به گزارش خبرنگار ایرنا، رسانه به عنوان رکن چهارم دموکراسی در گره‌گشایی از مشکلات و چالش‌هایی که مردم با آن در بخش های مختلف روبرو هستند، نقش مطالبه‌گری از دستگاه‌های اجرایی و نظارتی دارد و خبرنگاران رکن اصلی رسانه و ستون خیمه هستند، موضوعی که اهمیت آن بر فردی پوشیده نیست.
رسانه‌های در تراز انقلاب اسلامی باید همواره رسالت انقلابی خود را حفظ کرده و مطالبه گری را به عنوان حق مردم، وظیفه و رسالت خود بدانند. به عبارتی خبرنگاران چشم بینا، گوش شنوا و دیده‌بان هوشیار جامعه هستند، افرادی که با تکیه بر رسانه پل ارتباطی بین مسئولان و مردم هستند.
به باور متخصصان، فرآیند ارتباط مسوول و رسانه می‌تواند علاوه بر آگاهی بخشی صحیح به مردم، آنها را با عملکردها و سختی‌ها و موانع موجود بر سر فعالیت‌های اجرایی آشنا سازد و در حقیقت معجزه اطلاع‌رسانی را تکمیل کند که این فرآیند گاه به دلایلی با خلل مواجه می شود.
ایجاد خلل در عرصه اطلاع‌رسانی درست و به موقع به ویژه در مواردی که مرتبط با مصالح عمومی و منافع ملی است، گاهی آثار بسیار زیان‌بخشی به همراه دارد و موجب می شود برای کشور که در مصاف با جبهه استکبار و دشمنان قسم خوردگانی قرار دارد که با حق و حقیقت بیگانه هستند، اثر آن مضاعف باشد.
ارتباط مستمر مسوولان و رسانه ها و تولید محتوای فاخر از دستاوردهای و عملکردها که در مجموع نشانه موفقیت و قوت نظام جمهوری اسلامی است، می تواند ضمن ایجاد امید و اعتماد در بین مردم، جایگاه ایران اسلامی را در منطقه و جهان ارتقا بخشد.
امروز رسانه های جمهوری اسلامی باید در تراز جهانی فعالیت کرده و در مصاف با رسانه های جبهه استکبار، ارتجاع، نفاق و تکفیر که در مقابل حرف حق مردم ایران همصدا شده اند، سدی مستحکم ایجاد کنند و در این راه چاره ای نداریم جز اینکه شناختی درست از شرایطی که سپری می کنیم داشته باشیم زیرا دشمنانی داریم که در خلاء اطلاع‌رسانی فضای مسموم ایجاد می کنند تا به اهداف خود برای ایجاد بی ثباتی در کشور بپردازند، باید در این فضا دایره آگاهی بخشی به مردم را هر چه گسترده تر کنیم.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز سمنان در آستانه دهه فجر انقلاب اسلامی و با توجه به اهمیت مطالبه‌گری رسانه در تراز انقلاب میزگردی را در این زمینه با حضور علیرضا قربانی مشاور هماهنگی امور رسانه‌ای استاندار سمنان، سعید صادقی مقدم رییس خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، محمدرضا خزر مدیر خبرگزاری تسنیم، مهدی عربعامری مدیر باشگاه خبرنگاران جوان و هوشنگ حبیبی بسطامی سردبیر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) این استان برای بررسی موضوع در ابعاد مختلف برگزار کرد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
رسانه شکل‌دهنده و هدایت‌کننده افکار عمومی
مشاور استاندار سمنان در هماهنگی امور رسانه‌ای در این میزگرد اظهار کرد: در تمامی طول تاریخ نقش رسانه بی‌بدیل بوده و تأثیرگذاری آن در ابعاد مختلف زندگی بشر انکارناپذیر است.
قربانی ادامه داد: بررسی سیر تاریخی رسانه نشان می‌دهد رسانه در ادوار گوناگون کارکردهای مختلفی از قبیل اطلاع رسانی - سرگرمی و تبلیغات داشته و در عصر کنونی و با توسعه ابزار ارتباط جمعی وسیله ای برای هدایت افکار عمومی هم شده است.
وی افزاد: رسانه‌ای در مسیر انقلاب اسلامی است که با نظارت بر عملکرد مدیران و رصد چالش‌های اجتماعی و سیاسی، نقشی موثر در نظارت عمومی بر عملکردها داشته باشد.
مشاور استاندار سمنان در هماهنگی امور رسانه‌ای افزود: این مهم همزمان به استقلال حرفه ای رسانه ها و هم به فضای آزاد برای فعالیت آنها برای نقش‌آفرینی در جامعه نیاز دارد.
