به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ سرهنگ علی‌محمد رجبی در «سلسله نشست‌های حکمرانی کودک و خانواده» که در سالن اجتماعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، گفت: کشور طی ۱۰ سال اخیر و به خصوص از زمانی که «مرکز ملی فضای مجازی» تشکیل شده است موضوع کودک را به عنوان یکی از موضوعات جدی خود در دستور کار قرار داده است.
وی افزود: تا امروز در حوزه محتوای کودک «سند صیانت از کودکان» در مرکز ملی فضای مجازی تصویب شده که بیشتر ناظر بر زیرساخت‌های فضای مجازی کودک و نوجوان بوده و در همان بسته موضوع محتوا هم مطرح شده است.
سرهنگ رجبی خاطرنشان کرد: در حال حاضر آنچه در کشور مشاهده می‌شود این است که از نظر زیرساختی به آنچه در درون سند مشخص شده بود، رسیده‌ایم یعنی سیمکارت کودک را در اختیار داریم، امکان گروه‌بندی سنی دسترسی به اینترنت روی اپراتورها با تلاش دولت فعلی شکل گرفته و ساز و کار کنترل والدین ایجاد شده اما آنچه که ما از آن غفلت کرده بودیم و خلاء آن به طور جدی احساس می‌شود «طبقه‌بندی محتوا و نظام محتوایی کودک» است.
وی با تاکید بر لزوم دقت نظر بیشتر روی طبقه‌بندی محتوا تصریح کرد: متاسفانه آنچه که مشاهده می‌شود اینکه یک محتوا به صرف انیمیشن بودن، در حوزه کودک تعریف می‌شود فارغ از اینکه چه نوع پیامی را به مخاطبانش منتقل می‌کند و آیا اصلا منطبق بر سبک زندگی ما و ارزشهای جامعه‌مان است یا خیر؟
سرهنگ رجبی با مهم ارزیابی‌کردن این موضوع به خصوص در حوزه‌های انیمیشن و بازی‌ها گفت: چندی است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با محوریت مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی مجدانه به این حوزه وارد شده و امیدواریم نتایج مثبت آن به زودی در اختیار جامعه قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه سند نظام محتوایی با کمک وزارت آموزش و پرورش تدوین و ابلاغ شده اظهار امیدواری کرد تا به زودی در قالب «سلسله نشست‌های حکمرانی کودک و خانواده» هم شاهد عملیاتی و اجرایی شدن این سند باشیم و هم بعد از گذشت حدود یک دهه از دغدغه‌ای که فعالین حوزه کودک و نوجوان در حوزه فضای مجازی داشته‌اند شاهد یک نظام مدور و ساختار منسجم برای ساماندهی محتوای حوزه کودک باشیم.
رییس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا فراجا با تاکید بر اهمیت تولید محتوای مناسب بر جلوگیری از وقوع جرم گفت: یکی از تاثیرات محتوایی کودک و نوجوان در «گرایش به جُرم» تاثیرات غیرمستقیم است.
وی ادامه داد: معمولا به این شکل که جامعه ما یکسری ارزش‌ها و قوانین مخصوص به خود را دارد که با ارزش‌ها و قوانینی که در سایر کشورها وجود دارد ممکن است اختلاف داشته باشد و همین موضوع زمینه جرم می‌شود. یعنی برخی موضوعات که در کشور ما ممکن است جرم محسوب شود ممکن است در سایر کشورها از منظر قانونگذار جرم تلقی نشود و نوع رفتاری که ما اینجا از نظر عرفی با آن مواجه هستیم در برخی کشورهای دیگر عرف نباشد و این موضوع زمینه جرم می‌شود.
سرهنگ رجبی اظهار داشت: وقتی مخاطب کودک و نوجوان ما در معرض محتوایی قرار می‌گیرد که این محتوا سبک جدیدی از زندگی را به او آموزش می‌دهد که این سبک زندگی، با سبک زندگی مرسوم در جامعه ما و بسیاری از موضوعات فرهنگی‌مان در تضاد است، در چنین حالتی کودک و نوجوان بین الگوسازی و نظام ذهنی و فکری که مبنای آن محتوای بازی و فیلم در دسترس‌اش بوده، با جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند تعارض به وجود می‌آید که خود این تعارض بستر بروز جرم می‌شود.
وی با اشاره به اینکه منظور از جرم، در واقع «جرم به معنای عام» آن است و نه صرفا جرایم سایبری تصریح کرد: وقتی محتوایی را به فرزندانمان ارائه می‌دهیم که نظام فکری و نوع تفکر آنان را با سبک و محتوای دیگری غیر از آنچه در جامعه‌مان است پر می‌کند، در آموزش او تضاد جدی ایجاد کرده‌ایم و این تضاد قطعاً زمینه‌های بروز آسیب‌های اجتماعی برای فرزندان این کشور را فراهم می‌کند.
