تنها جزیره ایرانی دریای خزر در حسرت حضور گردشگران

آیت الله رییسی در اسفند سال گذشته در سفر به گلستان به جزیره آشوراده رفت و به طور صریح اجرای طرح بومگردی در این جزیره را مورد تاکید قرار داد.

هرچند اکنون برای ورود به آشوراده مشکلات سال های قبل وجود ندارد و با لایروبی محل پهلوگیری قایق‌ها به راحتی می‌توان به این جزیره سفر کرد اما به جز آن، اتفاق دیگری برای فراهم‌کردن زیرساخت‌های گردشگری نیفتاده است.

در مسیر حرکت به جزیره آشوراده تردد کامیون و ادوات راه‌سازی در خشکی روبروی جزیره مشهود است و هر چند دقیقه یکبار صدایی رسا به گوش می رسید که راننده قایق آن را ناشی از صدای بسته‌شدن کامیون جابه‌جاکننده رسوبات پروژه لایروبی خلیج گرگان مربوط می‌داند .

با وجود این صدای مهیب که هر چند دقیقه به گوش می رسید، ده‌ها هزار قطعه پرنده زمستان‌گذران آبزی منطقه عکس العملی به این صدا گوشخراش نداشتند و گویا پذیرفتند که فصل سرد امسال را باید در مامنی پرسر و صدا سپری کنند.

پس از چند دقیقه قایق‌سواری به آشوراده رسیدیم. اندک برگ‌های رنگی بوته‌های انار ترش به استقبال ما آمده‌اند گویا پاییز رخت سفر را زودتر بسته و با زردشدن بخش زیادی از درختان و بوته‌های منطقه قصد رفتن دارد.

بوته‌های انار ترش در جزیره آشوراده پرشمار است و رژه خرگوش‌های بازیگوش لابه‌لای آن‌ها تمامی ندارد.

آسمان آشوراده مملو از فلامینگوها و مرغ‌های آتش است و رقص آنها در فضا جذابیتی سحرانگیز به این جزیره داده است.

با همه این همه جذابیت بصری و چشم‌اندازهای بکر، آشوراده هنوز معطل تصمیم‌گیری نهادهایی است که هر یک بارها و بارها مدعی بلامانع بودن اجرای این طرح شدند اما هنگام اجرا، از سوی کمیسیون و مجامع مختلف پیام دیگری صادر می شود.

نماینده حوزه انتخابیه غرب گلستان در خصوص اجرای طرح گردشگری آشوراده به خبرنگار ایرنا گفت: این پروژه از همان ابتدا در ۲ قالب بخش پشتیبان در بندرترکمن و بخش بومگردی در جزیره آشوراده طراحی شده بود.

عبدالجلال ایری افزود: در ساحل بندرترکمن در راستای طرح گردشگری جزیره آشوراده حدود ۱۳۸ هکتار محدوده گردشگری وجود دارد همچنین ۲۲ هکتار طرح گردشگری در داخل جزیره آشوراده قرار گرفته که در قالب طرح گردشگری مصوب شورای عالی معماری و شهرسازی بدون هیچ محدودیت قانونی قابلیت اجرا دارد.

وی گفت: ظرفیت‌های استان گلستان در سواحل بندرترکمن، بندرگز و گمیشان باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد تا مردم بتوانند در قالب ایجاد اسکله‌های گردشگری از این ظرفیت‌ها بهره‌مند شوند.

ایری با بیان اینکه پیشنهادی در خصوص تشکیل سازمان مدیریت گردشگری جزیره آشوراده توسط رئیس‌جمهور مصوب شده است، افزود: بر اساس این پیشنهاد ساختار سازمانی و مدیریتی جزیره آشوراده مورد تاکید قرار می‌گیرد و موانع پیش‌روی این پروژه برطرف خواهد شد.

وی اظهار امیدواری کرد: موضوعات مربوط به جزیره آشوراده و لایروبی خلیج گرگان که طی سال‌های اخیر در حد شعار باقی مانده بود و به تازگی جنبه عملیاتی و اجرایی گرفته با شکل‌گیری ساختار سازمانی به سرانجام برسد.

استاندار گلستان هم چند ماه قبل با اشاره به تاکید رییس جمهور برای اجرای طرح توسعه گردشگری جزیره آشوراده گفت: برخی افراد و مدیران مانع اجرای این طرح هستند.

علی‌محمد زنگانه اظهارداشت: اگر این افراد همچنان به مانع تراشی و ایستادگی مقابل اراده دولت و دستور صریح رییس جمهور ادامه دهند اسامی آنان را به مردم خواهم گفت تا بدانند چه کسانی مانع توسعه گلستان هستند.

وی بیان کرد: اجرای طرح طبیعت‌گردی آشوراده بدون شک توسعه استان را شتاب خواهد بخشید و کسانی که در استان مسوولیت دارند باید برای به سرانجام رسیدن این طرح تلاش کنند.