قربانی تصریح کرد: اگر بپذیریم که رسانه شکل‌دهنده و هدایت‌کننده افکار عمومی است و با تولید نرم خبر و سخت خبر می‌تواند افکار عمومی را تحت تاثیر خود قرار دهد، سووال اینجاست که رسانه ها با چه رویکردی به مطالبه‌گری بپردازند تا به ارتقای رضایتمندی شهروندان بینجامد؟
کارشناس رسانه افزود: رهبر معظم انقلاب بارها بر اهمیت عنصر نقد در رسانه ها تاکید داشته اند، چرا که اگر افراد مسوول در جامعه بدانند اقداماتشان مورد نقادی و ارزیابی قرار خواهد گرفت در راستای تحقق کارآمدی و دوری از فساد، اقدام‌های بیشتری انجام می دادند.
وی ادامه داد: نظارت بر اقدام‌ها و برنامه‌های مدیران دستگاه‌های مختلف هم به ارزیابی صحیح در جامعه کمک می‌کند و هم تعامل و همکاری را در جامعه افزایش خواهد داد.
قربانی افزود: از حضرت علی علیه‌السلام منقول است که «من بالاتر از آن نیستم که نقد شوم». نقد یعنی نظارت واقع بینانه به اقدام‌های و رفتارها که اگر از این موهبت درست استفاده شود، می تواند جامعه را از اشتباهات و خطاها مصون بدارد که البته رسانه مطالبه‌گر این وظیفه را بر عهده دارد.
وی با بیان اینکه رسانه باید جسور و در پی گسترش رفاه و امنیت در جامعه باشد، ادامه داد: وظیفه رسانه اعتمادسازی و فرهنگ سازی در مسیر تمدن‌سازی است و باید همواره در خدمت منافع ملی، مطالبات عمومی و گسترش روحیه امید، شادابی و نشاط در جامعه فعال باشد.
فعال رسانه‌ای اضافه کرد: در صورتی که رسانه‌ها با رصد مشکلات و موانع توسعه در جامعه از متولیان امور و نهادهای مرتبط پیگیر باشند، شاهد رفع بسیاری از مشکلات خواهیم بود که البته آموزش اهالی رسانه و پاسخگو بودن مدیران پیش نیاز این مساله خواهد بود.
رسانه پل ارتباطی مردم و مسوولان
مشاور استاندار سمنان در هماهنگی امور رسانه‌ای گفت: به گفته برخی علمای علم ارتباطات، رسانه رکن چهارم دموکراسی و در واقع حلقه واسط بین مردم و حاکمیت است، از این رو، رسانه باید خواسته‌های مردم را به مدیران منتقل کند و به نمایندگی از مردم تا حصول نتیجه آنها را پیگیری کند، تا به این ترتیب اعتماد و امید در بین افکار عمومی گسترش یابد.
وی افزود: سرمایه اجتماعی متشکل از ارتقاء سه عنصر امید، اعتماد و مشارکت است که ارایه اطلاعات ناقص، قطره‌چکانی، بی‌توجهی و یا عدم پاسخگویی مناسب از سوی مسوولان به افکار عمومی، موجب گسترش ناامیدی، اعتماد و در نهایت کاهش سرمایه اجتماعی می شود.
قربانی تصریح کرد: حلقه وصل مردم و حاکمیت، رسانه است و رسانه در تراز انقلاب اسلامی باید برای ارتقای سرمایه اجتماعی محتوای موثر تولید کند.
ارتقای سرمایه اجتماعی دغدغه مدیر انقلابی است
مشاور استاندار سمنان در هماهنگی امور رسانه‌ای درباره مشخصه‌های مدیر در تراز انقلاب گفت: اگر افکار عمومی و ارتقای سرمایه اجتماعی برای مدیری مهم نباشد، او را نمی‌توان مدیر انقلابی نامید، چرا که بالا رفتن اعتماد عمومی در گرو عمل درست مدیر و پاسخگویی و توجه به مطالبات واقعی افکار عمومی است.
وی افزود: مدیران در تراز انقلاب به طور حتم با پیگیری مطالبه‌های مردمی و رفع نیاز آنان در راستای اهداف نظام و انقلاب گام برمی‌دارند.
وی بیان کرد: ترک فعل‌ها و سوءمدیریت در بخش‌هایی وجود دارد که رسانه باید با روحیه مطالبه‌گری و نقد منصفانه ورود کند و امید و اعتماد را در بین مردم ارتقا ببخشد.
ضرورت واکاوی عملکرد مدیران و رسانه‌ها در تراز انقلاب
رییس خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) استان سمنان نیز اظهار کرد: رسانه‌ها علاوه بر چشم بینا، وجدان بیدار و زبان گویای جامعه (نماینده افکار عمومی)، شکل‌دهنده افکار عمومی نیز هستند و اکنون پس از گذشت ۴۴ سال از پیروزی انقلاب اسلامی باید واکاوی شود که در تراز انقلاب فعالیت کرده‌اند یا خیر.
صادقی‌مقدم با یادآوری شعارهای مردمی منتهی به انقلاب اسلامی ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب خطاب به ملت ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ تصریح کرد: استقلال، آزادی، مردم‌سالاری، عدالت‌محوری، فسادستیزی در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و اخلاقی، معنویت و اخلاق‌مداری، مدیریت جهادی، مقاومت و مبارزه با استکبار از جمله شاخص‌های فعالیت در تراز انقلاب است.