سرهنگ رجبی تصریح کرد: بازی‌هایی در سراسر جهان وجود دارد که صراحتا جرائمی مثل قتل، سرقت، آدمکشی فجیع و بسیاری موضوعات دیگر را به مخاطب خود آموزش می‌دهد که به دلیل مورد توجه نبودن «نظام محتوای سنی» در کشور ما، این نوع بازی‌ها از طرف والدین در اختیار کودکان و نوجوانان قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه «بر اساس آخرین پایش بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در سال ۹۶ بازی جی.تی.ای (GTA) که در کشور سازنده آن برای افراد بالای ۱۷ سال شراحی و عرضه شده، دومین بازی محبوب بچه‌های زیر ۱۸ سال ایرانی است» گفت: این نشان می‌دهد ما در حوزه نظام محتوایی مشکلات جدی داریم که ان‌شاالله با تلاش‌هایی که وزارت فرهنگ، مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی و وزارت آموزش و پرورش و متولیان بخش خصوصی انجام می‌دهند، بتوانیم از این وضعیت به وضعیت بهتری عبور کنیم.
مولف و مدرس سواد رسانه‌ای در پاسخ به این سوال که «با همه زحمت‌ها و تلاش‌هایی که می‌شود، اگر نظام رده‌بندی محتوا توسط خانواده‌ها درست استفاده نشود تکلیف چیست؟» اظهار داشت: این می‌شود آن حوزه سواد رسانه‌ای و درست به همین دلیل است که ما باید به سمت سواد رسانه‌ای برویم و سواد رسانه‌ای خانواده‌مان را بالا ببریم.
وی توضیح داد: اگر حاکمیت همه زیرساختها را فراهم کند مثلا اینترنت طبقه‌بندی شده با قابلیت طبقه‌بندی به عموم مردم عرضه کند با امکان دسترسی برای سطوح مختلف سنی و تحصیلی، نظام محتوایی را نیز آماده کند ولی خانواده از درون روی محتوایی که در اختیار فرزندش قرار می‌گیرد نظارت نکند و پدر و مادری بیاید با دست خود محتوای نامناسب در اختیار فرزند خود بگذارد قطعاً این چرخه از بین می‌رود و اثربخش نمی‌شود.
سرهنگ رجبی افزود: ولی وقتی این سواد رسانه‌ای که حداقل جزء آن انتخاب‌گری محتوا است و فهم و درک پیام‌رسانه‌ای که دریافت می‌کند، شکل نگیرد همه زیرساختها آن اثری را که باید نمی‌گذارد و عملاً فرزندان ما و جامعه به سمتی می‌روند که می‌توانند از محتوا تأثیرپذیر بشوند و این تأثیرپذیری طوری خواهد بود که ذهن و افکار آنها به سمت و سوی مدنظر تولید کننده پیام هدایت می‌شود.
رییس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا فراجا تصریح کرد: آنچه ما در حوزه سواد رسانه‌ای به طور جدی به آن نیاز داریم ساماندهی و سازماندهی وضعیت سواد رسانه‌ای و فعالین این حوزه است. منظورم این نیست که ما تلاش برای سواد رسانه‌ای را دولتی کنیم که اتفاقاً این می‌تواند آفت باشد، باید این را سازماندهی و ساماندهی کنیم از این بُعد که به هر حال تعریف واحدی که ما از سواد رسانه‌ای به مردم باید بدهیم چیست؟
وی درباره مجموعه اقدامات و تلاش‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص آموزش و تبیین سواد رسانه‌ای در جامعه گفت: تعاریف متعددی از سواد رسانه وجود دارد. کشورهای مختلف دنیا هدف و منظور عملیاتی متفاوتی از سواد رسانه‌ای دارند و در کشورشان پیاده‌سازی می‌کنند. ما هم باید به تعریف بومی سواد رسانه‌ای برسیم به قول معروف ما به یک تعریف عملیاتی از سواد رسانه‌ای باید برسیم که همایش‌ها و نشست‌ها آن را شکل می‌دهد.
سرهنگ رجبی خاطرنشان کرد: مهم است افرادی که وارد حوزه سواد رسانه‌ای می‌شوند بدانند سواد رسانه‌ای لایه‌ها و ابعاد مختلفی دارد و اینجاست که یک نهاد حاکمیتی می‌تواند کمک کند که تمرکز فعالین این حوزه در یک جا متمرکز نشود.
وی ادامه داد: چرا که این امر باعث برجسته شدن برخی حوزه‌های سواد رسانه‌ای و مغفول ماندن دیگر حوزه‌های آن خواهد بود. ضروری است به ابعاد مختلف آموزش سواد رسانه‌ای از مفاهیم و آموزش آن گرفته تا کودکان، کاربرد، تولید محتوا و... حتی به نظرم لایه‌های فنی این حوزه و توسعه ابزارهایی که می‌تواند به سواد رسانه‌ای کمک کند را باید در دستور کار قرار داد. اگر ما به حوزه ابعاد فنی که می‌تواند به توسعه سواد رسانه‌ای و استقرار آن در جامعه و خانواده‌ها کمک کند، توجه نکنیم نتیجه مجموعه تلاش‌ها ممکن است پرداختن به یک یا چند حوزه خاص سواد رسانه‌ای و مغفول ماندن اغلب حوزه‌های آن باشد.
سرهنگ رجبی افزود: اینجاست که حاکمیت نقش پیدا می‌کند، یعنی تنظیم‌گری و هدایت می‌کند و برگزاری این همایش‌ها ابعاد پنهان را مشخص می‌کند، نقاط قوت و ضعف را به ما نشان می‌دهد و در طراحی نقشه راه آینده به ما کمک می‌کند.
سلسله نشست‌های «حکمرانی محتوای کودک و خانواده در فضای مجازی» به همت مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور دستگاه‌های حاکمیتی، صاحبنظران و فعالان بخش خصوصی این حوزه برگزار می‌شود.
نظر شما