بندر امام خمینی (ره) یکی از نقاط قوت دولت سیزدهم در دیپلماسی اقتصادی

به گزارش ایرنا، در سال‌های اخیر با توجه به بازار ترانزیت فرآورده‌های نفتی اقلیم کردستان عراق، عملکرد پایانه‌های کانتینری و نفتی منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) به طور متوسط پنج میلیون تن انواع فرآورده‌ نفتی بوده که با زیرساخت های موجود ظرفیت پایانه نفتی این بندر سالانه ۸ میلیون تن است.

پایانه‌های کانتینری و نفتی منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره)در سال ۹۲ فعالیت خود را به صورت تخصصی در بخش دریافت و ترانزیت انواع فرآورده‌های نفتی به بازارهای جهان آغاز کرده است؛ این پایانه اکنون دارای ۲ پُست اسکله و مخازن اسمی ۳۵۰ هزار متر معکبی است که با تنوع ارایه خدمات با بیش از ۲۰ نوع فرآورده نفتی سبک و سنگین درحال فعالیت اقتصادی است.

همزمان با رشد عملکرد در بازار نفتی اقلیم کردستان عراق، بندر امام خمینی (ره) کریدور اصلی ترانزیت محصولات این اقلیم برای کشورهای مختلف محسوب می شود.

از آنجا که سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در همجواری بندر امام خمینی (ره) قرار دارد، هم اکنون ۶۸ درصد عملکرد صادراتی این بندر به محصولات پتروشیمی اختصاص یافته و باتوجه به این همجواری، باید تلاش کرد که عملکرد مذکور با رشد بیشتری همراه گردد.

رشد تجارت نفتی از طریق بندر امام خمینی (ره)

مدیرکل اداره بنادر و دریانوردی خوزستان با اشاره به جایگاه و اهمیت توسعه متوازن بین مجموعه های پتروشیمی و همچنین بندر امام خمینی (ره) گفت: به کارگیری هرچه بیشتر ظرفیت های این مجتمع بندری، افزایش دهنده مزیت های رقابتی صنایع نفت و پتروشیمی خواهد بود.

بهروز آقایی، با اشاره به موضوع توسعه منطقه‌ای تجارت دریایی (نفتی)، گفت: روزانه چهار میلیون بشکه نفت از دومین تنگه مهم جهان یعنی "باب المندب" در حال عبور است و سالیانه ۳۱ هزار کشتی از این تنگه عبور می‌کند. بر این اساس اتفاقات جدیدی در منطقه در حال رخ دادن است و ما هم باید خود را به روز کنیم و از تجارت نفتی در منطقه عقب نباشیم.

به گفته وی، بندر امام خمینی(ره) ظرفیت سالیانه مخازن بیش از هشت میلیون تن را دارد که تا رقم ۲۹ میلیون تن قابل افزایش است. هم اکنون ظرفیت پذیرش کشتی‌های ۴۵ هزار تن و بالاتر است که باید ارتقا یابد.

مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان اضافه کرد: ایستگاه ریلی مواد نفتی در این منطقه روزانه تا چهار هزار تن انواع فرآورده‌های نفتی را پذیرش دارد و در عین حال هفت خط لوله انتقال به طول ۱۴ کیلومتر در بندر وجود دارد.

وی ادامه داد: منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در ماهشهر، مزایای اقتصادی مهمی را عاید کشور کرده است که همزمان در راستای همکاری مشترک، طرح بزرگی را در این بندر برای توسعه ظرفیت پتروشیمی خواهیم داشت.

او گفت: منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) آماده پذیرش سرمایه‌گذاری‌ کاربردی و تاثیرگذار در حوزه تجارت دریایی صنایع نفت و پتروشیمی است.

وی افزود: همجواری بندر امام خمینی(ره) با منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در ماهشهر باعث همگرایی ظرفیت ها و مزیت‌های موجود در این‌مجتمع بندری خواهد شد.

آقایی اضافه کرد: این‌مجتمع بندری به واسطه برخورداری از پایانه نفتی موجود، امکان ارایه خدمات به ۲۰ نوع فرآورده نفتی سبک و سنگین را دارد؛ علاوه بر این از پیشرفته ترین تجهیزات تخلیه و بارگیری فرآورده های نفتی برخوردار است.

