آیا امید و رویا ناجی مسیر پروازی غربی درناهای سیبری در ایران می‌شوند؟

امید به عنوان تک درنای سیبری آخرین و تنها بازمانده از نژاد جمعیت غربی درناهای سیبری است که ۱۵ سال متوالی برای زمستان گذرانی به تنهایی از سیبری به ایران می‌آید و با این کار یک تنه مسیر پروازی غربی ایران را حفظ کرده، اما نگرانی سازمان حفاظت محیط‌ زیست این است که سن امید زیاد است و با تلف شدن این تک درنا، مسیر پروازی ایران هم از بین برود از این رو در صدد یافتن راه حلی برای عبور از این نگرانی بود.

بر این اساس سازمان حفاظت محیط زیست برای آوردن جفتی برای امید با بلژیک وارد مذاکره شد و در نهایت با انجام اقدامات بین المللی، پنج شنبه شب گذشته ( ۶ بهمن ) جفت امید به نام رویا وارد ایران و با رعایت پروتکل های لازم وارد میانکاله شد و در قفسی که از چند ماه پیش برای این منظور تهیه شده بود جای گرفت.

از آنجا که امید ۱۵ سال است برای زمستان گذرانی تنهایی وارد تالاب میانکاله می شود؛ رفتارها و مکان هایی که بیشتر در آنها تردد می کند برای سازمان محیط زیست شناخته شده است از این رو قفس رویا را در همان مکان قرار دادند تا این دو درنا هر چه زودتر با هم آشنا شوند که شاید با جفت شدن با هم بتوانند این مسیر پروازی را حفظ کنند و از آنجا که جفت امید ماده است شاید هم امیدی به ادامه نسل این گونه ارزشمند باشد هر چند هدف سازمان محیط زیست جفت گیری این دو نیست اما اگر این اتفاق میمون رخ دهد جای خوشحالی دارد.

درنای سیبری به سه جمعیت اصلی شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می شد که جمعیت مرکزی آن به هند مهاجرت می کرد و منقرض شد، جمعیت غربی به ایران می آمد که الان فقط یک درنای نر با نام امید از آن باقی مانده که با تلف شدن آن این جمعیت نیز کامل منقرض می شود اما جمعیت شرقی آن هنوز وجود دارد و می گویند که سه هزار درنا از آن همچنان به چین مهاجرت می کند که مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: سه جمعیت پروازی درنا از یک گونه هستند از این رو هدف ما پیدا کردن جفتی از این درناها برای امید بود که بتوانیم حداقل مسیر پروازی غربی این پرنده را در ایران حفظ کنیم.

غلامرضا ابدالی درباره اینکه حالا که جفت امید ماده است آیا جفت گیری و ادامه نسل این درناها مد نظر است؟ افزود: جفت گیری مد نظر ما نیست و نمی خواهیم هم این کار را انجام دهیم بلکه هدف ما فقط این است که مسیر پروازی غربی در ایران حفظ شود، این مسیر پروازی فعلا فقط با امید برقرار است که اگر اتفاقی برای این پرنده بیفتد این مسیر کامل از بین می رود و کور می شود، ما می خواهیم مسیر پروازی درناهای سیبری به سمت جنوب که مسیر غربی آن از ایران است حفظ شود.

وی اظهار داشت: رویا جفت امید در یک مزرعه شخصی زیر نظر اتحادیه های تخصصی خودشان پرورش یافته است و به صورت کامل دستی نیست در واقع آموزش های لازم را دیده و با رعایت تمام این ضوابط در آن مزرعه پرورش یافته و به عبارتی نیمه وحشی است بنابراین امیدواریم بتواند با امید همراه شود.

رویا از پنجشنبه گذشته وارد ایران شده و در این مدت کوتاه هم گزارش های امیدوار کننده ای از نزدیک شدن امید و رویا به دست ما رسیده است.ابدالی درباره برنامه آشنایی این دو پرنده گفت: رویا فعلا در قرنطینه است، یعنی قفس بزرگی را با رعایت تمام استانداردها و مشورت فردی که در بلژیک وظیفه نگهداری و آموزش این پرنده را بر عهده داشت، ساخته و آنرا در زیستگاه امید قرار دادیم تا به مرور با محیط تطبیق داده و کم کم با هم آشنا شوند تا بتوانند با هم هماهنگ و جفت شوند.

وی در پاسخ به اینکه امید وحشی و رویا نیمه وحشی است؛ چقدر به جفت شدن این دو امیدوار هستید؟ اظهار داشت: اگر امیدوار نبودیم که این درنا را از بلژیک به ایران نمی آوردیم، البته ممکن است هر کار علمی یک درصدی شکست بخورد اما این دلیل نمی شود که ما کاری انجام ندهیم و دست روی دست بگذاریم، باید با تلاش بتوانیم این مسیر پروازی را حفظ کنیم و اکنون باید از این فرصت به دست آمده بهره لازم را ببریم.

مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست درباره اینکه گفته می شود آوردن رویا به ایران هزینه زیادی دربرداشت، گفت: برای آوردن رویا هزینه ای متقبل نشدیم فقط برای ساخت قفس و نگهداری آن هزینه کردیم اما برای انتقال هیچ هزینه ای متوجه سازمان محیط زیست نشده است.

وی گفت: رویا از پنجشنبه گذشته وارد ایران شده و در این مدت کوتاه هم گزارش های امیدوار کننده ای از نزدیک شدن امید و رویا به دست ما رسیده است.

ایران با اقلیم متنوعش، خاستگاه گونه های جانوری زیادی است که برخی از آنها مانند تمام دنیا در خطر انقراض قرار دارند، یکی از آنها درنای سیبری پرنده ای باشکوه و جلال است که با قدی نزدیک به یک و نیم متر و فاصله دو بال با بیش از دو متر ابهت خاصی به این پرنده بخشیده است، اما این پرنده هم در شمار گونه های در خطر انقراض قرار دارد.

درناها برای زندگی به آب وابسته اند به طوری که تغذیه، لانه‌سازی، زادآوری و زمستان‌گذرانی این پرنده در تالاب‌های ترجیحا وسیع و کم عمق (حداکثر ۳۰ سانتیمتر) آب شیرین با میدان دید مناسب است و بیشتر از ریشه‌ها، جوانه‌ها، دانه‌های گیاهان آبزی، حشرات، ماهی‌ها و جوندگان کوچک تغذیه می‌کنند که در ایران تالاب فریدنکنار هر ساله میزبان یک درنا که باقیمانده از جمعیت غربی آن است، می شود که اگر این یک عدد درنا هم از بین برود جمعیت غربی آن کامل منقرض می شود.

البته برای حفظ این گونه از انقراض اقدامات ملی و بین المللی زیادی انجام شده است، بنیاد جهانی درناها در دهه ۷۰ شمسی طرح احیای درناها را در ایران آغاز کرد، در واقع یک کار بین المللی با بودجه صندوق جهانی محیط زیست و حضور کارشناسان خارجی و همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، روسیه و بنیاد جهانی درناها انجام شد و می خواستند جمعیت این پرنده را احیا کنند که شواهد نشان می دهد با وجود هزینه بسیار، موفق نشدند.

9014