گام‌های بلند دولت در تقویت زیرساخت‌ انرژی پایدار شمال‌شرق کشور

به گزارش ایرنا، سامانه هوای سردی که دی‌ماه کشور را درنوردید، به علت شدت برودت کم‌سابقه، ماندگاری و گستردگی از شرق تا غرب کشور را تحت تاثیر قرار داد، نسبت به دوره‌های قبل حتی ۱۵ سال گذشته بی‌سابقه توصیف شد به‌طوری که برخی از مناطق استان خراسان رضوی دمای منفی ۲۸ درجه را نیز تجربه کردند.

به گفته کارشناسان هواشناسی، خراسان رضوی پس از سال ۱۳۸۶ چنین سرمایی را به خود ندیده بود اما متاثر از این سامانه در زمستان امسال برای روزها و شب‌های متوالی، ۱۵ ایستگاه‌ هواشناسی استان دمای زیر صفر را به ثبت رساندند که این شرایط مصرف خانگی گاز را به میزان چشمگیری افزایش داد.

در کنار افزایش مصرف خانگی گاز در آغاز سرمای بی سابقه اخیر، قطع گاز سوآپ ترکمنستان نیز مزید بر علت شد و استان های گلستان، خراسان شمالی و خراسان رضوی را دچار مشکل مصاعف کرد.

تامین پایدار انرژی، به‌ویژه گاز از دغدغه های مهم دولت مردمی بوده است و وزیر نفت اوایل آبان ماه امسال در نشست بررسی چالش های زیست محیطی وزارتخانه متبوع خود گفت: طبق تکلیف قانونی برنامه ششم باید سطح تولید گاز به یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب می‌رسید اما به دلیل سرمایه‌گذاری های انجام نشده در سالهای اخیر بیشینه این رقم به ۸۴۰ میلیون مترمکعب رسیده است.

جواد اوجی افزود: به همین دلیل به علت عقب ماندگی ها از برنامه، مجبور به اعمال محدودیت برای مصرف صنایع، کارخانه ها، نیروگاهها و استفاده از سوخت مایع خواهیم شد تا در ماه‌های سرد سال پاسخگوی نیازهای گرمایشی مردم باشیم.

با توجه به اینکه ذخیره‌سازی از اساسی ترین اولویت‌های دولت به منظور تثبیت توزیع گاز در فصول مختلف به شمار می آید. شرکت ملی گاز ایران با به کارگیری و بسیج ظرفیت‌های صنعتی و دانشی کشور و مدیریت مبتنی بر بهره وری، اقدامات مختلفی را عملیاتی و آغاز کرده است.

از جمله این برنامه ها طرح توسعه ذخیره‌سازی شوریجه D سرخس با ۶۱۱ میلیون یورو سرمایه‌گذاری و انجام طرح طی سه سال است که به منظور دستیابی به جایگاه شایسته در زمینه ذخیره‌سازی گاز طبیعی اجرا می‌شود.

تفاهم نامه احداث خط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی با هدف تامین انرژی بازار شرق (تابش) از رفسنجان تا مشهد، که دیماه پارسال به امضا رسید و شورای اقتصاد آذر امسال با صدور مجوز احداث خط لوله انتقال فرآورده های نفتی رفسنجان - بیرجند - مشهد (تابش)، سقف سرمایه گذاری در این طرح را ۱۰۰ هزار میلیارد ریال و زمان اجرای آن را تا سال ۱۴۰۶ تعیین کرد از دیگر اقدامات مهم و زیرساختی در حوزه تامین گاز و فراورده های نفتی است.

مسیر احداث خط لوله از رفسنجان تا مشهد مقدس نیز از سه استان کرمان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی به طول ۹۴۸ کیلومتر عبور خواهد کرد.

تقویت خط انتقال گاز تربت جام با ۵ هزار میلیارد ریال

مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی با تاکید بر لزوم تقویت زیرساخت‌ها گفت: با ورود جبهه هوای بسیار سرد از ۲۱ دیماه امسال به استان، در این روز ۶۱ میلیون و ۳۰۰ هزار مترمکعب گاز مصرف شد و این موضوع باعث افت فشار گاز و قطعی محدود در برخی محلات و شهرها شد از جمله در تربت جام گاز ۱۷ هزار مشترک از مجموع ۹۰ هزار مشترک این شهر به مدت سه روز قطع بود.

حسن افتخاری افزود: از همان روز نیز پویش "هرخانه یک اتاق گرم" در استان راه اندازی شد که کاهش مصرف را در پی داشت به طوری که در روز ۲۷ دی مصرف گاز به ۵۰ میلیون و ۸۰۰ هزار متر مکعب رسید.

