انتقال آب به خراسان جنوبی از مطالبه مردم تا مرحله لوله‌گذاری

به گزارش ایرنا، خراسان جنوبی به عنوان استانی بیابانی و کم‌آب سال‌هاست با چالش جدی کم‌آبی و خشکسالی مواجه شده است و شروع خشکسالی در این استان به بیش از ۲ دهه قبل بر می‌گردد؛ موضوعی که پیامدهای بسیار منفی از جمله تخلیه برخی روستاها به‌ویژه در مناطق مرزی و مهاجرت روستاییان به حاشیه شهرها را در پی داشته است.

براساس اعلام اداره کل هواشناسی خراسان جنوبی، اثرات خشکسالی سال به سال سطح بیشتری از مناطق استان را در بر می‌گیرد به‌طوری که براساس آخرین اطلاعات رسیده، ۱۰۰ درصد مساحت استان درگیر این پدیده شوم شده است از طرفی خراسان جنوبی رودخانه دائمی ندارد و بخش عمده آب مورد نیاز در بخش‌های مختلف از منابع زیرزمینی تامین می‌شود.

با توجه به اثرات نامطلوب خشکسالی بر منابع آبی استان و خشک شدن سفره‌های آب زیرزمینی، اجرای طرح انتقال آب از خلیج فارس یا دریای عمان به خراسان جنوبی در اولویت قرار گرفته و دولت سیزدهم عملیاتی کردن این طرح را دنبال می‌کند.

سه استان مرزی شرق کشور شامل سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی به‌طور مستقل درخواست انجام مطالعات طرح انتقال آب از دریای عمان را داشتند و در سال‌های اخیر تفاهم‌نامه انتقال آب دریای عمان به این استان‌ها به امضا رسید و سال ۱۴۰۰ عملیات اجرایی آن آغاز شد.

آنچه مشخص است اینکه این پروژه به لحاظ سازه‌ای از طرح‌های بزرگی است که با اجرای آن ۲۸۰ میلیون مترمکعب آب به استان سیستان و بلوچستان منتقل می‌شود، ۱۰۰ میلیون مترمکعب از این آب در بخش آشامیدنی و ۱۸۰ میلیون مترمکعب نیز در بخش صنعت و خدمات مصرف خواهد شد.

در قالب این طرح اختصاص ۶۰ میلیون مترمکعب آب در سال برای مصارف صنعت استان خراسان جنوبی و ۱۲۰ میلیون مترمکعب در سال نیز برای مصارف صنعت استان خراسان رضوی در نظر گرفته شده است. رئیس جمهور نیز در سفر استانی خود به خراسان جنوبی ( ۱۹ شهریور ۱۴۰۰) به موضوع کم‌آبی پرداخت و بر تامین آب مورد نیاز این استان از منابع مختلف از جمله انتقال آب از دریای عمان تاکید کرد.

آیت الله سید ابراهیم رئیسی در سفر اول دولت سیزدهم به خراسان جنوبی درخصوص مشکل کم‌آبی این استان گفت: مساله آب مشکل بسیاری از استان‌های کشور است و این موضوع را در دولت به‌صورت ویژه دنبال می‌کنیم.

وی در این ارتباط از راهکارهای کوتاه‌مدت و بلندمدت گفت و افزود: «اقدامات کوتاه‌مدت را می‌توان در استان دنبال کرد، اما راهکارهای بلندمدت از جمله انتقال آب از دریای عمان را می‌توان به صورت بلندمدت پیگیری کرد، البته نه اینکه خیلی طولانی شود که مردم ناامید شوند».

بعد از این سفر مسوولان کشوری و سه استان شرقی با مساعدت بخش خصوصی کمر همت بسته و با پیگیری‌های مکرر مستمر موضوع انتقال آب از دریا به شرق کشور را در دستور کار ویژه قرار دادند.

همچنین با توجه به اجرای خط انتقال آب خلیج فارس به برخی استان‌های کشور ادامه این خط به سمت خراسان جنوبی نیز در برنامه قرار گرفت.

استاندار خراسان جنوبی هم در دیدارهایی متعدد با مقامات کشوری بر تسریع اجرای طرح انتقال آب به استان تاکید کرده است.

جواد قناعت تیر امسال در دیدار با "علیرضا رزم‌حسینی" مشاور معاون اول رئیس جمهور در امور پروژه‌های انتقال آب از دریا که در تهران انجام شد، با تشریح شرایط و ارائه گزارشی از پیامدهای خشکسالی در خراسان جنوبی، انتقال آب را از طرح‌های اولویت‌دار منطقه عنوان کرد.

وی انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان را یک ضرورت خواند و گفت: تامین آب به عنوان یک زیرساخت اصلی به رغبت سرمایه‌گذاری در خراسان جنوبی خواهد انجامید.

دیدار استاندار و مشاور معاون اول رئیس جمهور درخصوص ضرورت انتقال آب به خراسان جنوبی به این مصوبه ختم شد که هرچه سریعتر عملیات اجرایی خط انتقال آب خلیج فارس از محل ورود به استان و محل خروجی به سمت خراسان رضوی آغاز شود.

استاندار خراسان جنوبی مهر امسال در آیین اختتامیه جشنواره زرشک نیز بار دیگر آب را از دغدغه‌های اصلی کشاورزان منطقه برشمرد و گفت: ۲ خط انتقال آب به خراسان جنوبی از خلیج فارس و دریای عمان را در دست پیگیری داریم تا با تحقق این طرح‌ها دغدغه بخش کشاورزی و صنعت استان رفع شود.

