فصل سرما و جولان قاتل خاموش در کهگیلویه و بویراحمد

به گزارش ایرنا، هفته گذشته خبر رسید که قاتل خاموش نخستین قربانی خود را در کهگیلویه و بویراحمد گرفت. زنی 39 ساله در شهر سی سخت و در دامنه های دنا در اثر مسمومیت با گاز مونواکسید کربن جانش را از دست داد.دیگر قربانی قاتل خاموش ،نیمه جان به بیمارستان امام سجاد انتقال یافت تا جانش نجات داده شود.

فصل سرما از راه رسیده و قاتل خاموش در هر مکانی که ایمنی کمتری داشته باشد جولان می دهد ،بدون سر و صدا مسموم می کند و آخر کار جان می گیرد .

هرساله با شروع فصل سرد، اخبار جان باختن تعدادی از هموطنان به دلیل مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن دهان به دهان می گردد ، گازی بی بو و بی اثر که از آن به قاتل خاموش یا نامرئی یاد می شود، قاتلی که در طول سال و در فصل سرما بیشتر از همه زمان ها جان هموطنان را می گیرد.

افزایش استفاده از لوازم گرمازا و بی احتیاطی در زمینه استفاده از بخاری های معیوب و همچنین رعایت نکردن اصول ایمنی موجب می شود افرادی با گاز مونوکسید کربن مسموم شوند و اگر در انتقال آنان به مراکز درمانی کوتاهی شود جان خود را به راحتی از دست می دهند.

اگرچه هر سال از سوی سازمان ها و نهادهای امدادی از جمله پزشکی قانونی ، آتش نشانی و اورژانس در این زمینه توصیه هایی ارائه می شود اما باز هم این گونه مرگ ها همواره دنبال شکار خود می گردد ، مرگ هایی که با رعایت اصول ایمنی از آن کاسته می شود و ده ها خانواده در سوگ عزیزانشان داغدار نخواهند شد.

نیمه دوم سال است و آمار از افزایش جانباختگان به دلیل مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن خبر می دهند به گونه ای که این آمارها نشان می دهند که بیش از ۷۰ درصد تلفات گازگرفتگی در هر سال مربوط به نیمه دوم است.

مونوکسید کربن گازی سمی و خطرناک

مونوکسید کربن گازی سمی و خطرناک است و چون بدون بو و مزه و غیر قابل دیدن است، اغلب، آن را قاتل خاموش یا نامرئی می نامند؛ بیشترین مسمومیت با این گاز و همچنین بالاترین مرگ ها براثر این گاز در فصل سرد و در نیمه دوم سال اتفاق می افتد.

مونوکسید کربن با فرمول شیمیایی( CO)، گازی است که بر اثر ناقص سوختن کربن بوجود می‌آید؛ این گاز بسیار سمی است، اما رنگ و بوی خاصی ندارد به همین دلیل کربن مونوکسید قاتل نامرئی نامیده می‌شود، میل ترکیبی مونوکسید کربن با هموگلوبین خون حدود ۲۵۰ برابر بیشتر از میل ترکیب با گاز اکسیژن است.در خون انسان حدود پنج درصد کربن مونوکسید کربن وجود دارد، اما اگر این مقدار به ۲۰ درصد برسد باعث مرگ خواهد شد.

استنشاق هوای آلوده به گاز مونوکسید کربن مانع از اکسیژن رسانی به بافت های بدن می شود و می تواند موجب آسیب های مغزی شود؛ در محیط های بسته، همچون خانه، دفتر کار، کلاس درس و خودرو، تجمع حتی مقدار کمی از گاز CO می تواند خطرناک باشد.

مونوکسیدکربن محصول احتراق ناقص مواد سوختی، همچون گاز شهری، گاز کپسول، نفت، بنزین، گازوئیل، پارافین، زغال سنگ، زغال چوب و چوب است و اگر وسیله ای که با سوخت کار می کند و دارای عملکرد معیوب باشد یا به طور صحیح نصب نشده باشد و یا دارای دودکش مناسب نباشد، می تواند منبع تولید و انتشار گاز CO به شمار آید.

