به گزارش ایرنا، بارش برف در بیستمین روز از دی ماه ۱۴۰۱ بار دیگر یادآور روزها و سال‌های برفی برای این استان مترفع ایران شد.
ارتفاع برف بر زمین نشسته در این روز در برخی از مناطق کوهستانی تا یک متر نیز رسید ارتفاع-برف-در-کوهرنگ-به-بیش-از-یک-متر-رسید هرچند به عقیده برخی از کارشناسان ،این مقدار جبران خشکسالی یک دهه پیاپی استان را نمی‌کند اما حداقل امید را برای نفوذ به سفره‌های زیرزمینی فراهم می‌کند.
چهارمحال و بختیاری سرچشمه رودخانه‌های زاینده‌رود، کارون و بخشی از دز است و افزایش یا کاهش بارش‌ها در این استان، استان‌های خوزستان، اصفهان و فلات مرکزی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
بارش برف در چهارمحال و بختیاری از آن جهت دارای اهمیت است که این نعمت از بروز خشکسالی و فرسایش خاک در استان جلوگیری می‌کند، چه اینکه نباریدن برف مطلوب در سالیان اخیر باعث فرونشست زمین در بخش‌هایی از استان نیز شده بود.
فرونشست زمین، پدیده‌ای است که کلیدواژه آن چند سالی در رسانهها مورد توجه قرار گرفته است، درست مانند رانش زمین که ۲ دهه پیش روستای آبکار منطقه لبد بازفت را بلعید و دیگری اثری از این روستا در شهرستان کوهرنگ باقی نگذاشت و فرونشست-نتیجه-برداشت-بی-رویه-از-آب-های-زیرزمینی-و-خشکسالی است.
فرسایش خاک نیز یکی دیگر از پیامدها کاهش میزان بارش در چهارمحال و بختیاری و تغییر بارش از برف به باران برای استان بوده است.
نباریدن برف مطلوب در زمستان برای کوهستان باعث می‌شود یخچال های دائمی و طبیعی چهارمحال و بختیاری نیز ذوب شوند و حیات طبیعی استان به مخاطره جدی بیفتد.
رییس موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو می‌گوید: ۲۰ درصد از ظرفیت یخچال‌های طبیعی کشور در فاصله سال‌های ۹۲ تا ۹۴ از دست رفته است.
محمدرضا کاویانپور افزود: کاهش ظرفیت یخچال‌های طبیعی به مشکلات آب کشور دامن زده است.
وی ادامه‌داد: وضعیت یخچال‌های طبیعی زردکوه بدتر است، به گونه‌ای که ۵۰ درصد آن از دست رفته و مهمترین اثرات آن مشکلات آبی ایجاد شده در چهارمحال و بختیاری و به‌ویژه شهرکرد است.
رییس موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو خاطرنشان‌کرد: بخش آب کشور دچار مشکلات فراوانی مثل فقر آبی، تغییر اقلیم و از همه مهمتر فقر مدیریت عرضه و تقاضا شده است.
وی یکی از اثرهای مدیریت غلط عرضه و تقاضا را از بین رفتن ظرفیت یخچال‌های طبیعی کشور برشمرد.
از سوی دیگر، به عقیده کارشناسان بارش باران به جای برف در مناطق کوهستانی همچون چهارمحال و بختیاری موجب می شود خاک شسته شود و به صورت گل و لای در پایین دست در رودخانه یا دریاچه سدها ته‌نشین شود.
در چهارمحال و بختیاری به دلیل دارا بودن شرایط کوهستانی و اراضی پرشیب و سازندهای حساس به فرسایش، باعث شده با وجود پتانسیل‌های بسیار زیاد و تنوع اقلیمی، این استان فرسایش خاک قابل توجهی داشته باشد، همچنین وقوع ریزگردها، شوری و آلودگی خاک از موارد دیگری است که منابع اراضی این استان را تهدید می‌کند.
هوشنگ جزی در شهرکرد افزود: فرسایش خاک در کشور ۱۶.۷تن در هکتار در سال است
جزی افزود: هم اکنون فرسایش خاک در کشور ۱۶.۷ تن در هکتار در سال و ۱۲۵ میلیون هکتار از عرصه‌های کشور دچار فرسایش آبی است که این میزان فرسایش خسارت سنگینی به منابع طبیعی وارد می‌کند.
وی با اشاره به اینکه نزدیک به ۵۱ میلیون نفر جمیعت کشور در مناطقی زندگی می‌کنند که در خطر و تهدید سیل قرار دارند ، گفت: هر ساله سیل خسارت‌های سنگینی به مردم و منابع‌طبیعی و تاسیسات وارد می‌کند که با اجرای طرح مدیریت جامع حوزه آبخیز می‌توان این خسارت‌ها را کاهش داد.
