کوروش زارعی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به اجرای نمایش میدانی «جهان بانو» عنوان کرد: نمایش میدانی در کشور ما از اوایل دهه هشتاد و با نمایش «شب آفتابی» به کارگردان آقای بهزاد بهزادپور آغاز شد. ایشان برای چندین سال این اثر و شکل کامل‌تر آن با عنوان با عنوان «شبی در کهکشان‌ها» را در نقاط مختلف کشور اجرا کردند. این‌گونه بود که باتلاش این هنرمندان نمایش میدانی به عنوان یک گونه نمایشی جان گرفت.
تعزیه نزدیک ترین نمونه به نمایش میدانی است
وی اظهار کرد: البته ما در کشور خودمان «تعزیه» را داریم که نزدیک‌ترین نمونه به نمایش میدانی است، اما باز هم با آن متفاوت است. سایر هنرهای آئینی مثل نمایش تخت‌حوضی، معرکه‌گیری، نقالی و... بیشتر در دایره تئاتر محیطی می‌گنجند.
این کارگردان تئاتر که اخیراً نمایش میدانی «۴۱۰» را در پارکینگ برج میلاد اجرا کرده است، افزود: نمایش میدانی در سایر کشورها هم سابقه اجرا دارد که البته بیشتر در کشورهای بلوک شرق اروپا رواج دارد. یکی از گروه‌های تئاتر کشور لهستان در یکی از ادوار جشنواره فجر نمونه جمع و جور و مشابه نمایش میدانی را در پارکینگ تالار وحدت اجرا کردند که همانطور که گفتم با کارهای ما متفاوت بود و در نمونه کوچکتری اجرا شد که بیشتر به تئاتر محیطی نزدیک بود.
زارعی گفت: من اخیراً در جشنواره تئاتر اربیل در عراق فیلمی از اجرای نمایش میدانی «سینمایش۴۰۱» را به یک کارگردان تئاتر آلمانی نشان دادم که برایش مایه شگفتی بود که یک اثر میدانی در این حد و اندازه در ایران روی صحنه رفته است.
در حوزه نمایش میدانی ما گروه‌های فعال زیادی نداریموی عنوان کرد: در حوزه نمایش میدانی ما گروه‌های فعال زیادی نداریم. البته خوشبختانه در شهرستان‌ها اقبال زیادی به نمایش‌های میدانی شده است اما این گروه‌ها ضعف‌های فنی و تکنیکی دارند که باید رفع شود تا این ژانر نمایشی تثبیت شود.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری اظهار کرد: نمایش‌های میدانی با توجه به گستره وسیع مخاطبان می‌توانند در علاقه‌مند کردن مردم به تئاتر حرفه‌ای نیز موثر باشند. این گونه نمایشی هم در محتوا و هم در شیوه اجرا که غالباً با جلوه‌های ویژه همراه است، آثاری خاطره‌انگیز و دوست‌داشتنی برای مخاطب خلق می‌کند. به عبارت دیگر نمایش میدانی این ظرفیت را دارد که برای تئاتر حرفه‌ای و داخل سالن به شکل همزمان هنرمند و مخاطب تربیت کند.
زارعی در پاسخ به این پیشنهاد برخی اهالی تئاتر که بر گسترده‌کردن دایره موضوعی نمایش‌های میدانی فراتر از موضوعات مذهبی و دفاع مقدس تأکید داشتند نیز گفت: بله، من هم موافقم؛ این انتقاد و یا بهتر بگویم پیشنهاد حرف درستی است. البته یک نکته را نباید فراموش کنیم و آن این که اصولاً موضوعات مرتبط با دفاع مقدس و جنگ به گونه‌ای است که در ذات خود قابلیت اجرای بهتر و موثرتر در قالب نمایش میدانی را دارد. به عبارت دیگر، اغلب تئاترهایی که در سالن اجرا می‌شود، اصولاً نیازی به فضای باز و یا جلوه‌های ویژه ندارد. درباره برخی کارهای مذهبی هم همین موضوع صدق می‌کند؛ هرچند همین آثار هم گاهی موضوعات روز و معاصر را نیز روایت کرده‌اند. با این حال، حتماً باید سراغ سایر موضوعات و به ویژه ادبیات داستانی کهن و غنی کشورمان نیز برویم.
