قطرگیت؛ مدعیان شفافیت، متهمان پولشویی و فساد

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، نگاهی گذرا به تاریخچه پارلمان‌های کشورهای اروپایی، مثنوی هفتاد من کاغذ از انواع رسوایی‌های مالی و اخلاقی است؛ ساختاری بیمارگونه که در مجلس بالادستی یعنی پارلمان اروپا نیز ریشه دوانده و چارچوب آن را متزلزل کرده است.

برای نمونه فقط در پارلمان فرانسه می‌توان به رسوایی دنیس بوپَن (Denis Baupin) عضو حزب اکولوژی-سبزها و نائب رئیس پارلمان ملی این کشور اشاره کرد که در سال ۲۰۱۷ در پی تحقیقاتی در زمینه تجاوز جنسی به چهار زن، محکوم شناخته شد و برای همیشه از سیاست کنار کشید یا به فرانسوا فیون (François Fillon) نامزد حزب راست میانه جمهوریخواه در انتخابات ۲۰۱۷ ریاست جمهوری فرانسه اشاره داشت که با افتادن تشت رسوایی‌اش مبنی بر ایجاد شغل ساختگی برای همسرش به عنوان دستیار در زمانی که عضو پارلمان ملی بود، به پنج سال زندان و پرداخت افزون بر یک میلیون یورو محکوم شد و در انتخاباتی که می‌رفت پیروز آن باشد، قافیه را به امانوئل مکرون باخت و شکست سنگینی خورد.

البته موارد دیگری از بی‌اخلاقی و فقدان نظارت بر عملکرد نمایندگان پارلمان اروپا وجود دارد؛ موضوعی که روزنامه لوموند فرانسه برای تبیین آن به چهره‌هایی همچون خوزه مانوئل باروسو (José Manuel Barroso) رئیس سابق کمیسیون اروپا که به بانک گلدمن ساکس پیوست، میلی کروس (Neelie Kroes) کمیسر سابق این پارلمان که توسط بانک آمریکا استخدام شد و نمایندگانی همچون شارون بولز (Sharon Bowles) که به بورس لندن پیوست و اولگر کرامر (Holger Krahmer) که به اوپل رفت، اشاره و آن را نشانه ناتوانی سیستم نظارت بر اخلاق اتحادیه اروپا در کاهش خطر سوء استفاده ارزیابی کرد.

حال با مطرح شدن پرونده قطرگیت به نظر می‌رسد که زمان رسوایی‌ها در سطح و گستره‌ای بالاتر فرا رسیده است؛ موضوعی که باعث شد اورسولا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا پیشنهاد ایجاد یک «مرجع مستقل» در مورد مسائل اخلاقی پارلمان اروپا را مطرح کند، جوزپ بورل رئیس دیپلماسی اروپایی، اطلاعات مربوط به این پرونده را بسیار بسیار نگران کننده دانست و روبرتا متسولا رئیس پارلمان اروپا وعده داد که هیچ مصونیتی وجود نخواهد داشت و هیچ چیز پنهان نخواهند ماند.

اوا کایلی؛ گرگی در قامت بره

اما ماجرا از زمانی جنجالی شد که اوا کایلی نائب رئیس پارلمان اروپا که برخی او را پدیده‌ای در سپهر سیاسی یونان و قاره سبز می‌دانستند با انبوهی از اتهامات مواجه و سپس دستگیر شد؛ زنی جوان و آراسته، زاده ۲۶ اکتبر ۱۹۷۸ که دانش‌آموخته رشته معماری در تسالونیکی دومین شهر بزرگ یونان است و در سن ۲۰ سالگی وارد عرصه سیاست شد.

او در سال ۲۰۰۷ تحت پوشش جنبش سوسیالیتی پانهلنیک (Mouvement socialiste panhellénique) به عضویت در پارلمان یونان و در سال ۲۰۱۴ به عضویت در پارلمان اروپا درآمد و سپس در سال ۲۰۱۹ بار دیگر انتخاب شد و بر مسند یکی از یازده معاونت رئیس پارلمان اروپا تکیه زد.

