رضا اسماعیلی با بیان اینکه شعر محصول فردی است و به همین دلیل میتواند در مقایسه با سینما و موسیقی کمتر مورد توجه قرار بگیرد، به خبرنگار ایرنا گفت: سینما یک صنعت و موسیقی کاری جمعی است. سینما، تئاتر و موسیقی جذابیتهایی دارد و با مردم کوچه و بازار ارتباط بیشتری برقرار میکند. مردم جاذبههای تصویری و آهنگینی را که در موسیقی و سینما میبینند، در شعر پیدا نمیکنند.
سرمایهگذاری در حوزه شعر نتیجهبخش نیست این باعث میشود که شعر مظلوم واقع شوددبیر علمی هفدهمین دوره جشنواره بینالمللی شعر فجر با اشاره به اینکه شعر هنر فردی است و شاعر در خلوت شاعرانه دست به خلق ادبی میزند، ادامه داد: در عین حال میتوانیم تلاش کنیم برای معرفی ادبیات ایران و شعر از سایر هنرها استفاده کنیم. برای مثال یک خواننده زمانی که ترانهای را اجرا میکند، میتواند نام شاعر را بیان کند و حتی در مراسمها خواننده همراه شاعر دعوت شود؛ شاعر در مقدمه شعر و بعد خواننده شعر را همراه موسیقی بخواند.
وی با تاکید بر اینکه موسیقی و شعر پیوند تنگاتنگی با هم دارند، توضیح داد: شعر حتی با سینما هم پیوند دارد. در سینما شاخهای با عنوان سینمای شاعرانه داریم که فعالان این حوزه سعی میکنند از هنر شعر استفاده کنند، یعنی از صنعتها و تکنیکهای شعر در سینمای شاعرانه بهره میگیرند. بنابراین میتوان شعر را با دنیای موسیقی، سینما و تئاتر پیوند زد.
شعر مظلوم واقع میشود
اسماعیلی درباره چگونگی جذب مخاطب به سمت آثار شاعرانه، بیان کرد: اگر خواننده نامآور، شعر را بخواند و کلیپی هم برای آن ساخته شود، همچنین خود خواننده در فضای هنری کارش را ضبط کند؛ مقبولیت و تاثیرگذاری بیشتر میشود. افرادی که به عنوان تهیه کننده در سینما و حوزه موسیقی فعال هستند به بحث موسیقی و سینما به عنوان تجارت نگاه میکنند و بُعد درآمدزایی برای آنها خیلی مهم است. سرمایهگذاران اگر بخواهند در حوزه شعر سرمایهگذاری کنند، نتیجهبخش نخواهدبود. همچنین اگر بخواهند برای طولانی مدت برنامهریزی کنند، شاید بتوانند به نتیجه برسند، به همین دلیل انگیزه ندارند که در این حوزه سرمایهگذاری کنند این باعث میشود که شعر مظلوم واقع شود.
دبیر علمی هفدهمین دوره جشنواره بینالمللی شعر فجر درباره کیفیت آثاری که در این دوره به دبیرخانه ارسال شدهاست، توضیح داد: باید کیفیت آثار را از دو منظر بررسی کنیم؛ منظر فرم و صورت شعر و دیگری از منظر درون مایه محتوا و مضمون. شاعران نوآوریها و خلاقیتهای خیلی متنوعی در حوزه فرم داشتند. اگر شعر دهه ۷۰ را بررسی کنید سرشار از خلاقیتها و نوآوریهای زبانی است، شاعران در آن سالها از نظر فرم و ساختار نمونههای کمنظیری خلق کردند.
او با تاکید بر اینکه شعر در حوزه مضمون و اندیشه هنوز به نقطه مطلوبی نرسیده است، گفت: ادیبان بعد از انقلاب باید در این حوزه بیشتر تلاش کنند. دراین روزها شعر اکثر شاعران لهجه توصیفی دارد یعنی در آن سطح از عاطفه و احساس متوقف ماندند و به لایههای درونی که اندیشه و تفکر شاعرانه است آنگونه که انتظار میرود، نرسیدهاند. از ضرب المثلها در ادبیات فارسی و تک بیتها در زندگی روزمره مردم استفاده میشود اما چرا تا این اندازه گستردگی پیدا کردهاست، به این دلیل که یک حکمتی در این ضربالمثلها است.
به گفته اسماعیلی گاهی در شعر صرفا به فرم توجه میشود و مخاطب با خواندن شعر متوجه میشود که شاعر حرف عمیقی برای گفتن ندارد. شعر معاصر از نظر اندیشه و تفکر ضعیف است و باید در این حوزه بیشتر سرمایهگذاری کرد.
گاهی در شعر صرفا به فرم توجه میشود و مخاطب با خواندن شعر متوجه میشود که شاعر حرف عمیقی برای گفتن ندارد
او افزود: برگزاری کارگاههای آموزشی با دعوت از بزرگان ادبی فارسی مانند بهاءالدین خرمشاهی یا سیروس شمیسا به عنوان مدرس یکی از اقدامات مهم و به نوعی سرمایهگذاری در حوزه شعر است. این افراد استادان دانشگاه هستند و تالیفاتی در این حوزه دارند. باید شعرهای شاعران جوان نقد شود و اگر این اتفاقها بیفتد لایههای اندیشه شعرهای روزگار ما تقویت میشود و میتوانیم به نقطه مطلوب برسیم.
جشنواره شعر فجر به شاعران پارسی زبان اختصاص دارد
اسماعیلی در توضیح درباره بخش بینالملل هفدهمین دوره جشنواره بینالمللی شعر فجر گفت: مجموعه شاعرانی که از تاجیکستان، ازبکستان، هندوستان، پاکستان و افغانستان در بخش بینالملل دعوت شدند به فارسی شعر میگویند و چند جلد از مجموعه اشعار آنها به فارسی چاپ شده و امضای شاعر پای شعر است. جشنواره شعر فجر به شاعران پارسی زبان اختصاص دارد و اگر شاعری در فرانسه به فارسی شعر بگوید، مورد توجه جشنواره قرار میگیرد.
دبیر علمی هفدهمین دوره جشنواره بینالمللی شعر فجر با بیان اینکه بیشتر شاعران جوان هنوز نتوانستند صاحب سبک مستقلی شوند، ادامه داد: این در حالی است که آثار شاعران دود چراغ خورده و پیشکسوت به استقلال سبکی رسیده است. برای مثال سیمین بهبهانی در غزل استقلال سبکی دارد و همینطور شعر حسین منزوی استقلال سبکی دارد. اگر اسم این شاعران را از کنار شعرشان حذف کنید، به راحتی میتوان متوجه شد که این شعر برای این شاعر است؛ اما در شعر شاعران جوان این پختگی و استقلال وجود ندارد. و بیشتر در مرحله آزمون و خطا هستند.
نظر شما