برای این که سطح کیفی نمایش‌های میدانی افت نکند، باید روی متن‌های قوی که ساختار دراماتیک داشته باشند کار کنیموی افزود: برای این که سطح کیفی نمایش‌های میدانی افت نکند، باید روی متن‌های قوی که ساختار دراماتیک داشته باشند کار کنیم. تماشاگر ایرانی قصه را دوست دارد. بنابراین علاوه بر این که باید به فکر خوراک فکری برای او باشیم، باید این خوراک و پیام را در بستر یک قصه جذاب و در قالب جلوه‌های ویژه دیدنی ارائه دهیم.
زارعی گفت: موضوع دیگر، استفاده از بازیگران کاربلد است. البته مقصود من صرفاً بازیگران مشهور و چهره نیست. این که بتوانیم کارمان را برمبنای بازیگران و دیالوگ پیش ببریم و به گفتار روی صحنه (نریشن) و «پلی‌بک» متکی نباشیم اهمیت زیادی دارد. مخاطب ما باهوش است و متوجه تفاوت این دو شکل از اجرا می‌شود.
این کارگردان و بازیگر تئاتر افزود: در یکی از نمایش‌های میدانی من در بین تماشاگران و در کنار اعضای یک خانواده نشسته بودم. در میانه نمایش، پسربچه این خانواده رو به پدرش کرد و گفت: بابا معلوم است که این بازیگر خودش حرف نمی‌زند، اینها قبلاً ضبط شده است! یعنی یک بچه هم این موضوع را تشخیص می‌دهد چون به هر حال آن حس و حالی که در دیالوگ گفتن بازیگر هست در صدای ضبط شده ولو با بهترین و جذاب‌ترین صدا وجود ندارد.
معمولاً تعداد بازیگران مورد نیاز برای اجراهای میدانی زیاد است و استفاده از هنرور هم به کیفیت کار لطمه می‌زندمدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری اظهار کرد: ما باید برای نمایش‌های میدانی از بین جوانان علاقه‌مند هنرمند تربیت کنیم. چون معمولاً تعداد بازیگران مورد نیاز برای این اجراها زیاد است و استفاده از هنرور هم به کیفیت کار لطمه می‌زند. من در «سینمایش ۴۱۰» با همین مشکل مواجه بودم؛ چون هنرورانی که آمده بودند در سینما و تلویزیون کارکرده بودند و فضای صحنه و شیوه کار در تئاتر برایشان غریبه بود. در نتیجه خسته می شدند و نمی توانستند پا به پای بازیگران حرفه‌ای تئاتر جلو بیایند و این فاصله گاهی خودش را در کار نشان می‌داد.
زارعی گفت: علاوه بر این، باید بیش از این که به جلوه‌های ویژه بپردازیم به قوت نمایشنامه و کیفیت بازیگری فکر کنیم. مهمترین موضوعی که در نمایش میدانی مخاطب را با خود همراه کرده و روی او تأثیر می‌گذارد توانمندی بازیگر است و آنچه به بازیگر در اجرای نقش کمک می‌کند بیش از هر چیز متن قوی و جذاب است که حتماً باید در نمایش میدانی به این دو موضوع توجه ویژه‌ای داشت.
این شب‌ها نمایش میدانی «جهان بانو» نیز در بوستان ولایت تهران در حال اجراست. در مجموع، اجرای این آثار از ابتدای امسال تاکنون حدود ۶۰۰هزار مخاطب را به خود جذب کرده که در بین قالب‌های مختلف هنرهای نمایشی بی‌نظیر است.
«جهان بانو» تازه‌ترین محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج در زمینه نمایش میدانی است که به همت موسسه سیمای ققنوس روی صحنه رفته است.
این نمایش روایتی از زندگی زنان تاریخ است و هر روز ساعت ۱۸ در بوستان ولایت تهران اجرا می‌شود. عوامل نمایش میدانی «جهان بانو» عبارتند از : تهیه کننده: علی اسماعیلی، کارگردان: حسن بزرا، مجری طرح: امیر حسین طهرانی، طراح نور: عباس رحمانی‌پور، طراح صحنه و دکور: مرتضی پورحیدری، مدیر تولید: داود طامهری، طراح صدا: عرفان حسن‌زاده، طراح جلوه‌های ویژه میدانی: یاسر یارمحمدی، مجری صدا: علی بیرنگ، مدیر تدارکات: تورج سلیمانی و طراح گریم: هاشم جوری.
نظر شما