به گزارش روز یکشنبه ایرنا به نقل از نشریه فارن پالیسی، هنگامی که «زیگفرید هکر» عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا در سال ۲۰۰۴ از کره شمالی بازدید کرد، یک دانشمند ارشد هسته‌ای کره شمالی از او پرسید: دوست داری تولیدات ما را ببینی؟ و سپس اندکی بعد پلوتونیوم تولید کره شمالی را در دستانش قرار داد.
هکر که حالا از تمامی مشاهدات خود در طول سفرهای ۷ ساله اش به کره شمالی کتابی با عنوان «نقاط حائل: نگاهی از درون به برنامه هسته‌ای کره شمالی» منتشر کرده، نگاهی ژرف به کلیدی ترین ضعف های سیاست واشنگتن در قبال پیونگ یانگ انداخته است.
فارن پالیسی نیز با اشاره به محتویات این کتاب که به تازگی منتشر شده، آورده است: در حالیکه کره شمالی همواره سیاست واشنگتن را در قبال خود به باد انتقاد گرفته، این اتفاق نظر در آمریکا هم وجود دارد و ناظران راهبرد ایالات متحده را نسبت به کره شمالی از سال ۱۹۹۴ تاکنون شکست خورده اعلام کرده اند.
به اذعان ناظران، پنج رئیس جمهوری جمهوری خواه و دموکرات آمریکا هرگز نتوانستد سه نسل از خانواده «کیم» را متقاعد کنند که پیشبرد برنامه هسته ای برایشان امنیت نمی آورد. کره شمالی که سرنوشت عراق و لیبی و رهبران سابق خود را فراموش نکرده، همواره استدلال کرده است که چه تضمینی وجود دارد بدون داشتن تسلیحات هسته ای، به سرنوشتی مشابه رهبران مذکور دچار نشود.
در مثالی بارز، اوکراین در سال ۱۹۹۴ کلاهک‌های هسته‌ای و بمب‌افکن‌های استراتژیک دوران شوروی را در ازای تضمین امنیتی مسکو، واشنگتن و لندن به روسیه تسلیم کرد و به همین دلیل، کره شمالی نیز جنگ اوکراین را یکی از پیامدهای این تسلیم می داند.
هکر در کتاب خود تاکید کرده که «تمامی رژیم‌های کیم علاقه واقعی به دیپلماسی داشتند» اما این روسای جمهوری آمریکا بودند که در سنجش نحوه تعامل دیپلماتیک با این کشور شکست خوردند.
هکر که خود سال ها از اعضای ارشد آزمایشگاه تسلیحات هسته ای «لوس آلاموس» در منهتن نیویورک بود، در کتابش سعی کرده ابتکاراتی، به گفته خود بدیع در قبال موضوع هسته ای کره شمالی ارائه دهد. اما به نوشته فارن پالیسی، همین راهکارها نیز تکرار همان رویکرد تاسف باری است که برای نزدیک به سه دهه کارآمد نبود؛ پرداخت پول به کره شمالی برای بستن مکرر رآکتور هسته ای.
این نشریه آمریکایی در ادامه با رجوع به بخش دیگری از کتاب هکر اضافه کرده است: کره شمالی در آخرین دیدار هکر در سال ۲۰۱۰، زمانی که او را با تمهیداتی ویژه به یک تاسیسات هسته ای بردند، دریافت پیونگ یانگ در حال بهره برداری از تاسیسات غنی سازی اورانیوم جدید است. موضوعی که اساسا محور اصلی مناقشه واشنگتن و پیونگ یانگ بود و افشای این تاسیسات ضربه مهلکی به چارچوب توافق شده سال ۱۹۹۴ وارد کرد که توسط «بیل کلینتون» رئیس جمهوری وقت منعقد شد.