وی تصریح کرد: با تاسف برخی مدیران دستگاه‌ها و فعالان به ظاهر انقلابی حوزه رسانه طی سال‌های اخیر با عبور از انقلاب اسلامی و سوءاستفاده از موقعیتشان، به دنبال منافع مادی و حتی غرایض شخصی و گروهی خود رفته‌اند و آسیب شدیدی به انقلاب وارد کرده‌اند که به «انقلابی‌نما» تعبیر می‌شوند.
انقلابی‌نماها چالش پیش‌روی رسانه‌ها
رییس خبرگزاری جمهوری اسلامی استان سمنان با اشاره به لزوم شفافیت و تبیین صریح مواضع انقلابی مدیران دستگاه‌ها و مطالبه‌گری رسانه‌ها برای تحقق این مهم در نظام جمهوری اسلامی، تاکید کرد: خطر فعالیت انقلابی‌نماها به خصوص در برهه کنونی بیشتر از ضدانقلاب است.
وی اضافه کرد: پر واضح است که تلاش‌های مستمر رسانه‌های ضد انقلاب در نفی دستاوردهای انقلاب اسلامی و برجسته‌سازی چالش‌های کشورمان، طی ماه‌های اخیر بیش از پیش بر افکار عمومی اثر منفی گذاشته و در این برهه بهترین و مهمترین راهکار، تقویت رسانه‌های انقلابی و تلاش برای ارتقای سواد رسانه‌ای در بین آحاد مردم است.
کارشناس رسانه و ارتباطات معتقد است: هرچند آزادی عمل و تعداد رسانه‌های فعال در کشورمان نسبت به پیش از انقلاب بسیار بیشتر شده است، اما مطالبه‌گری در تراز انقلاب اسلامی با رسیدن به حد مطلوب فاصله زیادی دارد.
مطالبه‌گری مصداق واقعی انقلابی‌گری است
وی با بیان اینکه خبرنگار باید همواره صادقانه به دنبال مطالبه‌گری، شفافیت، دفاع از حق و پایبند به قوانین کشور باشد، تاکید کرد: حرکت در این مسیر مصداق بارز انقلابی‌گری در جمهوری اسلامی است و نباید به منتقدان وفادار به آرمان‌های انقلاب برچسب «ضدانقلاب» زده شود.
صادقی‌مقدم با انتقاد از آنچه ضعف مشهود روابط عمومی‌های دستگاه‌ها در حوزه اطلاع‌رسانی و تعامل نداشتن مدیران با رسانه‌ها عنوان کرد، ادامه داد: یکی از رسالت‌های اهالی رسانه بررسی عملکرد مسوولان و مطالبه‌گری از آنان در راستای تحقق آرمان‌ها و حرکت در تراز انقلاب است.
مدرس دانشگاه در حوزه ارتباطات و رسانه گفت: انقلاب اسلامی ایران، مردمی و دینی است و رسانه‌ها باید در این مسیر بیش از پیش مطالبه‌گری کنند.
وی تصریح کرد: ضعف دستگاه‌های اجرایی در حوزه روابط عمومی و رسانه و کم‌توجهی به جهاد تبیین موجب اثرگذاری بیش از پیش رسانه‌های مخالف نظام بر افکار عمومی می‌شود.
صادقی‌مقدم ادامه داد: مدیران و رسانه‌ها در نظام جمهوری اسلامی باید با خودانتقادی و واکاوی دلایل ضعف فعالیت در تراز انقلاب، به اصلاح آنها بپردازند تا بهانه به دست دشمنان ندهند.
وی با یادآوری اظهار نظر زنده‌یاد دکتر علی شریعتی روشنفکر انقلابی و آزادی‌خواه معاصر مبنی بر اینکه «اگر نمی‌توانی به مردم خدمت کنی برو تا خیانت نکنی» اضافه کرد: نمی‌توان در نظام جمهوری اسلامی فعال بود، اما در تراز انقلاب حرکت نکرد.
وی با یادآوری حدیث نقل شده از حضرت امام علی (ع) و فرمایش رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۹۷ مبنی بر اینکه «مسوولان جز در موارد نظامی، امنیتی و اموری که با دشمن مقابله داریم، باید شفاف باشند و هیچ رازی را از مردم پنهان نکنند» افزود: برخی مدیران استان سمنان در زمینه اطلاع‌رسانی کوتاهی می‌کنند و تعامل مطلوبی با رسانه‌ها ندارند.
رییس خبرگزاری جمهوری اسلامی استان سمنان با ابراز خرسندی از تاکید مستمر استاندار سمنان بر همکاری مدیران دستگاه‌های اجرایی با رسانه‌ها، بر آسیب‌شناسی نحوه تعامل مدیران دستگاه‌های استان با رسانه‌ها به عنوان نمایندگان افکار عمومی تاکید کرد و تحقق این مهم را خواستار شد.
