چالش را عدم آگاهی و خرافاتی دانست که در حوزه گیاهان دارویی و طب سنتی رواج یافته است.
وی گفت: با وجود اینکه در حوزه طب سنتی به طور حتم اساتید بنام و مطرحی وجود دارند که وزارت بهداشت نیز آنها را تایید می کند اما این حوزه مملو از کسانی است که خیلی نگاه آکادمیکی به این حوزه ندارند و بیشتر نگاه آنها کاسب کارانه است.
سیف سهندی یکی دیگر از چالش های موجود در حوزه گیاهان دارویی و طب سنتی را وجود تعارض منافع در حوزه پزشکی دانست و افزود: مشکل دیگر نیز عدم آگاهی و باور پزشکان به این حوزه است به طوریکه پزشکان ما در حالی که هفت سال در پزشکی نوین تحصیل می کنند اما با حوزه گیاهان دارویی و طب سنتی آشنایی لازم ندارند که البته وزارت بهداشت سعی کرده است که دو واحد آموزشی در حوزه طب سنتی را به دروس پزشکان اضافه کند که این واقعا کم است.
نیازمند توسعه دانشکده های طب سنتی در کشور هستیم
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی در ادامه تاکید کرد: راه اندازی و توسعه دانشکده های طب سنتی در کشور می تواند به طور چشمگیری در گسترش فرهنگ استفاده از گیاهان دارویی و طب سنتی موثر باشد.
سیف سهندی همچنین تصریح کرد: از سال ۱۳۹۰ به بعد نتوانسته ایم تعداد دانشکده های طب سنتی را افزایش دهیم. به طوری که در حال حاضر ۸ دانشکده طب سنتی و ۱۲ گروه طب سنتی اعم از پزشک طب سنتی و داروساز یا رشته تاریخ پزشکی طب ایرانی در کشور وجود دارد که در حال فعالیت هستند. وزارت بهداشت نیز باید کمک کند که بازار محصولات طب سنتی تسهیل شود.
نظر شما