آلودگی هوای قزوین، زخمی که نباید کهنه شود

به گزارش خبرنگار ایرنا، آلودگی هوا این روزها به یک معضل و دغدغه برای شهروندان قزوینی و مدیران ارشد استانی تبدیل شده است، بدون شک سکون جو و وارونگی هوا به این وضعیت دامن زده اما نباید از کنار فعالیت واحدهای آلاینده و عدم انجام تکالیف دستگاه ها در رابطه با قانون هوای پاک نیز به سادگی عبور کنیم.

روز گذشته شاخص هوای قزوین برروی عدد ۲۳۷ و در وضعیت بسیار ناسالم قرار گرفت تا این شهر با جمعیت حدود ۴۰۰ هزار نفری خود بالاتر از پایتخت و کلان شهرهایی همچون کرج، اصفهان، اراک و اهواز به عنوان آلوده ترین شهر ایران لقب بگیرد.

امسال هوای قزوین در روز ملی هوای پاک نیز در وضع نامناسب و آلوده ای قرار داشت و طی ۲ ماه اخیر در بیشتر روزها این وضعیت در آن تداوم داشت، شرایطی که موجب تعطیلی مدارس و غیرحضوری شدن آموزش ها در برخی روزها و همچنین تغییر ساعت کار ادارات شد.

آلودگی بی سابقه هوای قزوین در حالی است که این روزها به شکلی محسوس بر حجم ترافیک درون شهری آن افزوده شده و خودروهای تک سرنشین زیادی در سطح شهر دیده می شود، در کنار این مساله باید اذعان کرد مازوت سوزی برخی واحدها و صنایع نیز بر حجم این آلایندگی ها افزوده است.

البته ساده انگاری است که آلودگی هوای قزوین و سایر شهرها را تنها محدود به ترافیک درون شهری یا استفاده خودروهای فرسوده و یا مازوت سوزی بدانیم، عوامل متعددی دست به دست هم می دهد تا هوای یک شهر یا منطقه به وضعیت آلودگی برسد، اجرای قانون هوای پاک که ۲۳ دستگاه در آن باید به ایفای نقش بپردازند، می تواند این عوامل را از میان برده و به حفظ هوای پاک کمک کند، مساله ای که در سطح کشور از جمله استان قزوین از آن غفلت شده است.

بیشتر بخوانید:

هوای قزوین با شاخص ۲۳۷ در وضع بسیار ناسالم قرار گرفت و آلوده ترین شهر ایران شد

اعتبارات ناکافی برای مقابله با آلودگی هوا

سهم برخی دستگاه ها از اعتبارات مربوط به قانون هوای پاک و مقابله با آلودگی کم است، مثلا اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین با کمبود اعتبار در زمینه ایجاد ایستگاه های جدید سنجش آلودگی روبرو است و تعداد این ایستگاه ها به جای یک ایستگاه به سه ایستگاه در قزوین افزایش یابد

سازمان حفاظت محیط زیست و ادارات کل تابعه استانی آن دستگاه دیده بان و ناظر در زمینه اجرای قانون هوای پاک به شمار می رود، با این حال به گفته یک مسوول اداره کل حفاظت محیط زیست موانعی در این رابطه پیش روی این دستگاه و سایر دستگاه های اجرا کننده این قانون وجود دارد که باید از میان برداشته شود.

سعید میرزاحسینی، معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین در ارتباط با آلودگی هوای برخی نقاط استان از جمله قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: سکون جو و وارونگی هوا در این روزها موجب آلودگی هوا در قزوین شده که امیدواریم با عبور از این شرایط وضعیت هوای منطقه به شرایط عادی خود بازگردد.

این مسوول اضافه کرد: نباید از دیگر عوامل آلودگی هوا از جمله آلایندگی خودروها و ناوگان فرسوده نیز در ایجاد این وضعیت به سادگی عبور کنیم.

میرزاحسینی در رابطه با تردد آزادانه خودروهای فاقد معاینه فنی در قزوین و تکلیف پلیس راهور در این رابطه، اظهار کرد: متاسفانه در این خصوص از تجهیزات و سیستم های هوشمند که در شهر تهران وجود دارد، برخوردار نیستیم که رانندگان را الزام به انجام معاینه فنی در زمان مقرر کند.