شفافیت، اصل اول برای تحقق مطالبه‌گری رسانه ها
مدیر باشگاه خبرنگاران جوان استان سمنان اظهار داشت: اکنون در گام دوم انقلاب برخی مسوولان از صحبت کردن با رسانه‌ها واهمه دارند که این فقدان شفافیت می‌تواند ریشه در وابستگی به قدرت و ثروت و یا بدعمل کردن رسانه ها داشته باشد.
مهدی عربعامری افزود: وقوع و شکل‌گیری انقلاب اسلامی و آرمان های آن بر اساس آموزه های دینی و قرآنی است و یکی از نکات اصلی این انقلاب سه اصل استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی است باید به آن توجه و عمل شود و اگر مدیران و رسانه‌ها در عمل این سه اصل را رعایت کنند، خیلی از مشکلات حل می‌شود.
عربعامری تصریح کرد: اکنون برخی مدیران و رسانه‌ها شاید اصول و آرمان های انقلاب اسلامی را فراموش کرده‌اند.
به گفته مدیر باشگاه خبرنگاران جوان استان سمنان، امیدوار بودن، خستگی ناپذیر بودن، متعهد بودن، عدالت‌خواهی، شفافیت و پرهیز از پنهان‌کاری و مسوولیت پذیری و دوری از ثروت اندوزی، از جمله شاخص‌های مدیر انقلابی است و اگر مدیری از این شاخصه‌ها برخوردار نباشد می توانیم بگوییم از آرمان های انقلاب دور شده است.
وی بیان کرد: رسانه کارکردهای مختلفی مانند اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی، آموزش، تفریح و سرگرمی دارد و توجه به تمام این کارکردها مهم است، چرا که هر کدام از این کارکردها در هدایت و تغییر و تقویت افکار عمومی تاثیرگذار است
وی بیان کرد: اگر برخی رسانه‌های می‌خواهند اعتبار کسبکنند، باید صراحت، صداقت و خارج از ملاحظات خودساخته و دستوری، بدون وابستگی به جریان‌های سیاسی متناسب با موقعیت زمانی کار کنند.
اعتماد به رسانه در سایه مطالبه‌گری به نفع مردم
عربعامری تصریح کرد: مطالبه‌گری باید درست و به نفع مردم و جامعه باشد در این صورت اعتماد مخاطب به رسانه افزایش می یابد.
وی تاکید کرد: مدیران اگر بپذیرند که رسانه ها نقش مهمی در هدایت و تقویت و حتی تغییر افکار عمومی دارد باید به رفع مشکلات رسانه ها در بخش‌های مختلف مانند مسایل ساختاری، تجهیزات، انگیزه‌ای و نیروی انسانی هم توجه کنند و در راستای رفع مشکلات رسانه ها به صورت جدی بکوشند.
وی بیان کرد: در تاثیرگذاری بر افکار عمومی و جهت‌دهی در برخی موضوعات رسانه‌ها و شبکه های اجتماعی خارجی و بیگانه پرچم‌دار می شوند و مطالبه‌گری در جهت منفی و با اهدافی خاص را در دست می‌گیرند و چالش های زیادی برای مدیران جامعه ایجاد می کنند و با «روایت اول» سرعت کار را برای رسانه های همسو و داخلی هم سخت می کنند.
وی افزود: شاید بتوان گفت شمار رسانه‌های حرفه ایی و مستقل در کشور کم است و در بخش نیروی حرفه‌ای و با انگیزه و تجهیزات در بین رسانه های موجود هم کمبود وجود دارد.
مدیر باشگاه خبرنگاران جوان استان سمنان بیان کرد: رسانه‌های داخلی به ابزار حرفه‌ای و فناوری های جدید رسانه ای هم کمتر مجهز شده‌اند. همچنین در زمینه سخت‌افزار و نرم افزار تولید محتوا، در قالب های کتاب، سریال و فیلم که گفتمان انقلاب را به جهان صادر و افکار عمومی را جذب کنیم کم کار شده است.
عربعامری بیان کرد: مدیران و رسانه ها اگر درک و نگاه فراجناحی نداشته باشند، دچار مشکل خواهیم بود و باید برای مطالبه‌گری نگاه استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی در جامعه جاری و ساری باشد.
وی یادآور شد: رسانه‌ای اثرگذار است که تولید فکر کند و نقد منصفانه داشته باشد اگر رسانه صریح و دقیق نباشد، در کار دچار مشکل می‌شود.
وی با بیان اینکه پیشبرد اهداف با تخریب، بی‌اخلاقی رسانه‌ای است، افزود: تخصصی و کارشناسی عمل‌کردن و شناخت درست موضوع در حوزه مطالبه‌گری در رسانه تراز انقلاب مهم است و باید رسانه بداند که مطالبه در راستای منافع مردم است یا خیر و چطور مطرح و از چه کسی پیگیری کند.
