نقش گروه خونی در خطر بروز سکته زودهنگام

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از «ساینس الرت»، افرادی دارای گروه‌های نوع خونی «آ» در مقایسه با سایر گروه‌های خونی به نظر می‌رسد احتمال بیشتری دارد که پیش از سن ۶۰ سالگی سکته را تجربه کنند، البته این تفاوت زیاد نیست و نیازی به مراقبت بیشتر یا غربالگری وجود ندارد.

گروه های خونی توصیف کننده تنوع گسترده مواد شیمیایی روی سطح گلبول‌های قرمز خون است. از جمله شناخته‌شده‌ ترین آنها به نام «آ» و «ب» نامگذاری شده‌اند.

حتی در این گروهای اصلی خونی، تفاوت‌های ظریفی وجود دارد که ناشی از جهش در ژن‌ها است. اکنون تحقیقات ژنومیک یک رابطه روشن بین ژن گروه فرعی آ-۱ (A۱) و سکته زودهنگام را مشخص کرده است. محققان داده‌هایی از ۴۸ مطالعه ژنتیکی را بررسی کردند که شامل حدود ۱۷ هزار نفر با سابقه سکته و نزدیک به ۶۰۰ هزار نفر بدون سابقه سکته بوده است. همه مشارکت کنندگان بین ۱۸ سال و ۵۹ سال سن داشتند.

یک جستجو در سطح گستره ژنوم مشخص کرد که دو موقعیت تا حد زیادی با خطر سکته زودهنگام مرتبط هستند. یکی از این موقعیت‌ها با نقطه مربوط ژن‌های نوع گروه خونی مطابقت دارد. یک تحلیل دوم درباره نوع مشخص ژن‌های گروه خونی نشان داد افرادی که ژنوم آنها برای نوعی از گروه خونی نوع آ کدگذاری شده است، ۱۶ درصد شانس بیشتری برای سکته قبل از ۶۰ سال دارند. در افراد با گروه خونی O۱ این خطر به میزان ۱۲ درصد کمتر است.

محققان در عین حال گفتند که خطر اضافی برای سکته در افراد با گروه خونی آ کم است و بنابراین نیازی به مراقبت‌های بیشتر یا نظارت و غربالگری این افراد نیست. در آمریکا هر سال حدود ۸۰۰ هزار نفر سکته را تجربه می‌کنند که حدود سه چهارم آنها در افراد با سن ۶۵ سال و بیشتر روی می دهد. خطر سکته پس از سن ۵۵ سالگی، با گذشت هر ۱۰ سال دو برابر می‌شود.

یکی از یافته‌های مهم این مطالعه از مقایسه سکته در سن پایین ۶۰ سال با بالای ۶۰ سال حاصل شده است. به این منظور محققان از داده‌های مربوط به حدود ۹ هزار و ۳۰۰ نفر نفر تجربه کننده سکته در سن بالای ۶۰ سال و همچنین حدود ۲۵ هزار نفر بالای ۶۰ سال که سکته نکرده بودند، استفاده کردند.

آنها دریافتند که سکته‌هایی که در اوایل زندگی روی می‌دهد ممکن است در مقایسه با مواردی که در سنین بالا روی می‌دهند مکانیسم متفاوتی داشته باشند. سکته در افراد جوان‌تر کمتر احتمال دارد با تجمع چربی در شریان‌های خونی مرتبط باشد، بلکه به احتمال بیشتر با ایجاد لخته خون مرتبط است.

مطالعات قبلی حاکی از آن است که بخشی از ژنوم که نوع خون را کدگذاری می‌کند و به نام ABO locus نامیده می‌شود، با آهکی یا سخت شدن شریان‌های قلب (coronary artery calcification) که جریان خون را محدود می‌سازد و با حمله قلبی مرتبط است.