روزنامه پرشمارگان لو فیگارو در تشریح پرونده فساد این عضو پارلمان اروپا نوشت: اوا کایلی، معاون پارلمان اروپا در یک عملیات گسترده ضد فساد که روز جمعه توسط دادگستری فدرال بلژیک آغاز شد، به همراه سه نفر دیگر متهم و زندانی شد. اقدامی که می‌تواند جدی‌ترین پرونده‌ای باشد که تاکنون به پارلمان اروپا رسیده است.

بر اساس این گزارش، دفتر دادستانی فدرال بلژیک یک عملیات گسترده ضد فساد را با مشارکت قطر آغاز و در خانه کایلی، کیسه‌های پر از پول نقد پیدا کرد.

قاضی بلژیکی چه گفت؟

دفتر دادستانی فدرال بلژیک در یک بیانیه مطبوعاتی بدون اشاره به نام قطر و تنها با اشاره به درگیر بودن یک کشور حاشیه خلیج فارس با این پرونده، اعلام کرد که تحقیقات جاری با هدف بررسی موضوع "فساد" و "پولشویی" در یک باند سازمان یافته انجام شده است.

این عملیات توسط قاضی میشل کلز (Michel Claise) و دفتر مرکزی سرکوب فساد در بلژیک که متخصص در مبارزه با جرایم جدی است، رهبری شده است.

چهار نفر از ۶ دستگیرشده متهم هستند

بر اساس این گزارش، از ۶ نفر دستگیرشده، چهار نفر به اتهام عضویت در سازمان مجرمانه، پولشویی و فساد اداری متهم و روانه زندان شده‌اند.

لو فیگارو به نام فرانچسکو جورجی (Francesco Giorgi) همسر کایلی و دستیار پارلمانی آندره‌آ کوزولینو (Andrea Cozzolino) نماینده پارلمان ایتالیا نیز اشاره می‌کند که همراه کایلی، صبح روز جمعه دستگیر شد.

در این ارتباط پیر-آنتونیو پانزری (Pier-Antonio Panzeri) ۶۷ ساله که در دوره‌های قبل ریاست کمیته فرعی حقوق بشر پارلمان اروپا را از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ و همچنین ریاست هیات روابط با کشورهای مغرب زمین را بر عهده داشت نیز بازداشت شده است؛ شخصیتی که از وی به عنوان یک چهره بسیار بانفوذ در پارلمان اروپا یاد می‌شود و از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۹ عضو این پارلمان و فرانچسکو جورجی دستیار سابق پارلمانی وی بود. حال پلیس بلژیک در اقامتگاه پانزری در بروکسل ۶۰۰ هزار یورو پول نقد کشف کرده است.

بر اساس این گزارش، روز جمعه ۲ نفر دیگر نیز دستگیر شدند؛ لوکا ویزنتینی (Luca Visentini) رهبر اتحادیه کارگری ایتالیا که سرانجام به شکل مشروط آزاد شد و نیکولو فیگا-تالامانکا (Niccolò Figà-Talamanca) رئیس سازمان غیردولتی «بدون صلح بدون عدالت» در بروکسل.

اما این تمام ماجرا نبود چراکه بر اساس گزارش روزنامه بلژیکی لو سوار (Le Soir) حال نوبت به پدر اوا کایلی رسیده است که با یک چمدان حاوی حدود ۶۰۰ هزار یورو بازداشت شود. از این رو قاضی بلژیکی با توجه به شرایط حاکم بر پرونده، دستور بازرسی از آپارتمان کایلی را صادر کرد و در آنجا پلیس این کشور کیسه‌هایی پُر از پول نقد و هدایای لوکس یافت.

روزنامه لوموند نیز در گزارشی فاش کرد که در جریان تحقیقات انجام شده است، حدود ۶۰۰ هزار یورو در خانه پانزری در بروکسل، ۱۵۰ هزار یورو در خانه اوا کایلی به همراه بسیاری از هدایای دیگر با علامت قطر و ۶۰۰ هزار یورو از پدر کایلی کشف شده است؛ پول‌هایی که پدر این نماینده پارلمان اروپا داخل کیفی پنهان کرده بود و پلیس او را در هتلش در منطقه اروپایی دستگیر کرد.

