مداخله نظامی عربستان در یمن، فاجعه‌ای را به وجود آورد که به اعتراف سازمان ملل به «حادترین بحران انسانی در جهان» تبدیل شده است. اکنون پس از گذشت حدود هشت سال از جنگ در یمن، میلیون‌ها نفر از مردم این کشور آواره شده‌اند، تعداد زیادی از فقر و گرسنگی رنج می‌برند، غیرنظامیان و به ویژه کودکان بسیاری قربانی حملات عربستان و نیروهای ائتلاف شده‌اند و حیات ۸۰ درصد مردم این کشور به کمک‌های بشردوستانه وابسته شده است؛ این در حالی است که عربستان ده‌ها پل ارتباطی که برای تحویل کمک‌های بشردوستانه به مردم بوده را از بین برده است.
اهمیت توجه به هشدارهای مکرر
مقامات یمنی و نیز سازمان های اثرگذار بین المللی همواره طی ماه ها و سال های اخیر به وقوع بحران انسانی در این کشور فقیر خاورمیانه تاکید کرده اند.
به تازگی «علی جحاف» معاون وزارت بهداشت دولت نجات ملی یمن در یک نشست خبری گفته است که «یمن در آستانه یک فاجعه قرار دارد و جان بیش از ۵ هزار بیمار کلیوی به خاطر اتمام دارو و تجهیزات مورد نیاز برای دیالیز در خطر است.»
چند ماه پیش نیز وزیر اطلاع‌رسانی یمن اعلام کرده بود که ۱۸ کودک مبتلا به سرطان خون در یک بیمارستان صنعا بر اثر مصرف داروهای تاریخ گذشته جان باخته اند.
شهریور ماه هم شاهد هشدار جدی صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) بودیم که نسبت به افزایش ناامنی حاد غذایی در شماری از کشورها به ویژه یمن هشدار داده بود.
یونیسف در گزارش خود، تاکید کرد که ادامه جنگ و بحرانی شدن اوضاع انسانی در یمن، عراق، لیبی، سوریه، سودان و لبنان بیش از ۵۸ میلیون نفر را که بیش از نیمی از آنها کودک هستند در خطر گرسنگی قرار داده است. این در حالی است که یمن شرایط ویژه‌تری دارد.
در بخش دیگری از این گزارش به افزایش موارد ابتلا به فلج اطفال در میان کودکان یمنی اشاره و آنرا خطری بزرگ توصیف کرده بود، امری که می‌تواند منجر به شکل‌گیری یک اپیدمی در این کشور شود، در حالی که شاهد بیشترین کاهش در حمایت مالی بین المللی از فعالیت‌هایش بوده است.
نتایج تجاوز هشت ساله به روایت اعداد
وزارت بهداشت دولت نجات ملی یمن اخیرا در نشستی خبری برای اعلام آمار مربوط به هشتمین سال متوالی تجاوز و محاصره و پیامدهای آن بر بخش بهداشت، اعلام کرد که تعداد تلفات غیرنظامیان تا امروز به ۴۷ هزار و ۸۱ نفر رسیده است که از این تعداد ۱۵ هزار و ۴۸۳ نفر شهید و ۳۱ هزار و ۵۹۸ مجروح شده‌اند و ۲۵ درصد قربانیان را کودکان و زنان تشکیل می‌دهند.
بر اساس بیانیه این وزارتخانه، ائتلاف متجاوز سعودی در طول هشت سال جنگ علیه یمن، ۱۶۲ مرکز بهداشتی این کشور را به طور کامل و ۳۷۵ مرکز را به طور جزئی تخریب و از کار انداخته است. در این مدت، ۶۶ نفر از پرسنل پزشکی با بمباران مستقیم ائتلاف متجاوز به شهادت رسیدند و ۷۰ آمبولانس منهدم شد. این در حالی است که ائتلاف متجاوز همچنان به کاهش حقوق کادرها و کارمندان بخش بهداشت ادامه می‌دهد.
وزارت بهداشت یمن با اشاره به پیامدهای محاصره بر وضعیت بهداشتی این کشور اعلام کرد که محاصره، نرخ سوء تغذیه حاد را به بیش از ۶۳۲ هزار کودک زیر پنج سال و ۱.۵ میلیون زن باردار و شیرده افزایش داده است.
