تولید کود اوره «آنتی کیک» دوست‌دار محیط زیست به صادرات رسید

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا دکتر حسین صباحی عضو هیأت علمی دانشکده علوم و فنون دانشگاه تهران و مجری طرح تولید کود اوره آنتی کیک با تشریح این دستاورد گفت: محققان این دانشکده برای اولین بار در جهان موفق به معرفی یک روش کاملاً «زیست‌محیط دوست» جهت تولید اوره آنتی کیک در خط تولید پتروشیمی شدند. در حال حاضر این محصول به مرحله تجاری‌سازی رسیده است و ایران با تولید انبوه این کود می‌تواند محصول را به کشورهای متقاضی صادر کند.

وی افزود: در تولید این کود از نانوذرات طبیعی و کاملاً سازگار با سیستم خاک - گیاه برای جلوگیری از کلوخه شدن کود استفاده شده است که علاوه بر سهولت استفاده، مزایای محیط زیستی فراوانی دارد.

عضو هیأت علمی دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران یادآور شد: تاکنون در پتروشیمی‌ها جهت تولید کود اوره آنتی کیکی از فرمالدئید استفاده می‌شد ولی در کود کامپوزیتی جدید تنها با جایگزینی ۲۰ درصد فرمالدئید با نانو ذرات طبیعی، خاصیت آنتی کیکی ۷۰درصد، سرعت رهایش اوره حدود ۱۶ درصد و انتشار فرمالدئید به اتمسفر به میزان ۲۲ درصدکمتر از اوره معمول است.

صباحی ادامه داد: نتایج آنالیز DSC هم نشان داد که اضافه کردن افزودنی‌های ابداعی به اوره، انرژی لازم برای ذوب و تجزیه اوره را به ترتیب ۴۳ درصد و ۲۳ درصد افزایش داده است.

وی افزود: استفاده از نانوذرات طبیعی به جای فرمالدئید در حفظ سلامت کارکنان پتروشیمی و کشاورزان نیز مؤثر است چراکه فرمالدئید یک ماده سرطان‌زا است که علاوه بر محیط زیست برای سلامتی افراد نیز مضر است.

این محقق مقاومت در برابر گرما را از دیگر مزایای کود تولیدی عنوان کرد و افزود: این مقاومت در برابر گرما موجب کاهش درصد تولید بیورت در کود تولیدی و همچنین کاهش انتشار آمونیاک از آن به اتمسفر در ضمن کاربرد در مزرعه می‌شود.

طبق اعلام دانشگاه تهران، تولید انبوه کود اوره با خواص Anti-cakeو Slow-release با یک روش کاملا Environment-friendly و Eco-friendly در خط تولید در پتروشیمی، برای اولین بار در جهان اتفاق می‌افتد و این دستاورد علاوه بر افزایش سود حاصل از فروش، باعث ارتقا استانداردهای کیفیت محصول، محیط زیست و کشاورزی و افزایش مزیت رقابتی می‌شود.

این طرح با همکاری بین دانشکده علوم و فنون، پارک علم و فناوری دانشگاه تهران و شرکت پتروشیمی پردیس پس از ۱۰ سال کار تحقیقاتی و سهسال تلاش برای تولید و تجاری سازی به نتیجه رسید.

کود اوره به عنوان تأمین نیتروژن مورد نیاز گیاهان یک ساله ازجمله برنج، ذرت، گندم، جو، آفتاب گردان، کلزا، سویا گلرنگ، چغندرقند، نیشکر و سایر گیاهان زراعی یک‌ساله در سطح وسیعی در ایران و دنیا در حال استفاده است؛ به طوریکه در ایران سالانه حدود ۲ میلیون تن و در جهان حدود ۱۵۰ میلیون تن استفاده می‌شود.

درخصوص اهمیت استفاده از کودهای نیتروژنه به خصوص اوره در گیاهان زراعی یک ساله می‌توان گفت که در صورت عدم مصرف، تولید این گیاهان تا یک دوم و حتی تا یک سوم مقدار پتانسیل ممکن است کاهش پیدا کند، خصوصاً در خاک‌های مناطق خشک مثل ایران که از نظر ماده آلی ضعیف هستند.

نکته قابل توجه دیگر اینکه یکی از صادارت اصلی پتروشیمی ایران به کشورهایی همچون هند و برزیل همین کود اوره است، بطوری‌که تولید سالانه این کود در ایران ۶.۵ میلیون تن است که بعد از مصرف داخلی، ۴.۵ میلیون تن آن سالانه صادر می‌شود.

اوره کاربرد وسیعی در صنعت چوب برای ساخت چسب رزین اوره فرمالدئید دارد، استفاده از این نوع اوره در تولید چسب چوب می‌تواند باعث استحکام چسب تولیدی و همچنین کاهش خطر انتشار فرمالدئید به اتمسفر شود. کاربرد وسیع دیگر اوره به عنوان کاتالیست در صنعت خودرو است، یکی از گازهای دخیل در پدیده گرمایش زمین و تغییر اقلیم و همچنین تهدیدکننده سلامت انسان ،N۲O است که به وفور از اگزوز خودروهای دیزلی و کشتی‌ها به اتمسفر منتشر می‌شود.

در حال حاضر در اگزوز خودروها از اوره محلول در آب جهت تبدیل این گاز خطرناک به گاز بی‌خطر نیتروژن (N۲) استفاده می‌شود اما در صورت بالا رفتن دما تا ۲۴۰ درجه سانتی‌گراد، اوره به بیورت و سیانوریک اسید تبدیل شده و خاصیت کاتالیستی آن کاهش یافته و سبب انتشار مواد سرطان‌زا در هوا می‌شود که در اوره جدید دمای تجزیه آن به سیانوریک اسید از ۲۴۰ درجه سانتی‌گراد به ۳۵۳ درجه سانتی‌گراد افزایش یافته و دیگر ماده خطرناکی تولید نمی‌شود.