وی همچنین با تاکید بر هم‌افزایی توسعه‌ای در ایجاد مزیت رقابتی صنایع نفت و پتروشیمی گفت: به واسطه فعالیت ۳۹ شرکت بالادست، میان دست و پایین دست پتروشیمی مجاورت مجتمع بندری امام خمینی(ره)،  سهم صادرات محصولات پتروشیمی از کل عملکرد صادراتی این بندر ۶۷ درصد است.

مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان امکان احداث واحدهای پتروشیمی در محدوده منطقه ویژه اقتصادی  بندر امام خمینی(ره) را یکی از قابلیت‌های برجسته آن در حوزه ایجاد زیرساخت و سرمایه‌گذاری بیان کرد و افزود: این اقدام می‌تواند به کاهش قیمت تمام شده صادرات و افزایش سطح این صنعت در بازارهای جهانی منجر شود.

آقایی همچنین با اشاره به بخشی از دغدغه های فعالان حوزه تجارت محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی گفت: برای رسیدگی به مشکلات مربوط به این بخش از صادرات محصولات ایرانی، کارگروه های ویژه‌ای برای بررسی و تسهیل امور آنها تشکیل خواهد شد.

وی بر اقتصادی کردن تجارت دریایی و بهبود فضای کسب و کار در بندر امام خمینی(ره) تأکید کرد و افزود: در این راستا، برنامه‌ریزی‌ کارشناسی مطلوبی برای حضور سرمایه‌گذاران در پسکرانه این بندر انجام شده است.

پسکرانه های صنعتی بندر امام خمینی(ره) باید توسعه یابند

عضو هیات عامل و معاون امور اقتصادی و بندری سازمان بنادر و دریانوردی در خصوص مزیت های منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی (ره) گفت: زیرساخت‌های بندری در شمال و جنوب کشور اکنون توسعه قابل توجهی پیدا کرده و با ظرفیت‌سازی های خوبی روبه رو هستیم.

جلیل اسلامی افزود: در چنین شرایطی، زیرساخت‌های انجام گرفته در بنادر را می‌توان نقطه قوت بسیار مطلوبی در عرصه دیپلماسی اقتصادی دانست، به طوری که ایران در جمع کشورهایcis و روسیه آمادگی خود را  برای پذیرش کالا به طور رسم اعلام کرده است.

وی چشم انداز برنامه ریزی انجام شده برای انعقاد قراردادها به منظور پذیرش کالا در بنادر کشور را ۲۸۰ میلیون تن در سال بیان کرد و ادامه داد: به دلیل تحریم ها، هم اکنون، حجم پذیرش (کالا) در بنادر کشور کمتر از میزان ظرفیت های موجود است.

اسلامی همچنین به مزیت های صنعتی و تولیدی در خوزستان اشاره کرد و گفت: این مزیت ها، باعث ایجاد چالش‌های جذاب مدیریتی و فنی برای توسعه پسکرانه های صنعتی بندر امام خمینی(ره) شده است.

وی ادامه داد: پسکرانه های این بندر باید به واسطه ظهور بنادر نسل دوم و سوم توسعه پیدا کنند تا از این طریق حمل و نقل آسان‌تر با قیمت پایین برای تولیدکنندگان فراهم شود.

معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی افزود: کاهش هزینه حمل و نقل کالا برای تولیدکنندگان امروز به یک مولفه در عرصه رقابت های تجاری و اقتصادی تبدیل شده است.

وی همچنین با بیان اینکه هم‌افزایی خوبی بین صنعت پتروشیمی و مجموعه بندری امام خمینی(ره) در حال شکل گیری است گفت: تداوم این هم‌افزایی به سرمایه گذاری های مختلفی نیاز دارد که در این راستا توجه به موضوع پسکرانه های صنعتی بندر امام خمینی(ره) باید مورد توجه قرار گیرد.

وی بیان کرد: به این منظور، علاوه بر مرور تجارب موفق در عرصه سرمایه گذاری، باید مدل های جدیدی از قراردادها تدوین و بررسی شود تا باعث جذابیت و تشویق سرمایه گذاران برای مشارکت در پروژه ها گردد.

