خشم گازی یانکی ها

جنگ روسیه و اوکراین مهمترین منبع انرژی ارزان اتحادیه اروپا را قطع کرد و اکنون کشورهای اروپایی به دنبال منابع جایگزین انرژی برای خود هستند.

اروپا سالانه بیشتر از ۳۰۰ میلیارد متر مکعب گاز مصرف می کند و هیچ کشوری وجود ندارد که بتواند بیش از ۴۰ درصد از نیاز انرژی کشورهای اتحادیه اروپا را تامین کند.

ده ها سال بود که گاز و نفت روسیه از طرق مختلف به قاره سبز انتقال می یافت و از آن جا که قیمت آن نسبت به دیگر نقاط جهان به مراتب پایین تر بود، چرخ های اقتصاد و صنعت اروپا به حرکت خود ادامه داد و اروپا تا حدودی مزیت رقابتی خود را با دیگر تولیدکنندگان جهانی حفظ می کرد.

چرخش اروپا به سمت الجزایر

بحران اوکراین که به تحریک ایالات متحده جرقه آن روشن و به نفع صنعت نفت و گاز آمریکا تمام شد و در یک سال گذشته واشنگتن را به مهمترین تامین کنده خارجی انرژی برای اروپا تبدیل کرده است.

آمریکا اکنون به چند برابر قیمت گذشته و بر مبنای قیمت بازار گاز مایع خود را به اروپا تحویل می دهد و از این نظر سود عظیمی را نصیب شرکت های فعال در حوزه انرژی می کند.

تا قبل از بحران اوکراین الجزایر بعد از روسیه و نروژ به عنوان سومین صادر کننده گاز به اروپا نقش مهمی را در معادلات گازی آن داشت زیرا در کل حدود ۱۰ درصد از گاز مورد نیاز اروپا را تامین می کرد.

از مدتی قبل آمریکا رتبه دوم صادرکنندگان گاز به اروپا را پس از نروژ به دست آورد. سال قبل هم این کشور جایگاه الجزایر را گرفته بود. در سال ۲۰۲۲ صدور محموله ‌های گاز مایع LNG آمریکا به اروپا بیشتر شد و اکنون تقریباً نیمی از کل خرید خارجی LNG این بلوک از سوی ایالات متحده تامین می شود.

علاوه بر این قطر، استرالیا و دیگر کشورها از دیگر تامین کنندگان انرژی اروپا هستند. در این میان الجزایر هم به دلیل داشتن منابع گسترده گازی، سال ها قبل خطوط گازی را به اروپا احداث کرده بود و بخشی از نیاز کشورها در قاره سبز را تامین می کرد. در همین راستا اکنون کشورهای اروپایی سعی دارند تا حساب بیشتری را روی این کشور باز کنند.

در چند ماه گذشته، تعداد زیادی از مقام های اروپایی به الجزایر سفر کردند. «الیزابت بورن» نخست وزیر و سپس «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه، «شارل میشل» رئیس شورای اروپایی و «لوئیجی دی مایو» وزیر امور خارجه ایتالیا از جمله مهمترین مسافران اروپایی در الجزیره بودند که در بحبوحه تشدید بحران انرژی برای اروپا به شمال آفریقا رفتند.

تا کنون الجزایر از طریق دو خطوط لوله به اروپا گاز صادر کرده است. یکی از این خطوط از طریق تونس به ایتالیا می رسد که سالانه حدود ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز به اروپا منتقل می کند. خط لوله دیگر «میدگاز» است که از طریق ساحل غربی الجزایر به جنوب اسپانیا می رسد و سالانه نزدیک ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز به اروپا می رساند.

با اینحال روزنامه العرب، به نقل از تحلیلگران معتقد است که الجزایر با وجود اینکه یکی از تولید کنندگان بزرگ گاز در جهان است، اما قادر نیست مشکل گاز اروپا را به طور حل کند و جایگزینی برای گاز روسیه باشد. مسائلی چون کم بودن صادرات، میزان نیاز های داخلی و همچنین رویکردهای سیاسی و بین المللی این کشور در مورد برخی کشورها موانعی در زمینه دستیابی به این هدف هستند.

هراس واشنگتن از کاهش اتکای اروپا به آمریکا

باید توجه داشت در صورت همکاری بیشتر کشورهای اروپا و الجزایر و سرمایه گذاری بیشتر بر منابع این کشور آفریقایی، اروپا می تواند بخش مهمی از نیازهای خود را با قیمتی معقولانه تر از همسایه جنوبی تامین کند.

در راستای مخالفت با این طرح، اندیشکده آمریکایی «نشنال اینترست» مدعی شد: اروپا نباید برای نیازهای انرژی خود به الجزایر متکی باشد زیرا ایالات متحده و اروپا باید موضع الجزایر را درک کنند و اقدامات احتیاطی لازم را در برابر جهت گیری جهانی آن اتخاذ و تحریم هایی را علیه آن اعمال کنند.