این وزارتخانه از جان باختن ۴۰ هزار و ۳۲۰ زن باردار و ۱۰۳ هزار و ۶۸۰ کودک در هشت سال محاصره مستمر یمن خبر داد. همچنین محاصره و بمباران شدید با سلاح‌های ممنوعه باعث افزایش ناهنجاری‌های مادرزادی به ۳۵۰ هزار مورد و سقط جنین به ۱۲ هزار مورد شده است.
بر اساس آمار وزارت بهداشت یمن، در نتیجه محاصره تولدهای نارس نسبت به قبل از تجاوز به هشت درصد افزایش یافته و به طور متوسط سالانه ۲۲ هزار و ۵۹۹ مورد بوده است. محاصره و تجاوز هشت ساله همچنین باعث افزایش ۵۰ درصدی تعداد بیماران تومور نسبت به میانگین در آغاز تهاجم در سال ۲۰۱۵ شد و تعداد موارد ثبت شده در سال ۲۰۲۱ به ۴۶ هزار و ۲۰۴ بیمار رسید.
در بخش دیگری از گزارش این وزارتخانه آمده است که ائتلاف متجاوز از ورود تجهیزات پزشکی حیاتی به این کشور جلوگیری می‌کند، در حالی که شرکت‌های بین المللی در نتیجه محاصره از عرضه دارو به یمن خودداری می‌کنند. همچنین تاریخ مصرف چندین محموله امدادی در نتیجه توقیف در کشور جیبوتی به عنوان ایستگاه اجباری برای انتقال به یمن، به پایان رسیده است.
وزارت بهداشت یمن در پایان گزارش خود با اشاره به اینکه گشایش محدود فرودگاه صنعا و بندر الحدیده تحت آتش بس، پاسخگوی حداقل نیازهای بخش بهداشت و درمان و نیازهای بیماران این کشور نیست، تأکید کرد: لغو کامل محاصره و توقف نهایی تجاوز، گام اول و صحیح برای حل بحران انسانی در یمن است.
امکان سنجی عقب نشینی ریاض
در مجموع، با وجود اعلام آتش بس و بارقه های امید برای پایان بحران، هنوز این جنایات ادامه دارد. آتش بس یمن بارها از سوی ائتلاف متجاوز سعودی نقض شد. تمدید ۲ ماهه این آتش بس ۱۱ مرداد ماه ۱۴۰۱ به پایان رسید که مجددا تمدید شد و ۱۰ مهر پایان یافت و مجددا به خاطر زیاده خواهی های ائتلاف متجاوزگر یمن و بر آورده نکردن خواسته های مشروع مردم این کشور تمدید نشد.
به گزارش روزنامه الاخبار لبنان، برخی منابع در دولت نجات ملی یمن خبر داده‌اند، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان به طرف‌های یمنی اعلام کرده، حاضر است یمن را به مقاماتی که در صنعا هستند، بسپارد و نیروهای عربستانی را از این کشور خارج کند ولی در مقابل از آنها می‌خواهد به ریاض تضمین‌های امنیتی شامل عدم عملیات و حمله علیه عربستان بدهند.
بنا براین گزارش عربستان در حالی مقابل انصارالله یمن عقب نشینی نسبی کرده است که پیشتر دولت نجات ملی تأکید کرده بود، این جناح تا زمانی که چهار مطالبه‌اش برآورده نشود، حاضر به موافقت با هیچ چیزی نخواهد بود.
چهار بندی که دولت نجات ملی خواهان آنها شده، پایان محاصره یمن، پایان مداخله جویی در امور داخلی یمن، پرداخت غرامت به صنعا بابت سال‌های جنگ و خروج عربستان از این کشور هستند که بنا بر این گزارش، عربستان مدعی شده، این بندها را در ازای تضمین‌های امنیتی می‌پذیرد.
انصار الله یمن در حالی این بیانیه را صادر کرده است که ناظران مسائل یمن معتقدند، اگر عربستان به روند بی‌توجهی به خواسته‌های بر حق یمنی‌ها ادامه دهد، با توجه به بیانیه صادر شده، باید در انتظار تنش‌های بیشتری در تمامی مناطق سوق الجیشی در اطراف یمن از دریای سرخ گرفته تا باب المندب بود. ضمن اینکه احتمال اینکه دیگر بار آرامکو و مناطق حساس امارات هدف قرار گرفته شوند، زیاد خواهد بود.
نظر شما