اسلامی از بازنگری انجام شده در منشور سرمایه گذاری سازمان بنادر و دریانوردی خبر داد و افزود: این اقدام در راستای شفافیت فعالیت ها و تسهیل امر سرمایه‌گذاری انجام شده است.

معاون بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی همچنین به فرآیند انجام شده برای تملک زمینی به مساحت ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار با هدف توسعه بندر امام خمینی(ره) اشاره کرد و گفت: این میزان مساحت زمین، باعث ایجاد فرصتی مناسب برای حضور سرمایه گذاران بیشتر در بندر امام خمینی(ره) و همچنین توسعه پسکرانه های صنعتی آن خواهد شد.

صادرات مازاد تولید پتروشیمی ها با استفاده از زیرساخت های بندر امام خمینی(ره)

مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی همچنین از بنادر به عنوان یکی از زیرساخت های اصلی فروش و صادرات مازاد تولید محصولات پتروشیمی در کشور نام برد و ادامه داد: خوشبختانه در مجموعه بنادر کشور، ظرفیت بالایی ایجاد شده که می تواند مبنای سرمایه گذاری و توسعه صادرات این نوع محصولات باشد.

پیام برزگر منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی (ره) را یکی از مستعدترین مبادی صادراتی محصولات پتروشیمی کشور دانست و افزود: این بندر از تعداد اسکله های متنوع با عمق مناسب به منظور پهلوگیری کشتی های بزرگ و متوسط برخوردار است.

او شرایط موجود برای حضور کشتی هایی با ظرفیت های مختلف در اسکله های بندر امام خمینی (ره) را فرصت مناسب برای صادرات محصولات پتروشیمی بیان کرد و گفت: چنین ظرفیتی، از افزایش دموراژها کشتی ها جلوگیری می کند و فرآیند بارگیری محصولات پتروشیمی برای صادرات، تسریع می یابد.

برزگر به تولید مازاد ۱۰ میلیون تن انواع محصولات در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی اشاره کرد و ادامه داد: ظرفیت های بندر امام خمینی (ره) فرصت مناسب برای صادرات محصول مازاد کشور را به خوبی فراهم کرده است که علاوه بر این می تواند زمینه ای برای توسعه صنعت پتروشیمی برای حضور مقتدرانه تر این صنعت کشور در بازارهای جهانی ایجاد کند.

وی بیان کرد: البته مباحث مشترک بین صنعت پتروشیمی و موارد مربوط به دریانوردی تنها به بحث اسکله ها محدود نمی شود، بلکه برخورداری سازمان بنادر و دریانوردی از فناوری تحریم‌زدا و دور زدن تحریم ها برای صنعت پتروشیمی بسیار برجسته و کاربردی است.

مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی با بیان اینکه بنادر کشور همیشه در توسعه صادرات پتروشیمی پیشتاز هستند گفت: با وجود تحریم های ظالمانه، همواره دریانوردان ما در عرصه صادرات سربلند بوده و کمک بزرگی برای کشور محسوب می شوند.

برزگر اضافه کرد: توسعه تعامل سازمان های مختلف، از ریل تا جاده، گمرک و در نهایت اسکله و بنادر، زمینه مهارت، اقتدار و صلابت هرچه بیشتر کشور بر روی آب ها و خارج از سرزمین اصلی را فراهم آورده  و همین موضوع باعث سربلندی صنعت پتروشیمی در تجارت خارجی شده است.

بنادر در تحقق اهداف صادراتی طرح توسعه منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی تاثیرگذار خواهند بود

مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان اینکه فاز دوم توسعه منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی با اهداف رشد مبادلات صادراتی محصولات تولیدی این منطقه تعریف شده است گفت: برای رسیدن به اهداف تجاری و اقتصادی تعریف شده در این طرح توسعه‌ای، زیرساخت‌های بندری،نقش تاثیرگذاری دارند.

بیژن چگنی بیان کرد: از چندی پیش در عرصه سیاست اقتصادی جهان نکات مهمی به وجود آمده که جنگ اوکراین و سوریه نیز از جمله عوامل بروز این شرایط هستند.