با گذشت حدود ۱۰ ماه از سفر رییس جمهور به جزبره آشوراده و دستور صریح وی، همچنان این پروژه معطل بر زمین مانده است. هفته ای نیست که مدیران اجرایی یا نمایندگان مجلس سخن از صدور مجوز نهایی این پروژه بر زبان نیاورند اما گویا فقط به دنبال گفتار درمانی هستند .

به گزارش ایرنا طرح گردشگری در تنها جزیره ایرانی دریای خزر از اصلی‌ترین مطالبات مردم و مسوولین گلستان در دهه‌های اخیر بود که سال ۹۳ در سفر استانی هیات دولت به گلستان تصویب شد.

با امضای قرارداد بین استانداری گلستان و سازمان حفاظت از محیط زیست، تحقق آرزوی دیرینه مردم استان برای بهره مندی از مزایای اقتصادی و معیشتی آن وارد فاز جدیدی شد و با زدن کلنگ عملیات اجرایی این طرح در سال ۹۷ تکاپو و تقلا برای اجرای مصوبه دولت آغاز شد.

پس از مراسم افتتاحیه این پروژه کش و قوس میان حامیان محیط زیست و مدیران اجرایی گلستان آغاز شد که در نخستین گام و با پیگیری های تشکل‌های محیط زیست، مساحت طرح گردشگری در آشوراده از ۳۸۰ هکتار به ۳۸ هکتار کاهش یافت.

در طرح جدید قرار شد، کل طرح گردشگری در ۳۸ هکتار اجرا شود و فقط ۲۲ هکتار آن به صورت زون متمرکز گردشگری در مجاورت بافت مسکونی و متروک فعلی آشوراده قرار داشته باشد تا آسیبی به این زیستگاه وارد نشود.
طرح طبیعت‌گردی در ۲۲ هکتار از جزیره آشوراده فروردین امسال در ستاد ملی تالاب‌ها به تصویب رسیده بود.

همزمان با عملیات اجرایی توسط سازمان همیاری شهرداری‌های گلستان، علاقه‌مندان محیط زیست با طرح شکایت های متعدد از مدیران استان و محیط زیست کشور، خواستار توقف اجرای این طرح شدند.

در این بازه زمانی مدیران گلستان با هدف شتاب دادن به روند انتقال مصالح به جزیره ، یک سایت پشتیبان را در اراضی ساحلی بندرترکمن انتخاب و جاده‌ای به طول ۷۰۰ متر و عرض ۱۰ متر به سوی خلیج گرگان احداث کردند تا با پهلوگیری شناور در خلیج گرگان، انتقال مصالح به آشوراده تسهیل شود اما با دستور مراجع قضایی ادامه ساخت این جاده متوقف شد.

پس از صدور دستور توقف جاده دسترسی، شکایت حامیان محیط زیست همچنان ادامه داشت تا اینکه در خرداد پارسال معاونت قضایی دادستان کل کشور دستور توقف کامل طرح گردشگری آشوراده را صادر کرد.

پروژه ملی گردشگری و طبیعت گردی جزیره آشوراده شامل ساخت اسکله، مسیر دسترسی، آلاچیق، رستوران و دیگر زیرساخت های مورد نیاز حضور گردشگران است.

جزیره آشوراده که تمام سال میزبان انواع پرندگان بومی و مهاجر است در سال ۵۴ جزو نخستین مناطق زیست کره جهان معرفی و ثبت شد.

همچنین ۴۰ درصد خاویار ایران در نزدیکی این جزیره به دست می‌آید.در سال ۱۸۳۷ میلادی جزیره آشوراده با وجود اعتراض ایران، به دست نیروهای شوروی سابق اشغال شد و این کشور تا چند دهه بعد یک پاسگاه نظامی در آن داشت.
این جزیره قبل از وقوع سیل سال ۱۳۷۲ با امکاناتی همچون پاسگاه ژاندارمری، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه، مغازه، مسجد و حسینیه بیش از هزار نفر سکنه داشت که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشه وری و ماهیگیری مشغول بودند اما با طغیان رود ولگا در روسیه و وقوع سیلاب این جزیره ایرانی خالی از سکنه شد.

تنهایی؛ سرنوشت محتوم تنها جزیره ایرانی دریای خزر از گذشته‌های دور تاکنون است که پایان این انزاوی تاریخی به ساماندهی و تدوین طرح تفضیلی کارآمد و معرفی جاذبه‌های این منطقه بکر به گردشگران داخلی و خارجی همراه با تلاش برای جذب سرمایه‌گذاران و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم احتیاج دارد.

آشوراده در حوزه سرزمینی شهرستان بندرترکمن واقع در غرب استان گلستان است.