به گفته وی،هم اکنون فرسایش خاک ، فرونشست زمین، زمین لغزش، خشکسالی، ممنوعه شدن دشت‌ها در کشور مشهود و در حال گسترش است.
میزان فرسایش خاک در استان بیشتر از میانگین کشوری
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در همین پیوند گفت: میزان فرسایش خاک در استان سالانه ۱۷تن در هکتار است، در حالیکه این رقم در کشور سالانه ۱۶ تن در هکتار است.
علی‌محمد محمدی با بیان اینکه هفت تن از این میزان سالانه تبدیل رسوب می‌شود، افزود: همچنین۱۰ تن از فرسایش خاک استان وارد شبکه رودخانه و سدها نمی‌شود و فقط از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می‌شود.
وی با اشاره به اهمیت اجرای طرح‌ها و اقدامات آبخیزداری بسته به نوع عملیات افزود: اجرای اقدامات آبخیزداری سالانه بین پنج تا ۱۰ تن در هکتار در کاهش فرسایش خاک اثرگذار است.
اثرات و مخاطرات زیست محیطی تغییر الگوی بارش‌ها
مشاور رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز می‌گوید: برداشت بی‌رویه از مخازن آب زیرزمینی منجر به شکل‌گیری پدیده فرونشست در بسیاری از دشت‌های کشور شده است به‌طوری‌که میانگین آن در این دشت‌ها به ۲۵ سانتی‌متر می‌رسد.
احمدرضا لاهیجان‌زاده به وضعیت محیط زیست کشور در سال‌های گذشته به کاهش منابع آب تجدیدشونده در کشور از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۷۳ به ۱۰۳میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۹۹ اشاره کرد و گفت: کاهش ۳۰میلیارد مترمکعبی آب تجدیدشونده کشور را وارد تنش آبی کرد به‌طوری که از سال ۱۳۸۷ بسیاری از استان‌های کشور با تنش آبی روبرو شدند و در سال‌های اخیر نیز این موضوع به یک بحران در تعدادی از استان‌ها تبدیل شده است.
لاهیجان‌زاده شکل‌گیری پدیده گرد و خاک را از پیامدهای خشک شدن بسیاری از دشت‌های کشور عنوان کرد و گفت: در چهارمحال و بختیاری نیز دشت شهرکرد به کانون گرد و خاک تبدیل شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری نیز با اشاره به اینکه ۳۱۱ هزار هکتار از مساحت استان را جنگل‌ها شامل می‌شود، گفت: هم‌اکنون تغییر اقلیم و کاهش بارندگی منجر به تنش در جنگل‌ها و مراتع شده است.
اصغر احمدی در گفت‌و گو با خبرنگار ایرنا افزود: نبود تناسب بین تعداد دام‌ها و سطح مراتع، شیوع و گسترش آفت کرم جوانه‌خوار بلوط و آسیب ۲۰ هزار هکتار از جنگل‌های بلوط استان، سوداگری افراد سودجو در قطع بی‌رویه جنگل‌ها و تهیه چوب و زغال حاصل از درختان جنگلی، نبود تناسب بین تعداد نیروهای مورد نیاز برای حفاظت و سطح عرصه‌های تحت مدیریت از جمله مشکلات و چالش‌های پیش روی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان است.
وی اظهار داشت: کاهش آب سفره‌های زیرزمینی باعث بحرانی و ممنوع شدن دشت‌های ۱۱گانه استان شده که این امر تاثیر نامطلوبی در مرغزارها گذاشته و منجر به تخریب دشت‌ها و مرغزارها شده است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری نیز می‌گوید: از ۱۰ دشت اصلی استان تمامی دشت‌ها در شرایط ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار دارد که اهمیت توجه به مدیریت مصرف آب و اصلاح الگوی کشت در بخش کشاورزی را دوچندان کرده است.
فردوس کریمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به وضعیت منابع آبی این استان اظهار داشت: استان بیش از ۱۰ سال است که با تغییر اقلیم و خشکسالی‌های متوالی روبرو است و علاوه‌بر آن، فشار بر منابع آب زیرزمینی به جای بهره‌برداری از آب‌های سطحی، وضعیت منابع آب این استان را در شرایط نامناسبی قرار داده است.
وی ادامه داد: اگر چه بارش‌های این استان در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته از وضعیت بهتری برخوردار شد، اما در مقایسه با میانگین بلندمدت همچنان کسری دارد.
به گزارش ایرنا، خشکسالی‌های اخیر چهارمحال و بختیاری از سال آبی ۸۵-۸۶ آغاز شد و در طول این دوران وضعیت منابع آب این استان هر سال با کسری قابل توجهی روبرو بود به طوری که در سال آبی گذشته اثر خشکسالی به مغز استخوان این استان رسید و جریان آب یکی از پرآب‌ترین و مهمترین چشمه‌های کشور با عنوان چشمه کوهرنگ خشک شد.
نظر شما