وی با اشاره به اینکه تحریم‌ها بخشی از اقدامات و سیاست‌های ایران در حوزه حمل و نقل کالاهای صادراتی را با تغییراتی همراه کرده است گفت: آینده پتروشیمی کشور، صادرات‌ محور خواهد بود و باید از ظرفیت های بندری بیش از پیش استفاده کرد.

مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران اضافه کرد: در دوره ای که برجام به امضا رسید، کشورهای غربی، خروج پتروشیمی از تحریم‌ها را به عنوان یک امتیاز برای ایران مطرح کردند، در حالی که این کشورها به محصولات تولیدی (پتروشیمی) نیاز دارند و در عمل صادرات محصولات این صنعت، تحریم ناپذیر هستند.

وی همچنین خواستار ایجاد فرآیندی برای پوشش بیمه ای، ویژه کشتی های ایرانی (حامل محصولات پتروشیمی) شد که در مواردی از سوی غرب مورد تحریم قرار می گیرند و ادامه داد: در صورت برخورداری شرکت های حمل و نقل دریایی از چنین بیمه ای، این شرکت ها با خسارات کمتری در عرصه تحریم ها روبه رو می‌شوند.

چگنی، به خالی بودن بازار کشورهای اروپایی و آفریقایی از محصولات پتروشیمی ایران اشاره کرد و گفت: برای دست یابی به بازار این کشورها، نیازمند همکاری سازمان بنادر و دریانوردی هستیم.

وی بیان کرد: در راستای این‌ همکاری، جذب شرکت‌های حمل و نقلی توانمند، می‌تواند عملکرد صادراتی ایران به این مناطق را با رشد بیشتری همراه کند.

زیرساخت‌های بندر امام خمینی(ره) شتاب‌دهنده سرمایه‌گذاری توسعه محور در صنعت پتروشیمی

مدیرعامل شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران گفت: زیرساخت‌های پشتیبانی و پسکرانه‌ای منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) شتاب‌دهنده هایی تاثیرگذار برای توسعه سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی هستند.

محمد ملکشاهی افزود: زیرساخت های بندری موجود در مجاورت صنایع پتروشیمی ، رویکرد سرمایه گذاری های این حوزه (پتروشیمی) را با تحولات اساسی همراه کرده است.

وی با قدردانی از مسوولان سازمان بنادر و دریانوردی در همراهی بسیار خوب در حوزه حمل و نقل دریایی محصولات بیان کرد:این‌ همراهی به واسطه برگزاری نشست هم‌اندیشی، ابعاد بیشتری خواهد داشت که به ایجاد واحدهای پایین دستی این بخش منجر می شود.

وی گفت: با این وجود، مشکلاتی در حوزه پذیرش کشتی‌های مربوط به حمل برخی محصولات داریم که باید با هماهنگی‌ بین بخشی، نسبت به رفع چنین چالشی برنامه‌ریزی کرد.

بندر امام خمینی(ره) مستعد سرمایه گذاری همه جانبه واحدهای تولیدی و تجاری

نماینده انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران با اشاره به موقعیت بندر امام خمینی (ره) در شمال غربی خلیج فارس گفت: این بندر در یکی از موقعیت های استراتژی کشور قرار دارد که ۷۰ درصد جمعیت کشور را زیرپوشش دارد و نزدیک ترین بندر به مراکز اقتصادی و پر جمعیت کشور است.

سید میرزا علی قربانپور ادامه داد: بنابراین می توان گفت که بندر امام خمینی (ره) در موقعیت ویژه و خاصی قرار دارد که می تواند محل مناسبی برای سرمایه گذاری فعالان اقتصادی کشور باشد.

وی اضافه کرد: پیوست های سرمایه گذاری در بندر امام خمینی (ره) برای واحدهای تولیدی و تجاری به رشد اقتصادی و ایجاد فرصت های پایدار شغلی منجر می شود.

نماینده انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران همچنین به برخی نواقص موجود در حوزه مدیریت شهری بندر امام خمینی (ره) اشاره کرد و گفت: اقدامات اجرایی به منظور بهبود زیرساخت های شهری این بندر نیازمند نگاه ویژه مسوولان متولی است که نتایج آن به بهبود شرایط سرمایه گذاری در منطقه کمک می کند.