وی ادامه داد: اوج مصرف روزانه گاز خانگی در سرمای اخیر ۶۲ میلیون مترمکعب بود که با تغییر فرهنگ مصرف و افزایش بازدهی وسایل گرمایشی، حدود ۱۵ میلیون مترمکعب کاهش پیدا خواهد کرد.

افتخاری اظهار داشت: توجه به تقویت زیرساختها از جمله برنامه های دولت سیزدهم است، در همین راستا و با توجه به مشکلی که اواخر دی ماه امسال در تربت جام برای تعدادی از مشترکان ایجاد شد، خط تقویتی انتقال گاز به این شهرستان به طول ۶۵ کیلومتر و با تامین اعتبار افزون بر پنح هزار میلیارد ریال در حوزه تقویت زیرساخت انجام می‌شود که در سفر ۲۵ دیماه وزیر نفت به مشهد و تربت جام مصوب شد.

تقویت زیرساختهای ذخیره‌سازی در پالایشگاه خانگیران

روزانه ۶۷۰ میلیون مترمکعب گاز خانگی و تجاری در کشور استفاده می‌شود و در شرایطی که ظرفیت تولید گاز بخشهای مختلف روزانه افزون بر هزار میلیون مترمکعب است، مشکلی در تولید گاز نداریم اما اتلاف زیاد انرژی و فرهنگ نادرست مصرف گاز مشکل‌آفرین است.

مدیرعامل پالایشگاه شهید هاشمی نژاد سرخس در این خصوص گفت: مصرف گاز خانگی کشور بی رویه است. اگر خانه ای که بخاری آن خاموش باشد و دمای خانه منهای ۱۵ درجه باشد، بخاری که روشن شود آهسته آهسته دمای خانه گرم و به دمای رفاه ۱۸ درجه می رسد اگر خانه از نظر عایق بندی مناسب و خوب باشد بخاری باید خاموش شده روی شمعک قرار گیرد و دما نیز تا چند ساعت ثابت باقی بماند، مانند فلاسک که آب جوش را تا چند ساعت داغ نگه می‌دارد. و اگر در این وضعیت بخاری همچنان روشن بماند انرژی صرف جبران اتلاف دمایی می‌شود.

یحیی فیضی افزود: متاسفانه قدر و ارزش انرژی گاز را که باید صرف صنعت، اقتصاد و اشتغال شود به خوبی نمی‌دانیم و آنرا بیش از اندازه می‌سوزانیم. می‌توان گفت که ما به اندازه تمام اروپا و حتی روسیه که سرمای آن بی‌مانند است، مصرف گاز داریم.

وی با بیان اینکه در اتلاف حرارت و انرژی کیفیت بخاری و بازدهی آن نیز مهم است، افزود: نوع عایق بندی ساختمان ها نیز در بحث اتلاف انرژی مهم است. مسوولان حوزه ساخت و ساز باید روی عایق بندی مسکن کار کنند.

مدیرعامل پالایشگاه شهید هاشمی نژاد سرخس بیان کرد: کشورهای منطقه نیز هیچکدام به اندازه ما تولید گاز ندارند. دولت و شرکت ملی گاز زحمت خود را برای ساخت پالایشگاه و تولید گاز بیش از آنچه که باید سرمایه گذاری و تلاش می کرده، انجام داده است. در ظرفیت تولید گاز مشکلی نداریم. آنچه مهم است لزوم صرفه جویی و مصرف درست منابع، بالا بردن بازده بخاری و وسایل گازسوز است.

وی اظهار داشت: امسال هم میزان ذخیره سازی در منطقه خانگیران حدود ۱۶۰ میلیون متر مکعب بیشتر از سال قبل بوده است که این موضوع کمک بسیار خوبی در سرمای اخیر به پایداری تولید گاز نمود.

فیضی افزود: در سرمای بی سابقه اخیر همکاران ما ۲۴ ساعته در پالایشگاه مستقر شده و توانستند ضمن حفظ پایداری تولید، با اقدامات ابتکاری سه میلیون هم به تولید گاز اضافه کنند.

وی ادامه داد: کلنگ اجرای مرحله دوم ذخیره سازی گاز نیز در ۱۱ فروردین امسال در سفر استانی به دست رییس جمهوری به زمین زده شد. هرچند طرح سه ساله پیش بینی شده بود، رییس جمهور از پیمانکار اجرایی خواست تا زمان اجرای طرح را به ۲ سال کاهش دهد.

فیضی اظهار داشت: با اجرای مرحله دوم ذخیره سازی می توان میزان برداشت روزانه گاز در زمستان را به ۲۰ میلیون متر مکعب رساند که کمک بسیار بزرگی به پایداری شبکه گاز شمال شرق کشور در زمان اوج مصرف خواهد کرد.