علائم مسمومیت با مونوکسید کربن

یک کارشناس امور درمانی درباره مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در فصل سرما به مردم هشدار داد و گفت:هموطنان نکات ایمنی در استفاده از وسایل گرمایشی را رعایت کنند چرا که گاز سمی مونوکسید کربن بر اثر نبود اکسیژن کافی هنگام سوختن مواد سوختی از جمله بنزین، نفت، گاز و گازوئیل در وسایل گرمایشی تولید می‌شود.

علی حاتمی افزود: گاز مونوکسید کربن در فضا هیچ علائم تنفسی در فرد ایجاد نمی‌کند، بدون بو، رنگ و تحریک پذیر نیست به عبارت دیگر نشانه‌های ظاهری برای اثبات حضور آن وجود ندارد.

وی ادامه داد: گاز مونواکسید کربن در بدن به هموگلوبین خون که مسئول انتقال اکسیژن به سلول‌هاست متصل شده و به ارگان‌های مختلف بدن هم‌چون مغز و بافت‌های قلب آسیب می‌رساند، همچنین میل ترکیبی هموگلوبین به مونوکسید کربن ۲۰۰ تا ۲۵۰ برابر میل ترکیبی آن به اکسیژن است.

حاتمی گفت: غلظت گاز مونوکسید کربن و زمان حضور افراد در محیط آلوده ، عامل مهمی در تشخیص شدت مسمومیت است و اگر فرد در محیط با غلظت بالای گاز سمی برای مدت کوتاه یا در محیط با غلظت پایین گاز سمی برای مدت زمان زیاد حضور داشته باشد، دچار مسمومیت شدید می‌شود.

"علایم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و احتمالا درد شکمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما است و در بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد."

"از سایر علایم مسمومیت می توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک ها اشاره کرد. باید توجه داشت که اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان خود را از دست ندهد ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغز می‌شود. مسمومیت شدید با این گاز می تواند کشنده باشد."

وی افزود: سردرد، بی حالی، خستگی و کوفتگی بدن از نشانه‌های اولیه مسمومیت با گاز مونوکسید کربن است که در بیشتر مواقع افراد به علت سرما، تصور می‌کنند به سرماخوردگی مبتلا شده‌اند.

به گفته وی، در صورت ادامه تماس با محیط آلوده، فرد دچار تهوع، استفراغ، خواب آلودگی و در نهایت کاهش سطح هوشیاری و تشنج می‌شود و که این علائم نهایتاً مرگ فرد را در پی دارد.

راه های درمان مسمومیت با مونوکسید کربن

مسئول اورژانس کهگیلویه و بویراحمد ، بهترین درمان مسمومیت با مونوکسید کربن را خروج فرد از محیط آلوده و تجویز کپسول اکسیژن دانست اگرچه همواره پیشگیری را مهم‌ترین اقدام می داند.

جهانبخش وحدت نژاد گفت: نخستین و مهمترین اقدام برای نجات فردی که دچار مسمومیت با مونوکسید کربن و سایر انواع گازگرفتگی شده، رساندن اکسیژن (هوای تازه) به اوست به همین دلیل به محض مشاهده فردی که دچار گازگرفتگی شده، باید پنجره‌ها را باز کرد تا هوای تازه به سرعت وارد اتاق شود و در صورت امکان فرد گاز گرفته را به پنجره نزدیک کرد.

وی افزود: در صورت برخورد با مسمومان گاز مونوکسید کربن منبع نشت گاز را باید شناسایی و قطع کرد و با اورژانس ۱۱۵ تماس گرفت. تا رسیدن اورژانس هیچ خوراکی یا نوشیدنی به فرد گاز گرفته داده نشود چون به دلیل حالت تهوع احتمال خفگی بیشتر می‌شود، به زنان باردار، کودکان و سالمندان زودتر از بقیه آسیب‌دیده‌ها کمک شود.