ضرورت چاره اندیشی در رفع معطلی کشتی های صادراتی حامل فرآورده های نفتی و پتروشیمی

دبیرکل فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران نیز به بیان بخشی از دغدغه های فعالان حوزه حمل و نقل دریایی پرداخت و گفت: کشتی های حامل فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمی از چندی پیش برای خروج از گمرک بندر امام خمینی(ره) به دلایل مختلف از جمله اشکال در کارت های بازرگانی با توقف همراه می شوند.

محمد عیقرلو افزود: همچنین فرآیند گمرکی که مربوط به نمونه برداری برخی کالاهای صادراتی است، زمان بر است، به طوری که گاهی ارایه پاسخ نمونه برداری ها بین سه تا ۶ ماه طول می کشد.

وی ادامه داد: این درحالی است که اگر کارگروه های مربوطه بیش از ۴۸ ساعت نسبت به پاسخ استعلام نمونه برداری ها اقدام نکنند، ادامه فرآیند صادرات محصولات باید بدون مانع باشد.

عیقرلو افزود: انتظار می رود که برای رفع معطلی کشتی های صادراتی حامل فرآورده های نفتی و پتروشیمی در بنادر، چاره اندیشی لازم از سوی مسوولان مربوطه انجام شود.

تجارت الکترونیک در حوزه دریایی نیازمند تقویت بیشتری است

یک فعال حوزه دریایی آگاهی بخشی به فعالان این عرصه از سوی اداره کل بنادر و دریانوردی را برای تسهیل امور تجارت دریایی تاثیرگذار بیان کرد و افزود: تجارت الکترونیک پدیده ای است که امروزه در حال رشد است و به ایجاد بهره وری و سرعت عمل در انجام امور صادرات واردات منجر می شود.

مهرشاد کوهستانی بیان کرد: فرآیند مربوط به تجارت الکترونیک در ایران نیازمند تقویت بیشتری است که می تواند بخش زیادی از نواقص مربوط به تجارت دریایی را کنار بزند.

وی، تجارت دریایی را دارای شرایط ایده آلی برای دور زدن تحریم ها و تسریع در مبادلات بیان کرد و افزود: این در حالی است که کاغذبازی اداری و فرآیند سنتی به حداقل ممکن برسد تا تجارت الکترونیک در عرصه اقتصاد دریایی رشد بیشتری پیدا کند.

توسعه سرمایه گذاری در بندر امام خمینی(ره) نیازمند تعامل بین بخشی

نماینده شرکت پالایش نفت جی در منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی (ره) نیز گفت: سرمایه گذاری مختلفی در مجموعه بندری امام خمینی(ره) توسط شرکت پالایش نفت جی در حال انجام است.

سعید عباسی ادامه داد: برخی از این سرمایه گذاری ها با همکاری بسیار مطلوب اداره کل بنادر و دریانوردی خوزستان روند روبه رشدی را طی کرده اما طولانی بودن فرآیند صدور مجوز محیط زیستی، بر بخشی از عملیات اجرایی پروژه ها تاثیر گذاشته است.

وی گفت: اجرای کامل پروژه های سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) نیازمند همکاری بین بخشی دیگر دستگاه های اجرایی است.

ترانزیت کلیدواژه ورود ایران به بازارهای تجاری بیشتر

همزمان با رسمی شدن عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، زمان آن رسیده که از ظرفیت های بندری موجود به ویژه در بندر امام خمینی(ره) برای حضور در بازارهای جدید استفاده بیشتری شود. ترانزیت کالا، کلیدواژه ای است که این امر را با سرعت بیشتری محقق می کند.

در این راستا کشورهای آسیای میانه می‌توانند هم به عنوان مبدا و هم مقصد کالاهای خاصی قرار گیرند که اراده لازم برای رسیدن به این چشم انداز در سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان مرکز تخلیه و بارگیری کالاهای مختلف وارداتی و صادراتی قابل مشاهده است. علاوه بر این بررسی ها نشان می دهد که مذاکرات خوبی با کشورهای آسیای میانه انجام شده است.

یش بینی ها حاکی از انعقاد قراردادها و مبادله تفاهم نامه های حمل و نقل تازه ای حکایت دارد که می تواند بخشی از برنامه های توسعه ای بندر امام خمینی(ره) برای جذب کالاهای ترانزیتی به ویژه در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی را محقق کند.