در سال ۱۹۹۴، دولت کلینتون به آغاز جنگ با کره شمالی نزدیک شده بود تا مانع دسترسی پیونگ یانگ به تولید پلوتونیوم شود. اما دو طرف در نهایت به توافقی دست یافتند که به نوشته هکر «یکی از دستاوردهای مهم سیاست خارجی دولت کلینتون» را رقم زد. هسته اصلی توافق این بود که کره شمالی با توقف فعالیت راکتور «یونگ بیون» به تولید پلوتونیوم برای تسلیحات هسته‌ای پایان دهد و در ازای آن، واشنگتن و متحدانش کنسرسیومی برای ساخت دو راکتور آب سبک با هدف تولید انرژی ایجاد کنند.
اما چند سال بعد سازمان سیا در گزارشی در سال ۲۰۰۲ به کنگره، اعلام کرد که شواهد روشنی به دست آورده که نشان می دهد کره شمالی دستیابی به مواد و تجهیزات برای تاسیسات سانتریفیوژ را آغاز کرده است.
دو طرف در نهایت به مذاکرات بازگشته و بیانیه مشترکی را در سال ۲۰۰۵ در پکن صادر کردند. این بیانیه به شکل قابل توجهی شبیه چارچوب توافق شده بود و بر تاسیسات تولید پلوتونیوم در یونگ بیون کره شمالی متمرکز بود. اما هکر در کتابش خاطرنشان می کند که دولت بوش بلافاصله پس از امضا، توافق نامه را تضعیف کرد و تنها نزدیک به یک سال بعد، کره شمالی نخستین آزمایش هسته ای خود را انجام داد.
نویسنده در ادامه به روی کارآمدن دولت باراک اوباما اشاره می کند؛ رئیس جمهوری که اولویت سیاست خارجی وی هرگز جایی برای تهدید هسته ای کره شمالی نداشت، تا زمانی که در دوره دونالد ترامپ اولویت ندادن ها جای خود را به هشدارهای هولناک کاخ سفید داد.
از نقطه نظر هکر، سیاست صبر استراتژیک اوباما یک فاجعه بود و بذر تشدید تنش های کره شمالی را در سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ کاشت. اوباما در سال ۲۰۱۲ تلاش کرد توافقی محدود با کره شمالی داشته باشد، اما به دلیل آنکه هر طرف تفسیر متفاوتی از مفاد آن داشت، به سرانجام نرسید.
هکر در ادامه سیاست های نادرست واشنگتن، تصمیم ترامپ برای کناره گیری از نشست هانوی سال ۲۰۱۹ با «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی را «جدی ترین نقطه تقابل» می خواند و می نویسد: به نظر می رسید کیم به برداشتن گام های بزرگی برای کاهش برنامه تسلیحات هسته ای مایل بود. کیم معتقد بود که ترامپ به توافقی دست خواهد زد که در آن واشنگتن امتیازاتی برای مجتمع تولید پلوتونیوم یونگ بیون ارائه می دهد. اما ترامپ امتیازات بیشتری نسبت به روسای جمهوری پیشین خود می خواست.
به عقیده هکر ایالات متحده هربار با سیاست های خود در برابر پیونگ یانگ شکست خورد. وی از همین رو خاطرنشان می کند که توافقات هسته ای محدود کارساز نیست و تنها گسترش نهایی برنامه های اتمی را به تاخیر می اندازد. به باور این مذاکره کننده پیشین آمریکا، یک رویکرد بهتر می تواند استفاده از همه ابزارهای موجود از جمله دیپلماتیک، اقتصادی، اطلاعاتی و نظامی برای رسیدگی به چالش‌های اشاعه باشد.
وی از همین رو در نهایت نتیجه گیری کرده است که تمامی سیاست های شکست خورده ۳۰ سال اخیر واشنگتن در قبال پیونگ یانگ می تواند درس مهمی برای دولت بایدن باشد تا برای گام های بعدی خود در مورد تلاش های هسته ای ایران و تهدیدات هسته ای روسیه بر سر اوکراین بهتر تصمیم بگیرد.
نظر شما