مطالبه‌گری مدیران از مسیر رسانه
مدیر باشگاه خبرنگاران جوان استان سمنان اضافه کرد: مدیران در ساختار اداری، به دلیل برخی ملاحظات ممکن است نتوانند مطالبه گر باشد، در این شرایط می‌توانند از ظرفیت رسانه ها استفاده کنند و برای پیشبرد اهداف در مسیر توسعه و آرمان‌های انقلاب اسلامی از رسانه‌ها بیشتر کمک بگیرند.
وی افزود: نکته دیگر این است که رسانه نیز ممکن است در برخی موضوعات خطا کند، باید خطا را بپذیرد و برای رفع و جلوگیری از تکرار آن تلاش کند.
مدیر باشگاه خبرنگاران جوان استان سمنان گفت: اگر قرار است فرد یا رسانه ای در زمینه اعتمادسازی، برجسته‌سازی، فرهنگ‌سازی و غرور، باور و آرمان‌های ملی کار کند باید حمایت و تقویت شود.
وی ابراز داشت: مهمترین سرمایه برای رسانه و مدیران اعتماد مردم و سرمایه اجتماعی است و اگر از اعتماد سازی و آرمان‌های انقلاب دور شویم، سرمایه اجتماعی کم می‌شود.
عربعامری گفت: وقتی مدیری در روش برای رفع مشکلات و اقناع و توضیح مشکلات و موضوعات ضعیف کار کند و از آرمان‌های انقلاب فاصله بگیرد، یعنی مدیر در تراز انقلاب اسلامی نیست و مدیری می‌تواند در بدنه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران فعال باشد، ولی در تراز انقلاب نباشد.
رسانه و هنجارهای انقلاب اسلامی
مدیر دفتر خبرگزاری تسنیم در استان سمنان بیان کرد: برای تعریف رسانه در تراز انقلاب اول باید بررسی شود انقلابی بودن چه تعریفی دارد و بدیهی است که فعال رسانه‌ای در تراز انقلاب باید شامل این تعریف باشد.
خزر افزود: فردی را می‌توانیم انقلابی بنامیم که در مسیرش پایبندی به آرمان‌های انقلاب اسلامی وجود دارد.
وی تصریح کرد: رسانه و مدیر در تراز انقلاب یابد به اصول، ارزش و هنجارهای انقلاب اسلامی توجه داشته باشد و با هدفگذاری برای رسیدن به هدف‌های انقلاب اسلامی تلاش کند.
به گفته وی، ایستادگی در برابر سلطه‌طلبی جزو آرمان‌های انقلاب اسلامی است و مدیر رسانه باید این مهم را باور داشته باشد؛ اما اینکه مدیر و یا رسانه موضوع را قبول داشته باشد کافی نیست.
این کارشناس حوزه رسانه با اشاره به اینکه روزنامه‌نگار در تراز انقلاب باید ابتدا هنجارها و ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی را کاملا بشناسد تصریح کرد: فعال رسانه‌ای انقلابی باید با هدف‌گیری آرمان‌های انقلاب اسلامی از توان و ظرفیت خود برای تحقق این آرمان‌ها و همراه کردن مردم با آن بهره بگیرد.
وی تأکید کرد: مدیر و رسانه فعال تراز انقلاب باید حرف مردم را بزند اما این جریان سازی و مطالبه‌گری در راستای منافع مردم و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران باشد.
این فعال رسانه‌ای تصریح کرد: باید در جامعه مشخص شود مردم به دنبال توسعه هستند یا رشد، باید بدانیم می‌خواهیم به هر قیمتی رشد کنیم یا توسعه پایدار و رسانه باید بین رشد و توسعه تفاوت و مرز قائل باشد و بداند مطالبه‌گری در راستای حفظ منافع مردم باشد نه صرف بیان یک مطالبه.
وی اخلاق حرفه‌ای روزنامه‌نگاری و تقوای رسانه‌ای را از دیگر شاخصه‌های مهم فعال رسانه‌ای عنوان و تأکید کرد: اخلاق حرفه‌ای روزنامه‌نگاری ایجاب می‌کند خبرنگار تقوای سیاسی و رسانه‌ای داشته باشد.
مدیرانی که از ضبط صوت خبرنگاران می ترسند
این فعال رسانه‌ای استان سمنان گفت: مدیران رسانه‌ها را باید پشتیبان خود بدانند اگر مدیران از ضبط صوت خبرنگاری بترسند؛ بدون شک آن فعال رسانه‌ای در روش یا منش فعالیتی خود اشکال دارد.
وی با بیان اینکه رسانه باید شرایط کشور در موقعیت‌های مختلف زمانی را درک کند، افزود: حتی در کشورهای غربی که مدعی لیبرال بودن رسانه‌ها هستند هم رسانه‌ها در تولید محتوای خود از طریق عوامل درون و برون رسانه‌ای محدود می‌شوند.
وی با تأکید بر اهمیت آزادی عمل رسانه‌ها در تولید محتوای رسانه‌ای و مطالبه‌گری به نفع مردم خاطرنشان کرد: حتی در کشورهای غربی هم رسانه‌ها بر مسوولیت اجتماعی روزنامه‌نگاری تأکید و توجه دارند و آزادی در انتشار اخبار و محتواهای رسانه‌ای را به هر قیمتی نمی‌پذیرند و نمی‌خواهند.