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان قزوین با بیان اینکه بازرسی های کارشناسان این دستگاه برای پیشگیری از ایجاد آلایندگی از سوی صنایع تشدید شده است، تصریح کرد: به طور معمول و به دلیل آنکه جرائم در نظر گرفته شده برای واحدهای آلاینده در صورت تکرار تخلف و بی توجهی به اخطارها قابل توجه است و به میزان یک درصد فروش سالانه آنها تعیین شده، این واحدها از تکرار آلایندگی خودداری می کنند.

این مسوول با اشاره به اینکه متاسفانه سهم برخی دستگاه ها از اعتبارات مربوط به قانون هوای پاک و مقابله با آلودگی کم است، تصریح کرد: به عنوان مثال اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین با کمبود اعتبار در زمینه ایجاد ایستگاه های جدید سنجش آلودگی روبرو است و تعداد این ایستگاه ها به جای یک مورد در قزوین باید به سه ایستگاه برسد ولی کمبود اعتبارات اجازه این کار را تاکنون نداده است.

به گفته وی، برخی دستگاه های اجرایی نیز عدم انجام تکالیف خود نسبت به قانون هوای پاک را عدم تخصیص اعتبارات و یا ناکافی بودن آنها می دانند.

میرزاحسینی در رابطه با میزان آلایندگی نیروگاه سیکل ترکیبی برق شهید رجایی نیز یادآور شد: با توجه به نقش این نیروگاه در تامین برق شمال غرب کشور، برای این مساله در سطح ملی تصمیم گیری می شود.

این مسوول در خصوص عملکرد دستگاه های اجرایی قزوین در رابطه با وظایف و تکالیف قانونی خود در راستای اجرای قانون هوای پاک، اضافه کرد: دستگاه ها فعالیت های خود را در این زمینه بایستی سالی یک مرتبه به محیط زیست اعلام کنند و برای این کار بازه زمانی مهر تا فروردین به آنها فرصت داده شده، بنابراین برنامه ها و اقدامات امسال دستگاه های اجرایی استان در زمینه اجرای قانون هوای پاک را باید در سال آینده مورد ارزیابی قرار دهیم.

احتمال اعمال محدودیت ترافیکی زوج و فرد در قزوین برای نخستین مرتبه

وضعیت هوا فردا پایش و رصد می شود و در صورت اینکه بازهم میزان آلودگی هوا در قزوین مانند امروز قابل توجه باشد، اجرای محدودیت ترافیکی زوج و فرد برای نخستین بار در قزوین کلید می خورد.

کمیته یا کارگروه اضطرار آلودگی هوا در استان، عالی ترین مرجع در مناطق برای اتحاذ تمهیدات لازم در زمینه مقابله با آلودگی هوا به شمار می رود، جانشین رییس این کمیته در استان قزوین از تصمیمات جدید کارگروه مبنی بر اعمال برخی محدودیت ها نظیر زوج و فرد کردن تردد خودروها در صورت تداوم آلودگی هوا در قزوین سخن به میان آورد.

مهدی رجحانی، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، مهمترین منابع آلوده کننده هوا را ابتدا خودروهای شخصی و سپس نیروگاه ها دانست و اظهار کرد: اصلاح نیروگاه یک برنامه کلان و زمان بر است اما در زمینه مدیریت استفاده از خودروهای شخصی و ترافیک می توان با طرح هایی مانند محدودیت ترافیکی زوج و فرد در برخی روزها از حجم آلودگی ها کاست.

این مسوول خاطرنشان کرد: در صورت تداوم آلودگی هوا، احتمال اعمال محدودیت ترافیکی زوج و فرد برای خودروها در شهر قزوین از روز دوشنبه پیش بینی شده است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین افزود: وضعیت هوا فردا /دوشنبه/ پایش و رصد می شود و در صورتی که بازهم میزان آلودگی هوا در قزوین مانند امروز قابل توجه باشد، اجرای محدودیت ترافیکی زوج و فرد برای نخستین مرتبه در قزوین کلید می خورد.