این اتاق فکر آمریکایی سپس اتهام هایی را علیه الجزایر مطرح کرد و عنوان داشت که الجزایر در رسانه های اصلی غربی خیلی برجسته نیست، اما به دلیل روابط این کشور با ایران و روسیه باعث نگرانی فزاینده آمریکا شده و با رشد روابط الجزایر با روسیه و ایران، نگرانی‌ ها افزایش یافته است.

«آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه حتی در آوریل ۲۰۲۲ به الجزایر رفت تا به روابط آن با روسیه بپردازد. اما تلاش‌های بلینکن برای دور کردن الجزایر از مسکو نتیجه نداد. حتی آن دو کشور تمرینات نظامی مشترکی را در دریای مدیترانه انجام دادند که باعث ناراحتی بیشتر کاخ سفید شد. همچنین انتظار می رود در ماه دسامبر، رئیس جمهور الجزایر در سفر به مسکو قرارداد تسلیحاتی به ارزش بیش از ۱۲ میلیارد دلار امضا کند.

ایالات متحده با هدف فشار بر الجزیره و دور شدن بروکسل از این کشور آفریقایی، خواستار اعمال تحریم ‌های ایالات متحده علیه الجزایر به دلیل خرید تسلیحات روسی شده است زیرا مدعی است این کار نقض آشکار قانون مقابله با دشمنان آمریکا می باشد.

طبق نوشته این مرکز پژوهشی آمریکایی، درست زمانی که همکاری این کشور با روسیه افزایش یافته، الجزایر به دلیل ذخایر گاز طبیعی آن برای اروپا اهمیت پیدا می کند. حال این کشور آفریقای شمالی در حال تبدیل شدن به بزرگترین تامین کننده گاز ایتالیا در سال ۲۰۲۳ است

تحلیلگر این اندیشکده مدعی است که مسکو با تقویت روابط خود با الجزایر، ممکن است بتواند الجزیره را وادار کند که از گاز به عنوان سلاح استفاده و صدمات بیشتری را بر ساختار انرژی اروپا و قیمت گاز طبیعی وارد کند.

بر این اساس، ایالات متحده و اروپا باید قبل از اینکه دیر شود، دولت الجزایر را مسئول اقدامات خود بدانند. مشارکت رو به رشد الجزایر با ایران، جبهه پولیساریو و ... مستلزم بازبینی در سیاست خارجی غرب است. اقدامات بی‌ثبات‌کننده و تمایل این کشور برای استفاده تسلیحاتی از منابع گاز، وضعیت پیچیده جهانی را تهدید می‌کند.

گاز الجزایر دغدغه مهم کاخ سفید

اکنون الجزایر در موقعیتی قرار دارد که می تواند به تامین‌کننده اصلی گاز برای اروپا تبدیل شود. الجزایر حدود ۴۹ درصد گاز وارداتی به اسپانیا را تأمین می کند که از طریق دو خط لوله Medgaz و GME جریان می یابد. در ژوئیه ۲۰۲۲، غول گازی الجزایری سوناتراک (Sonatrach) قراردادی به ارزش ۴ میلیارد دلار برای مشارکت در تولید نفت و گاز با دو شرکت اروپایی ENI ایتالیا و توتال فرانسه امضا کرد.

آمریکا بر این باور است چون Sonatrach یک شرکت دولتی است پس می تواند به عنوان یک ابزار ژئوپلیتیکی مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین دولت الجزایر قبلاً اسپانیا را به علت نزدیک شدن به مراکش در زمینه مسائل در صحرای غربی تحت فشار قرار داده بود.

نشنال اینترست مدعی است که با حمله به اوکراین و اختلال در خط لوله گاز طبیعی نورد استریم، تنوع عرضه انرژی به موضوعی استراتژیک برای اتحادیه اروپا و ایالات متحده تبدیل شده است. اینکه اتحادیه اروپا قصد دارد وابستگی خود به انرژی روسیه را کاهش دهد هنگامی نامطلوب است که نام مهم ترین متحد روسیه در شمال آفریقا مطرح باشد. وابستگی اتحادیه اروپا به الجزایر تنها به روسیه اهرم بیشتری برای تاثیرگذاری بر قیمت گاز می‌ دهد.

در چنین شرایطی کارشناسان سیاسی در منطقه افزایش صادرات گاز الجزایر را با توجه به اهدافی که واشنگتن از قبل بحران در اوکراین برای اروپا دنبال می کند، خاری در چشم واشنگتن ارزیابی کرده و پیش بینی می کنند که آمریکا بزودی اقداماتی را برای اخلال در این روند با هدف ادامه وابستگی اروپا به گاز این کشور در پیش گیرد.