هرچند این رسوایی‌ها موجب شد که کایلی از حزب سوسیالیت یونان اخراج و دارایی‌های او توسط اداره مبارزه با پولشویی این کشور مسدود شود، اما وکیل کایلی بر بی‌گناهی موکلش تاکید دارد و مدعی است که این موارد ربطی به رشوه از قطر ندارد و از طرفی با وجود تعلیق مقام وی از هیات‌های پارلمانی اروپا، او در عمل تا ظهر سه‌شنبه نائب رئیس این پارلمان باقی ماند؛ چراکه برای برکناری کارلی از سمتی که در پارلمان اروپا بر عهده داشت، رای سه پنجم اعضا که دست کم سه گروه سیاسی را نمایندگی می‌کنند و به دنبال آن رای دو سوم دیگر از نمایندگان را نیاز داشت.

لو فیگارو از تفتیشی که روز دوشنبه در ساختمان پارلمان اروپا در بروکسل انجام شده نیز سخن به میان آورده و از جستجوهای پیشین در میان دستیاران پارلمانی مرتبط با متهمان دستگیرشده، کارمندان دولتی اروپا، لابی‌ها و انجمن‌ها گفته است. پلیس بلژیک اعلام می‌کند که در این پرونده تجهیزات رایانه‌ای و تلفن‌های همراهی کشف و ضبط کرده است و به زودی این موارد مورد بررسی و تحلیل‌های عمیق قرار می‌گیرند.

بازرسی از ۳۰ دفتر در ساختمان پارلمان اروپا

در همین ارتباط دفاتر دستیاران پارلمانی مارک تارابلا (Marc Tarabella) و ماری آرنا (Marie Arena) نمایندگان پارلمان بلژیک نیز پلمب شدند.

به گفته دادستانی فدرال بلژیک، ۱۰ دفتر روز دوشنبه مجدداً در ساختمان پارلمان اروپا در بروکسل مورد بازرسی قرار گرفتند و تعداد بازرسی‌های انجام شده از روز جمعه به حدود ۳۰ دفتر رسیده است.

واکنش رسانه‌های فرانسه به قطرگیت

در حالی که بسیاری از مردم جهان به ویژه شهروندان قاره سبز از گستردگی و ابعاد فساد در پارلمان اروپا شوکه بودند، شبکه تلویزیونی TF1 فرانسه پرونده قطرگیت را به فراررسیدن دوران شکستن سکوتی که تاکنون حاکم بود، تعبیر کرد و لو فیگارو تیتر زد «موج شوک «قطرگیت» پارلمان اروپا را به لرزه درآورد».

لوموند نیز به عنوان یک روزنامه پرمخاطب فرانسوی در یکی از چند گزارش تحلیلی خود در این زمینه، با تیتر «موج شوک قطرگیت، نهادهای اروپایی را بی‌ثبات کرد» ابعاد گسترده رسوایی اخیر را تبیین کرده است.

این روزنامه در گزارش دیگری به نقد رویه معافیت از مجازات نمایندگان پارلمان اروپا پرداخته و بی پروایی اخلاقی این پارلمان را عامل تشویق فرهنگ معافیت از مجازات ارزیابی کرده و گزارش بعدی خود را به فوریت شفافیت در این نهاد اختصاص داده است.

روزنامه لوپاریزین نیز با تیتر «قطرگیت پارلمان اروپا را به لرزه درآورد؛ اسامی دیگر ممکن است خیلی سریع مطرح شوند» از احتمال افشای ابعاد جدید فساد در این پارلمان نوشت و آن را یک زلزله سیاسی واقعی دانست.

رادیو بین‌المللی فرانسه (rfi) نیز با اشاره به اینکه انفجار اخبار قطرگیت در تمام آخر هفته با سرعتی سرسام‌آور گسترش یافت، تاثیرات این رسوایی را بر پارلمان اروپا ویرانگر و موجب زیر سوال رفتن یکپارچگی این نهاد ارزیابی کرد.

روزنامه لا کروا (La Croix) نیز تاکید کرد که بدون واکنش بسیار جدی، مجموعه عوامل برای یک فاجعه اروپایی فراهم است؛ چراکه سوء ظن شایسته یک نهاد دموکراتیک نیست.