وحدت نژاد بر استاندارد سازی تجهیزات گرمایشی و همچنین مسیرهای انتقال انرژی و دودکش ها در ساختمان ها تاکید کرد.براساس آمار اورژانس پارسال 117مورد گازگرفتگی در کهگیلویه و بویراحمد اتفاق افتاد و 2نفر جان خود را از دست داد.در سال جاری تاکنون 104 مورد گازگرفتگی در استان گزارش شده و یک نفر نیز جان باخته است.

مدیرکل پزشکی قانونی کهگیلویه و بویراحمد نسبت به مسمومیت ناشی از گاز مونوکسید کربن هشدار داد و از مردم خواست با رعایت نکات ایمنی و دقت در نصب و به کارگیری سیستم‌های گرمایشی، از بروز حوادث ناگوار جلوگیری کنند.

کامروز امینی تاکید کرد که مردم نباید برای تأمین گرمای منزل یا محل کار خود به هر وسیله‌ای متوسل شوند و در خصوص اصول ایمنی از کارشناسان این امر کمک بگیرند.

به گفته وی ، در سال گذشته ۲ نفر در استان کهگیلویه و بویراحمد به‌علت مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان باختند. این تعداد نسبت به فوتی‌های سال قبل از آن ، ۷۵درصد کاهش داشته است که این کاهش، نشان دهنده توجه بیشتر مردم به استانداردها، توصیه‌ها و نکات ایمنی در استفاده از وسایل گرمازاست.

ایمنی تجهیزات گرمایشی

احمد خواجه پور تعمیر کار وسایل گرمایشی در یاسوج مهمترین عامل بروز حوادث ناشی از وسایل گرمایشی در فصل سرما را نرسیدن هوای کافی یا اکسیژن به ماده سوختنی ذکر کرد و گفت اگر به ماده سوختی هوای کافی برسد گاز دی اکسید کربن تولید نخواهد کرد.

وی ادامه داد همان قدر که وجود دودکش برای وسایل حرارتی لازم است وجود دریچه‌ای برای ورود هوا به فضای مسکونی که وسیله حرارتی در آن قرار دارد، لازم است. اگر هوا نتواند داخل شود به بیرون هم نخواهد رفت و این یعنی اختلال در تهویه و به عبارتی شرایط برای تولید منواکسید کربن فراهم شده است.

به گفته وی داغ‌بودن لوله دودکش در فاصله قابل توجهی دورتر از خود وسیله حرارتی، نشان‌دهنده جریان هوای داغ در آن است.

خواجه پور گفت: افراد باید از وسایل گرمایشی استاندارد استفاده کنند و برای سرویس و راه اندازی آن از تعمیرکاران دارای صلاحیت و متخصصان کمک بگیرند. باز گذاشتن درزهای پنجره‌ها برای ورود اکسیژن و خروج گازهای سمی نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است.

وی به هموطنان تاکید کرد دقت داشته باشند که دودکش وسایل گرمایشی خانه مسکونی باید ورق سفید گالوانیزه باشد و هر وسیله گرمایشی نیاز به یک دودکش مجزا دارد.

این تعمیرکار تصریح کرد به رغم هشدارهای فراوان و تاکید بر نصب استاندارد بودن بخاری و دودکش در فصل سرما، براثر برخی سهل‌انگاری‌های شهروندان و تخطی از موارد استاندارد وسایل گرمایشی مرگ و میر به وسیله قاتل خاموش را در پی دارد.

کارشناسان و سازمان های امدادی با استناد به آمارهای موجود ضمن هشدار نسبت به افزایش تلفات مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در نیمه دوم سال بر رعایت نکات ایمنی در نصب و بکارگیری وسایل گرمایشی در فصل پاییز و زمستان تأکید می کنند.

کارشناسان ذیربط به هم میهنان توصیه می کنند در فصل پاییز و زمستان در استفاده از وسایل گرمازا که بیشتر به سیستم گاز شهری متصل است، بیشترین دقت را داشته باشند. هموطنان ضمن استفاده بهینه از وسایل گرمازا، به توصیه های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز از دودکش این وسایل توجه کنند.