وی افزود: از کارهای جدی در دستور کار دولت سیزدهم، انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به خراسان جنوبی است.

اما دوم آبان‌ امسال معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی از آغاز عملیات اجرایی خط انتقال آب از دریای عمان در محدوده شهرستان قاینات و حوزه سرزمینی خراسان جنوبی توسط پیمانکار خبر داد؛ خبری که نویدبخش بود و امید را در دل کشاورزان، صنعتگران و مردم کویرنشین خراسان جنوبی زنده کرد.

طرح انتقال آب از دریا به شرق کشور به کجا رسید؟

مدیرعامل شرکت تامین آب صنایع و معادن به عنوان مجری طرح انتقال آب از دریای عمان به استان‌های شرق کشور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: برای خط انتقال آب از دریا هزار و ۳۴۰ کیلومتر مسیرسازی خط اصلی تا خراسان رضوی است.

محمدحسن اسدی با بیان اینکه ۴۳ درصد مسیر به پیمانکار واگذار شده است افزود: همچنین ۲۷۵ کیلومتر از این مسیر در استان‌های مختلف آماده لوله‌گذاری است.

وی بیان کرد: مجموع اعتبار این پروژه ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است که هزینه اجرا در استان خراسان جنوبی ۲۰ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.

مدیرعامل شرکت تامین آب صنایع و معادن با بیان اینکه سازه آبگیر اکنون حدود ۴۴ درصد پیشرفت فیزیکی دارد تصریح کرد: پیشرفت فیزیکی مجموع این پروژه هفت درصد است.

وی گفت: یکی از اقدامات خوبی که انجام شد اینکه چهار دستگاه آب شیرین‌کن هر کدام به ظرفیت ۲۰۰ هزار مترمکعب در روز تامین شده (در مجموع ۸۰۰ هزار مترمکعب در روز) و قرارداد یک واحد ۲۰۰ هزار مترمکعبی منعقد و موافقت‌نامه‌ سه واحد دیگر به روش BOT مبادله شده است.

اسدی افزود: تا پایان سال آینده آمادگی داریم در صورت تامین به‌موقع منابع مالی، برای منطقه چابهار ۲۵ الی ۵۰ هزار مترمکعب آب شیرین در روز را تامین کنیم.

وی با اشاره به احداث یک تونل هشت کیلومتری در ایرانشهر، اظهار داشت: تا ۲ ماه دیگر پیمانکار این پروژه مشخص و تا قبل از پایان سال عملیات اجرایی آن شروع می‌شود.

مدیرعامل و مجری طرح انتقال آب از دریای عمان به استان‌های شرق کشور بیان کرد: حدود ۲۰۰ هزار تن ورق نیز سفارش داده‌ایم که قرار است لوله‌گذاری از چابهار به سمت سیستان و بلوچستان آغاز شود.

وی با اشاره به آبگیری دریا از جمله احداث سازه بتنی و تخلیه پساب در دریا گفت: در این خصوص پیمانکار تا ۲ ماه آینده انتخاب و عملیات اجرایی آغاز می‌شود.

اسدی افزود: برای مجموع پروژه یک میلیون تن ورق لازم است که ۲۰ درصد تاکنون تامین اعتبار شده و اقدامات ساخت آن در فولاد مبارکه در حال انجام است.

وی بیان کرد: ورق مورد نیاز لوله‌های انتقال آب به طول ۹۰ کیلومتر خریداری شده و در مشهد در حال ساخت است.

مدیرعامل شرکت تامین آب صنایع و معادن اظهار داشت: پیش‌بینی می‌کنیم در صورت تامین مالی به موقع و طبق برنامه، طرح انتقال آب به خراسان جنوبی از دریای عمان تا سال ۱۴۰۴ به اتمام برسد.

وی تصریح کرد: سهامداران طرح انتقال آب به شرق کشور صنایع معدنی از جمله فولاد مبارکه، چادرملو، گلگهر، شرکت ملی مس ایران، گهرزمین، فولاد خراسان و اپال پارسیان سنگان هستند.

اسدی گفت: وزارت نیرو برای تامین آب شرب از دریا قرار است خرید تضمینی انجام ‌دهد و قرار شده حجم آب مورد نیاز هر استان تعیین شود تا در برنامه تولید آب شیرین قرار دهیم.

وی افزود: خبر مسرت‌بخش اینکه پیمانکاران مسیرسازی خط انتقال آب قطعه نهبندان تا قاین از دی ماه و قطعه زاهدان تا نهبندان از بهمن ماه سال جاری انتخاب و عملیات اجرایی را آغاز خواهند کرد.

براساس آخرین اعلام مسوولان استان رهاورد سفر اول رئیس جمهور به خراسان جنوبی ۱۰۶ مصوبه بوده که اغلب آنها در زمینه عمرانی و زیرساختی است و ۱۱ هزار و ۷۲۵ میلیارد تومان اعتبار در قالب مصوبات سفر رئیس جمهور به خراسان جنوبی اختصاص یافته است.

رئیس جمهور در آغاز دور دوم سفرهای استانی به همراه شماری از اعضای هیات دولت روز پنجشنبه هفته جاری (۲۴ آذر ماه) به استان خراسان جنوبی سفر می‌کند و این سفر ۲ روزه است که تا پایان روز جمعه ۲۵ آذر ماه ادامه خواهد داشت.