چالش «دارویار»؛ نقدینگی یا کمبود اقلام دارویی

به گزارش خبرنگار حوزه سلامت ایرنا، طرح دارویار بر اساس تکلیفی که در قانون بودجه ۱۴۰۱ مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و با دستور رئیس جمهور به اجرا درآمد که براساس آن، یارانه دارو به طور مستقیم به مصرف کننده نهایی می‌رسد.هرچند در طرح دارویار نرخ داروها افزایش دارند با این حال قیمت ها به سمت واقعی شدن پیش می‌رود و این هزینه را بیمه‌گر پرداخت می کند تا بدین ترتیب میزان پرداختی از جیب بیمار افزایش پیدا نکند.

از مزایای این طرح می توان به توزیع یارانه دارو متناسب با نیاز بیماران، بهره‌مندی همه دهک ها از یارانه، تغییر نکردن پرداخت از جیب بیماران، اجرای بیمه همگانی برای آحاد مردم، برقراری پوشش بیمه‌ای برای داروهایی که پیش از این در شمار حمایت‌های بیمه‌ای نبوده اند، اصلاح الگوی مصرف دارو و کاهش تقاضای القایی، کنترل قاچاق معکوس و رشد صادرات رسمی دارو و همچنین حمایت ویژه از داروهای مصرفی بیماران خاص و صعب العلاج اشاره کرد.

در راستای اجرای طرح دارویار مبلغ ۶ هزار میلیارد تومان برای پوشش افراد بدون بیمه در قانون بودجه ۱۴۰۱ تصویب شده است که سه دهک اول جامعه با جمعیتی حدود ۶ میلیون نفر بدون مراجعه حضوری و به صورت رایگان از سوی سازمان بیمه سلامت تحت پوشش قرار گرفتند.  

افراد سایر دهک ها و همچنین اتباع خارجی دارای مجوز اقامت نیز می‌توانند برای برقراری پوشش بیمه به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنند اما اتباع غیرمجاز با ثبت مشخصات خود و با تایید وزارت کشور می‌توانند از این مزایا بهره مند شوند.

همچنین بیمه روی تخت و بیمه در مواقع اورژانسی برای افراد بدون پوشش و با هویت نامعلوم نیز در این طرح قابل برقراری است.

راههای بهره‌مندی از یارانه دارو

با توجه به ضرورت کنترل مصرف دارو و مدیریت منابع عمومی، یارانه دارو عموما به افرادی تعلق می گیرد که نسخه پزشک داشته باشند. البته باید گفت که خریدهای آزاد در داروخانه برای بیماران مزمن مشمول دریافت یارانه خواهد شد.

همچنین برای پایش طرح نیز اقدامات جدی صورت می‌گیرد که استقرار تیم بازرسی ویژه در وزارت بهداشت برای تصمین بهره‌مندی مردم از خدمات طرح، اعلام عمومی قیمت دارو در برنامه کاربردی تیتک و سایت رسمی سازمان غذا و دارو، امکان گزارش موارد تخلف از طریق سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت یا برنامه کاربردی تیتک از جمله این موارد است.

گزارش های میدانی حاکی از آن است که داروخانه ها بدقولی بیمه‌ها را مشکل اصلی اجرای  طرح دارویار می دانند و تاخیر در پرداخت بودجه اولیه  این طرح یعنی چهار هزار میلیارد تومان و واریز آن در ۲ بخش دلیل تداوم این چالش در همین ابتدای کار است.

داروخانه ها مشکل اصلی اجرای طرح دارویار را بدقولی بیمه ها می دانند که این طرح را دچار چالش کرده است

مهدی رحمانی مسوول فنی یکی از داروخانه های تهران در این زمینه به خبرنگار گفت: در حال حاضر برخی از شرکت‌های دارویی با مشکلات ترخیص مواد اولیه دارویی از گمرک و تامین نقدینگی برای ارز نیمایی مواجه هستند و در حالیکه بودجه دارویار نشان‌ می دهد که هزینه اضافه‌ای به صنایع داروسازی تحمیل نمی شود اما در عمل چنین چیزی وجود نداشته است.

وی اظهار داشت: اگر اقدامات اساسی برای جلوگیری از مشکلات دارویی انجام نشود، طرح دارویار می‌تواند در آینده با چالش همراه باشد و ضرر آن را بیماران در گرانی و کمبود دارو می بینند.

با توجه به اهمیت طرح دارویار و چالش های بوجود آمده، آیت الله ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور در روز ۱۴ آبان و در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا به مسئولان وزارت بهداشت تاکید کرد که باید تدابیر لازم برای گسترش پوشش بیمه‌ای اقلام دارویی به‌ منظور کاهش هزینه داروها در سبد خانوار اندیشیده شود.

بهرام عین اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این رابطه گفت: در گذشته  که ارز ترجیحی برای دارو پرداخت می‌کردیم عراق، افغانستان و سایر کشورها داروی ما را مصرف می‌کردند؛ در واقع با جمعیت کشور به حدود ۴۰۰ میلیون نفر دارو ارائه می دادیم ولی اجرای طرح دارویار گام بزرگی بود که با حذف ارز ترجیحی، دارو صرفا برای مردم کشور خودمان ارائه می‌شود.