خزر با بیان اینکه اکثر رسانه‌های امروز «شبه رسانه» و به عبارتی روابط عمومی دستگاه‌های اجرایی هستند اظهار داشت: مشکل اساسی فعالیت رسانه‌ای در کشور «خلاء مدیریت رسانه» است.
وی با بیان اینکه خلاء مدیران رسانه در کشور ممکن است رسانه‌ها را دچار مارپیچ سکوت کند و این یک آفت بزرگ برای فعالیت‌های رسانه‌ای است یادآور شد: رسانه در جامعه ما مانند کارخانه محصول‌محور دیده می‌شود؛ در صورتی که کارخانه‌ای مانند کارخانه تولید کنسرو به نیازهای جسمانی و رسانه‌ها به نیازهای روحی و ذهنی جامعه در تولید محصولات خود توجه دارند.
این فعال رسانه‌ای استان سمنان با بیان اینکه در همه سازمان‌ها، اصلاح فرایندها در تولید و توزیع بر اساس بازخورد مشتریان محصول و جامعه هدف آن سازمان صورت می‌گیرد تصریح کرد: بازخورد محصولات رسانه‌ها در جامعه در مقایسه با محصول کارخانه‌ای بسیار سریع است و مردم به سرعت درباره محصولات رسانه‌ها بازخورد نشان می‌دهند از این رو باید در تولید محتواهای رسانه‌ای هم حساس بود و هم نوع مدیریت در رسانه‌ها را با توجه به آن تنظیم کرد.
مدیران آگاه، برگ برنده رسانه ها در مطالبه‌گری
وی بیان کرد: رسانه به دنبال جلب مخاطب بوده و جذب افکار عمومی برایش مهم است و در این راه مدیریت رسانه‌ای برگ برنده رسانه‌ها محسوب می‌شود.
خزر ادامه داد: توجه به انگیزش نیروی انسانی فعال در رسانه بخشی از وظایف مدیریت رسانه‌ای محسوب می‌شود و قطعاً نیروی انسانی فعال در رسانه‌ها با دیگر سازمان‌ها متفاوت است.
وی با بیان اینکه اکنون رسانه‌ها در زمینه نیروی انسانی با چالش مواجه‌اند، چرا که نظام صنفی نداریم، افزود: ورود و خروج افراد به حوزه خبر آزاد و بدون چارچوب است که همین موضوع بر تولید محتوا و شبه‌رسانه‌ای شدن اثرگذار است.
به گفته وی، مطالبه‌گری باید چارچوب داشته باشد و رسانه در تراز انقلاب محتواسازی و شیوه جریان‌سازی را بررسی می‌کند تا به نفع مردم باشد و بین حرف مردم و نفع مردم مرز قائل می‌شود.
این فعال رسانه‌ای استان سمنان گفت: رسانه باید مطالبه‌گر باشد و حرف مردم را بزند؛ اما باید این را هم بداند که آیا مطرح کردن هر مطالبه ای از مردم در راستای منافع آنان است یا خیر؟ یا اینکه باید در شیوه بیان مطالبات مردم تسلط کامل داشته باشد.
وی ادامه داد: بخشی از حرف مردم ممکن است به نفع توسعه پایدار نباشد و رسانه باید بین رشد و توسعه تمیز قائل شود.
خزر خاطرنشان کرد: برای نمونه رسانه باید بداند که بیان مطالبات مردم مبنی بر لزوم احداث پالایشگاه یا کارخانه‌های فولاد در استان سمنان به نفع مردم این استان است یا به زیان آنها. متأسفانه برخی رسانه‌ها در کشور به این نکات توجه چندانی ندارند و دیده شده که در تولید و انتشار محتواهای خود درباره یک موضوع گاها در دو بازه زمانی مختلف، چرخش ۱۸۰ درجه‌ای دارند و بهانه آنها هم تغییر مطالبه مردم است. این رسانه‌ها فراموش کرده‌اند که نماینده و امین مردم بودن به معنای حفظ منافع آنان تحت هر شرایط و در هر زمان است، نه بیان هر نوع درخواست و مطالبه آنان در رسانه‌ها.
وی افزود: برخی فعالان رسانه‌ای مدعی انقلاب‌گری و مطالبه‌گری هستند، اما با اشتباه در روش و منش در تولید محتوا به نفع شخصی توجه می‌کنند.
این فعال رسانه‌ای استان سمنان با اشاره به برخی محتواهای منتشر شده در رسانه‌های داخلی کشور بر خلاف منافع ملی و مردم کشور گفت: رسانه کشورهای دیگر برای مثال بی‌بی‌سی در انگلیس مطالبه‌گری می‌کند، اما دارای چارچوب رسانه‌ای بر اساس ایدئولوژی نظام حاکم بر کشورهایشان هستند و حرفی نمی‌زنند که منافع و حاکمیت کشورشان زیر سوال برود.