وی گفت: برای کاهش مصارف خانگی، مردم باید بدانند این نعمت الهی با صرف هزینه و زحمات بسیار زیاد استخراج، پالایش و منتقل می‌شود و اگر از آن درست استفاده نکنند کسانی که در نقاط پایانی شبکه هستند از این نعمت محروم خواهند شد.

فیضی ادامه داد: پوشیدن لباس گرم در خانه نخستین گام در صرفه جویی مصرف انرژی است و گام دوم موثر اجرای پویش هر خانه یک اتاق گرم است.

وی اظهار داشت: در بخش کلان هم اجرای استاندارد عایق بندی خانه‌ها طبق مبحث ۱۹ ساختمان، تولید و استفاده از بخاری های با راندمان بالا، افزایش راندمان موتورخانه ها و استفاده از نیروگاه های خورشیدی خانگی را باید مورد توجه جدی قرار داد.

اهمیت بهینه سازی مصرف انرژی

مدیر شرکت ملی پخش فراورده های نفتی منطقه خراسان رضوی گفت: تنوع منابع انرژی در کشور از طرفی و نرخ پایین‌تر آن نسبت به دیگر کشورها از سوی دیگر، باعث شده است تا کمتر به صرفه جویی انرژی و مصرف بهینه آن توجه کنیم.

علی اصغر اصغری افزود: مادام که نگاه ما به مقوله انرژی اقتصادی نباشد و توجه نکنیم که عمده این منابع محدود و تجدیدناپذیر هستند شاید صرفه جویی در مصرف را جدی نگیریم.

وی حساسیت داشتن به بهره وری انرژی و یا میزان نیازی که با مصرف مقدار مشخصی از انرژی مرتفع می‌شود، را یکی از راهکارهای مصرف بهینه دانست و گفت: دمای ۱۸ تا ۲۱ درجه دمای رفاه است و البته توجه به عایق بندی، نصب درزگیر و پرده های ضخیم روی پنجره ها در زمستان، اتلاف انرژی را به حداقل می رساند. همچنین در موضوع برق استفاده از لامپ های کم مصرف و خاموش کردن لامپهای اضافه باعث همین اتفاق می‌شود.

مدیر شرکت ملی پخش فراورده های نفتی منطقه خراسان رضوی در بحث مصرف سوخت خودرو نیز سرعت مناسب را که ۹۰ کیلومتر در ساعت ذکر شده، بهترین سرعت دانست و گفت: حتی توجه به باد لاستیک ها در مصرف سوخت موثر است. استفاده بیشتر از ناوگان عمومی و عدم تردد با خودرو در مسافت های کم و در خصوص ساختمان ها توجه به مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، که عمده آن نصب تجهیزات سرمایشی و گرمایشی مناسب و عایق کاری و نصب پنجره با شیشه های دوجداره است، نقش بسیار مهمی در کاهش مصرف سوخت ایفا می‌کند.

طبق آنچه بیان شد، با احداث خط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی از رفسنجان تا مشهد مقدس، اهدافی چون تامین پایدار سوخت مورد نیاز شرق و شمال شرق کشور (استان‌های خراسان جنوبی، رضوی و شمالی)، کوتاه شدن مسیر انتقال فرآورده، کاهش مصرف سوخت و کاهش هزینه‌های حمل، تسهیل صادرات فرآورده به کشورهای همجوار، استفاده از خط لوله به عنوان جایگزین حمل و نقل جاده‌ای و ایجاد دالان انتقال شمال-- شمال شرق و جنوب- شمال شرق محقق خواهد شد.

فرهنگ و رفتار مصرفی، بازدهی پایین در تجهیزات و تاسیسات، ساخت‌وسازهای غیراستاندارد و فاقد عایق‌بندی مناسب در میزان مصرف انرژی زیاد در کشور تأثیرگذار بوده است. به‌ دلیل بالا بودن قیمت گاز در اروپا، تمامی مولفه های کاهش مصرف رعایت می‌شود تا قیمت گاز برای مصرف‌کننده بالا نرود در حالی‌که در کشور ما چون قیمت گاز بسیار پایین است موارد جلوگیری از افزایش مصرف رعایت نمی‌شود.

آنچه مسلم است اینکه برای کاهش مصرف، تغییر نگرش و اصلاح در همه موارد یادشده لازم است به طوری که یک مشترک بتواند با استفاده از یک بخاری با بازدهی بالا و استفاده از یک خانه با عایق بندی مناسب، با کمترین میزان مصرف انرژی محل سکونت خود را گرم نگه دارد.