دارویار؛ عامل صیانت مالی از مردم

وی تصریح کرد:  سازمان بیمه تامین اجتماعی در طرح دارویار عقب است و اگر شرکت دارویی، اقلام مورد نیاز را به موقع تامین نکنند و طرح دارویار شکست بخورد، من مقصر نیستم.

در کش و قوس هایی که این روزها درباره عدم تسویه حساب سازمان تامین اجتماعی در اجرای طرح دارویار با داروخانه ها وجود دارد، میرهاشم موسوی مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی  از همراهی و همکاری مراکز طرف قرارداد تامین اجتماعی قدرانی کرد و گفت: صیانت مالی از بیمه‌شدگان در بخش درمان و کاهش پرداخت از جیب مردم، از اولویت‌های ما بوده و هست و وزارت بهداشت ودرمان نیز طرح دارویار را با هدف کاهش پرداخت از جیب مردم در بخش دارو آغاز کرد.

وی اظهار داشت: در آغاز اجرای طرح دارویار، ۲۴۰۰ میلیارد تومان در اختیار تأمین‌اجتماعی قرار گرفت که ما از محل منابع داخلی خود هزار میلیارد تومان به آن اضافه کردیم و به داروخانه‌ها تزریق کردیم اما منابعی که قرار بود در اختیار ما قرار گیرد تا بدهی معوقه تا آن مقطع  به داروخانه‌ها را تسویه کنیم تأمین و پرداخت نشد؛ در حالی‌که بیمه‌های دیگر مثل بیمه سلامت منابع خوبی دریافت کردند و کل بدهی معوقه خود را تسویه کردند.

موسوی تصریح کرد: در آغاز این طرح ما توانستیم بدهی معوقه تا خرداد ماه را تسویه کنیم و حدود یکهزار و ۸۰۰ میلیارد تومان از بدهی ما باقی ماند در ابتدای آبان، جمع بدهی ما به داروخانه‌ها به رقم سه هزار میلیارد تومان رسیده بود که هفته گذشته هزار میلیارد تومان آن را پرداخت کردیم و امروز نیز بیش از هزار میلیارد تومان دیگر پرداختی داشتیم و کل بدهی معوقه تا پایان شهریور ماه را تسویه کرده‌ایم و تنها مبالغ مربوط به مهر ماه باقی مانده است.

وی افزود:دارویار، طرحی ارزشمند و مفید برای مردم است و با اجرای آن ۴۴ داروی جدید تحت پوشش بیمه قرار گرفته‌اند و هرچند ممکن است در آغاز اجرای طرح مشکلاتی وجود داشته باشد، اما در نهایت به صیانت مالی از مردم و کاهش پرداخت از جیب مردم در حوزه دارو منجر خواهد شد. ما با انجمن داروسازان در مورد اجرای این طرح در حال همکاری هستیم و تلاش می‌کنیم که پرداخت‌ها را به‌روز کنیم.

موسوی همچنین گفت: بدهی ما به دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز حدود هشت هزار میلیارد تومان بود که هفته گذشته هزار میلیارد تومان آن را پرداختیم و پنج هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان هم به زودی با تأمین منابع مالی پرداخت خواهیم کرد که امیدواریم این مراکز نیز در پرداخت‌های خود از جمله در پرداخت به کارکنان بخش سلامت مشکلی نداشته باشند.

حسن شمالی، معاون برنامه‌ریزی اداره کل دارو در سازمان غذا و دارو  نیز در این زمینه گفت: در طرح دارویار، افزایش قیمت برای داروهای خارجی نبوده و افزایش یک‌مرحله‌ای قیمت‌ داروهای داخلی در سال ۱۴۰۱ هم به طور کامل تحت پوشش بیمه‌ها قرار داشته است. با اجرای این طرح، پایه قیمتی تعهد بیمه‌ها هم اصلاح شد.

در طرح دارویار افزایش قیمت برای داروهای خارجی نبوده و پایه قیمتی تعهد بیمه ها اصلاح شد

وی تاکید کرد: در گذشته بیمه‌ها دارویی را تحت پوشش قرار می‌دادند که کمترین قیمت موجود در بازار را داشت اما اکنون پوشش بیمه‌ای برای داروهایی است که بیشترین سهم بازار را دارند. بنابراین ریال پرداختی بیماران حتی برای بیماران خاص هم کم شده است.

شمالی اظهار داشت: در طرح دارویار با اصلاح سیاست‌های تخصیص ارز، تمامی افزایش قیمت‌ها در این طرح پوشش داده شد تا هیچ افزایش هزینه‌ای برای بیماران نباشد و مبنای اصلی در این طرح، ثابت‌ماندن ریال پرداختی برای تمام بیماران (خاص و غیرخاص) است و در برخی موارد قیمت دارو کاهش هم داشته است.