رسانه مطالبه‌گر از صف رسانه‌های مجیزگو جدا باشد
سردبیر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) استان سمنان معتقد است که باید بذر مطالبه‌گری را به مثابه یک نیاز محتوم و حقیقی در ضمیر ناخودآگاه جمعی نسل آتی کاشت تا نسل آینده برخلاف جامعه امروز ما مطالبه‌گر تربیت شود.
هوشنگ حبیبی بسطامی در میزگرد ایرنا افزود: جامعه باید به سمتی سوق پیدا کند که در آن رسانه مردمی و مطالبه گر از رسانه متملق و مجیزگو، حرمت، حمایت و احترام بیشتری داشته باشد.
این کارشناس ارتباطات با بیان اینکه گاه بسیاری از نخبگان ما با فرض اینکه نظرشان در اقلیت است از طرح نظرات‌شان خودداری و به تعبیری سکوت اختیار می‌کنند، به واکاوی نظریه «مارپیچ سکوت» در علم ارتباطات پرداخت و افزود: به نظر می‌رسد که لااقل بخش عمده‌ای از جامعه نخبگانی ما با سطحی از «مارپیچ سکوت» مواجه‌اند.
وی با طرح این پرسش که چه موانعی بر سر مطالبه‌گری رسانه‌ها قرار دارد، تصریح کرد: فقر مطالبه‌گری در رسانه‌های ما به دلایل مختلفی برمی‌گردد که رفع آنها می‌تواند به رونق موهبت مطالبه‌گری و متعاقب آن گره گشایی از مشکلات جامعه کمک کند.
وی به اهمیت فرهنگ‌سازی در این بخش پرداخت و گفت: جامعه رسانه‌ای نیز مجموعه‌ای ذیل مجموعه کلان‌تری است؛ وقتی در سطحی کلان‌تر و در جامعه و فرهنگ ما، به مطالبه‌گری به عنوان یک ضرورت نگریسته نمی‌شود، بدیهی است که افراد این جامعه نیز آنگونه که باید مطالبه‌گر تربیت نمی‌شوند.
فعال رسانه‌ای اظهار کرد: مطالبه‌گری پیش و بیش از هر چیز، یک فرهنگ است، فرهنگی که بی‌تردید پیش از آنکه در حاکمیت و یا بخش‌هایی از آن تجلی بیابد، در مناسبات اجتماعی متجلی و بازتاب می‌یابد. پس با این نگرش، کاشت بذر مطالبه‌گری در نسل‌های آتی اهمیت مضاعفی می‌یابد؛ چرا که اگر می‌خواهیم به این حرمان و پدیده ناصواب پایان دهیم باید از هم‌اکنون به فکر آن باشیم و این بذر امیدبخش را در زمین ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه جمعی و در ذهن و زبان نسل آینده بکاریم.
نقش نهادهای فرهنگی در ایجاد روحیه مطالبه‌گری
وی توجه به مطالبه‌گری را از نیازهای تربیتی در جامعه امروز برشمرد و گفت: نهادهای مهمی همچون نهاد خانواده، نهاد آموزش و پرورش، رسانه و به خصوص تلویزیون و رسانه‌های دیداری و شنیداری باید به این مهم توجه بیشتری کنند تا افراد در بستر جامعه مطالبه‌گر تربیت شوند تا وقتی در نقش اجتماعی و جایگاه های مختلف قرار گرفتند بتوانند به درستی به ایفای نقش خود بپردازند.
وی کارکرد تلویزیون در این حوزه را بسیار ضعیف و ناامیدکننده خواند و ادامه داد: تلویزیون فارغ از اینکه مخاطبانش امروز زیاد یا کم‌اند، امروزه به عنوان یک عنصر و عضو دایمی و غیرقابل انکار خانواده مطرح است؛ عضویی که از قضا همواره طرح روایت‌ها با او است،پس رسانه و خصوصا تلویزیون باید بیش از پیش به تولید محتوا و خلق کالای درخور در این حوزه توجه کند.
سردبیر ایسنا استان سمنان با بیان اینکه فقر مطالبه‌گری در رسانه‌های دولتی و خصوصی در عین اشتراکات، تفاوت‌هایی نیز دارد ادامه داد: نبود استقلال مالی به ویژه در رسانه‌های بخش خصوصی و یا عمومی که امید بیشتری به مطالبه‌گری آنها است، از مهمترین موانع بر سر طرح مطالبات حقیقی مردم و راه یافتن آنها به سطح اول رسانه ها است.
وی ادامه داد: وقتی حیات رسانه به آگهی وابسته باشد و آگهی نیز به طور عمده از سوی دستگاه‌های دولتی و اجرایی می‌آید بدیهی است که رسانه گاه در اینچنین شرایطی برای حفظ آورده مالی، از طرح مشکلات مرتبط با آن دستگاه ها اجتناب کرده و یا لااقل آنگونه که انتظار می‌رود به ریشه‌یابی و چرایی مشکلات و نقش دستگاه ها در آن نمی پردازد.