به گفته وی، زیرساخت های لازم برای اجرای این طرح (محدودیت زوج و فرد تردد خودروها) در قزوین نیز پیش بینی شده است.

رجحانی اضافه کرد: در صورت اجرای محدودیت زوج و فرد تردد خودروها این طرح موقتی بوده و تا زمان عبور از شرایط آلودگی هوا ادامه پیدا می کند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین با اشاره به تعطیلی مدارس و در صورت نیاز کاهش ساعات کار ادارات یا غیرحضوری شدن کارکنان در محل کار خود در شرایط خاص به دلیل آلودگی هوا، اظهار کرد: این گونه اقدامات راهکارهای کوتاه مدت و در شرایط خاص برای مقابله با آلودگی هواست و برنامه های بلندمدت نیز در حال تدوین و بازنگری هستند که البته عملیاتی شدن آنها زمان بر خواهد بود.

این مسوول همچنین گفت: این را هم باید در نظر داشت که میزان منابع آلوده کننده هوای استان تغییری نداشته بلکه نسبت به دی ماه سال قبل حدود 2 درجه هوای استان سردتر شده و این موضوع به وارونگی هوا و افزایش آلودگی دامن زده است.

رجحانی اضافه کرد: برنامه های بلندمدت نیز برای بهبود وضع هوا و پیشگیری از آلودگی آن در قزوین تدارک دیده شده، مانند اصلاح ساختار مصرف انرژی در صنایع بزرگ و نیروگاه شهید رجایی که تحقق آن زمان بر است.

اهمال دستگاه ها در اجرای قانون هوای پاک مصداق تضییع حقوق عامه

نمی توان تنها با برخوردهای قهری و سلبی به مقابله با آلودگی هوا پرداخت، بلکه باید علل و عوامل آلودگی هوا به جزییات بررسی و شناسایی و آسیب شناسی شود و برای کاهش و رفع این عوامل برنامه ریزی کوتاه، میان و بلند مدت درنظر گرفته شود

قانون گذار برای تخطی در اجرای قانون هوای پاک مجازات هایی را پیش بینی و قید کرده است، از سویی آلودگی هوا تضییع حقوق عامه نیز به شمار می رود و از این رو نقش دستگاه قضا با خاطیان در این زمینه جهت کمک به کاهش آلودگی هوا پررنگ است.

علی فولیان، معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان قزوین نیز در خصوص آلودگی هوای این روزهای قزوین، گفت: با توجه به تشدید آلودگی هوا در استان از اداره کل حفاظت محیط زیست خواسته ایم تا عملکرد دستگاه ها در پایبندی و اجرای قانون هوای پاک را به دستگاه قضایی استان ارایه کند.

این مسوول با بیان اینکه آلودگی هوا ضمن مخاطرات محیط زیست، به سلامت جسم و روح شهروندان نیز آسیب وارد می کند، اهمال دستگاه ها در اجرای قانون هوای پاک را مصداق تضییع حقوق عامه دانست و خاطرنشان کرد: بدون شک برخورداری از هوای پاک جزو بدیهی ترین حقوق شهروندان و از مصادیق حقوق عامه به شمار می رود.

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان قزوین تصریح کرد: بایستی توجه داشت که نمی توان تنها با برخوردهای قهری و سلبی به مقابله با آلودگی هوا پرداخت، بلکه باید علل و عوامل آلودگی هوا و همچنین جزییات آن بررسی، شناسایی و آسیب شناسی شود و برای کاهش و رفع این عوامل برنامه ریزی های کوتاه، میان و بلند مدت درنظر گرفته شود.

فولیان ادامه داد: باید دید نقش صنایع و نیروگاه ها در ایجاد آلودگی ها به چه میزان است و همین طور خودروهای فرسوده چقدر در ایجاد این شرایط دخالت دارند.

این مسوول قضایی اضافه کرد: بدون شک اگر دستگاه های اجرایی در زمینه اجرای قانون هوای پاک کوتاهی و اهمال کرده باشند، دستگاه قضا به عنوان احیاگر حقوق عامه به تکالیف قانونی خود در این رابطه عمل می کند و در گام نخست با تذکر به دستگاه ها و مدیران در پی اصلاح رویه ها برخواهیم آمد اما در صورت تکرار و غفلت، نسبت به تشکیل پرونده برای افراد متخلف بدون اغماض اقدام خواهیم کرد.