این روزنامه در گزارش دیگری با تیتر «قطرگیت در پارلمان اروپا: نهادی بی‌اعتبار شده» از شکسته شدن دیوار اعتماد بین مردم و نمایندگانشان در این پارلمان سخن گفته است.

سخن از مافیا

در این بین روزنامه فرانسوی لُ‌پینیون (L'Opinion) با تیتر «قطرگیت پارلمان اروپا را متلاشی کرد»، از ضربه سختی که به اعتبار این نهاد اروپایی وارد شد، سخن گفته است؛ اما روزنامه لیبراسیون با لحن تندتری، گزارش رسوایی در پارلمان اروپا را روی خط برد و از واژه مافیا برای نشان دادن ابعاد فساد سیستماتیک در این نهاد استفاده کرد.

در گزارش این روزنامه، مولفه‌هایی همچون فقدان نظارت، بدعهدی و مصونیت از مجازات از عوامل بروز این رسوایی ارزیابی شده و آمده است: در ایتالیا، ما در مورد مافیا صحبت می‌کنیم. این همان نام پرونده کایلی است.

هفته‌نامه فرانسوی لوپوئن (Le Point) نیز با تیتر «قطرگیت، یونانیان را بی‌نهایت شرمسار کرد»، تاثیر دستگیری کایلی نماینده یونانی پارلمان اروپا به ظن فساد مالی را مشابه اثر رعد و برق در این کشور دانست.

پرونده‌ای که رسانه‌های یونان روایت او و همسرش فرانچسکو جورجی (Francesco Giorgi) ایتالیایی که پیشتر دستیار همین پارلمان بود را با داستان سیب خوردن آدم و هوا مقایسه کرده‌اند.

روزنامه سوییسی لوتان (Le Temps) نیز با تیتر «قطرگیت: مثالی برای یک وظیفه شکست‌خورده»، تاکید می‌کند که رسوایی پارلمان اروپا باید شکنندگی دموکراسی‌ها و نیاز به مبارزه بی‌رحمانه با فساد و تضاد منافع را به ما یادآوری کند.

از طرف دیگر در گزارش شبکه تلویزیونی TF1 به نقل از ژرژ مالبرونو (Georges Malbrunot) روزنامه‌نگار و نویسنده کتاب «امیران بسیار عزیز ما»، آمده است: فراتر از کیسه‌های پول، چیزی به نام «دیپلماسی رولکس» نیز وجود دارد. بنابراین، مشخص است که به هر شخص محترمی که به قطر می‌آید، هدایایی داده می‌شود و مقدار آن با توجه به رتبه فرد تغییر می‌کند. از ساعت ۸۵ هزار یورویی تا قلم مونبلان (Montblanc) و کوپن‌های هدیه برای استفاده در فروشگاه‎‌های اروپایی؛ رویه‌ای که تقریباً نهادینه شده است.

قطرگیت؛ نوک کوه فساد

به گزارش ایرنا، قطرگیت را می‌توان فقط نوک کوه فساد در ساختار سیاسی اروپا دانست؛ نمونه کاملی از یک نگرش سیاسی که دیگران را به رعایت اصول اخلاقی و مبارزه با فساد دعوت می‌کند و چون به خلوت می‌رود آن کار دیگر می‌کند.

سخن از رسوایی پارلمانی است که تصویر پیشین آن، مدعی دموکراسی و اعتماد در قاره سبز و حتی جهان بود و حال در چنبره فساد، دست و پا می‌زند و نقاب از چهره‌هایی می‌افتد که با ژست‌های عوام‌فریبانه و مدعی حقوق بشر، به نفع یک کشور یا در تحقیر دشمنان مقاله می‌نویسند و پشت تریبون‌ها سخنرانی می‌کنند.

نتیجه این تحقیقات هرچه که باشد، رسوایی فساد در پارلمان اروپا حقیقتی ناخوشایند را آشکار کرده است؛ حقیقتی که به اعتقاد تحلیلگران فرانسوی از قبل برای بیشتر اروپایی‌ها آشکار بود: پول، نفوذ در اتحادیه اروپا را می‌خرد.