حبیبی بسطامی با اشاره به تخصیص یارانه دولتی به رسانه ها و نهادهای فرهنگ ساز در بسیاری از کشورها، ادامه داد: اگر می‌خواهیم رسانه مطالبه گر داشته باشیم باید برای اقتصاد رسانه چاره‌ای اندیشید، اگرچه رسانه همچنان که در کشورهای توسعه یافته مرسوم است باید بتواند به عنوان یک بنگاه اقتصادی از پس هزینه های خود بر بیاید اما با توجه به نقش مهم نظارتی و وزن بالای رسانه در تداوم حیات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، باید تا مادامی که رسانه‌ها می توانند در کشور خودگردان شوند و روی پای خود بایستند.
کارشناس ارتباطات با بیان اینکه در قانون اساسی ما آزادی بیان و انتشار به صراحت در اصل ۱۷۵ تضمین شده اضافه کرد: با وجود این صراحت، متاسفانه گاه همین قانون و یا ترس از برخوردها گاه به مانعی جدی بر سر مطالبه‌گری رسانه و رسانه‌نگار تبدیل می‌شود.
فقدان اطلاعات کافی مانع مطالبه‌گری رسانه‌ها
کارشناس روزنامه‌نگاری و ارتباطات، فقدان تخصص‌گرایی در رسانه را دیگر مانع جدی در فقر مطالبه گری رسانه‌ها دانست و گفت: البته این معضل در رسانه‌های ملی و کشوری کمتر است، اما در رسانه‌های استانی این مهم به شدت به فقر مطالبه‌گری در رسانه می‌انجامد؛ چرا که گاه یک خبرنگار همه حوزه های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، ورزشی، و علمی را پوشش می‌دهد و از این رو، نه تنها از ژرفای لازم در بخشی که به آن می‌پردازد برخوردار نیست، بلکه گاه از طرح بدیهیات آن موضوع نیز عاجز می‌ماند.
وی افزود: همچنین با توجه به حقوق پایین کار در رسانه های استانی و شهرستانی، در مواردی افراد توانمند کمتر به این حوزه ورود می‌کنند و در بسیاری موارد گاه افرادی از سر ضرورت جذب این حوزه می‌شوند، بر این پایه گاهی برخی شناخت و یا حتی علاقه جدی به این حوزه ندارند برای همین هر چند سال یکبار باید فهرست فعالان رسانه‌ای در شهرستان‌ها را به‌روزرسانی کرد.
حبیبی بسطامی، فقر سواد رسانه‌ای مدیران را دیگر عامل موثر در فقدان مطالبه‌گری در رسانه های استانی ارزیابی و تصریح کرد: در همین استان سمنان دستگاه های اجرایی وجود دارد که سال‌ها است گذر خبرنگاری به آنها نیفتاده است.
وی ادامه داد: مدیرانی وجود دارند که در عمر ۲ سه ساله مدیریت خود یک بار روبروی رسانه‌ها نمی‌ایستند تا پاسخگوی رسانه به عنوان زبان و صدای مردم و نماینده افکار عمومی باشند؛ از همین رو گاهی فکر می‌کنم بیش از اینکه نیازمند آموزش فعالان رسانه‌ای باشیم، نیازمند آموزش مدیران هستیم تا شناخت و درک عمیق‌تری از رسانه و اهمیت آن پیدا کنند.
وی اظهار کرد: بی تردید رشد و شکوفایی هر جامعه ای جز در سایه مشارکت همگانی صورت نمی‌گیرد و روحیه مطالبه گری زمینه ای است که بسترساز تحقق این مشارکت خواهد شد، در واقع رسانه در معنای متعالی آن، بازتاب‌دهنده صدای مردم است و تقویت این صدا از معبر و رهگذار بهره‌گیری از خرد همگانی صورت می گیرد و درست از همین رو است که حاکمیت باید رسانه را به عنوان رکن رکین جامعه مدرن، پذیرفته و صدای آن را بشنود.
فعال رسانه‌ای درباره اینکه آیا در شنیدن مطالبات باید ذائقه سیاسی آنها را نیز در نظر داشت گفت: مطالبه‌گر در پی ساختن شهر، کشور و دنیای بهتری است و از همین رو باید شنیدن آن فارغ از رویکردهای سیاسی و حزبی و جناحی باشد. رصد و شناسایی چالش‌ها نیازهای مغفول و در گلومانده مردم و کشاندن آن به سطح اول رسانه ها وظیفه ذاتی و حرفه‌ای یک رسانه و رسانه‌نگار متعهد و مردمی است.
حبیبی بسطامی تاکید کرد: مطالبه‌گری و طرح مشکلات مردم با هدف گره گشایی از آنها، رسالتی انسانی است و اصولا در ساحتی فراتر از زد و بندهای سیاست پایه، اتفاق می افتد و از همین رو انتظار می‌رود مدیران آگاه از آن استقبال کنند و از این ظرفیت، به بهترین شکل بهره گرفته و خبرنگار مطالبه گر را بر صدر بنشانند.
نظر شما