فولیان با بیان اینکه برای داشتن هوای پاک همه مسوول هستند، تصریح کرد: به اداره کل حفاظت محیط زیست تاکید کرده ایم تا وظایف دستگاه ها در زمینه قانون هوای پاک را دوباره به سایر دستگاه ها ابلاغ و یادآوری کنند، البته در این شرایط خاص کیمته اضطرار آلودگی هوا نیز با مسوولیت استانداری برگزار می شود و اجرای مصوبات آن نیز برای دستگاه ها لازم الاجرا است.

این مسوول قضایی با بیان اینکه قانون ملاک عمل ما باید باشد، افزود: در قانون وظایف دستگاه ها در رابطه با حفظ هوای پاک و مقابله با آلودگی هوا قید شده و همه ملزم به رعایت آنها هستند.

وی اظهار کرد: نشست های مربوط به پیشگیری از آلودگی هوا باید منتج به خروجی و اثرگذاری مناسب باشد و عملکرد دستگاه ها نیز در این زمینه باید راستی آزمایی شود.

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان قزوین در ادامه از رسانه ها خواست تا اجرای قانون پاک از سوی دستگاه های مختلف را به عنوان یک مطالبه عمومی مورد توجه و پیگیری قرار دهند.

فولیان در زمینه آلایندگی نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی نیز گفت: در گذشته برای پلمب این مجموعه اقدام شده بود اما از آنجا که این نیروگاه محل تامین برق شمال غرب کشور است این مساله مورد تایید قرار نگرفت چرا که منجر به کاهش تولید برق می شد و یک مشکل جدید می آفرید بنابراین مصوب کردیم تا این مجموعه برای مدتی از سوخت گاز استفاده کند تا حجم آلایندگی ها کاهش یابد و سپس با اصلاح ساختار، مازوت سوزی را به نصف کاهش دهد که در ادامه به دلیل نیاز کشور و مصوبات شورای امنیت ملی به طور موقت از این موضوع معاف شدند که البته این مساله خاص قزوین نیست.

وی ادامه داد: مصرف مازوت در صورتی که سلامت شهروندان را مورد تهدید قرار دهد مورد تایید ما نیست و در رابطه با وضعیت این نیروگاه پیگیری های لازم را در سطح ملی انجام می دهیم تا با تدبیر و چاره اندیشی مناسب از آلودگی هوای استان جلوگیری شود.

فولیان در مورد آلایندگی کارخانه سیمان آبیک نیز خاطرنشان کرد: این کارخانه در جغرافیای سرزمینی قزوین واقع نشده و در استان البرز قرار دارد و صلاحیت رسیدگی به وضعیت آن را نداریم اما از طریق هماهنگی های قضایی مقرر شده تا با همکاران خود در دادگستری البرز بازدید مشترکی از این مجموعه داشته باشیم و تصمیمات لازم برای پیشگیری از آلودگی های محیط زیستی این واحد گرفته شود.

بیشتر بخوانیم:

هوای پاک؛ قانونی که سالهاست خاک می‌خورد

رهاورد:

آموزش فرهنگ استفاده از دوچرخه و وسایل حمل و نقل عمومی از دوران کودکی و مدرسه، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، جلوگیری از ایجاد و توسعه صنایع آلاینده، ارتقای کیفیت خودروها و تجدید نظر در رابطه با شرایط فعلی اسقاط خودروهای فرسوده، گسترش استفاده از خودروهای برقی و تشدید مجازات و اعمال محکومیت های بازدارنده برای آلایندگان هوا در کنار مشوق های ویژه برای توسعه سرمایه گذاری در زمینه انرژی های نو و تجدیدپذیر از جمله راهکارهایی است که در کوتاه و بلند مدت از آلودگی هوا می کاهد که البته این موارد جدید نیستند و بارها به آنها اشاره و تاکید شده و توجه به آنها نیازمند یک عزم ملی و جهادی از سوی جامعه و مدیران است.